INTERVISTA/ Edi Rama: Shqipëria rrugës drejt BE-së, nuk jemi në garë me Serbinë dhe Malin e Zi. Nuk flas ndërkombëtarisht për opozitën

7 Maj 2018, 16:58Politika TEMA
INTERVISTA/ Edi Rama: Shqipëria rrugës drejt BE-së, nuk jemi

Rama me homologen e tij serbe

Kryeministri shqiptar Edi Rama flet për procesin e reformimit të Evropës dhe të Ballkanit dhe shpjegon se 80 për qind e shqiptarëve duan anëtarësimin në BE

Cilat janë sfidat kryesore me të cilat po përballet Shqipëria (dhe vendet e Ballkanit Perëndimor) para Këshilli të BE-së në qershor, për të bindur 27 shtetet anëtare që të votojnë për zgjerimin e mëtejshëm?

Për çfarë po diskutojmë në të vërtetë? Këshilli nuk do të votojë për zgjerimin në qershor; do të votojë për vazhdimin dhe thellimin e një procesi themelor të reformave në të gjithë Ballkanin Perëndimor. Ky proces tashmë ka sjellë stabilitet më të madh, më shumë siguri ekonomike dhe lidhje të përmirësuara midis kombeve tona. Procesi i integrimit në BE, me të gjitha standardet e tij dhe kërkesat e përpikta, mund të jetë evolucionar, por po gjeneron edhe rezultate revolucionare. Për të ngadalësuar apo ndaluar atë, tani që vendi ka pasur një rekomandim të qartë për hapjen e bisedimeve të pranimit, do të ishte e dëmshme dhe e pamundur t’u shpjegoheshin qytetarëve tanë, të cilët kanë mbështetur reforma edhe të dhimbshme, duke qenë se janë ende shumë pas idealit të Shqipërisë evropiane. Natyrisht, ndikimi i BE-së do të dilte si rezultat i kësaj. Nga ana tjetër, përparimi në hapin e ardhshëm, negociatat zyrtare, do të rritnin faktikisht levën e BE-së mbi proceset e reformave në vendin tonë, me afate të rrepta dhe afate që duhet të përmbushen.

Ekzistojnë dy pikëpamje kryesore dhe themelore për Ballkanin Perëndimor që i bashkohen BE-së – një e ashtuquajtura “parim regatash” me Serbinë dhe Malin e Zi – dhe tjetra sugjeron që vendet anëtare të BE të miratojnë negociatat e pranimit për të gjitha shtetet e Ballkanit Perëndimor. Cila pikëpamje ju pëlqen? Pse mendoni se Shqipëria nuk u pranua fillimisht kur filluan negociatat me Serbinë dhe Malin e Zi?

Brukseli ishte pragmatik. Pas konflikteve të tmerrshme në ish-Jugosllavi, ishte e natyrshme që vëmendja të përqendrohej në atë pjesë të Gadishullit Ballkanik. Ishte zhgënjyese për ne, por e kuptueshme në kontekst. Megjithatë, për të parë procesin si një garë me varka, është gabim. Është metaforë e gabuar. Shqipëria nuk po konkurron me miqtë tanë në Serbi, Mal të Zi apo kudo tjetër. Në fakt, të gjithë ne po punojmë gjithnjë e më shumë, në fqinjësi, tregti, digjitalizimin, promovimin e turizmit, policinë dhe të tjera. Mediat ndërkombëtare shumë lehtë kalojnë në teori të vjetra mbi konflikte kulturore kur realiteti, në terren, është shumë i ndryshëm. Pyetni çdo qytetar 20-vjeçar në Bratislavë, Shkup ose Tiranë për identitetin e tyre kulturor. Ata e kanë jetuar të gjithë pjesën e jetës së tyre si evropianë, me shpresë se, një ditë, kombi i tyre do të ishte një anëtar i BE-së. Anketimet tregojnë se 80 për qind e shqiptarëve duan që anëtarësimi në BE të jetë demografik. Ne jemi shteti më i ri në Evropë, me një moshë mesatare prej 28-vjeç. Me fjalë të tjera, kur shqiptari mesatar ishte vetëm 13-vjeç, filluam të negociojmë marrëveshjen e stabilizimit dhe asocimit me Brukselin.

Ditën kur Komisioni Europian publikoi rekomandimin e tij për hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë, Presidenti francez Emmanuel Macron komentoi mbi politikën e zgjerimit të BE-së. Si i shikoni komentet e tij dhe çfarë ndikimi mund të kenë ata në votimin e Këshillit të BE-së, në qershor?

Presidenti Macron ishte i saktë: BE ka nevojë për reforma. Megjithatë, si reformat e BE-së, edhe ne në Ballkanin Perëndimor duhet ta bëjmë të njëjtën gjë. Këto procese duhet të ndodhin njëkohësisht. Më lejoni të jap një shembull. Ashtu si në shumë shtete postkomuniste, ne në Shqipëri kemi pasur një problem të madh me sistemin e korruptuar gjyqësor. Zyrtarët e BE-së na thanë se duhej ta rregullonim këtë. Pra, së bashku me Brukselin, edhe me ndihmën e Uashingtonit, ne kemi krijuar një formulë për të forcuar sundimin e ligjit dhe institucionet gjyqësore. Kjo ka përfshirë ndryshime të thella kushtetuese. Një element kyç është një sistem jopartiak i verifikimit për të çrrënjosur sistemin e drejtësisë të gjykatësve dhe prokurorëve të korruptuar ose jokompetentë. Deri më tani, 21 janë larguar nga detyra, 17 për shkak se kanë refuzuar të nënshtrohen kontrollit, ndërsa katër janë larguar duke mos qenë në gjendje të justifikojnë pasurinë e tyre. Edhe pse e dhimbshme, procesi ka patur mbështetjen e madhe të qytetarëve shqiptarë. Tani, ka edhe rekomandime që “modeli shqiptar” të zbatohet në të gjithë Ballkanin Perëndimor.

Çfarë e bindi Komisionin Evropian për të rekomanduar hapjen e negociatave të pranimit me Shqipërinë?

Pa dyshim, programi ynë për reformën e drejtësisë, por edhe shumë të tjera janë bërë. Vetëm dy vjet më parë ne ishim përballur me një sfidë të madhe, atë të kultivimit të gjerë të kanabisit në natyrë për dy dekada me radhë. Ne e kemi çrrënjosur këtë industri të paligjshme. Kemi forcuar programet tona të zhvillimit bujqësor për të promovuar kulturat zëvendësuese. Tani procesi i verifikimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve po shtrihet edhe në polici.

Kohët e fundit është folur për ndërhyrjen ruse në zgjedhjet e fundit parlamentare të Shqipërisë. Cilat janë pikëpamjet tuaja dhe a jeni të shqetësuar nga kjo?

Kam dëgjuar dhe e kam lexuar këtë histori. Duket se ka disa dëshmi se kundërshtarët tanë politikë morën mbështetje financiare në shkelje të legjislacionit tonë. Ekziston një hetim i vazhdueshëm, por si rregull, vendosa shumë kohë më parë të mos komentoj ndërkombëtarisht për opozitën. Ne në Shqipëri përpiqemi të mbajmë marrëdhënie miqësore me të gjitha kombet. Ka diçka unike për Shqipërinë. Ne jemi vendi më pro-evropian dhe më pro-SHBA-së në Evropë. Por, si një vend anëtar i NATO-s dhe një komb evropian, ka fuqi që do të donin të dobësonin angazhimin tonë ndaj Aleancës Perëndimore. Ndërprerja politike, përfshirë inkurajimin e populizmit dhe nacionalizmit, mund të jetë një nga këto taktika. Jam i shqetësuar? Jo, për momentin. Partia ime u rikonfirmua me një shumicë të fortë. Për mua ka vetëm një gjë ku duhen të fokusohemi: Modernizimin e vendit tim përmes reformave të thella që të tjerët para nesh nuk guxonin të imagjinonin, e jo të luftonin për to.

Disa vende anëtare të BE dhe publiku i tyre kanë shprehur dyshime rreth anëtarësimit të Bullgarisë dhe Rumanisë, duke pasur parasysh shqetësimet historike lidhur me korrupsionin. A pranoni se kjo mund të jetë gjithashtu një pengesë për Shqipërinë?

Korrupsioni në Shqipëri është ende një problem, por Komisioni e ka gjykuar qartësisht Shqipërinë jo si një shtet anëtar i ri, por nga rezultatet që qeveria ka arritur mbi këtë çështje. Negociatat për anëtarësim do të ndihmojnë në thellimin e reformave dhe rezultateve tona kundër korrupsionit. Nuk është një çështje që ju mund të eliminohet gjatë natës. Ne kemi dhënë shembullin për disa vite që vjedhja nga shteti është vjedhje ndaj vetes, dhe se, nëse duam të bashkohemi me bllokun evropian, duhet të miratojmë disa standardeve të sjelljes mbi paratë publike.

Kohët e fundit kemi krijuar një platformë inovative online, përmes së cilës qytetarët mund të kenë akses të drejtpërdrejtë komunikimi me ministrat e qeverisë për të trajtuar së bashku çdo shkelje nga zyrtarët publikë. Platforma promovon aksesin në informacion, transparencë, llogaridhënie dhe betejën kundër korrupsionit qeveritar dhe institucional. Rreth 81 zyrtarë publikë tashmë janë shkarkuar dhe shumë prej tyre kanë marrë masa disiplinore ose janë ndjekur penalisht për mos ofrimin e shërbimeve publike në kohë ose ngaqë kanë kërkuar ryshfet. Kjo ka ardhur në sajë të ankesave të qytetarëve përmes platformës online.

Intervista marrë nga “The Parliament Magazine”

3 komente në “INTERVISTA/ Edi Rama: Shqipëria rrugës drejt BE-së, nuk jemi në garë me Serbinë dhe Malin e Zi. Nuk flas ndërkombëtarisht për opozitën”

  1. Flm says:

    Nuk je ne gare ma Serbin sepse nuk mundesh, e Jo sepse nuk do.
    E di mire qe jemi 100 vjet pas Serbis ne te gjitha aspektet, pa cka qe Serbia doli nga nje Coptim, nga nje bombardim, nga konflikte dhe luftra dhjetra vjecare.

  2. Exodus 2025 says:

    Mjaft mashtrove te varfrit menderisht sh.Kryeminister.Ka nje vit Evropa per Shqiperine dhe do jesh apo sdo jesh ti atehere ska rendesi, ai vit eshte 2025.

  3. ori says:

    Shiko Shqiperine e shkrete e shiko fqinjte e dale nga lufta, Bosnja,Kosova e megjithate jane me te zhviluara se ne…Pse????? Ah po tu nuk krahasohesh me te tjeret jo per gje po je shume larg.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje