Shqipëria, një vend i paparashikueshëm, por jo i mërzitshëm si… Danimarka

12 Janar 2019, 14:23Blog TEMA

Nga Lorenc Vangjeli

Parapashikueshmëria e bën Shqipërinë një vend të vështirë. Të vështirë në të jetuar dhe po aq edhe në të kuptuarin e saj.

 Eshtë pothuaj mision i pamundur të zbulosh temperaturën e publikut, të gjykosh se çfarë do të bëjë qeveria dhe si do të sillen të qeverisurit me njëri-tjetrin dhe me qeverisësit.

Në një vend normal që shkon në zgjedhje njëherë në katër vjet, çdo votues do të dinte pak a shumë emrat të cilët do ta qeverisnin, strukturën e taksave që do të paguanin, mënyrën sesi do të shpenzoheshin paratë publike apo gjykatësit që do të bënin arbitrin për të.

Në Shqipëri kjo gjë nuk ndodh. Sepse Shqipëria ende nuk është një vend normal. Spontaniteti tragjik, mungesa e vizionit afatgjatë, ndikimi i padiskutueshëm i humorit të individit me pushtet në fatin e gjithë shoqërisë dhe mbi të gjitha, fraktura e rëndë e lidhjes mes votës si kontratë mes votuesit e të votuarit, e bëjnë Shqipërinë një vend të paparashikueshëm. Askush nuk e di se çfarë ndodh nesër dhe askush nuk mund të vejë bast se çfarë do të ndodhte të nesërmen e çdo të nesërme shqiptare.

 Protesta e studentëve, megjithatë paqartësitë e vetë studentëve që lanë rrugën dhe bllokuan auditoret, ka një rëndësi thelbësore sepse dëshmoi krizën totale të shoqërisë. Një protestë që kundërshton qeverisjen, por përjashton dhe opozitën, është një këmbanë alarmi për vetë klasën politike. Dhe e tregon atë me gisht jo si pjesë e zgjidhjes së problemit, por si problemin e parë që duhet zgjidhur.

Paparashikueshmëria është mbret në Tiranë. Prej më shumë se një dekade tashmë, askush nuk e di sesi zgjedhjet do të kompozojnë parlamentin në fillim dhe më pas edhe kabinetin qeverisës. Sepse kryeministri, qoftë kur ai quhej Sali Berisha dje dhe qoftë kur quhet Edi Rama sot, vendosin absolutisht emër për emër, cilindo emër deputeti dhe ministri. Duke krijuar edhe në njërin edhe në tjetrin institucion kushtetues, një kastë burokratësh të emëruar dhe jot ë votuar.

Emri i secilit deputet dhe ministër është produkt i një vullneti gjithmonë e më autokratik të kryetarëve të partive dhe të kryeministrit. Çka në thelb bie ndesh me frymën e republikës parlamentare që supozohet të jetë Shqipëria, e cila tashmë është tipikisht dhe realisht, një republikë presidenciale.

 Shqiptarët janë të detyruar të zgjedhin vetëm për tre-katër emra në garë dhe pastaj emri fitues, zgjedh gjithçka tjetër në të gjitha nivelet e piramidës shtetërore në vend. Duke mbetur një gjë e tillë në diskrecionin e një individi, çfarë rrjedh më tej, është e paparashikueshme pikërisht sepse mungojnë mjetet dhe mekanizmat e kontrollit dhe të ekuilibrimit të këtij vullneti vetjak.

2019-ta nuk ka për të bërë ndryshim në këtë pikë. Në Tiranë diskutohet dhe debatohet për gjithçka, përveç reformës zgjedhore. Sepse askush, as Rama që është në fuqi dhe as Basha e Kryemadhi që mtojnë ta rrëzojnë atë nga pushteti, nuk janë të interesuar të delegojnë vendimmarrjen e tyre të mundshme absolute e vetjake që rrjedh nga aksioma: fitimtari i mer të gjitha!

Megjithatë, ka shenja që vullnetet e individëve të fuqishëm të Tiranës të kontrollohen në mënyrë të ndryshme. Jo thjesht me votën, një institucion tërësisht i kompromentuar dhe i munguar në vend, por me mjete ekstrapolitikë. Dhe shenjat e para janë dhënë. Ky vit, prologu i të cilit u shenjua sërish nga temperaturat ekstreme – të ftohta nga moti, përvëluese nga politika dhe të tendosura nga studentët – është megjithatë nën tatunë dramatike të tre ngjarjeve madhore.

Duke nisur me reformën në drejtësi. Të gjithë njerëzit super të pushtetshëm të sistemit, antarë të gjykatës Kushtetuese e të Lartë, tashmë kanë rënë. Vetting-u bëri atë që pakkush e mendoi se do të ndodhte një ditë në Tiranë. Nesër ndoshta pakkush do të habitet që njerëz që kanë folur në konferenca shtypi partish apo holle ministrish, fillojnë të bëhen njëri pas tjetrit klientë të drejtësisë së re. Asaj që nis e ndëshkon mekatet e vjetra a të reja të politikës.

Në qershor Shqipëria do të shkojë në një ballafaqim elektoral me të njëjtin ankth, ngulm e egërsi që shkohet dhe në betejën finale të luftës finale. Ndoshta qershori i zgjedhjeve lokale mund të ketë të reja të papritura edhe për vetë qeverinë qëndrore. Ku nuk përjashtohet mundësia edhe që vetë qeveria të jetë pjesë e një ekuacioni të vjetër që kërkon zgjidhje të re.

Dhe po në qershor do të mësohet fati i ftesës së munguar gjatë për Shqipërinë nga Brukseli. Me shpresë se nuk do të vërtetohet parashikimi cinik që thotë se Shqipëria do të bëhet gati për Evropën vetëm atëherë kur Evropa të mos ekzistojë më.

Deri atëherë vendi do të jetë ende i paparashikueshëm, si kapriçiot e një vajze të bukur. Kjo e bën Shqipërinë, megjithatë, dramatikisht anormale dhe më interesante se Danimarka e mërzitshme apo Suedia e Finlanda monotone. Andej lart Evropës duket se nuk ndodh kurrë asgjë, siç ndodh gjithmonë në Ballkan në përgjithësi dhe në Shqipëri në mënyrë të veçantë.

 Në vendin plot diell të Mesdheut, me kokën e ftohtë në male e këmbët zhytur në det të ngrohtë; në vendin që në dimër nuk ndez zjarr, por vetëm ëndërron për verën dhe në verë është i bindur se dimri nuk rikthehet kurrë më dhe nuk ka nevojë të mësojë të ndezë zjarrin.

4 komente në “Shqipëria, një vend i paparashikueshëm, por jo i mërzitshëm si… Danimarka”

  1. altruth says:

    I ham m…. Danimarkes ti o brek grisur.
    Danimarka eshte nder vendet e para ne bote per nivel jetese o dobiç.

  2. Cudia says:

    Nuk jam dakord me ty Z. Vangjeli kur thua qe Shqiperia eshte vend i paparashikushem ne cdo gje. Ja psh. Une e dija pa te lexuar se cfare do nxirrje ti nga pena apo goja jote. Ti dhe kazani juaj jeni plotesisht te parashikueshem. Ama parashikimi qe te vjen per shtat ty nuk do te tbote qe eshte parashikimi normal apo parashikimi qe ka shumica e popullit. Psh. populli e di qe nqs ti nuk shkruan dicka qe te kerkojne atehere ti ngelesh pa buke. Qe do te thote se ti do te shkruash prape javen tjeter dhe biles njelloj sic shkruan sot dhe sic shkruajte edhe javen qe kaloi. Ja qe ne Shqiperi jane ca gjera qe u parashikokan. Tung na bej nga kazani. Ah, se harrova. Kur te behen zgjedhjet, do kete shume parashikime te ndryshme gjithashtu. Do kete parashikime kazani dhe parashikime nga populli. Kuptohet qe kazani do dale i paparashikuesh. Per kete te jap te drejte. Ca gjera jane te paparasshikueshme ne Shqiperi. Biles edhe une dola i paparashikueshem…

  3. Kol says:

    Ham ham Lenci,vazhdo lek se pret m3 shum lehje mga ty Rama,lol…Lencka

  4. Magda says:

    Sigurisht, lindja nuk mund te behet kurre perendim. Teknologjia, kultura shkenca do te eci me shpejtesi. Por mentaliteti do 5000 vjet. Cdo te bejme? Do te jetojme ne kete vend duke qene mire me veten, me te mirat e te keqiat. Keta jemi ne. Nuk behemi dot ne nje dite danez. Pse te jemi ata?! Ne jemi NE

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje