TemA TV / Zululand - Edi Rama: Europa e dobët, nuk funksionon sistemi i sigurisë kolektive (EMISIONI I PLOTE)

24 Mars 2016, 20:37Sociale TEMA
TemA TV / Zululand - Edi Rama: Europa e dobët, nuk funksionon sistemi i

Mustafa Nano: Zoti, Kryeministër, kam vënë re reagimet mbas akteve terroriste në Bruksel, duke dëgjuar sloganin “Je suis Bruksel”, ka pasur njerëz që kanë derdhur lot, kanë çuar lule tek vendi i atentatit, ka pasur një mbështeje që kanë shprehur ndjenja, zemërimin e tyre.
Kemi parë Mogherinin që derdhi lot, por nuk ka lënë shenjë të mirë tek shumë njerëz. Është krijuar ideja e një reagimi të ca njerëzëve në panik. Vetë Perëndimi tani duket i papërgatitur për të përballuar ngjarje të tilla ose një fenomin të tillë, siç është terrorizmi islamik.
Edi Rama: Ne jemi pjesë e një qytetërimi që duhet të luftojmë terrorizmin pa cënuar vlerat tona dhe nga ana tjetër, duhet t’i promovojmë këto vlera. Është një dilemë e jashtëzakonshme dhe besoj që kjo është një situatë nxjerr në pah jo forcën e terrorizmit, por dobësimin e Europës. Dobësinë e Europës duke filluar nga paaftësia për të ndërtuar një sistem të përbashkët sigurie, inteligjence, pra për të mundur që një person si ai që ishte orkestruesi i atentateve të Parisit dhe që u kap në Bruksel pak ditë para atentatit, të mos kalojë një kufi e më pas një kufi brenda Europës. Ndërkohë që në një vënd është i skeduar, në një vënd tjetër nuk figuron fare si i skeduar e kështu me rradhë. Pra që nga ndërtimi i një sistemi të përbashkët inteligjence tek ndërtimi i një sistemi të përbashkët sigurie, policie, tek një sistem të përbashkët mbrojtjeje. Europa është duke u përballur sot megjithë pamjen dëshpëruese të dobësisë së saj, qoftë në raport me terrorizmin qoftë me krizën e refugjatëve.

Mustafa Nano: Ka disa njerëz, janë edhe kolegë nëpër botë që kanë shprehur gatishmërinë që të bëjnë njëlloj tërheqje në ato vlera që kemi. Fjala vjen që kufijtë të hapen brënda Europës, fjala vjen tek privacia si vlerë në jetën tonë, fjala vjen informacioni i palimituar. Më një fjalë po dëgjoja zëra se mund të bëjmë edhe pa informacionin e plotë, mund të bëjmë dhe po na u cënuar privacia ose duke mbyllur pak kufijtë?
Edi Rama: Nuk kemi një provë që mbyllja e kufijve mund të rrisë sigurinë. Nuk kemi një provë që cënimi i privacisë do të rrisë sigurinë. Këto janë në fakt reagime jo strategjike të një situate që kërkon një reagim strategjik dhe e përsëris, kjo e terrorizmit nga njëra anë, ajo e refugjatëve nga ana tjetër po nxjerrin në pah një dobësi të madhe të Europës si e tillë, të Europës që sot ngjan më shumë se një Federatë Egoizmash Kombëtare, e cila që nuk arrin dot të përballë çështje të mëdha që kërcënojnë atë vetë. Por jo thjesht atë, por të gjitha vëndet anëtare me një përgjigje unitare.

Mustafa Nano: Ju vetë z.Rama keni besuar ndonjëherë tek projektet e BE-së?
Edi Rama: Unë patjetër që kam besuar dhe besoj tek projekti që kanë imagjinuar etërit themelues të BE-së. Të thuash sot që Europa nuk funksionon, thua një të vërtetë. Pyetja është Europa nuk funksionon sepse projekti është i konceptuar ose i imagjinuar gabim apo se Europa nuk funksion se projekti është i paplotë. Unë besoj që Europa nuk funksionon, sepse projekti është i paplotë dhe është i demformuar në paplotshmërinë e vet.

Mustafa Nano: Në fakt ky është një diskutim i gjatë që do të më interesonte ta bënim por nuk është vendi për ta bërë këtu. Unë do të doja të ndalesha tek një vlerë tjetër që promovohet, propagandohet, merret në mbrojtje që është multikulturalizmi në Europë. Unë isha në Bruksel një javë përpara se të ndodhnin aktet terroriste dhe hera deshte që unë të shkoja në këto lagjet e myslimanëve, dhe aty vura re një lloj getoizimi të myslimanëve në Europë dhe myslimanët nuk komunikojnë, nuk martohen me pjesën tjetër, nuk ngrejnë biznese me pjesën tjetër, nuk kanë miqësi me pjesën tjetër dhe duket sikur multikulturralizmi ka dështuar?
Edi Rama: Unë besoj që ne në rradhë të parë të kemi një pamje të thjeshtë dhe jo të qartë të botës myslimane. Bota myslimane është mbi 1.5 miliardë njerëz dhe në këta 1.5 miliardë njerëz janë vetëm 150 milion që i përkasin kahut apo krahut selafist, vahabist e kështu me radhë. Dhe në këta 150 milion që janë ajo pjesë e botës myslimane vetëm 10% e cila ka një lexim pa mundësi interpretimi apo pa leje interpretimi të Kuranit janë vetëm 150 mijë që janë aktivë. Pra vetëm 1% e botës myslimane përbëjnë një rrezik potencial për vlerat e bashkëjetesës për paqen e kështu me rradhë. Dhe sigurisht që 150 mijë ose 1% aktiv nuk janë pak por nga ana tjetër nuk janë mjaft për të thënë që bota myslimane është e pa integrueshme apo është jo kompatibël me bashkëjetesën diplomatike, qytetare, fetare e kështu me rradhë. Ka realitete që provojnë të kundërtën dhe ka realitete që kjo është e mundur.

Mustafa Nano: Një nga rregulloret e këtyre akteve, në fakt është një islamofobi apo një myslimanofobi e shpërndarë në të gjithë Europën. Nuk e di a keni provuar ndonjëherë, por unë, ditë për ditë futem në gazetat ndërkombëtare, “the Guardian”, “Independent”, dhe lexoj edhe komentet që janë poshtë dhe shoh një lloj humori… Ka shumë islamofobi, dhe besoj se nuk vjen për fajin e tyre, është edhe faji i myslimanëve, apo e të dyve bashkë.
Edi Rama: Unë nuk mund të them që është faji i kristianëve islamofobia, apo është faji i myslimanëve,reagimi islamofob, por unë mendoj se është një produkt injorance në botën perëndimore. Ne jemi duke u marrë, modestisht me shumë këmbëngulje duke u marrë me libra shkollorë për kulturën fetare, sepse sot, nëse bëjmë një krahasim shumë të thjeshtë mes një të riu që është i përkushtuar ndaj radiklaizmit islam dhe një të riu që është i përkushtuar ndaj demokracisë në një vend të Eurpoës, a në Shqipëri, apo ku të doni, shikojmë shumë qartë se është betejë e pabarabartë. Nëse do e imagjinojmë si një duel, nuk do të kishim kurrë mundësi teorike që mos fitonte i riu radikal mysliman. Ç’ka të rinjtë janë edukuar në qytetërimin tonë, kanë mësuar mbi vlerat e bashkëjetësës, demokracisë së bashkëjetesës me tjetrin, nuk mjafton për të mos rënë pre e islamofobisë. Dhe islamofobia është produkt i një injorance shumë të madhe që ushqehet nga faktet tronditëse. Nëse ndodh ajo gjë në Paris, është shumë e lehtë të implikosh plot njerëz injorantë në këtë aspekt për të thënë: Ja këta janë myslimanët. Prandaj ne, qytetërimi ynë duhet t’i pajisë njerëzit tanë me disa argumente, me njohje bazike të feve, me një njohje bazike të Islamit, me një njohje bazike të Kristianizimit, Judaizimit, në mënyrë që të shmangen të gjitha këto. Unë besoj që edhe fenomeni i Donald Trump në SHBA është shprehje e kësaj injorance. Mjafton të dalë një politikan ose një kandidat që i thotë vetes antipolitik, dhe të flasë kundër myslimanëve, duke krijuar një konsensus shumë të gjerë që vjen nga injoranca. Dhe kjo injorancë ushqen jo vetëm radikalizmin islam, por ushqen edhe radikalizmin europian, radikalizimin e Mari Le Pen e të tjerëve, që për mua janë ana tjetër e medaljes. Ata nuk përfaqësojnë vlerat tona dhe Europës që ne duam.

Mustafa Nano: Në qoftë se Kryeministri Shqiptar qorton Marie Lipen, kjo është një gjë pa risk?
Edi Rama: Unë nuk besoj që është pa risk. Unë besoj që risku është aty dhe është risku i njohur i fashizmit që sjell racizëm, urrjetje nga tjetri dhe reagime të pa kontrolluara. Shiko çfarë ndodh në këto mitingjet e Donald Trump. Është gjithçka që paralajmëron përsëritjen e situatave të tjera edhe në vendet e tjera. Mos çuditemi që nesër të ndodhë edhe në mitingjet e Mari Le Pen që është e njëjta gjë, pra: jashtë myslimanët, jashtë të zinjtë, jashtë të pafetë.

Mustafa Nano: Ne kur shohim kryeministrin e Shqipërisë që shan Marie Lipenin nuk ka risk për Shqipërinë. Por kur mendohet për një kandidat që nesër mund të jetë President i SHBA-së dhe kur ju e quani fushatën si frut i padijes dhe injorante, mund të keni probleme me marrëdhëniet më vonë?
Edi Rama: Unë flas për një gjë që është e qartë. Juve ju referuat kolegëve tuaj në mediat europiane, amerikane që thonë shumë e shumë më tepër se kaq për këtë qasje të një kandidati që është një turp i madh për Amerikën dhe është një pikëpyetje e madhe për gjithë qytetërimin tonë.

Mustafa Nano: Vetëm se nuk është pa gjasa që ai të bëhet President i Amerikës!
Edi Rama: Në qoftë se bëhet, fatkeqësia e amerikanëve jo e imja.

Mustafa Nano: Marrëdhënia e Edi Ramës me Shtëpinë e Bardhë, do të jetë marrëdhënie e vështirë?
Edi Rama: Nuk ka problem se tipat si ai i kapërcejnë këto gjëra.

Mustafa Nano: Ne patëm këtë dukurinë e dyndjes së madhe në Europë. Dhe patëm gjithashtu edhe ragimin europian që ishte reagimi i Merkelit, reagim që shokoi, në kuptimin e bukur të fjalës gjithë dynjanë. Ky reagim i Merkelit pati për konseguencë, një lloj reagimi nga poshtë edhe për shkak të akteve terroriste, forcmimi i partive të djathta… kjo politikë e “Zemrës së madhe” Europiane?!
Edi Rama: Nuk do të thotë që Merkeli e ka gabim, kjo nuk do të thotë që vlerat tona, ato që përfaqësojnë më së miri janë vënë në pikëpyetje. Kjo do të thotë që Europa ka nevojë të rikonceptohet dhe të ridimensionohet në funksion të këtyre vlerave. Sepse është shumë vulnerabël ndaj injorancës, ndaj racizimit, ndaj politikave përjashtuese të ekstremit të djathtë, të cilave faktikisht u është dhënë hapësirë, jo falë inteligjencës së tyre, por falë dobësive të Europës që përkthehen pastaj në vulnerabilitete të njerëzve të zakonshëm në raport me ekonominë, me fuqinë blerëse.

Mustafa Nano: Si e përfytyroni Europën në versionin final, sikur të ketë një konvergim, vullnet paneuropian për ta ndërtuar këtë projekt? Shtet federal?
Edi Rama: Shtetet e Bashkuara të Europës me një sistem të përbashkët të Politikës së Jashtme, me një sistem të përbashkët të Sigurisë, një sistem të përbashkët të mbrojtjes, sigurisht me kapacitetin demokratik vetëqeverisës dhe të të gjitha realiteteve brenda saj.

Mustafa Nano: Z.Rama, mua s’më hiqet nga mendja por kam përshtypjen edhe shumë të tjerëve, një pamje, një fotografi e juaja në Paris, pas Charlie Hebdo-së, bashkë me disa klerikë shqiptarë.
Ishin pamje që tërhoqën vëmendjen e gjithë mediave botërore, ishte interesante, si një kartolinë promovuese e një dukurie që neve na e ka qejfi ta quajmë të mirëqënë, dukuria e bashkëjetesës midis feve, ose le ta themi tolerancën ndërfetare apo ca që kanë guxim edhe më të madh e quajnë edhe harmonisë fetare. Ju besoni vërtet që kjo dukuri ekziston?
Edi Rama: Ka njerëz që parapëlqejnë ta përkufizojnë si indiferencë, por edhe në qoftë indiferencë, prapë është një gjë fantastike, që do të thotë kapacitet për të pranuar me indiferencë që tjetri është i ndryshëm.
Mos harrojmë që të tjerët do ta ëndërronin ta kishin këtë që kemi ne, ndërkohë që ne duhet ta kultivojmë dhe ajo që është në pyetje këtu është: Sa do arrijmë ta ruajme ne tek gjeneratat e tjera? Sepse unë jam i vetëdijshëm që gjenerata jonë e trashëgon pa sekëlldi të madhe këtë tolerancë dhe këtë harmoni dhe si një rezultat i një periudhe asgjesimi që faktikisht krijoi një efekt të kundërt tek të gjithë ne, dhe na bëri shumë respektues gati pa kushte ndaj çdo feje si reagim.
Prandaj them që është shumë e rëndësishme që ne të bëjmë çmos që qysh në sistemin shkollor, qysh në bankat e shkollës të kultivohet njohja e feve dhe të jepen arsyet ose argumentat për të qenë të “armatosur” me një paketë të ndihmës së shpejtë.

Mustafa Nano: Mua, z.Rama, fenomeni Trump, Le Pein apo Urban më tremb, sepse këta janë duke na thënë që problemi nuk është terrorizmi, por është problemi tek myslimanët dhe kjo lloj politike që shkurajon këta njerëz të bën me vërtet “Mysliman”?
Edi Rama: Edhe një herë unë dua ta përsëris dhe këto janë të dhëna të thjeshta dhe faktike dhe janë të dhëna elementare të qëndrave studimore që merren sot me çrakidalizmin. Janë pak a shumë të themi 1.5 miliardë myslimanë sot në botë dhe është e provuar që vetëm 150 milion prej tyre pra vetëm 10 % e tyre janë pjesë e kësaj bashkësie që i përkasin një krahu apo një tendece që nuk lejon interpretimin e kuranit. Që do të thotë aktualizimin e kuranit. Që nuk lejon interpretimin nuk lejon as arsyetimin bazuar në lidhjen logjike apo të interpretuar nga një faqe në një faqe tjetër. Dhe nga këta janë vetën 150 mijë që janë aktivë, pra është një numër jashtëzakonisht i vogël dhe është një potencial shumë i vogël për të demonizuar për të njollosur të gjithë myslimanët, që kjo kundër-vendosje që është me natyrë politike dhe Trump është një biznesmen që vjen faktikisht në fushatën amerikane të studimit të tregut dhe kërkon të “blejë” të gjitha ato pjesë të kapitalit njerëzor që ka tregu me cdo çmim, dhe nëse i duhet të thotë që të gjithë myslimanët janë terroristë ai e thotë, s’ka problem. Por kjo rrezikon të alinojë shumë njerëz, që nuk u ka shkuar mendja asnjëherë në botë se mund të simpatizojë terroristët, pasi njeriut mendoj unë, nuk i bën asnjëherë përshtypje lëkura e vet nëse është e zezë, nëse është e bardhe apo e verdhë, përsa kohë dikush tjetër tregon me gisht nëse lëkura është e zezë, në atë moment indentiteti fizik në këtë rast, kthehet në një fuqi vetëmbrojtëse që mund të shkaktojë konflikt.

Mustafa Nano: Këtu situata e terrorizmit islamik është nën kontroll dhe nuk ka rreziqe që në Shqipëri të ndodhin akte të ngjashme?
Edi Rama: Ne s’jemi më të mbrojtur se të tjerët por s’jemi as më vulnerabël se të tjerët, nuk ka shkaqe për të thënë se ne jemi para ndonjë rreziku të veçantë, por nuk ka as mundësi të thuhet që këtu është i përjashtuar plotësisht.

Mustafa Nano: Ju me siguri jeni më i informuar se unë, por edhe më i informuar se të gjithë të tjerët, lidhur me radikalizmin islamik në botën shqiptare dhe sidomos në territorin shqiptar, në shtetin shqiptar, është një radikalizëm i tillë që mund të provokojë rreziqe të tilla, ka ekstremistë që përpiqen të propagandojnë.
Edi Rama: Në ekstemizmin shqiptar ka shumë mercenarizëm do të thoja, pa përjashtuar që ka edhe njerëz që janë të aluçinuar, por për t’ju përgjigjur pyetjes tuaj përsëri e them, nuk jemi njerëz më të mbrojtur se të tjerët, por nuk jemi as më vunerabël se të tjerët, jemi pjesë e së njëjtës botë që po sulmohet, mund të sulmohemi edhe ne. Kjo nuk është një arsye për të ndryshuar stilin tonë të jetës. S’më harrohet, në takimin me kryeministrin e Izraelit kur flisnim për bombat dhe për sulmet, dhe me tha që nuk janë një gjë e mirë, por jeta vazhdon, rëndësi ka që të mos ndryshohet stili i jetës, të mos ndikohemi nga ato që ndodhin, sepse ata që bëjnë këto gjëra, synimin kryesor nuk kanë të vrasin ata njerëz, por nëpërmjet vrasjes së atyre njerëzve, duan të ndryshojnë mënyrën tonë të të parit të vehtes, të të parit të njëri-tjetrit, të të parit të botës.

Mustafa Nano: Ju mendoni se ata e kanë të humbur betejën?
Edi Rama: Në afatgjatë po. Shikoni ISISI-n. ISIS-i u shfaq si një mortje e papërballueshme dhe e papërmbajtshme dhe sot është goxha i ridimensionuar. Faktikisht efekti epidemik, në kuptimin e shtrirjes në territor është kufizuar pothuajse 100%, ndërkohë që “Shteti famëkeq Islamik ka filluar të ketë një dis-funksionalitet të lartë, duke filluar nga fakti që ata nuk arrijnë dot më të paguajnë shpenzimet, pasi Alenaca ju ka hedhur në erë një pjesë të madhe të depozitave financiare, keshtu që në afat gjatë janë të destinuar të humbasin, sepse në afatgjatë njerëzit janë lindur për të jetuar, nuk janë lindur për të hedhur në erë veten dhe njëri tjetrin.

Mustafa Nano: Keni ndonjë mesazh për myslimanët shqiptarë?
Edi Rama: Unë mendoj që myslimanët shqiptarë janë një aset i madh, i vyer i Europës dhe këtë gjë e them kudo, e them në mënyrë të vazhdueshme. Fatmirësisht kemi sot shumë më tepër aleatë se ç’kemi pasur pak kohë më parë lidhur me këtë fakt. Mbreti i Jordanisë, mik i madh dhe këtë e them vërtet, i shqiptarëve, është një person që bën avokatinë e shqiptarëve kudo, në një takim të fundit që patëm, tha një shprehje shumë të bukur: Shqiptarët janë myslimanët tuaj dhe këtë ua tha disa përfaqësuesve të BE-së. Shqiptarët janë myslimanët tuaj, bëni më të mirën për ta sepse nuk i duhen vetëm Europës, por i duhen gjithë botës për të treguar se në fakt problem nuk janë myslimanët, problem janë elementët radikalë brenda bashkësisë myslimane.

Mustafa Nano: Unë ju falenderoj që pranuat ftesën për në Zululand
Edi Rama: Faleminderit juve!

10 komente në “TemA TV / Zululand – Edi Rama: Europa e dobët, nuk funksionon sistemi i sigurisë kolektive (EMISIONI I PLOTE)”

  1. vs.pushtave komuniste says:

    nuk ka dyshim qe i pyetur nga nje gazetar investigativ si Nano, kerkues dhe i paanshem, km-ja yne do shpaloste te gjithe eksperiencen si administrator i zvicres se ballkanit qe eshte. te jep uje ne bisht te luges km-ja yne!!

  2. Tarrasi says:

    Ore, qe kur qenka bere RAMA Kryetar i Komisionit Europian?
    Une kujtoja se ende eshte Jean-Claude Juncker ?
    Prandaj kane filluar te shkojne punet “çorap” ketu tek ne !?

  3. krysho ludovik says:

    Edvin apologjisti.
    Cfare feje ka ky majmun qe ben si katolik kur prinderit i kishte ortodokse, lepin sumen e cifuteve edhe mbron terroristet?

  4. Pleshti says:

    Rama qe hante supen e te varferve dhe lypesave ne Paris, beri ca lek duke vjedh e mashtru dhe flet kundra Trump. Nuk e di qe Trump as nuk e di ku bie Shqiperia e as me teper nuk e njeh kush eshte kjo mize me emrin Rama.

  5. Bazarhesap says:

    Krye Islamofobi zenofobi Nano po te jetonte para 500 do ishte nje nder kryesusit e inkuzicionit ose enderes perverse te kryqzatave gjakatare kundra popujve indogjen ne lindjen e mesme,ne emer te ashtuquajtur misherimin e Jesus!!

  6. Selim Rroshi says:

    Ik o kryminster palle po ik. Do i jepke mend Eu ti qe sdi te lidhesh breket e tua.

  7. Konkluzionet e Kryeministrit tone te ngjajne me pergjigjet e Shvejkut,
    Analizon Europen duke mos patur asnje kontroll te situates ne vendin e tij dhe po ashtu analizon zgjedhjet presidenciale te USA njersoj si analizat qe i bente botes Enveri dikur ,si nje injorant klasik.

    1. anticensurë 543234 says:

      flet për demokracinë në botë dhe dhe shkatërron atë në partinë e tij!!kritikon amerikë e francë dhe sapo e kritikon të gjuan me gotë uji!!
      “bëni si them unë dhe mos bëni si bëj unë”,motoja e punës së çunit vizionar të tironës!!

  8. anticensurë 543234 says:

    kur lexon tërë intervistën të jep përshtypjen se nuk është budallë!?
    gëja që nuk kuptoj është se përse këtu luan rrolin e budallait??
    përse nuk sillet kështu si pretendon se duhet të sillen të tjerët??përse, në një kohë që mendon se është i barabartë me të tjerët dhe ka guximin dhe dëshirën për të kritikuar të tjerët,nuk i quan të barabartë me të shqiptarët dhe nuk pranon asnjë lloj kritike prej tyre??
    përse kur kërkon demokraci dhe tolerancë,bile jep dhe mësime të tjerëve,nëpër botë,dhe sidomos në ato vënde që e kanë në nivelin më të lartë,këtu në shqipëri sillet si më intoleranti dh emë diktatori??
    këto janë disa nga pyetjet që më vijnë në mënd!!prandaj shtroj pyetjet e tjera se mos vallë këto që ai flet për demokracinë,kritikat që ju bën të tjerëve janë thjeshtë për përdorim të jashtëm?janë për të fituar pikë tek “ndërkombëtarët”!kurse ato që bën në shqipëri janë për interes të tijin vetiak!!për shuarje e etjes për pushtet!!

  9. anticensurë 543234 says:

    kur lexon tërë intervistën të jep përshtypjen se nuk është budallë!?
    gëja që nuk kuptoj është se përse këtu luan rrolin e budallait??
    përse nuk sillet kështu si pretendon se duhet të sillen të tjerët??përse, në një kohë që mendon se është i barabartë me të tjerët dhe ka guximin dhe dëshirën për të kritikuar të tjerët,nuk i quan të barabartë me të shqiptarët dhe nuk pranon asnjë lloj kritike prej tyre??
    përse kur kërkon demokraci dhe tolerancë,bile jep dhe mësime të tjerëve,nëpër botë,dhe sidomos në ato vënde që e kanë në nivelin më të lartë,këtu në shqipëri sillet si më intoleranti dh emë diktatori??
    këto janë disa nga pyetjet që më vijnë në mënd!!prandaj shtroj pyetjet e tjera se mos vallë këto që ai flet për demokracinë,kritikat që ju bën të tjerëve janë thjeshtë për përdorim të jashtëm?janë për të fituar pikë tek “ndërkombëtarët”!kurse ato që bën në shqipëri janë për interes të tijin vetiak!!për shuarje e etjes për pushtet!!
    “U kap koment i përsëritur; duket sikur e keni thënë një herë këtë!”

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje