DOSSIER/ Libri francez i 1806: Shqiptarët përçmues të turqve dhe grekëve, njerëz mikpritës, të armatosur në çdo moment e të etur për liri

20 Tetor 2017, 12:13Dossier TEMA

Në librin francez “Le Voyageur de la jeunesse dans les quatre parties du monde.”, të autorit Pierre Blanchard, botuar në shtëpinë botuese “Le Prieur – Paris, 1806”, gjejmë një shkrim të veçantë, më saktësisht në faqen n°37, ku flitet për trimërinë, virtytet dhe zakonet e shqiptarëve të Paramithisë.

Në këtë vepër, paramithiotët përshkruhen si njerëz guximtarë, të etur për liri, që përbuznin si turqit ashtu edhe grekët. Pavarësisht se ishin shumicë myslimane, feja tek ata kishte shumë pak rëndësi.

Organizimi i klaneve dhe përdorimi i armëve ishin dy çështje themelore për ekzistencën e tyre. Në fund të shkrimit gjejmë dhe një mesazh drejtuar asokohe grekëve dhe turqve.
Nga Aurenc Bebja

Në mesin e shqiptarëve, mund të dallojmë ata të Paramithisë, ku guximi dhe dashuria e tyre për liri, i bëjnë turqit që të dridhen. Qyteti i tyre gjendet dymbëdhjetë milje (vende) larg Janinës; ata zotërojnë një territor me një perimetër prej dymbëdhjetë miljesh dhe mund të dërgojnë në fushëbetejë 20.000 burra.

Ata, të tërhequr në male të paarritshme për çdo armik, përçmojnë turqit dhe grekët që i rrethojnë, dhe jetojnë në paqe dhe liri. Qeveria e tyre nuk ka asgjë të rregullt, por është e përshtatshme për njerëzit që jetojnë pranë natyrës : çdo familje ose grup aleatësh, që mund të quhet klan (fis), administron drejtësinë në gjirin e saj ; dhe klanet më të mëdha në numër kanë më shumë ndikim në vend për çështjet publike ; ata kujdesen që të mos vrasin një individ të një klani tjetër, sepse prindërit e tij do të hakmerren ; dhe kur derdhet gjak një herë, masakrat pasojnë njëra-tjetrën deri në zhdukjen totale të njërit apo tjetrit klan.

Zakoni i tyre, kur dalin nga shtëpia, është që të kenë më vete armët e tyre ; ata nuk qëndrojnë edhe në shtëpitë e tyre, pa pasur në rrip apo nën jastëk një palë pistoleta, dhe pushkën pranë shtratit.

Shumica e shqiptarëve të Paramathisë janë myslimanë, por nuk i kushtojnë rëndësi fesë së tyre, dhe sidomos nuk janë fanatikë : ata vuajnë si grekët e krishterë dhe i trajtojnë ata si vëllezërit e tyre. Madje, ata bashkëjetojnë mes tyre pa ndonjë vështirësi. Atyre u duket vera shumë e mirë, kështu s’mund të bëjnë pa të ; fjala e profetit në këtë aspekt është krejtësisht e panjohur për ta. Ata nuk hanë vetëm mishin e derrit ; por nëse bashkëshorti dhe bashkëshortja janë të feve të ndryshme, ata nuk hezitojnë të gatuajnë në të njëjtën enë një copë mish derri dhe një copë mish deleje.

Ata janë shumë mikpritës ndaj të huajve që janë nën mbrojtjen e një Paramithioti ; atëherë, të gjithë banorët shfaqin dashamirësinë më të madhe. Por, në të kundërt, nëse një i huaj, grek, turk ose evropian, vjen i vetëm në malet e tyre, ai kapet peng menjëherë dhe dërgohet në treg për tu shitur.

Nuk duhet gjykuar shumë kjo sjellje e dhunshme : kjo ndodh për arsye të dashurisë së tyre për të mbajtur vendin të lirë. Nëse i lejojnë të huajt që të hyjnë fare thjeshtë në shtëpitë (tokat) e tyre, ata do të dënohen shumë shpejt duke rënë nën zgjedhën e turqve ; ata veprojnë më shumë politikisht duke mbajtur gjithçka që i rrethon nën frikë dhe terror ; spiuni që dëshiron të shqyrtojë anën e dobët të kufijve të tyre natyrorë, e di se ka marrë një rrezik të madh dhe se nuk do të ketë shpërblim për jetën e tij.

Nëse të gjithë grekët do të kishin guximin e shqiptarëve, Perandoria Osmane do të shihte shumë shpejt skllevërit e saj të bëheshin zotër.(Darsiani)

16 komente në “DOSSIER/ Libri francez i 1806: Shqiptarët përçmues të turqve dhe grekëve, njerëz mikpritës, të armatosur në çdo moment e të etur për liri”

  1. Xumi says:

    Jo mo jo, cfare jane keto fjale? Mos! Se na merzitet kllouni yne personal i Temes Orhan Pambuku.

    1. .. says:

      Auto-mastrubim Arnautesh, te mbushur nga kompleksi i Inferioritetit duan te ngrene larte vlerat e tyre Otomano-Arabo-Islamike te kamufluara me petkun e Patriotizmit.
      Jo ore mbetje Otomane te Sulltan Novruzit, nuk keni as nje lidhje me Arbereshet dhe Arvamitasit, ju jeni TURPI i Kombit (qe e keni shperfyteruar).

      1. undefined says:

        Shko mor zhuls laj ndonje HALE ne Greqi ate bej ti skorrje dhe mos na trego arberesh e arvanit more analfabet bej te fala edhe mama Jevgjenit qe nuk e ka lene Prift jevgjit grek pa e shkerdhyer

    2. .. says:

      Si ore Majmuna keni guximin te thoni qe jane percmues te Grekebe, kur 20 vite me vone ne Revolucionin e 1821 dhane jeten per Greqi dhe Krishterizem kunder Koleres Islamike Turko-Arnaute.

      1. S. says:

        Kaci le nam! Puc puc!

      2. Andrea says:

        O koqe nuk luftuan per greqi por per liri dhe u tradhetuan e u vrane nga te pabeset greke. Historia e eleneve (kombi kurves elen) eshte ngritur mbi pabesine tipik si Odisea. O shpirtshitur per 300 evro ptu

  2. gon the baptist says:

    po ato luftrat e medha te homerit si betejat e trojes apo betejat e termopileve apo betejat e napoleon bonopartit neper europ e rusi apo betejat e luftes se par botnore,apo betejat e luftes se dyt botnore apo edhe luftrat e mevonshme vjetnam kore kin afganistan irak e tj etj kush I ka ber? shqiptaret a?
    shqiptaret pervecse disa pritave prapa shpine ne pabesi dhe me dobicllik neper grykat e maleve te skenderbeut qe u eduku ne stambollin turk,s kan bo luftra te tjera. edhe luften nac clirimtare ku treguan qendres dhe rezistenc.
    ne te gjith luftrat e tjera shqiptart “trima” kan qen te palluar nga te tjeret. shifni se ca I boni serbi n kosov. po t mos ishte amerika shqiptart do ishin cfaros komplet atje.
    edhe n greqi. po t ishin aq trima e luftetare ata s do ishin perzen nga greket “frikacake”….
    qe jan pordhacer,po. jan. kjo dihet.
    dhe sa me shum ti krefesh bishtin shqiptarve aq me shum pordhnojn ata.
    bota ka bo luftra ku jan vra me miljona,ruset I kan rezistu edhe napolonit edhe hitlerit me heroizem te pashoq dhe prap se prap s pordhnojn si shqiptart.
    anglest kan bo luftra pa hesap
    gjermant frankest gjithashtu. kan shkrujt historin e botes me gjak. edhe amerikant dihet qe jan nonqima per luft.
    por askush nga kta s pordhnon e te shitet si “trim dhe luftarak” sic pordhnojn shqiptaret e pabyth.
    shqiptart jan grindaveca,po. jan te pabes po. jan te prapashpinshem. po. rrijn me arm se ngaqe jan t kqinj mendojn vec per te keqen.po.
    por kto nuk jan dimensjone trimerije dhe luftetarnije.
    kto jan te dhena ligesije dhe antihumanizmi antisocjal.

    1. .. says:

      Me drejt nuk thuhen.

    2. Andrea says:

      Ore koqe ik se te lan pa 300 evroshin. Emigro ne rusi se atje ke parajsen. Trsp sa grek kan emigru n rusi 0. Ha mut kur flet per USA se ju boni njerez desh hengret njeri tjatrin ne 49

  3. EleΥΘeriskeΨi (1) says:

    normale, bythqirllikun e pabesine e kane urryer te gjithe ( pervec grekerve ), e jo vetem shqiptaret

    1. non tereza kalkutes says:

      grekt e kan shpik bythqimllikun mer,si mund me urry ate qe ke shpik vet
      greku osht bythqi edhe leonidha spartes qihej mythsh me kalamojt edhe agamemnoni e shqyte keq fare ..akilin e pallote pirro epirit
      shkun malokt n greqi tu shqy byth greku grekt e kan qef malokun se e ka t madh kollodokun
      o shqiptar o kokmalok
      sa ma ka at kollodok
      kur ja shtri myth t grekut
      cahet vryma e 5 lekut

      1. Leonidha i Spartes says:

        ????

  4. Baliu says:

    Shkrimet perendimore nuk duhet te meren si e vertete absolute, dhe as te nxirren nga konteksti. Ato shkrime jan bere per te nxitur ndonje kryengritje te shqiptarve kunder turqeve, ngjashem me veprimtarine e Lorencit te Arabise, dhe pastaj ato teritore ti pushtojne vet, apo ti “demokratizojne”. Edhe kroatet e sllovenet ju benin lajka shqiptarve dhe gjoja i perkrahnin vetem me qellim qe lufta te plase ne Kosove, dhe mandej ata ta kene ma leht per tu shkeputur nga Jugosllavia apo Serbia. Ne realitet kroatet dhe sllovenet i trajtojne shqiptart si njerez te mbrapambetur. Ose siq thot populli: rritja mendjen, e thyeja qafen.

  5. Julian says:

    Zoti gazetar . Lexo historinë para publikimit të artikullit. Ne u bëmë shërbyesit më kokëulur të Turqisë. Shiko edhe sot e kësaj dite kemi emra turq. (Sadik, Hasan,Ismail,Myslym dhe të mos vazhdoj më tej ). Sa xhami dhe teqe kemi ? Shkruaj ndonjë histori që hahet.

  6. erzen says:

    Moooos gon the bythec , sa mir e shef veten në përshkrimin që bën. Shqiptarët kështu e ashtu, po ti ça je jashtëqitje shqiptarësh?

  7. xhon the baptist says:

    Hajde “non tereza e kalkutes!” hajde..
    me cfar gjuhe qe flet;
    si kurvat e semaforve italjane me pasaporta shqiptare.
    domosdo!
    shqiptart edhe non terezen e hyjnore e kthejn ne kurv! e bejn me fol me t q!me e me t dhime…
    komb qe perdhos krejt globin. sidomos me qen malok.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje