ANALIZA/ Dikush duhet të shpëtojë Trump nga vendimet e tij katastrofike

12 Dhjetor 2017, 14:57Bota TEMA

Nga Jackson Diehl

Presidenti Trump trashëgoi një Lindje të Mesme të tronditur nga kriza dhe lufta civile me dy përjashtime të brishta: konflikti izraelito-palestinez dhe programi bërthamor i Iranit, çështje të cilat ishin të qeta.

Me dy vendime impulsive, egoiste, të marra kundër rekomandimeve të forta të ekipit të tij të sigurisë kombëtare, ai ka rrezikuar status quo-n në të dyja frontet. Tani çështja është nëse Kongresi ose aleatët evropianë do ta shpëtojnë atë nga një vendim i tretë potencialisht katastrofik.

Ngjashmëritë midis refuzimit të Trump për të riçertifikuar marrëveshjen bërthamore të Iranit në tetor dhe vendimi i tij për të njohur Jerusalemin si kryeqytetin e Izraelit javën e kaluar janë të habitshme dhe domethënëse.

Në secilin rast, ai u paraqit me një kërkesë të mandatuar në Kongres për të rinovuar një politikë të presidentëve të mëparshëm. Sekretarët e tij të mbrojtjes dhe shtetit i kërkuan atij ta ruante atë, që të mos pengonte politikat e SHBA-ve dhe të rrezikonte interesat e SHBA-ve në të gjithë Lindjen e Mesme dhe më gjerë.

Çdo herë, Trump i injoroi – në thelb duke këmbëngulur se ai nuk do të bëjë atë që Barack Obama apo George W. Bush apo Bill Klinton do të kishin bërë. Ai nuk e fshehu faktin se motivimi i tij kryesor – ndoshta i vetmi – ishte të provonte se ai ishte një president i ndryshëm dhe disi më i mirë. “Presidentët e mëparshëm. . . nuk arritën të japin rezultate” u mburr në shpalljen e vendimit për Jeruzalemin. “Unë po jap rezultate”.

Këshilltarët e Trumpit janë munduar të vendosin këto vendime të zjarrta në diçka që i ngjan një strategjie: një përpjekje për të bindur Kongresin dhe aleatët evropianë në një fushatë për të mbushur zbrazëtirat në marrëveshjen bërthamore; një plan i paqes në Lindjen e Mesme që tërheq palestinezët dhe arabët në bisedime.

Por kjo është hedhje hiri. Në të vërtetë, as Trump as ndonjë tjetër në administratë nuk planifikonin përtej vendimeve të tij apo është i përgatitur për pasojat e tyre – nëse është rinovim i dhunës në territoret palestineze apo një përplasje e thellë me aleatët jetësorë.

Disa nga ato pasoja tashmë po ndodhin. Rex Tillerson, sekretari i shtetit nën rrethim i Trump, mori një pritje të akullt, kur mbërriti në Bruksel javën e kaluar për një turne evropian. Përshkrimet mbi vendimin të Trump rreth Jeruzalemit nga ministrat evropianë përfshinin terma të tillë si “shumë i rrezikshëm” dhe “katastrofik”.

Siç ishte parashikuar, dhuna shpërtheu në Bregun Perëndimor; Amerikanët mund të shpresojnë vetëm se ekstremistët arabë në vende të tjera janë shumë të preokupuar me konflikte të tjera për të udhëhequr sulme të stilit të Bengazit mbi objektivat e SHBA-ve.

Irani duket të jetë përfituesi më i madh i pamaturisë së Trump. Njohja e Jeruzalemit do ta bëjë më të vështirë për Shtetet e Bashkuara të kundërshtojnë agresionin iranian në të gjithë rajonin përmes një aleance, duke përfshirë shtetet e Gjirit Persik, Jordaninë dhe, në heshtje, Izraelin, sepse kjo aleancë tani është e ndarë nga çështja e Jeruzalemit. Aleati i Iranit në Liban, udhëheqësi i Hezbollahut Hasan Nasrallah, po bën thirrje për një tjetër kryengritje palestineze. Nëse ndodh, udhëheqësi laik shekullor i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas, ndoshta do të zhduket – dhe aleati i Iranit Hamas do të fuqizohet.

Fitimi më i madh i Teheranit do të vijë nëse Trump bën një zgjedhje të tretë delikate që është në horizont. Deçertifikimi i tij i marrëveshjes bërthamore i dha Kongresit 60 ditë – deri këtë javë – të vendosë për rivendosjen e sanksioneve mbi Iranin.

Kongresi nuk do ta bëjë këtë, që do të thotë se në muajin janar, Trump do të prezantohet me një vendim tjetër të mandatuar ligjërisht nëse do të ruajë pezullimin e sanksioneve ose do të shkatërrojë një herë e përgjithmonë marrëveshjen bërthamore.

Stafi i tij, liderët e kongresit nga të dyja palët dhe liderët europian shqetësohen për një tjetër vendim pa kuptim por të rrezikshëm. Për shkak se inspektorët e OKB-së kanë certifikuar në mënyrë të përsëritur përputhjen e Iranit me marrëveshjen, as evropianët, as Rusia dhe Kina, palët e tjera të paktit, nuk do ta pranonin anulimin e marrëveshjes së Trump.

Regjimi i Ajatollah Ali Khameneit do të kishte një zgjedhje të rehatshme: ose të qëndrojë me marrëveshjen dhe të izolojë Shtetet e Bashkuara, ose të përdorë rivendosjen e sanksioneve të SHBA-së si një justifikim për të rifilluar grumbullimin e uraniumit të pasuruar. Trump nuk do të kishte asnjë rekurs, por një luftë për të cilën Shtetet e Bashkuara janë tërësisht të papërgatitura.

Ka një angazhim midis liderëve kongresistë dhe europianë që të largohen nga kjo fatkeqësi. Udhëheqësit republikanë dhe demokratë në Komitetin e Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë javën e kaluar diskutuan legjislacionin e mundshëm me këshilltarin e sigurisë kombëtare H.R. McMaster, më thanë disa burime. Ideja është që të sigurohet një kufizim shtesë ndaj Iranit që nuk shkel marrëveshjen ekzistuese dhe është e pranueshme për evropianët – një zgjidhje e ndërlikuar, dhe ndoshta e pamundur.

Kjo do të balancohej nga një frenim i ri mbi Trump, si një dispozitë që e pengon atë të anullonte marrëveshjen bërthamore pa pëlqimin e Kongresit.

Evropianët do të pranonin të punonin me administratën për të ndaluar zhvillimin e raketave me rreze të gjatë të Iranit, të cilat nuk mbulohen nga marrëveshja – përsëri, me kusht që Trump të mos thyejë paktin ekzistues.

Kjo përpjekje dypartiake, transatlantike për të qetësuar dhe njëkohësisht kufizuar presidentin e SHBA-ve, ka pak precedentë. Mund të dështojë. Por dëshira e treguar e Trump, në injorancën dhe oportunizmin e tij, për të rrezikuar interesat vitale amerikane dhe perëndimore, e ka bërë atë urgjente./The Washington Post – Lexo.al/

1 komente në “ANALIZA/ Dikush duhet të shpëtojë Trump nga vendimet e tij katastrofike”

  1. Klimax says:

    Dikush duhet te shpetoje katastrofen e SHBA-se nga vendimet cmendarake Trump! Dhe kur flitet per nje kryeplanetark cmendarak, atehere ne rrezik per nje katastrofe gjigande ndodhet e gjithe bota!

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje