Ilirët, romakët dhe iliro-albanët e Finiqit

31 Gusht 2012, 18:01Politika TEMA


Nga Auron Tare

Diku nga viti 230 para Krishtit, qyteti madhështor i Finiqit u pushtua nga trupat ilire te Mbretëreshës Teuta.

Qyteti antik, një nga më të pasurit e botës antike, me Akropolin disa herë më të madh se Athina, ra pre e plaçkitjes së trupave ilire që ju printe komandanti i njohur i kohës, Skerdilaiti. Historia e pushtimit të këtij qyteti të famshëm tregohet me mjaft detaje nga kronikani i njohur grek, Polibi i cili përshkruan jo vetëm luftën e trupave ilire me mercenarët që mbronin Finiqin, por edhe plaçkitjen e madhe të këtij qyteti.

Çuditërisht, shkruan Polibi, trupat ilire dhe Skerdilaiti, pasi mbushën anijet e tyre me plaçke, ikën pa e dëmtuar qytetin. As ndërtesat nuk i prishën dhe as kodrës nuk i vunë flaken. Qyteti vazhdoi jetën e tij normale, duke lulëzuar në art dhe tregëti, duke mbushur teatrin gjigand me skulptura dhe duke ndërtuar vila madhështore të shtruara me mozaikë.

Kaloi vetëm një shekull dhe në portat e Finiqit u dukën ushtritë romake. Prokonsulli Paulius Aemilius, i cili po shtronte Ballkanin me dorë të hekurt dhe po thyente ushtritë e famshme të Maqedonisë, sulmoi edhe Finiqin tonë. E mori pa shumë mundim, duke bërë jo vetëm plaçkë, por edhe skllevër të shumtë.

Megjithëse romakët e ashpër kishin djegur fund e krye Kartagjenën, duke ja u mbjellë fushat me kripë, Finiqin nuk e prekën. Morën plaçkën dhe skllevërit e shumtë dhe ikën pa e dëmtuar dhe pa e djegur qytetin. Romakët, edhe pse akoma të pamësuar me bukurinë e artit antic, me sa duket kanë pasur respekt për madhështinë e këtij qyteti.

Akropoli i famshëm plot me ndërtesa, teatri ku uleshin 15 mijë spektatorë, i mbushur përplot me skulptura, shkolla e famshme e artit etj etj, i bënin pushtuesit të stepeshin përpara idesë së djegies së këtij qyteti të mrekullueshëm.

Diku nga vitet 1600’, në fushatën e Otomanëve kundër Korfuzit, Sulltan Sulejmani i Madhërishëm e ngriti çadrën jo shumë larg Finiqit. Hordhitë aziatike të Otomanëve nuk trazuan Kodrën që mbante akoma gjurmë të lashtësisë. Nuk ja plaçkitën varret dhe as nuk e dogjën Finiqin antic, megjithëse koha e kishte rrënuar madhështinë e dikurshme.

Dhe ja, historia përsëritet. Ne gusht të 2012, në kodrën e Finiqit u dukën përsëri iliret apo albanët e sotëm. Këtë radhë nën udhëheqjen e Sali Berishës së II, i cili  udhëheq turmat albane. Qytetit ju vu zjarri fund e krye. Për dy ditë rresht tymi i zi dukej deri në Korfuz si një paralajmërim për turistët e huaj, që të mos vinin këmbë në territorin iliro-alban. Kodra e Finiqit plaçkitet cdo vit.

Çdo vit albanët gërmojnë me ekskavator monumentet për të vjedhur ato pak skulptura që mund të kenë mbetur akoma. Albanët po plaçkitin çdo vit varret e banorëve të lashtë për të nxjerrë objekte me vlera për t’u shitur në treg.

Megjithë plaçkitjen e bërë, iliro-albanët e Mbretërimit të Berishës së II nuk e lënë qytetin në dhimbjen e vet, por i vunë edhe flakët. Teatri madhështor, Akropoli disa herë më i madh se i Athinës, muret mbi tre kilometra të gjatë, varret dhe rrënojat e kishave, nuk i penguan iliro-albanët që ta shkrumbonin Finiqin, si dikur romakët fushat e Kartagjenës.

Muret me gurë çiklopik janë përcëlluar nga flakët, rrënojat e shumta duken si të lyera me katran. Teatri madheshtor është i mbuluar me një shtresë të zezë hiri dhe flaka që zbret më poshtë në kodër, në shtëpitë e fshatarëve, duke djegur ullinjtë dhe mullarët e barit.

Banorët e alarmuar kanë rrethuar varrezat, duke u përpjekur që të mbrojnë të vdekurit. Ky është Finiqi në 29 gusht 2012. Në kohën e Mbretërimit të Sali Berishës së II!

88 komente në “Ilirët, romakët dhe iliro-albanët e Finiqit”

  1. Berisha Sali says:

    Kur te vijme nga pllazhi dhe rekordet e notit do merremi me kyt pun!
    http://imazheshqip.blogspot.com/2012/08/fshati-digjet.html

    1. Marko Boçari says:

      o IMAZHE SHQIP, po boll me keto linket se na je bo si zgjebja ,…….shko or puno toke a kullot bagetine,behu i vlefshem atje ne fshatin tend se ngele te TEMA gjith diten.Smund te dali ndonji artikull se ti do besh koment i pari dhe do lesh ato linket prej nje mediokri provincial,pa patur rendesi tema e diskutimit.Ti kur je kaq kunder MALOKUT i thuaj atij “ZOTERISE 3000 EVRO” mos bej ciu-ciu ne internet po te dali te takoj popullin qe i ka shku laku ne fyt….apo po me ke flas dhe un…….!!!

  2. qerramudhi says:

    Kafsheri barbari qeneri , kta jan Iliro Albanet e sotshem . Nje popull i mallkuar qe ne kohe te Perandoris Osmane Nje popull qe ndroi fene shiti nenen shiti baben . Dhe me nje popull te tille nje vendne nuk bene hajer . Sdime me cte themi sdime se kush jemi sdime se ku do vemi .

    1. Argita_B says:

      Qe te mesosh kush je duhet te lexosh. Fene e nderruan nje pjese e shqiptareve, nje pjese tjeter luftuan dhe e ruajten nder shekuj. Fene e kane nderruar dhe francez, anglez, gjerman, po kjo si pengon te dijne ça jane!
      Problemi i sotem i shqiptarit eshte fakti se popullsia eshte e perbere nga 70% fshatare te Arthur nga zonât rurale. Kesaj pjese te popullsise qe sot ka mazhorancen ne kuvend, do ti duhen 50 vite te qyteterohet, keshtu qe eshte e kote qe i shkolluari e qytetari te pretendoje ti degjohet Fjala ne ate vend.

  3. Fredi says:

    Ju lutmi mos me ngatrue ngjarje rastesore me festimet piroteknike per 100 vjetorin e panvaresise,Tan Shqypnia asht tue festue, flaka ka shkue deri n’satelit t NASAS , e gjith Bota na e Ka zili

    1. raimondi says:

      Ato qe them une jane sipas Stefan Bizantinosit, ndersa keto qe thote kjo kaurka ketu poshte meje , me shpirt katran dhe me mendje si prpanica ime jane sipas universitetit foli murit , universitete te cilat jane filogreke dhe merren me shtrmeberimin e historise

      Finiqi eshte me i vjeter se emri Epiros me kos , qe thote kaurka me keto universitet filo greke

      Emri Finiq ka lidhje me Fenikasit, sepse Kadmi erdhi nga Libia, apo Fenicia e cila ka qene diku ne Siri , per te kerkuar motren e tij Europen
      dhe kur mberiti ne Butrint aty ndali krijoi Finiqin qe ishte i famshem per endjen e pelhurave qe ne lashtesi…..

      Stefan Bizantinosi thote se fshataret deri vone tregonin me dore nga nje koder e cila mbahej sikur ishte varri Kadmit

      Edhe Buthrinit qe e ka emrin BUTHROI —sepse sic thote Bizantinosi,
      fshataret i dhane ate emer , pasi Kadmi hyri tek kodrat e Butrintit
      hypur ne nje karroce me Buaj duke rendur

      –Dmth emri eshte :…Buajt rendin…qe me vone u shnderua ne BUTRINDI…

      Kadmi qe u vendos ne Finiq ishte i martuar me Harmonin dhe linden djale Ilirin _P
      as lindjes se djalit , Kadmi dhe Harmonia vdiqen, sepse Kadmi u malkua kur vrau nje perbindesh aty ne Finiq dhe orakulli i tha qe kur te vdesesh do shnderohesh ne gjarper …

      DH e ashtu doli…Ndersa Kadmi po jepte shpirt ai i shnderua ne gjarper……Ndersa ilir i Vogel u be zot i atij vendi dhe i gjithe rajonit

      Kjo e gjitha sipas mitologjise greke

      Pra , sipas mitologjise greke Iliria e ka zanafillen pikerisht ne FINIQ

      Pra autori i shkrimit ka plotesisht te drejte kur e quan Iliri

      Qe ta dish ti moj kaurke, Finiqi dhe Butrinit nuk kane aspak lidhje me kulturen greke

      Finiqi esht endertuar nga Kadmi, dhe eshte me i lashte se lashtesia vete
      ndersA Butrinti esht endertuar nga Trojanet qe erdhen t emarre peng nga djali i Akilit –Dhe pikerisht trojanin qe e ndertoi quhet Helen, dhe ishte vellai i Paridit dhe Hektorit

      Ka shume mudnesi qe emri Helen rjedh pikerisht nga ky trojan , i cili u be mbret i fiseve te Akilit pasi vdiq djali i Akilit , por greket e kane rembyer ate emer per vete

  4. raimondi says:

    FIniqi eshte qytet i mdertuar nga Kadmi i cili kish qene ne udhetim ne vendet arabe dhe kur erdhi andej ndertoi Finiqin duke i vene kete emer Fenikas . Por mos harojme se sipas mitologjise aty Kadmi i martuar me Harmonine lindi Ilirin i cili ju dha emrin gjithe popullsive ilire . Pra zanafilla e atij vendi eshte ilire sic e thot edhe vete mitologjia greke .

    1. franko says:

      Futja kot o historian kafenesh.

      1. eleYΘeriskepsi says:

        Keni te drejt Franko!
        Nuk kisha deshir te shkruaja,por sa idotizma do degjoj dikush nga nga All-banet!!!!
        Dhe , sa do vazhdoj te behen qesharak ne boten akademike dhe arkeologjike!!!!????

        Per cudi ,injoranca e tyre nuk me ben cudi!

        Jan aq te pacip,saqe nuk respektojn as epigrafet dhe zbulimet arkeologjike ne gjuhen greke!!!
        Nuk guxojn te shtremberojn periudhen romake, kurse ate greke qe eshte para periudhes romake e pergezojn “ilire”, dhe sipas tyre shqiptare!!!

        Se kush ishte kultura ilire ,gjuha,filozofet, e lashte Ilir,qe ndertonin edhe amfiteatra!!!!,vetem all-banet mund ta shpjegojn ,se bota akademike dhe arkeologjike nuk e ka zbuluar deri me sot!!!!!

        Phoinike.

        According to Polybios, this was the best fortified town of Epeiros. It rose on a hill shaped like the wrecked keel of a ship, with the village of Finik at the foot of the hill. The walls, in three sections, are preserved on the hill: the acropolis walls, the walls of the period of the enlarging of the acropolis, and the walls of the fortified city. These walls, constructed in ashlar masonry, employed huge blocks, and in some places rest in the living rock. They date between the 4th c. and 2d c. B.C. Inside the acropolis are the remains of Greek and Roman walls. In the village, there are few remains of Greek walls, but the Roman remains are numerous, incorporated for the most part into modern buildings. Some are in opus reticulatum and brick, others in opus incertum and can be dated even to the late Roman period. A small thesauros has been uncovered on the acropolis. In the Byzantine period it was transformed into a baptistery. Three cisterns, dating between the 5th c. B.C. and the 3d c. A.D., are recognizable, as are a few remains of minor buildings.
        The necropolis, set on the slopes of the hill, contains tombs, all of the Hellenistic period, some chest-like in rock slabs and others covered with tiles.
        P. C.
        This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.

        P.S.
        Zoti autor,merrni mundimin te pyesni arkeologun Shkreli,dhe Ceka per temen!

        1. qerramudhi says:

          O Eleftoriqipia nga cila zone e Shqiperise je ti ???? Se at tregoj une historine

        2. Aleksander says:

          Cilat epigrafe ,ato qe po mbjell poshte e perpjete kisha e janullatosit sot ne vitet 2000 neper themelet e kishave,apo ato qe po shkulin nga themelet edhe varret duke mos patur minimumin e njerezillekut e humanizmit ne emer te invazionit te turpshem helen ?!-Nuk ja vlen te merem me fshatare gjakprishur te “helenizuar” qe kane nevoje per llustra te tilla “helene” qe te bejne paqe me shpirtin e tyre te trazuar.Ju e keta frankot(hahahaha)e keta kaqolat si “tf” s’jeni gje tjeter veçse ca fshataruce deshtake ,qe duke mos qene ne gjendje te dialogoni normalisht ne forume greke,sepse aty tallin menderen me ju,vini e na bezdisni ketu si ato grerezat qe vetem bez-bez dine te bejne .

        3. ermir says:

          O zoteri qe ke shkruar me siper. citimi nga enciklopedi nuk eshte detyrimisht fjala e fundit t te vertetes. prandaj ka studime per te mesuar me shume. e dyta shkreli qe me thua zoterote nuk eshte arkeolog por arkitekt. tung

        4. 1 says:

          eleYΘeriskepsi o e FANTAKSUR,ke me dhjetra e qindra emra Ilire ne Epir,permende Polybios,por ne fakt ka me dhjetra e dhjetra historiane helene,qe Epirin e quanin Toke jo HELENE,ik te semafori tani se na cave rroten e k**t!

          PS:ngele duke i bere copy paste Wikipedias (enciklopedia me e turpshme e botes,ku cdo kush mund te shkruaje cdo lloj pallavrash,dhe dihet qe per keto greket jane numri 1)

          PS2: kur e ke fjalen per akademike,e ke fjalen per akademiket greke,qe jane shembulli me i mire se si pervetesohet toka e nje shteti tjeter mbi bazen e nje historie te shtremberuar e fabrikuar per interesat shoviniste te neo-nazisteve greke,femer idiote !

        5. bobi says:

          Ngordhen grekerit per te bere Epirin grek. Kurre nuk ka qene i tille. Greqia simbas te gjithe historianeve helene te lashte mbaronte ne Ambraki (kur e thone vete ehelenet…!!!). Epirotasit ishin epirotas nje fare gjindjeje ilire e ndikuar shume fort nga qyteterimi i madh grek… shume, por ndofta me pak se sa grekerit e sotem jane te ndikuar nga qyteterimi amerikan.

  5. piskuriqi says:

    Nje tjeter historian i madh doli ne trevat shqiptare. Auron Tare. Ky me kujton nje tjeter emer te madh te historise. Kristo Frasherin

  6. iliro-albani says:

    O Raimond

    prandaj po e djegin finiqin se eshte Ilir?

    1. raimondi says:

      E djegin spiunet e grekut . Ashtu sic vjedhin Butrintin ,sic shemben shtepine e Themistokliut ne Korce ,sic kane zaptuar shtepine e Frasherlloinjve ne Permet etjetj . Keto te gjitha jane vepra te minjve te paguar nga Kisha greke

      1. franko says:

        Ti ke nevoje per psikiater, pa leri greket ne pune te tyre.
        Vetem nje pyetje te fundit: Mos te dalin dhe ne gjume greket?

  7. 1 says:

    ncnncncnccn…ne jemi nga cecenia,nuk ka mundesi qe te jemi europiane dhe te ndodhin gjera te tilla,shtet kurve

  8. Pse I dyte says:

    Pse berrisha I dyte dhe jo I pare

    1. lom deliu says:

      Sepse ka qene dhe njehere ne 1992-1996,
      por atehere nuk e linin te bente te tilla çudira.

  9. adriatik says:

    Bo ca pervetesimi i behet historise ne shqiperi.
    Edhe finiqi doli qytet ilir.

    1. Gjin Ndue Shpata... says:

      o filogrek,Finiqi ishte i Eipirit dhe ishte toke Ilire,po nuk ke faj ti jo,keshtu e keni historine naziste ju,edhe Hena eshte greke per ju,ashtu sic ishte dhe Jezusi…!
      Dikur epirotasve i thonit barbare,jo greke,tani i quani me greke se greket,dhe Epirin e quani me Greqi se vete Greqine,pavaresisht se Epiri gjithmone ka qene nen sundimin e Princave Shqiptare…, !

      Ps: kur flet dhe ti per pervetesim,dhe kush greku,i lashte qe nga 18,gjithecka (histori katandi)prej gjermanit e keni o te mjere…o te dhjere…

      1. koqezi says:

        Lexo pak Polybius qe e permend dhe ky “historiani” Auron Tare dhe do kuptosh cfare ishte Finiqi.
        Dhe per dijeni edhe sot e kesaj dite ne ate koder ka nje fshat me te njejtin emer Finiq. Shko shikoji pak ata banore.

        1. Gjin Ndue Shpata says:

          o koqe,ma hiq mundimin,me thuaj c’ka thene Polybius,dhe do te them c’kane thene historinaet helene (jo nazistet e sotem greke) per Epirin,eja provoje…

        2. 1234 says:

          Per koqeziun,dhe koqet e tjere neo-naziste…

          Mendimin që fiset epirote nuk ishin helenë, mbështetet në radhë të parë, në faktin se shumë nga shkrimtarët antikë këto fise i quajnë me emrin e përgjithshëm barbarë. Pikërisht sipas kuptimit që i dhanë fjalës barbarë, dijetarët u ndanë në dysh. Tukididi bënë një dallim të qartë ndërmjet helenëve dhe fiseve kryesore epirote. Për t’u theksuar këtu është sidomos libri II, ku flitet për pjesëmarrësit e veprimeve luftarake të vitit 429 p.e.sonë. Në këtë pjesë ai shkruan: Me Knemin, prej helenëve ishin Ambrakasit, Anaktorasit, Lukadasit dhe njëmijë hoplitë të peloponezas që ai i kishte marrë me vete kur po vinte. Nga barbarët ishin njëmijë Kaonë. Bashkë me Kaonët merrnin pjesë në ekspeditë edhe Tesprotët, Molosët, Atintanët, Pervejt dhe Orestët . Në këtë pjesë duket qartë se Ambrakionët, Parauejt dhe Orestët i konsideron barbarë, do me thënë popuj johelenë.

          Në një vend tjetër,

          Tukididi quante barbarë persianët, taulantët, ilirët, trakët dhe maqedonët. Po kështu barbarë i quajnë epirotët edhe Straboni, Skymni, Polibi, Livi, Plini, etj. Fjala barbar përdoret nga autorët e lashtë grekë për të treguar popullsi të huaja, por edhe fise etnikisht të njëjta por gjeografikisht margjinale, kultura dhe dialekti i të cilave kishte karakteristika dalluese nga të dialekti i athinasve. Në këtë kuptim ekzistonte ndryshim kulturor ndërmjet epirotëve dhe helenëve. Këtë e pohon edhe Tukididi në një vend tjetër, kur flet për qytetin në Amfiloki: Banorët e këtij qyteti, greqishten që flasin sot, e mësuan nga ambrakasit e ardhur, amfilokët e të tjerë janë barbarë[26]. Në qoftë se amfilokët do të ishin grekë, nuk kishte përse autori helen të theksonte se ata e mësuan greqishten nga ambrakasit, pasiqë nuk do të kishin nevojë të mësonin gjuhën që ishte e tyre. Kjo e detyroi autorin helen t’i quajë ata barbarë, ashtu si i quante të gjithë popujt e tjerë që nuk ishin grekë. Ka mendime se me fjalën barbarqë ka përdorur, Tukididi/ nuk ka pasur me të vërtetë qëllim që të tregojë shkallën e nivelit kulturor të popujve. Ata i mëshojnë mendimit se helenët në përgjithësi, nga mesi i shekullit V p.e.sonë, nuk e mbanin veten më superiorë nga popujt e tjerë, si bie fjala persianët dhe egjyptjanët, të cilët ata i quanin barbarë. Mund të përmendet edhe një e dhënë më e vonë, që besohet të jetë nxjerrë nga burime më të hershme. Ky është shënimi i Stefan Bizantinit, i cili i quan athamanët ilirë.

          Për këtë tezë që i njeh epirotët për ilirë flet edhe vetë shtjellimi i ngjarjeve politike në Epir. Epiri mbetet për një kohë të gjatë i përjashtuar nga komuniteti grek dhe në luftërat kundër persianëve, me përjashtim të ndonjë kolonie korintase, nuk mori pjesë asnjë fis nga Epiri. Kur Perikliu ftoi delegatët e Greqisë në konferencën panhelenike të Athinës, vetëm Ambrakia si koloni e Korintit u pranua nga qytet-shtetet e Epirit. Straboni, plaku i vjetër i gjeografëve dhe i historianëve të Greqisë së Lashtë thotë se: … populli i këtyre viseve ka patur një afërsi nga gjuha, morali dhe zakonet me popullsinë e maqedonisë dhe të ilirisë.

          Një kontribut të rëndësishëm përsa i përket problemit të përkatësisë etnike të fiseve epirote sjellin edhe gërmimet arkeologjike, që janë kryer në Shqipërinë e Jugut, si p.sh. në kodërvarret e Vodhinës, të Bodrishtës dhe Kakavisë në Dropullin e Sipërm, në Mashkullorë të rrethit të Gjirokastrës, në kalanë e Rripësit të rrethit të Sarandës dhe sidomos gërmimet në qytetin e lashtë të Jermës në rrethin e Gjirokastrës.

          Vend me rëndësi zënë gjetjet në kodërvarret e Dropullit të Sipërm. Duke studjuar mënyrën e ndërtimit të tumave dhe inventarin e materialeve të tyre, arrijmë në përfundim se ato nuk ndryshojnë as në format e jashtme e as në përmasat nga materialet e ngjashme të krahinave të tjera të Shqipërisë. Enët prej balte (me dy vegje) të zbuluara në këto tuma, nga format e tyre janë të ngjajshme me ato të Vajzës dhe të Matit. Te këto enë duket se ndërtuesit e tumave të Dropullit kishin të njëjtën kulturë materiale me banorët e Vajzës, Matit dhe të krahinave të tjera ilire. Qysh në fillimin e mijëvjeçarit të parë p.e.sonë në bazë të dhënave më lart të cekura do të thotë se ka pasur një popullsi me origjinë ilire. Një rëndësi të dorës së parë kanë edhe materialet arkeologjike të zbuluara në vendbanimet e fortifikuara ilire të Kaonisë. Mesapët e Italisë së Jugut, origjina e tyre ilire tashmë është pranuar, që u hodhën në brigjet e italisë në periudhën midis fundit të mijëvjeçarit të dytë e fillimit të mijëvjeçarit të parë p.e.sonë, sikurse tregon edhe emri i parë, nuk janë gjë tjetër veçse kaonë.

          Me interes janë edhe rezultatet e gërmimeve të bëra në Butrint, në Finiq, në Çukën e Ajtojt, në Kalivo të rrethit të Sarandës dhe gërmimet në Jermë[34]. Këto gjetje dëshmojnë për një veprimtari prodhuese mjaft të gjerë. Vendin e parë e zënë qeramika, veglat metalike të punës e materialet e ndërtimit. Më të rralla janë stolitë, armët e objektet artistike. Të rëndomta janë kudo tjegullat e shtëpive. Në gërmime gjithashtu janë gjetur detaje arkitektonike, shtylla, etj. Meriton të studiohet qeramika e zbuluar në territorin e banuar nga kaonët. Studimi i kësaj qeramike ndihmon të nxirren përfundime me vlerë rreth formimit dhe zhvillimit të kulturës epirote dhe gërshetimit të saj me kulturat fqinje.

          Një interes të veçantë paraqet edhe qeramika e zbuluar në qytetin e Jermës, në rrethin e Gjirokastrës. Meqenëse këtu ajo është gjetur në një sasi më të madhe, në krahasim me qendrat e tjera dhe nga ana tjetër, shtresat kulturore këtu janë më të qarta se kudo tjetër. Megjithëse në gërmimet e kryera në Jermë, koha kur kjo krahinë ka përqafuar një seri elementesh kulturore nga krahinat fqinje helene, prapëseprapë edhe në qeramikë, në mënyrën e punimit të saj, në trajtën e trungut të enëve, në vegjet dhe në motivet e zbukurimit vërehen edhe elemente të traditës ilire. Vlen të përmendet këtu forma e përsëritur e tasave, të cilat mund të krahasohen me ato që janë zbuluar në vendbanimet ilire të Gajtanit dhe të Rosunjës.

          Banorët e kësaj qendre përdornin vegjet brinake në disa variante, ashtu si dhe në qendrat e tjera ilire. Këto vegje i gjejmë të ngritura në mënyrë të theksuar në lartësi, ose shpesh herë edhe me një ngritje të vogël në formë t’hemthi. Në këto enë gjejmë motive me gërricje, me ngulitje, si zigzage, rombojke, vija paralele, gropëza, rrathë të vegjël me shirita në relief, etj.

          Tipare të kulturës ilire shohim edhe në disa fibula dhe gjilpëra dyshe. Në Finiq e Butrint janë zbuluar disa fibula të cilat arkeologët i kanë quajtur heshtorë. Fibula të ngjashme me këto janë gjetur edhe në treva të tjera ilire. Kështuqë formojnë një variant karakteristike origjinale ilire, të cilin e ndeshim vetëm në pjesën perëndimore të Gadishullit ballkanik.

          Disa gjilpëra dyshe që janë gjetur në gërmimet e Jermës (e larë në ar) dhe në ato të Ripësit, janë të krahasueshme me ato që janë zbuluar në kodërvarret e Matit, në qytezën e Gajtanit, në nekropolet e Durrësit e të Apolonisë. Të gjitha variantet janë karakteristike për periudhën e parë të hekurit.

          Ato vazhdonin të prodhoheshin në Iliri edhe në periudhën e dytë të epokës së hekurit dhe janë konsideruar nga studiuesit si prodhim zejtar vendës. Gjilpëra dyshe që gjendet e vulosur në një peshore të qytetit të Jermës, ka qenë shumë e përdorur tek ilirët.

          Një fushë tjetër, që na ndihmon për të gjykuar mbi problemin e përkatësisë etnike të epirotëve është edhe onomastika. Këtë çështje, e ka trajtuar arkeologu shqiptar H. Ceka. Përmes faktesh të shumta, ai arrinë në përfundim se epirotët ishin të një etnosi me ilirët .

          Në mbishkrimet e zbuluara në Dodonë , Nilsoni thotë se dalin rreth 50 emra me origjinë ilire . Kurse në mbishkrimet e zbuluara në teatrin e Butrintit janë rreth 40 emra ilirë . Si Admet (4 herë), Amynta (2 herë), Annia, Apoita, Artemo, Artemoni (2 herë), Falakrion (4 herë), Nona, Genth dhe Falakr (6 herë). Këtu po analizoj disa nga këta emra, që i ndeshim si në Epir ashtu edhe në Iliri. Emri Admet, që e kemi ndeshur 4 herë në mbishkrimet e Butrintit, më kujton emrin ilir Adamat, që e lexoj mbi monedhat e Shkodrës . Monedha të prera aty kah mesi i shek. II-të p.e.sonë , si dhe në një gurë varri të zbuluar në Durrës . Të njëjtin emër njeriu e ndeshim edhe në krahinat lindore të Epirit, në Tesali e në Maqedoni dhe është lexuar në drahmat e Dyrrahut e mbi monumente sepulkrale të Apolonisë. Emri Annia në trojet shqiptare gjendet në disa variante, si Annai, Annaius (si emër burri në Dyrrah), Anna në mbishkrimet e Dodonës dhe Anna në Dalmati. Si H. Krahe, ashtu edhe zbuluesit e tjerë të këtyre mbishkrimeve këtë emër e quajnë ilir. Një emër tjetër shumë i përhapur në Iliri është edhe emri Genth i zbuluar në mbishkrimet e teatrit të Butrintit. Ky më kujton emrin e mbretit ilir të Adrianëve, Genth, të cilin e gjejmë në monedhën që e ka prerë ai vet . Këtë emër e gjejmë edhe në gurët e varreve dhe në monedhat e Dyrrahit. Dy emra të tjerë si Falakr dhe Falakrion, që kemi ndeshur 10 herë në mbishkrimet e Butrintit, H. Krahe, i përfshinte gjithashtu pa rezervë në emra ilirë.

          Një grumbull emrash ilirë kemi edhe tek burimet antike. Nga emrat që na kumton Tukididi, lidhur me prijësin e kaonëve, të tesprotëve, atintanëve e parauejve, katër janë ilirë.

          Nuk kanë të bëjnë aspak me gjuhën e vjetër greke as emrat e krahinave epirote Adania (sipas Hesyhit kështu quhej dikur Mollosia), Atamania, Anfilokia, Prosaibia, Tesprotia, banorët e së cilës (sipas dëshmisë së Stefan Bizantinit) , qenë thirrur edhe Aigestë. Të njejtin karakter kanë edhe emrat e lumenjve Aou, Aheron, Ahelou dhe Thyamis, prej të cilit e ka marrur sot emrin Çamëria dhe emrat e maleve Tomar, Asnau, Aeropus, etj.

          Dihet se, ashtu si të gjithë popujt e tjerë jogrekë të Ballkanit edhe ilirët kanë përdorur në mbishkrimet e monedhat e tyre gjithnjë shkronja të gjuhës greke e latine. Në qoftë se sot mbi gjithë truallin e ilirëve ndeshim vetëm mbishkrime greke e latine, kjo nuk do të thotë se ilirët u helenizuan dhe më vonë u romanizuan. Straboni i trajton një pjesë të epirotëve si bilingë (dygjuhorë), pra, Straboni nënkupton që epirotët flisnin si ilirishten, ashtu edhe greqishten.

          Gjeografi danez Malte Brun, autor i njërës nga veprat gjeografike më me autoritet të shek. XIX, që përfundoi së botuari pas vdekjes së tij, në analizën e vet mbi gjeografinë e Strabonit thotë: Etolia dhe Akarnania konsideroheshin nga grekët gjysmëbarbarë. Përsa i përket Epirit të gjithë autorët grekë të lashtësisë e përjashtojnë nga Greqia. Ai është përshkruar nga Straboni me Ilirinë dhe Maqedoninë. Fiset kryesore të tij ishin Kaonia, Thesprotia, Molosia. Straboni dhe Plutarku pohojnë se epirotët flasin një gjuhë të veçantë dhe kjo gjuhë është e njëjtë me atë maqedonase. Me sa duket, gjuha shqipe rrjedh prej saj . Edhe Pukëvili kur flet për Akarnaninë dhe Etolinë thekson se: … këto vende, (në kohën e tij) quheshin Shqipëri dhe banorët e saj quheshin shqiptarë .

          Ch. Brouchneri, gjeograf i mbretit të Anglisë shkruan: Shqipëria është një provincë e Turqisë Evropiane, që kufizohet në veri me Bosnjën dhe Dalmacinë, në jug me Livadhjanë, në lindje me Thesalinë dhe Maqedoninë .

          Historiani Teodor Momsen në veprën e tij monumentale Historia e Romës së Lashtë, i quan … trimat epirotë, shqiptarë të lashtësisë.

          Lajbnici, filozofi më i madh i kohës së tij, i mbiquajturi Aristoteli i kohëve moderne, falë interesave të gjithanshme dhe kontributeve të mëdha që dha në fushat më të ndryshme të dijes. Por ne shqiptarët te Lajbnici shohim, ashtu si albanologu Erik Hemp, … një dijetar të hershëm, të vërtetë, të gjuhësisë shqipe , udhërrëfyesin e studimeve në fushën e gjuhës sonë, që ndonëse punoi një shekull para lindjes së gjuhësisë krahasimtare, me një intuitë të jashtëzakonshme, arriti i pari në një teori ilire të prejardhjes së gjuhës shqipe. Kontributi i Lajbnicit në këtë fushë përfshihet në tri letra që ai i ka dërguar bibliotecistit mbretëror të Berlinit, tanimë të njohur në botën shkencore si: Letrat shqiptare të Lajbnicit[65]. Në letrën e parë të datës 24 janar të vitit 1705, ai shprehte mendimin se;… gjuha e ilirëve të lashtë mund të ekzistonte diku në Epir .

          Për epirotët dhe gjuhën e tyre me origjinë ilire, si Lajbnici shprehen edhe J. G. F. Herder, J. E. Tunman, i cili thotë: Edhe në Epir banonin vetëm popuj jogrekë, të cilët flisnin maqedonisht, siç është e njëjtë, me gjuhën ilire[68] . Por mendim të tillë kishin edhe F. Bop, J. R. F. Ksilander[ , J. G. F. Han , J. F. Falmerajer , T. Mommsen , P. Kreçmerku thotë: Për tërë grupin veriorë të këtyre fiseve, që nga kufijtë e krahinës së Epirit, qysh herët, të paktën që nga koha e Herodotit[75] , është përdorur emri i përbashkët Ilirët, ose siç quheshin në kohët më të lashta, Hilirët[76] . Ky emër vjen mbase nga jugu, nga Illyrii proprie dicti Plin. III-144. Male II-3 dhe u përhap më vonë nga grekët në të gjitha fiset e ngjajshme me ta, që njohën gjatë përparimit të tyre drejt veriut .

          Ndërsa Hansjërg Frëmmer në librin e tij Ilirët, që ai e botoi në vitin 1988, thotë: Ndarja më tresh e Ilirisë, ashtu si u bë pas fitores së romakëve mbi mbretin Gent, u pasqyrua dhe në ndarjen e provincave, të Dioklecian Konstantinit, Hinterlandi i Durrësit dhe Apolonisë që i përkiste për një kohë më të gjatë Romës, si Epirus nova (Epiri i Ri) ishte pjesë e dioqezës së Maqedonisë. Kurse territori tjetër i sundimit të mbretit Gent, rreth Shkodrës, si provinca Prevalitana, bënte pjesë në dioqezën e Dakisë. Të dyja këto pjesë të territorit të lashtë ilir në kohën e Augustit bënin pjesë në provincat e senatit dhe pasi u nda perandoria u përfshinë në pjesën greke dhe të Pirros .

          Antigonea, qytet antik që ndodhet përballë Gjirokastrës është themeluar nga Pirrua, të cilit u vuri emrin e gruas së tij Antigonea. Ajo ishte njëra prej vajzave të Berenikës. Këtë e kishte me Filipin, para se të martohej me Ptolemeun . Pirrua ka qenë një mbret shumë i pasur. Sipas historianëve antikë Ambrakia (Arta e sotme), ka qenë kryeqyteti i Pirros. Ajo ishte e stolisur me 1015 shtatore (monumente), Plini sh. I, tregon se statujat e famshme të nëntë muzeve i grabitën romakët në Ambraki në kryeqytetin e Pirro Mollosit .

          Ajo veç statujave të shumta të saj, qe e pajisur edhe me dy teatro, ishte nga qytetet më të bukur të asaj kohe, por të gjitha këto u grabitën nga gjeneralët romakë gjatë vitit 186 para erës sonë.

          Pirrua i Epirit ishte i fisit Mollos (ilirian). Plutarku në veprën e tij Vita (Jeta) e mbretit mollos Pirro, i cili gjithashtu dy herë për disa vjet mbajti edhe titullin e mbretit të Maqedonisë, njofton se ai në një betejë kundër Demetrios Poliorkitis në vitin 287 p.e.sonë mbante një helmetë me një tufë pendlash (Federbusch) e me dy brirë cjapi dhe maqedonasit menjëherë kaluan në anën e tij. Meqë e njohën si mbretin e tyre të drejtpërdrejt e të vërtetë. Në monedhat e Tarentit që u prenë nga ky qytet për Pirron gjatë fushatës së tij kundër Romës në vitet 280-275 p.e.sonë, dalin si shenja të mbretit Ajakid një majë shtize, vetëtima e Zeusit të Dodonës dhe helmeta me brirë. Një helmetë e tillë është simbol monedhash edhe i uzurpatorit Trifon, që, në vitin 142-139 p.e.sonë, në Siri, duke kujtuar prejardhjen e tij mbretërore maqedone u ngrit kundër selekuidëve. Mund të sillen edhe shembuj të tjerë për karakterin mbretëror të kësaj helmete me brirë, por këtu nuk është nevoja. Shekuj më vonë atë e mbajti Skënderbeu, sepse nga njëra anë, ai si Aleksandër Bej donte të lidhej me traditën e maqedonasit të madh, që ende sot në Orient quhet Dhul-Quarnein (Dybrirësh)[84] , e nga ana tjetër se ai e ndiente veten si epirot dhe pasardhës i Pirros. Në qoftë se kronikat nuk gënjejnë, ne quhemi epirotë, … paraardhësit tanë kanë bërë beteja të mëdha me romakët dhe gjejmë se ata, ut plurium, më shumë lavdi se sa turp kanë sjellë prej tyre… Skënderbeu. Shkruante në vitin 1460 në një letër që i dërgonte princit Ursini në Itali. Po për këtë biografi i tij Marin Barleti, me prejardhje nga Shkodra, në titullin e veprës së tij që doli në vitin 1508-1510 e quajti Epirotarum princeps (princ i epirotëve) dhe e bënë emrin e Skënderbeut të prejardhur nga Aleksandri i Madh, ndërkohë që botimi i përkthyer gjermanisht nga Johannes Pinicianus është titulluar Princ i Epirotëve dhe i Shqipërisë (Gjermanisht: Herzog zu Epiro und Albanien), duke e lidhur në këtë mënyrë të kaluarën e lashtë me të sotmen. Kështu shprehet në punimet e tij studjuesi i mirënjohur gjerman P. R. Franke .

          Për periudhën e antikitetit të Gjirokastrës, kësaj qyteze-kështjellë, hedhin dritë të mjaftueshme edhe gërmimet arkeologjike. Gërmime që u kryen në kalanë e Gjirokastrës, në verën e vitit 1983. Gërmimet në teritorin e brendshëm të kalasë ishin të frytshme, sepse u përfitua një lëndë arkeologjike që i takon shekujve IV ose III p.e.sonë. Kjo riafirmon plotësisht emërtimin e hershëm të kësaj qyteze-kështjellë me emrin Pirrokastra, sepse pikërisht gjatë kësaj kohe ka jetuar mbreti Pirro. Si pasojë, kjo kohë e vonë e antikitetit shpjegon edhe faktin, që në këtë kështjellë nuk gjenë ndërtime muresh prej gurësh ciklopike ose pellazgjike. Ky qytet nuk ka patur nevojë për gurë të tillë, përderisa në periferinë e tij gjenden me sasi të mëdha shtresash gurë radhorë të rezistueshëm, të sheshtë me dimensione të ndryshme trashësie, që rrallë gjenden në viset e tjera të Shqipërisë.

          Emile Isambert, duke u mbështetur tek historiani i vjetër romak Tit Livi në veprën e tij i kundërvihet dy herë anglezit Leek. I cili del me hamendje se: Gjirokastra është Argia e dikurshme . Sepse në fakt Argia ndodhet afër Ballshit. Aty rrjedh edhe një lum i vogël, i cili quhet Lumi i Argias e që derdhet në Vjosë. Të njëjtin qëndrim si Emil Isambert mban edhe Dr. Milan Shufflaj në veprën e tij Serbët dhe Shqiptarët. Ai flet për gjurmët e familjes së dëgjuar të Arianitasve. Përmes mjaft dokumenteve del se kjo familje ka qëndruar në afërsi të fshatit të sotëm Aranitas, ku kalon edhe një lum i vogël i quajtur Argias . Kjo gjendet edhe në greqisht e shkruar. Te vepra e Emile Isambert, afirmohet edhe një herë se Gjirokastra është Pirrokastra e dikurshme, siç e shkruanin më vonë grekët.

          Në mesjetë Pyrrho-Castra e humb rëndësinë e saj. Historia e saj përzihet me pjesën tjetër të Epirit. Emërtimi i ri Gjirokastër u ndie nga fundi i shek. XIV. Dihet historikisht që pas vitit 1375 në këtë qendër banimi shtrihej principata e Gjin Bue Shpatës. Pas vitit 1385 sundimtari i saj ishte Gjin Zenebishi. Duke u nisur nga tradita e njohur e pagëzimit të qytezave-kështjellë me emrat e sundimtarëve të dëgjuar, për nder të udhëheqësve të lartpërmendur, kjo qytezë-kështjellë u quajt me emrin Gjinokastër. U quajt kështu sepse të dy prijsat e saj mbanin emrin e pastër shqiptar Gjin. Me fjalë të tjera u quajt;Qyteza-kështjellë e Gjinit[89] . Me kalimin e kohës Gjinokastra u kthye në Gjiro-Kastra, si rrjedhim i veprimit të dukurisë gjuhësore të rotacizmit, që tingulli ( n ) shndërrohet në ( r ).

          Vë në dukje emërtimin e hershëm grek Argjiro-Kastra, të huajt që duan t’u japin nga një kuptim emrave të qyteteve Gjirokastrën e quajtën ;Chateau d’Argent (Kështjellë e Argjendtë) duke u nisur nga pamja që japin gurët e bardhë radhorë me të cilët është ndërtuar ky qytet. Aty jo vetëm muret, por edhe kulmet janë mbuluar me rrasa guri të holla dhe të bardha që ndrijnë natën si argjent nga hëna dhe ditën nga dielli. Me emrin Argjirokastra këtë qytet e quajnë vetëm të huajt

          Fusnote; …e forta eshte qe te gjitha faktet me larte nuk i kane thene shqiptaret,por te huajte,dhe per ta shtuar frustrimin e neo-grekeve ,kane qene vete historianet e lashte helene qe i kane dhene jete ketyre konkluzioneve
          (nuk kane pasur faj te shkretet,helenet nuk e dinin qe pas 2 mije vjetesh,ne vendin e tyre do te jetonin disa derra shoviniste qe ushqehen me pasurine e europes dhe me historine Helene(jo greke) !
          …ha ha ha !

          1. tourkofagos says:

            Thjesht nga spjegimi ”kopetent” yti,qe ti jep per emertimin e Gjirokastres me krijon idene se ti gyzel arrnaut je nga Mallakastra,madje nga ajo e Eger,ku bishti i naxhakes[sopates] u kalon mbi kaptinen me kater cepa……!!!!!
            Sa per sqarim[per ata qe nuk e dine]emeri Gjirokaster eshte transformuar nga greqisht Argjirokastro qe do te thote;kastro=keshtjelle e Argirose,e cila ishte nje femer teper e bukur,gje e cila shqetesonte prijesin e saj,i cili vendosi te ta mbyll brenda mureve te kalase.

            1. koqezi says:

              Argjiro-kastro eshte emer grek dhe dmth “keshtjelle e argjendte”.

              1. mirel says:

                po o koqezi,,
                ar greqisht i thone- ar,..
                kastro i thone keshtjelle, e marre nga latinishtja e vjeter kastilio..
                sa greqisht tingellon e…krisikastilio..
                me gjithe ate tyten me siper qe behen si inteligjente gjuhesor

            2. Endrit S. says:

              turkofagos o i mjere,shpjegimi i emrit eshte i persosur,keshtjellen e gjirokastres e ka bere Gjini,princ shqiptar,me vone emri u greqizua,ashtu sic eshte Corovoda,dhe shume fshatra e qytete te tjere qe rane ne influencen e fqinjeve!

              ps: ju greket gjithe histroine tuaj e keni me legjenda dhe perralla,nuk eshte cudi qe historite qe nuk kane nje perralle ne mes,ju i quani te paverteta,deshtake te mutit,edhe pas 2500 vjetesh vazhdoni te jetoni me mitet e te shkuares,nje te shkuar qe nuk eshte e juaja…,ashtu sic ka thene nje gjerman,”Gabimi me i madh i Gjermanise ishte krijimi i mitit helen” ,…te fala sateme!

          2. eleYΘeriskepsi says:

            Sot ne muzeun e Berlinit , turkoshak dhe ne muajt ne vazhdim do ekspozohet historia greke.

            http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2229838

            1. Gjergj Kastrioti says:

              eleYΘeriskepsi nuk ke faj ti o baxhelle,fajin e kane suliotet qe ju dhane pavaresine,tju kishin lene ne Turqi,ne fund te fundit nje rrace jeni…!

          3. koqezi says:

            Ik mbulohu me kete carcaf se mos ftohesh.
            Pa historite e nallbaneve jane vetem per konsum nallban.

            1. 1234 says:

              Ja dhe trupeshket grekofile,qe injoronje histroianet e ” tyre” helene,nejse…

              eleYΘeriskepsi,ne muzeun e Berlinit do te ekspozohet historia helene,nje pyeteje kam per ty,c’lidhje kane greket e sotem me helenet e lashte ?!?!

              koqezi, Gjin Bue Shpata ishte ai qe hodhi themelet e Gjinokastres se atehershme,ti thua qe eshte fjale greke,fjale helene ke ne te gjithe boten…,mos harro Arten qe vetem shqipja e shpjegon,dhe shume vende te tjera ne Epir qe vazhdojne ti rezitojne neo-grekeve shoviniste te sotem …!!

              tourkofagos,ti je nje felliqesire,nuk ja vlen te lodhesh tastjeren per nje eksiq si ty !

              koqezi,e vertete ajo qe thua,propagaqnda greke dhe Jezusin e ben grek po te doje,eshte ne ADN tuaj,rrace e poshter,tinzare…e kunderta ndodh me ate shqiptare,injorante por kurre tinzare!
              Po historia do te shkruhet nje dite,Camet te drejtat do ti fitojne,dhe atehere do te rregullohen poshtersite qe jane bere Shqiperise dhe shqiptareve nga ca kafshe mesjetare,qe gabimisht jetojne ne vendin qe dikur ishte drita Europes…!

              1. tourkofagos says:

                arap shqipfoles,vazhdo ti frysh gerrnetes se i fryn mire…..oussssstttttt tourkoalvane!

  10. Donjet Liridoni says:

    Skica e ketij reportazhi trondites te ngjeth mishte. Po mire, mor i nderuar Auron, kaq i fukarallepsur eshte legjislacioni yne i trashegimise kulturore, etj, etj, qe te mos i hyje nje ferre ne kembe Saliut te II-te? Nuk e denonocon kush ligjerisht: Populli shqiptar hedh ne gjyq Sali Ram Berishen si shkaktarin kryesor te djegies se Finiqit te lashte! Duket utopike kjo, kur shpetoi Iliri me Bllok, Luli me procedure etj, etj, po dikush duhet ta beje, kompetentet, shoqatat e trashegimise, denoncim ne organizmat n/k ku kemi aderuar etj., se ky Neron (i paretushuar ende, si e kemi njohur brezi yne) ia ka vene flaken disa here Shqiperise, ky patriot i madh qe numeron edhe njeshet e turisteve dhe nga ana tjeter iu con peshqesh tymin e djegies se Finiqit gjithe Shqiperise dhe Korfuzit?

  11. raimondi says:

    FIniqi eshte qytet i mdertuar nga Kadmi i cili kish qene ne udhetim ne vendet arabe dhe kur erdhi andej ndertoi Finiqin duke i vene kete emer Fenikas . Por mos harojme se sipas mitologjise aty Kadmi i martuar me Harmonine lindi Ilirin i cili ju dha emrin gjithe popullsive ilire . Pra zanafilla e atij vendi eshte ilire sic e thot edhe vete mitologjia greke aty Kadmi dhe e shoqja Harmonia vdiq dhe u shnderuan ne gjarprinj .keta gjarprinj pastaj jetonin ne fushat Elize ku prehen? Shpirtrat fisnike . Ndoshta per shkak te Kadmit ka mngelur ne traditen popullore shqiptare qe gjarpri i shtepise nuk duhet vrare se eshte mbrojtes i saj……

    1. Ben Chicago says:

      Sa ta marrin pushtetin komunistat me 2013,dhe vera nuk do beje kaq e nxehte,zjarre nuk do bien,dimri nuk do beje i ashper,nuk do kete ngrica,permbytje e fatkeqesi natyrore,sepse komunistat besojne ne zoti dhe i luten atij,ashtu sic besuan e u luten per 50 vjet,vetem te kesh mendje pjellore si ky djali i Isa Tares,qe te shkruash keto budallalleqe.

      1. timo says:

        Edhe në kohën e komunizmit kishte fatkeqësi natyrore por në atë kohë,zotëri Ben çikago, kishte shtet që i dilte përpara fatkeqsive dhe jo si ky i soçmi Bordellhane.

  12. bojken musab... says:

    duan te flasin ende per orig….ilire te alb…..Sa shemti.

  13. miri says:

    Donjet Liridoni, ju lutem mos u beni naive,,
    Djegia e Finiqit eshte ne vazhden e fushates masakruese qe i behet qellimisht historise se Shqiperise , duke filluar qe pas viteve ’90, kur te gjitha pika arkeologjike filluan te vidhen dhe grabiten pa meshire..ku respekti ndaj luftes se shqipetareve ne shekuj dhe deri me tani mori nje trajte qesharake dhe denigruese, ku dhe hapja dhe perdhosja e varreve te heronjve dhe deshmoreve u be nje dukuri kombetare menjehere pas “fitores” se demokracise, me propoganden e famshme Berishiane per zhdukjen e komunizmit,.,.ku kasma e shkaterrimit vleu si mjet per permbysjen dhe zhdukjen e fakteve, dokumenteve , si dhe me paraqitjet e teorive te reja per origjinen e Skenderbeut..vazhdon me shtijtet e pasurive komebtare shqiptare, me shitje territoresh dhe mundesisht me eliminimin fizik te cdo gjeje qe e lidh SHqiperine me te kaluaren dhe historine e saj te lashte.
    Nuk eshte rastesi qe para cxa kohesh, ne korce digjet shtepia e flamurit, zhduken dokumentacionet e shpalljes se pavaresise nga greku, zhduken veprat e artit , dhe tani i vihet flaka Finiqit,
    Aty eshte nje dore qe vepron ne menyre te organizuar, po qe vete shteti nuk ka interes ta perndjeke, por perkundrazi po i jep dore dhe udhezimet perkatese kush e ka rradhen me pas.
    Dhe alabaket(albane,greke e sllave) vazhdojne te kontribojne individualisht duke grabitur cdo gje qe tu dale perpara, pa nguruar te perfitojne nga tymi i shperndare.
    Kjo eshte pjese e te keqes kombetare qe na ka kapluar te gjitheve dhe zgjidhja e ketij problemi do te vije si pasoje e zgjidhjes se ceshtjes se qeverisjes se shqiptareve.
    Sa kohe ta kete ne dore krimineli Berisha me banden e tij, Shqiperia do jete produkti i vepres se kesaj bande,,domethene viktime e krimit.

    1. Miri I mencur says:

      Miri je djale I mencur. Te gjithe e dime qe turkofagos I ben per 300 euro

  14. ******** says:

    Nuk janè iliro-albanet por janè turko-albanet me nè krye Sali bej tropoja qè po e djegin dhe po e shkatrrojnè totalisht kombin Shqiptarè edhe atè kulturè te paket qe i ka mbetur nga shekujt e kaluem,te gjitha keto orjentohen nga erdoganet e Turqisè Arabe.

  15. EuroMaloku says:

    PARALELIZMA HISTORIKE MJAFTE TE GODITURA NA KA SJELLE AURONI DERI SA ARRIN TEK AJO E FUNDIT QE ESHTE JO ILIRO-ALBANEZE…KETU GABON PAK AURONI SE AJO ESHTE SALBANEZE….ose me mire MALOKO-SALBANEZE.

  16. fieraku4u says:

    NJE TRAGJEDI E MADHE KJO QE PO I KANOSET HISTORISE TE SHQIPERISE…BARBARET E SALI VICIDOLIT PO SHKATERROJN HISTORIN TONE TE BUKUR.

  17. mira says:

    Nuk ka faj i shkreti! Po nuk dogji Shqiperine trimat e Beogradit ja hapin dosjen.

  18. ke te drejte! says:

    nen preteksin e zjarrit po hap toka per ruset e srbet vucidolsi.

  19. tourkofagos says:

    kaluan ilire,romake,turq[origjinal] dhe nuk te katasrepsen Foinika,por erdhen turkoshqipfolesit qe ti Megale te merrje fund….pune korrakesh!

    1. tonini says:

      @Fagoturko: o gje e keqe qe s’te dogji edhe ty ndonje nga keta zjarret po s’bi rrufeja ne hale. Ti duket qe je obsesuar me 3 gjera: te te abuzojne perdite ketu dhe s’rri pa marre racionin ditor, t’a hash mire nga byhtzinjte se s’ta ve njeri tjeter ne platia ku dul, dhe t’e jesh i tmerruar nga turku se ua ka vene nder shekuj. Ik or pusht m**T

      1. tourkofagos says:

        arapi mou,ja shikou pak ne pasqyre se mos te duket vetja si ilir!!!
        oussssstttttttt,koprroskylo………

    2. eleYΘeriskepsi says:

      Tourkofago, gelaei kai to pardalo katsiki me all-banet!

      1. tourkofagos says:

        geia sou [elsqps],kalo xeimwna!

        1. Taqke Dhemballa says:

          Kapedanos ku je more trim,te ka thene taqka na haen kernacka,te vemi gjende ti hame andeja nga “BIRRA”
          c’fare kerkon kjo zemra ime.dy kernacka nje panine

      2. Χρυσή Αυγή says:

        qirje eleYΘeriskepsi ,Tourkofagos palikari e henkshi prasin me te madh nga ce ka gomari…

    3. e verteta keshtu eshte says:

      Largou qe ketej ore evgjiti tourkofagos, nuk u be surrati tuaj i qelbur te ofendoj shqiptaret. çobani, çoban ngelet, pa kulture ashtu sic eshte endacake.

      1. tourkofagos says:

        E verteta eshte e pavertete,kur thexohet nga nje i pavertet[pa histori,pa gjuhe,pa besim fetar,pa Zot ,pa identitet]
        Meraba cok gyzel i Erdoganit……

        1. e verteta keshtu eshte says:

          hehehe kopani turkofagos, ne formuam edhe greqin qe ti perfaqeson ketu, por ti aq horizont ke, kush i la trut dhe i gjete ti. çoban hesapi qe je kthyer ne grek per leke.

          Historia e shqiptareve eshte vleresuar nga njerez te shquar, kush pyet cfar thone njerz qelbanik si ty.

          Ja cfar shkruan Maximilian Lambertz, nje arkeolog i shquar Austriak.

          Historia e njerezimit do te shkruhet, vetem kur shqiptaret ta shkruajn ate.
          *****
          The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it’s writing.

          Maximilian Lambertz,

          Albanien erzählt: ein Einblick in die albanische Literatur. Übersetzt und
          herausgegeben. Literatur der Volksdemokratien, 7
          (Berlin: Volk und Welt 1956)
          191 pp.

  20. saliheqenefi says:

    ky artikull svlen per ketu, do kishte vlere po te botohej si fletushke per keshillin europjan,qe ne te kemi nje integrim me konsensual me sterniperit e atyre qe e coptuan kte popull vital per pislleqe

  21. beso says:

    jo albanet,por shqipot.Persa i perket pasurive tona etnografike,arkeologjike dhe te mrekullueshmeve polifoni te jugut,rapsodi te veriut,eh,ka kohe qe eshte djegur motorri.Mundohet te kerceje me goca te veshura popullorçe ai Sinani qe kendonte me Seldin,por eshte pak te rivleresosh nje trashegimi kaq te pashtershme,duke ia lene ne deshire Sinanit dhe”rapsodeve”te studiove maqedonase.

  22. arturi says:

    mire qe finiqi u dogj po ai qe eshte si pune drejtori i monumenteve ne sarane nuk e pranonte. jo nuk jane djegur guret thoshte ne nje interviste gazeta sot. hajde injorant hajde

  23. Po I vune says:

    Po I vune nje qi nga mrapa kreqerit behet e tyrja dhe kina me angline. Vec ta pranoje ate qine nga prapa.
    Greqi
    Turqi
    Ameriqi
    Italiqi
    Braziliqi.
    Le te jete finix. Futi nje qi nga mbrapa dhe del finiqi.
    Shifni kur te bej koment edhe turkofaqi nga p.s nga ferri dhe ta aprivoje

  24. phhh says:

    Po pse thua albanet, po nuk thua shpellaret e saliut?

  25. Shen Kozmai says:

    E cfare pastaj qe gjoja jemi pasardhes te ilireve,e cfare do te thote qe jemi populli me i vjeter e me gjuhen me te vjeter??????Ta supozojme qe eshte e vertete ,po pastaj,e per cfare na sherbeu,per asgje.Barbar ishim para 2000 vjeteve……..barbar vrases hajdut grabites jemi edhe sot pas 2000 vjetesh.
    Nqs eshte kjo ajo per te cilen duhet te krenohemi,atehere le ta themi me plot gojen qe “Po jemi pasardhes te barbareve dhe e kemi trasheguar me fanatizem deri ne ditet e sotme barbarizmin tone”

  26. emigranti says:

    Ne Tirane pas luftes se pare Italia fashiste ndertoi Ministrite,qe sherbejne akoma.Dhe kane akoma ne facade shkrime latine.

    MOS ESHTE ITALI AI VEND ATY? O SPIUN TE GREKUT.
    ANGOLA FLET PORTUGISHT, MOS ESHTE PORTUGALI????
    O TE MJERE!!!

    Keshtu ishte para 2000 vjetesh… e keshtu do te jete gjithmone, per ata qe kuptojne.

  27. enh says:

    pak a shume pranoni ate qe thone studiuesit maqedonas,se jeni kacake te lindur qe ne epoken e gurit,dhe pohimin e zogut,se shqiperia ka nen sundim teritore te greqise,deklarate e bere nga z.zogu,kur shkonte te kurohej ne france.

    1. Keshtu eshte says:

      Paske ndryshuaar emrin ne “enh” ore turkofagos i qelbur, shqiptaret jane populli qi ka renjet nga iliro pellazget, populli me i vjeter i evropes. Por ti bene detyren e spiunit ketu, per te poshtruar shqiptaret, por do te vije koha qe do ti pagush te gjitha.

      ja kush jane shqiptaret ore legen i zi i greqise.

      ———–
      Pellazgët janë paraardhësit e të gjithë evropianëve, por vetëm shqiptarët janë pasardhësit e tyre të drejtpërdrejtë dhe autentike

      Shqiptarët janë në margjinat e Evropës – në qendërsinë dhe superioritetit – ata janë më shumë se kushdo tjetër europian.

      Looking for Europe on the borders of Albania
      Gilles de Rapper

      “The Pelasgians are the ancestors of all Europeans, but only Albanians are their direct and authentic descendants and, as such, can claim for a kind of absolute autochthony in Europe.

      By claiming Pelasgic ancestry, supporters of these ideas are transforming marginality – Albanians are on the margins of Europe – into centrality and superiority – they are more European than anyone else.”

      http://www.scribd.com/doc/26690388/Looking-for-Europe-on-the-Margins-of-Albania-De-Rapper-Gilles-2008

  28. landi says:

    enhse
    Zogu per te ardhur ne pushtet fali nje pjese toke Shqipetare Serbise.Pra ai ishte gati te falte toke dhe Greqise po ta ndihmonte te vinte ne pushtet,donte te kishte aleate,ne kembim u falte toke.Para se ti ikte deputetet e Zogut ne Itali deklaruan dhe pranuan qe Shqiperia te ishte ne varesi te italise.Zogu nuk ishte historian, ai me vone u veteshpall Mbret i Shqiptareve.Zogu me ndihmen e Serbise erdhi ne pushtet.

  29. landi says:

    enhse
    Zogu per te ardhur ne pushtet fali nje pjese toke Shqipetare Serbise.Pra ai ishte gati te falte toke dhe Greqise po ta ndihmonte te vinte ne pushtet,donte te kishte aleate,ne kembim u falte toke.Para se ti ikte deputetet e Zogut ne Itali deklaruan dhe pranuan qe Shqiperia te ishte ne varesi te italise.Zogu nuk ishte historian, ai me vone u veteshpall Mbret i Shqiptareve.Zogu me ndihmen e Serbise erdhi ne pushtet.Deklerata mund te thone te gjithe per interesa personale, por historine s’mund ta ndryshosh kaq lehte.E di e gjithe bota sa e madhe ishte ILIRIA.

  30. O moj Shqypni e mjera Shqypni... says:

    Sjqiptarë, ka ardh momenti,jane pjekur kushtet qe te keqes qe na ka zene ti dalim perballe. Te bashkohemi ne kauzen kunder rrenimt te memedheut tone te drobitur. Mjaft më me… jemi te tille e e te atille… A nuk ishin Rilindesit tane ne nje situate shumefish me te rende ? Ne ç’kushte jetonin shqiptaret ne ate kohe ? Pa shkolla,pa asgje te mire duke perballuar nje roberi te tmerrshme. Rilindesit tane, qe u duhet perkulur me nje respekt te madh, nuk u merziten,nuk u lodhen,nuk u ndalen,sakrifikuan,u vrane per te bere Shqiperine.
    Po sot,kur situata nuk ka qene kurre me e favorshme ne historine mijera vjeçare, pse jemi ligeshtuar ,pse jemi pajtuar me te keqen ?!!! Del nje bandit malesh duke kethyer permbys gjitheçka dhe ne heshtim e luftojme njeri tjetrin per vdekje. Kjo armiqesi eshte mjbelle nga nje person qe mjerisht eshte kryeminister i vendit. Edhe sa do ta durojme kete poshterim. Mjafte me me ankesa ! Nuk justifikohen me sharjet , mllefet e nervoza qe na ka zene. Pasi Kombi eshte jo vetem territorialisht i coptuar,por edhe partiakisht,krahinarisht deri ne ekstrem. Prandaj te dal dikush me ndonje propozim konkret, mbipartiak, dhe te mbledhe keta miliona shqiptare te paknaqur duke kethyer zemerimin individul te secilit ne nje uragan popullor qe nuk ka bire nene qe mund ta ndale,pra as armiku tashme i deshmuar Sali Berisha.
    Njerez te mençur ketij kombi nuk i kane munguar dhe nuk i mungojne. E keqja eshte se jemi te perçare. Te bashkohemi. Mos te vonohemi. Po e perfundoje me disa nga vargjet e rilindesit te madh Pashko Vasa :-çonju shqiptare prej gjumit çonju,
    e si vllazen me nje bese shtrengonju,
    e mos shikoni kisha ,xhamia,
    se feja e shqiptarit eshte shqiptaria.
    Te na behet parulle dhe lajtmotiv kjo thenje lapidare dhe e pavdekshme e ketij patrioti te madh.
    He si thoni, fillojme qe sot,qe tani e te mirremi vesh per nje organizim ku do te grumbulloheshin ne nje vend energjite tona te pashterrshme por mjerishr shume te veçuara.

  31. arian says:

    Për ju Grekët…
    Si fillim u kërkoj të jeni të sigurtë se emri i im, është ashtu siç e shihni! Arian! Një tru jo dhe aq shumë inteligjent, e kupton se e ka një domethënie! Është një emër që e ndeshim shpesh në Shqipëri por edhe ndër vende ku atdheu është më i rëndësishëm se sa feja si në Kroaci, Hollandë, Gjermani, Suedi etj.
    Më parë se të hyjë Shqipëria në Europë dhe të detyroheni përsëri të shkelni me këmbë mbi veten tuaj tashmë të deklaruar si Grekë,ashtu siç bënë për interes shumë ortodoksë dhe interesaxhinj të tjerë që nga vitet ’90-të e të rideklaroheni Shqiptarë, sidomos kur të na bjerë prapë shorti me Greqinë në eliminatore futbolli, po ju them se vetëm fakti që flisni në shqip ju bën komplet….uturakë se legenë është shumë komode për ju! Kështu ose të shitur në mënyrën më të ulët jeni, ose mungesë identiteti keni që të dëshironi të pranoheni atje ku njerëzve si ju u këndojnë se nuk do të bëhen kurrë grekë! Jetimë të pashtetë si ju, krijojnë vizione luftërash e betejash si ato të Don Kishotit ndaj mullinjve të erës!
    Në se ti turkofagos, në ëndrat e tua ha turq, në realitet turqit mund të të shprehen me fakte se të kanë ngrënë troje të tëra si Konstandinopoja ( po ta kujtoj këtë, më 1453, midis dy rrethimeve të Krujës që nuk u pushtua )e deri në kohët e vonshme! Atëherë ti çfarë ha?! Se me sa kuptoj, turq nuk ha dot!
    Për tu ngushëlluar, meqë je armik i turqve, pasi ke gëlltitur tërë serialet me Qenan, Lame dhe Ezel, gëlltit tani edhe atë (serialin ) të Sulejmanit të madhërishëm!
    Kurse ti,eleftheriskepsi, në gjuhën e vendit nga i cili doli fjala demokraci, pseudonimi i yt, nënkupton “mendimi i lirë”. E shprehe ndonjëherë lirshëm atë? Pa pseudonim? E bën dot në Greqi?
    E fundit përsa u përket ju filogrekërve që njihni dhe historinë e lashtë;
    – Në veprat e para të shkruajtura të kësaj bote, shumë më parë se bibla etj, Homeri në Iliada dhe Odisea i përmend shpesh Ilirët.
    Dy gjëra të bëjnë përshtypje dje dhe sot. Se, Ilirët u gjendën në Trojë për të ndihmuar Trojanët dhe jo në krahun e pushtuesve dhe tjetra, se pasi janë verifikuar tërë emrat gjeografikë dhe të heronjve që përmend Homeri, akoma grekët nuk janë të aftë të verifikojnë në se Itaka e sotme është ajo që përmend Homeri! Mos shkoni në Itakë fare, mjaft të arrini në Qefalonia dhe pyesni ku bie Itaka, ajo Homerike…
    Ju të dy, mund të më jepni një përgjigje fare të thjeshtë për këtë? Meqë e njihni kaq mirë Shqipërinë por edhe Greqinë!
    Të mos harroj, në se u bie rasti të takoheni, ( makari-sikur )me atë nazistin që hyri në Himarë dhe deklaroi për heronjtë e Himarës, pyeteni një herë a e ka dëgjuar Vasil Laçin! Nga ishte ai, çfarë bëri dhe ç’kërkoi para se të vdiste! Pyeteni për lord Bajron. Ku e nxori deti në udhën drejt Greqisë, ku jetoi për disa kohë dhe si i kaloi malet e Pindit! Pyeteni për Suljotët etj., a janë të ardhur atje në atë vend ku fillon origjina e tyre?
    Nuk dua të bëhem i bajatshëm si ju por para se të largohem mund tu them se të paktën këtu, edhe pse shfaqeni ashtu siç shfaqeni, ju del natyrshëm ta bëni këtë, sepse në mënyrë krejt njerëzore keni gjetur demokraci, liri për tu shprehur, gjë të cilën është shumë e vështirë ta bëni diku tjetër! Mbi të tëra, në ndonjë gosti e sipër, kur të jeni bërë çakërqejf me raki, se birra e ka prejardhjen nga Gjermania e Merkel dhe duhet bojkotuar si mall gjerman (!!!), ju përshëndes edhe unë me një këngë greke të cilën e kërcejnë njerëzit krenarë – O Aeots, petheni ston aera ( Shqiponja vdes në ajër ) – pra e lirë, fjalë e cila vjen nga gjyshërit e njerëzve të lirë, Ilirët. Jam i sigurtë se do të ndiheni krenarë në mizerjen tuaj!
    Për ty 1234.
    Të falenderoj sepse lexova gjëra të cilat nuk i dija dhe besoj se të falenderojnë brenda vetes dhe të tjerë si unë!
    Për ata që e lexuan komentin e 1234 por nuk kuptuan gjë apo u nxituan të komentojnë si llafazanë…Fali Zot se nuk dinë se çfarë bëjnë!

    1. tourkofagos says:

      Arjan karagiozi,re karagiozi.
      Si fillim emrat Arjan[dhe jo Arian si thexon ti]jane nje identifikim sa karagjoz aq edhe te peshtire per shqiptaret,aq me keq kur jane shqipfoles myslimane si ty mer kokecep i Erdoganit.Ti arapi mou,meritoje emrin e gjyshit tend[hasan,hysen,qani apo gani e dreqi me te bir]por kurresesi Arian,ok!Ju mund te lehni tere diten si ”puro shqiptar”,por rrealiteti eshte krejt ndryshe.Une po te pyes pa kurrefare interesi se ;-Si e ke mbiemrin????[do te ishte ne nderin tend qe te thuash te verteten]
      Kshq Arjan karagjozi,bishti i qenin mbetet bisht qeni,kur thote edhe [taqke dhemballa]……..meraba cok gyzel i Erdoganit!

      1. Aleksander says:

        Ti fshataruc deshtak qe ua ha turqve,kemi muaj e muaj e muaj qe durojme karagjozlleqet e tua e ketyre katundaruceve me lluster “helene” ,dhe se the e se the emrin e mbiemrin tend te vertete por vazhdon te fshihesh pas allateve te turkut !-Me ç’te drejte u kerkon te tjereve diçka qe vete ti karkalec “helen” nuk e ben…fshataruc karagjoz ?!

        1. tourkofagos says:

          Hason shqipfoles[jo Alexander],une e kerkova mbiemrin e Arjanit per te vertetuar ”shqiptarizmin” e tij,mqs ai ngul kemb se eshte nje i tille!!!
          Une nuk e kam per turp,madje nderohem qe mbiemrin e kam;Souliotis.
          Meraba cok gyzel i Erdoganit…..

          1. bobi says:

            Ha, ha, ha! Suliotis thote jevgu. Keni degjuar ndonje jevg te quhet Sulioti? E di si i quanim greket kur ishim te vegjel? “Rruma bythe”. Gjate gjithe mesjetes greket skishin as emer… rrum quheshin, dmth romake. Eredhi Bajroni e u tha qe ju o xaxa te zinj qe jetoni ne token e heleneve te lashte duhet ta quani veten greke. Dhe rrumve u pelqeu kjo dhe filluan te shihnin endrra me sy hapur se jane pasardhesit e Platonit si maqedonasit sllavo-mongole qe shohin endrra me Leken e Madh.

    2. koqezi says:

      Ngaqe je i mireinformuar per cfare ndodh ne Greqi(si psh transmetimi i serialeve turke) dmth se jeton atje. Dhe perderisa jeton atje mundohu te mesosh histori me te sakte dhe jo histori kot sic bere ketu duke veshur budallelleqet e tua me Homer dhe me te tjere.
      Duke filluar nga emri jot qe shkruan “Është një emër që e ndeshim shpesh në Shqipëri por edhe ndër vende ku atdheu është më i rëndësishëm se sa feja si në Kroaci, Hollandë, Gjermani, Suedi”, qe ketu duket kopetenca jote ne histori. Te pakten une kam lexuar per nje historian te lashte grek, Arianos, qe shkroi dhe librin “Aleksandros” per Aleksandrin e Madh.

  32. Ti I bashkimit says:

    Ti I bashkimit kombetar mire e ke. Po shqiperia eshte e vetme. Evropa as e ka dashur as e do dhe me qellim e percan. Armiqte e shqiperise punojne, sllavogreket. Kisha greke e helenizoi ne shome shekuj shqiperine e jugut qe ne I dime kufujte. Sepse kisha greke qe e ka koken dhe financimin rus I bleu dhe I blen shqiptaret me 300 euro. Jo vetem turkofagos por gjysma e ortodokseve te korces, vlores, gjirokastres dhe te lushnjes jane vetshpallur grek. Nuk jane te cmendur pir te blere. Shiko gjarperin janullatos ne gji te shqiperise.
    Shiko tropojanet. Pynojne oer kushen ortodokse te serbise. Prandaj jane te pasur. Kisha ortodokse greko_ ruse eshre armikja ne shekuj e shqiperise. Pilitika e saj ekspansioniste ka mese 1000 vjet qe punin si pika e shiut. Ne vlore eshte nje shkolle qe pregatit jezuitet. Ata do jene armata e ardheshme qe do ta gllaberoje shqiperine. Dhe mesuesit qe sherbejne aty jane shqiptare ortodoks.
    Ne korce ne nje fshat ortodoks nuk te shesin shtepi nese je mysliman. Per shqiptaret nuk ka rendesi shqiperia. Atdheu I shqiptareve eshte paraja. Ti permend rilindasit. Ata vune pasurine personale per te shpetuar shqiperine.
    Burri I shtetit vjedh, vret ashtu si zogu I pare dhe gjusma e shqiptareve ben be per koke te tij.
    Evropa e quan burre shteti.
    Prandaj shiko familjen se ky popull e ka hak.

  33. po bej nje korigjim iliret kur ben plackitjen e finiqit kishin si mbret Agronin dhe teuta ishte gruaja tij.iliret nuk e shkatruan finiqin se banoret e finiqit ishin ilir si ata vet dhe e respektonin kulturen e tyre po keshtu dhe romaket te cilet edhe pse ne ate koh ishin me pak te zhvilluar se iliret e admironin kulturen ilire sa dhe e kopjuan ne vendin e tyre sistemin e ndertimit dhe jeteses ne te gjith perandoin e tyre.kurse per diktatorin sali ram sheqere berishen i cili shkatroj dhe vazhdon te vjedhi kte qytet antik te cilen nuk e shkatroj as roma e as otomanet eshte ne kulturen e tij te tartarit nga ku ka dhe preardhjen andej nga deti kaspik te shkatroj xhdo gje qe eshte shqiptare se pse ai nuk eshte shqiptar dhe as nusja tij serbe dhe fmit e tij qe duken qart qe jan me preardhje tartaro-mongole

  34. arian says:

    Zotin tat ene hec se ta tregoj unë kokëcepin!!!
    Fol këtu me argumenta dhe edukatë! Bëji tjetërkund cubllëqet!
    Arian (nga aryan ) vjen nga AR! Arët ishin të parët! Mos e harrë kurrë këtë po nuk deshe ta pranosh! Për më tepër gjej Enzo Gati -Gli Iliri, botim i 1981 në bashkëpunim me pjesëtarë të Akademisë së Shkencave të atëhershme e midis tyre edhe emra të mëdhenj të asaj kohe. Ai italiani thotë se çdo gjë që në Europë fillon me ar dhe alba është origjinë ilire. Lexo, mos harxho kohën me mllefe të paarsyeshme. Përgjigju për ato që të pyeta pastaj dil e më trego mua se nga jam!
    Për të të shuajtur kuriozitetin gjyshërit e mi i përkasin fesë bektashiane!Personalisht nuk ndjej influencën e ndonjë feje ndaj meje por me siguri di tju them tërë juve se Gjergj Kastrioti, kur u kthye në Krujë dha tre ditë afat që krishterët e myslimanizuar të ktheheshin në fenë e tyre. Kush nuk pranonte i pritej koka siç edhe ndodhi. Por ju e identifikoni çdo gjë vetëm me fenë se njerëz si ju, vetëm nga ajo udhëhiqen! Sa për bektashianët, kërko në internet ndonjë shkrim nga grekët, ndonjë studim për bektashianët sa njerëz të ligj janë! Kanë dalë nga ata vëllezërit Frashëri dhe njëri prej tyre Naimi më shumë i këndoi atdheut se sa fesë! Për më shumë kërko që të bëhesh njeri më i ditur, të paktën të njohësh më mirë armiqtë e tu!
    Jo vetëm ti por edhe të tjerë si ty, më parë gjeni përgjigje e pastaj dilni të tregoni historira për fqinjët duke shkruajtur në shqip!
    Personalisht në se ndonjëherë do të më njohësh, do ta kuptosh mirë se e kam kokën më me cepa se Zidani!
    Po unë në Greqi jetoj dhe përpiqem të mësoj nga ajo çka ajo ka më të vlefshme dhe të pranueshme si p.sh. kuptimin e fjalës demokraci por jo modelin e sotëm të saj në Greqi dhe natyrisht që nuk mund të pranoj njerëz nga ata që votojnë nazizimin pikërisht aty ku nazistët i therrën pa mëshirë! Nuk pranoj të ulem në një tavolinë me ata që më 1998 ishin tifozë me Bajernin kundër Mançesterit sepse anglezët bashkë me të tjerë ishin kundër Milosheviçit, ndërsa më 2012 ishin me Çelsin kundër Bajernit sepse u a ka fajin Merkel!!! Bëhuni, bëhuni njëri prej tyre!

    1. koqezi says:

      Po te jete ashtu sic thua ti, i bie qe ar-qidhet e tourkofagosit te jene me origjine ilire kurse topet e koqezinjve (pa -ar-) i bie te jene nga Anadolli.

      1. tourkofagos says:

        hahahahaha,cme kenaqe me ato qe i thua arapit te pabese,jeton me buken e grekut,por ben duane e turkut…..pune korrakesh,sikter milet!

    2. adriatik says:

      Arian – me shkrive se qeshuri me ate muhabetin e Bajernit dhe Chelsit. Po te ishim ne bar nje birre te ftohte e kishe nga une.

      Megjithate kjo puna e tjetersimit te historise se tjetrit eshte e pamoralshme. Erdhi Kadmi nga kurbeti, takoi Sabijen erdhi Finiqi. Kodra mbas bregut. Ai eshte nje avanpost tipik Helenit. Ashtu sic ishte nje koloni e paster helene Butrinti dhe Durresi.

  35. nek says:

    zoti tare me respekte mund tu bej vetem nje vrejtje
    keta qe djegin jane shqiptaret jo albanet as iliro – albanet
    jane vetem dhe vetem shqiptaret
    kane prej viteve 1700 qe ne teritorin e arberise dhe epirit popullsia
    ariti te zevendesohej me popullsi te ndryshme te cilet ngjizen me porosi te portes se larte termat e rinj qe ne i trashegojme
    sot ne shqiperi sipas meje jetojne nje numer i vogel trashegimtaresh
    te arberve dhe epiroteve
    kjo eshte nje nga arsyet qe ketu nuk ka asnje trashegimtar te vertet te
    kalave ke shtjellave te objekteve te kultit dhe plot pasurive te tjera
    ate qe turqia i beri arberise dhe epirit per 500 vjet tani po e bejne per 35 vjet
    shenim te kuptohemi termi epir presupozon teritorin e banuar nga popullsia epirote e cila nuk ka lidhje me greqine

  36. arian says:

    E vetmja kënaqësi që më jepni është se përdorni gjuhën shqipe!
    Nga ana tjetër o ti koqezi, dorëzohem spese më ke kapur nga koqet, më zure mat në komunikim sepse po të flas me fakte ndërsa ty, të mbetën koqet në gojë tërë ditën!
    Ti që ha…ku di unë se ç’ha ti!? Vetëm ti e di sepse turq sigurisht deri më tani nuk ke ngrënë, që të më njohësh që jam arap dhe unë nuk të njihkam…pa më thuaj kush është jot ëmë se mos je im bir dhe bëj ndonjë gafë pa e ditur! Kam patur dhe kam shumë dashnore e kështu nuk mund ti njoh të tërë ata që kam mbjellë nëpër ferra! Dhe mos harro, sa herë të të dhembi mesi eja këtu të të shëroj!
    Shkoni tani të merrni shpërblimin,treqindëshen!

    1. tourkofagos says:

      moderator,ku eshte pergjigjia qe i kam dhene ketij korrakut arjan….??
      mgjt ti je i plotfuqishmi dhe duhet te te pranojme.
      sa per arapin,ai e di mire se cfare i kam qendisur……….

  37. Mangalem says:

    Po nderhyj pa pasion:Hammond eshtë një shkencetar i njohur ne botë dhe dallon si filogrek,në të gjithë veprën e tij,ndaj grekët edhe e kanë dekoruar!Ai,megjithatë,është detyruar nga faktet që në vepren e tij,botuar italisht dhe citohet shpesh në Enciklopedinë historike(botim BUR-2005)thotë:Iliret janë popullsi e lashtë në Ballkan dhe datohen nga shekulli i VIII para Krishtit.Ata shtriheshin pergjat Adriatikut dhe Jonit dhe ne brendesi te gadishullit shkonin gjer në Danub.Ne jug të Austrisë se sotme ka gjurmë të civilizimit ilir.Ne Jug ata kishin në kufi greket dhe Epiri eshtë Iliria jugore,tributë e së cilës dallonin shume nga greket,por ishin tribù që flisnin mirë gjuhen greke,pasi civilizimi grek i Shek.VII-IV,para krishtit kish lënë gjurmë tek keto tribù ilirike te jugut!Hammond thotë se greket klasikë quanin barbar fqinjët e tyre,jo për nenvleftësim,por si nocion i ardhur nga realiteti që nuk flisnin mirë gjuhën greke dhe nuk ishin grekë.Greket,vazhdon Hammond,nuk pranonin ne lojrat Olimpike,në fillim jo greket dhe ky eshtë një fakt tjeter që maqedonasit kembengulin se nuk janë grek,pasi stergjyshi i tij,Filipi,nuk u pranua ne lojrat olimpike,dhe u perzu,si epirotet!Kjo eshte edhe arsyeja qe Aleksandri i Madh(nena iliro-epirote,Olimbia)deklaroi:”Tre gjera dua të bej nese jetoj gjtatë:1-Ti bej popujt të flasin gjuhen e nenes sime,2-Te zhduk nga faqja e dheut greket dhe 3-Te mos quhesha Aleksander do deshiroja të quhesha Diogjen!”Auron Tare ka kapur nje moment të rendesishem dhe aq të dhimbshem,per Foiniken pellazgjike(Kadmi dhe perfundimisht diali i tij …Iliri,janë të pashkulshëm!Greket janë shume të vonë ne trojet ballkanike.Jane te ardhur nga Irani dhe gjuha e tyre,eshte me shtresezim të paster iranik(prof.spanjoll,F.Villar libri”origjinat e Europes”Natyrisht pas shtytjes,perzenies se pellazgeve ne shekujt qe thame u bene te shquar dhe me ndikim perrreth.Kjo nuk do te thotë qe ata ishin vet barbare,ne kuptimin e vertete,thote amerikani hollandez Wan Loon,sepse vrisnin dhe njerzit i shkonin ne hell nga duket me probabilitet edhe emertimi i tyre prej pellazgeve(shqiptareve)Hellene!

    1. koqezi says:

      Hahaha ne ka nje njeri qe e ka thene qarte qe Epirotet jane grek, ai eshte Hammond. Kaq qarte e ka thene sa edhe Kristo Frasheri u nervozua keq me te, ngaqe nuk denjonte te degjonte pallavrat e tij dhe te historianeve te tjere shqiptare.
      Kane nje zakon ca Shqiptare, i shkruajne gjerat ashtu sic do donin te ishin dhe pastaj ua adresojne budalleqet e tyre Hammondit apo dhe autoreve te lashte grek.

  38. dembel stambolli says:

    E cfare mburje na qenka te jesh pasardhes i Ilireve,nje popull me siguri me bisht qe nuk la pas as nje ndertese te njohur as trashgimi as GJUHE,por edhe sikur ne keto zona te kene banuar Iliret kjo nuk do te thote qe korraket e sotem jane pasardhesit e tyre,shumica korrake e ka prejardhjen nga Dagestani e Mongolia prandaj i vene zjarrin cdo gjeje sepse e ndjejne qe nuk eshte e tyre,barbaret e kane ne gen shkatrimin,njelloj si talebanet qe shkateruan cdo zbulim arkeologjik ne vendin e tyre.

    1. tourkofagos says:

      sakt,pune korrakesh….sikter milet!

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje