Ardhja në Shqipëri e eshtrave të Naim Frashërit me rastin e 173 vjetorit të lindjes

15 Maj 2019, 11:18Kulturë TEMA

13 maj 1846-7 tetor 1900

Nga Lluka Heqimi

Naim Frasheri lindi me 13 maj ne oren 1 duke u gdhire dita e merkure e vitit 1846 ne Frasher te Permetit. Jeta e tij ishte ajo e nje atdhetari te madh, e shkelqyer, e gjalle, gjithmon e ndritshme e veshtire ne 4 vitet e fundit te vuajtjes nga nje semundje pa shpetim. Naimit iu besua nje rol censuruesi ne Ministrine e Arsimit te Perandorise qe jo rradhe nuk arriti ta kryej detyren nga favoret qe i beri vendit te vet, me libra e tekste, madje duke krijuar kushte per fillimin e shkolles se pare shqipe te Korces ne vitin 1887. Kjo histori e bukur krahas botimeve dhe veprave monumentale nuk do te harroheshin kurre. Naim Frasheri ndroi jete diten e shtune me 7 tetor 1900 si nenpunes i Perandorise dhe shkrimtar. U varros prane te vellait, Abdylit (1839-1892) ne varrezat e Teqes ne Merdven Qoj, prane fshatit Ysqydare 2 ore larg Stambollit.

Ne varrezat e Teqes ne Merdven Qoj. Varret e te dy vellezerve Abdyl dhe Naim Frasheri, ku nje shqiptar i ardhur enkas ne Turqi i tregon me shume mirenjohje.

Ja se cfar shkrua Mithat Frasheri per xhaxhain e tij qe nuk jeton me: Ja ku rri shtrire! “Me vjen ta pyes si je…Shiko, po me pergjigjet…po me thote, pas zakonit qe kish, me ze te unjet e te embel “prap ashtu jam”….Ah c`them une. Ato buze me nuk levizin. Ato sy nuk s`shohin. S`kemi per ti degjuar me zene! Kur te kemi ndonje hall me s`kemi ke te pyesim, s`ka kush te na jape keshilla! S`ka kush te na jape kurajo dhe shprese”

Jane mbledhur shume njerez rreth 300 nga fe te ndryshme, nga verse te ndryshme e nga cdo rradhe. Ka edhe nga ata qe nuk e kane pare ndonje here por i kane lexuar vjershat dhe shkrimet dhe i kane ngjitur fort ne zemrat e tyre. Ka edhe shume turq e greke etj. sepse kane kuvenduar me te dhe jan cuditur nga mendja e ndritur. Mbajne arkemortin mbi kryet e tyre dhe ecin ngadale e me koken e ulur ne oren 7 arrin ne vendin ku do ta vendosin prane te vellait, Abdylit. Kane lindur nga nje nene kane patur nje qellim te perbashket kane punuar se bashku per Shqiperine, dhe tani perseri bashke ngjitur “Jeni te mire, vetijpaster, doni memedhene dhe gjuhen tuaj duke leshuar zerine.

Me rastin e 25 vjetorit te pavarsise mbreti Zog vendosi te kethej eshtrat e Naimit ne vendlindje. Me 28 maj 1937 ne Stamboll u zhvillua ceremonia e nxjerrjes se eshtrave te te ndjerit atdhetar i madhe Naim Frasheri. Shume njerez ishin mbledhur nga kolonia shqiptare dhe student. Fjalen e rastit e mbajti nenkoloneli Shefki Shatku i ngarkuari i mbretit ne kete mision historik. Nga konsullata fjalen e mbajti konsulli Asaf Xhaxhuli ndersa nga studentet Zeqai Spahi. Z. Shatku po kethehet ne Shqiperi me arken e eshtrave dhe arrin ne Shqiperi nga Selaniku. (te dhenat nga Gazeta e Korces 28. Maj 1937)

Me 1 qershor erdhen eshtrat e Naim Frasherit ne Korce. Ishte ne te ngrysur. Nje pjese e popullit e priti poetin e zemres ne kufi. Drejtuesit e qytetit per arsye kohe i propozuan Shefki Shatkut qe eshtrat e poetit do te qendrojne per gjithe naten ne komanden e Gjindarmerise dhe do te nderohen me 2 gjindarmesh gjate te gjithe kohes. Ne mengjez eshtrat e Naimit u nisen per ne kryeqytet shoqeruar edhe me nje kurore lulesh nga drejtuesit e qytetit. (Gazeta e Korces 2 qershor 1937)

Naim Frasheri ishte nje bektashi dhe u vendos qe te rivaroset ne Kryegjyshaten bektashjane. Fotot me larte tregojne nje ceremoni madheshtore si dhe nje monument i ndertuar enkas. Ceremonia kishte nje pjesmarrje te madhe nga populli. Naimi kishte fituar zemrat e te gjitheve.

Femijet e rritur dicka dhe te moshuarit ju kuvendonte ne vesh te gjitheve poezia atdhetare e Naimit. Ata kishin marre driten atdhetare prej tij.

Literatura

Gazeta e Korces 28. Maj 1937

Gazeta e Korces 2 qershor 1937

Kethimi I Mid`hat Frasherit Botime Phoenix 1997

Zeqo M. Jazezhiu D. Flamuri qe ringjallu nje komb. 100 vjet pavarsi 1912-2012 Erik 2012

12 komente në “Ardhja në Shqipëri e eshtrave të Naim Frashërit me rastin e 173 vjetorit të lindjes”

  1. ME EMER says:

    .. nuk keni hallin e Naimit qe kete tridhjet vjecar eshte harruar , por te nipit te tij , emri i te cilit nuk eshte per tu permendur ..!

    1. Gjethi says:

      Je i sakte per veten, anonim. Naim, Abdyl, Sami, Mehdi e Mithat Frasheri jane aq lart sa muzhike e llucë e krimba si puna jote ne jete te jeteve nuk i arrijne t’i shohin edhe duke ngritur syte lart. Shko ne Beograd dhe Moske se atje e ke vendin.
      Dhe mos harro pse e di shqipen.

  2. albaniafirst says:

    E keqja eshte se burra si Naimi dhe te tjere si ai nuk lindin me. Sot kemi Saliun me shoke qe duan ti bejne varrin Shqiperise.

  3. sunitet nuk bejne ''shtet''...........lloji i kafshes! says:

    oh nooooo,mjafte me me kocka sunitesh se ne nuk kemi ctu bejme suniteve te gjalle………….gezuar ramazoin!

  4. Pellazgos says:

    Arvanitasit kishin rreth 40 vjet qe po clironin Epirin dhe zonat e tyre te pushtuara per 400 vjet te Jeorgios Kastriotis dhe keta bashibozuke shkuan ne Turqi!
    Cfare lidhje kane Frashelinjte si Abdullahu,Shemshedini (Samiu),Naimi,Ismail Beu me Arvanitasit?
    Kush ishte myslimane e kishte per nder qe ishte Turk dhe kush ishte Orthodhoks ishte Greke.
    Per shqipetare as qe behej fjale ne fillim te shekullit te 19te.Naimi dhe mijera te tjere luftuan per Turqine dhe nuk mendonin se do krijohej ndonje State Albania me nderhyrjen e fashisteve dhe Austriakeve anti Greke,anti Epirote,anti Ilyre etj.

    1. xxxxx says:

      Arvanitet breke-grisur luftuan me njeri tjetrin si shkerdhata ….ortodoks kunder myslin…per placka e leka se te tille ishin hajdute bagetishe e vrases mbrapa shpine me pagese se Sulltanit i rruanin kkkk sic ja rruajten 500 vjet…rrofte Anglia e Franca se perndryshe arvanitet e pabese e injorant do te kishin per President Erdoganin dhe gjuhe zyrtare turqishten….kokrra e cakallit

    2. Hahahahaha e sakt…dhe kete vllavrasje arvanitase Europa dhe sharlatane “grek” e shesin per “revolucion grek” kunder Osmaneve

    3. ben says:

      Po ti cfare lidhje ke me pellazget more gomar qe na e perdhos edhe emrin e nderuar te Gjergj Kastriotit me lloj lloj deformimesh te emrit te tij te nderuar? Pa na thuaj ku ishin greket ne kohen e Gjergjit te madh? Na u shpiken vec ne 1821-shin nga OTTO i Bavarise qe shpiku edhe historine tuaj. Jeni rrace bastarde e krijuar nga hici.

    4. Drejtori says:

      Pidhi i satëme me këmbë përpjetë!
      Το μουνι της μανας σου, παλιο μαλακα.
      O kurvë e internetit që fshihesh pas tastjerës.
      Ma shpjegon dot fjalën pellazgos në gjuhën greke?
      Po nuk e di, atëherë ta shpjegojë unë në gjuhën shqipe, sepse thjesht ajo fjalë nuk zbërthehet në tjetër gjuhë përveç se në gjuhën shqipe o satrap.
      Ptu farë e keqe.
      Ata shqiptarë që jetuan e punuan në Turqi, kanë vendosur nga një tullë në historinë e kombit shqiptarë, ndërsa ata shqiptarët që jetuan dhe punuan në Greqi, ju kanë mohuar të drejtën e mirënjohjes e të kombësisë së tyre madje edhe duke jua shtërmbëruar e përvetësuar meritat personale për ato çkanë dhënë ndaj Greqisë.
      Malaka e malaka.

  5. Jo per gje... says:

    O profet I Shqiptarise! Lavdi ne jete te jeteve.

  6. leka says:

    Vdiq Naimi, vdiq Naimi,
    moj e mjera Shqiperi!
    Mendjelarti, zemertrimi,
    vjershetori si ai!
    …………………………….
    Vdiq Naimi, gjithè thone,
    qani turq, qani kaure!
    Bilbil’ i gjuhese tone
    s’do te degjohet me kurre!

    Andon Zako Cajupi
    (per grekofonet qe na çajne derrasat)

  7. demo says:

    Injoranca nuk eshte argument.
    z,Pellasgos.A mund te me permendni sikur nje beteje te turqve kunder grekeve ne kohen kur Gjergj Kastrioti me shqioptaret e tij u be barrikade e pakapercyeshme per kalimin e turqve ne Evrope?
    Asnje,Zero.Pse?
    Sepse ne ate qe sot quhet Greqi,ne shek XV nuk kishte greke.
    Skenderbeu ishte Dibran,por disa here e quan veten dhe bashkekombasit e tij EPIROTE.Pse?
    Sepse Epiri,qe nga kohet e lashta ka qene banuar nga shqiptaret.
    Ju greket camet epirote i masakruat nga trojet e veta mijra vjecare,Camet e krishtere i greqizuat me dhune,popullsine shqiptare te Konices dhe Kosturit i degdist ne Turqi dhe sot thoni qe nuk ka shqiptare ne Epir.
    Nuk ka Epir grek.Epiri nga Arta deri ne Janine eshte toke shqiptare dhe do ti kthehet te zotit.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje