ANALIZA: Beteja e ashpër e Donald Trump, me kompanitë e automjeteve

7 Qershor 2019, 17:30Ekonomia TEMA

Prodhuesit më të mëdhenj të automobilave në botë paralajmëruan të enjten presidentin Trump se një nga përpjekjet e tij më të mëdha – plani i tij për të dobësuar standardet e ndotjes- kërcënon të ulë fitimet e tyre dhe të prodhojë paqëndrueshmërinë në një sektor prodhues të rëndësishëm.

Në një letër të nënshkruar nga 17 kompani, duke përfshirë Ford, General Motors, Toyota dhe Volvo, prodhuesit e automjeteve kërkuan që z. Trump të kthehej në tryezën e negociatave për rindërtimin e planifikuar të një prej politikave nënshkruese të presidentit Barak Obama për të luftuar ndryshimet klimatike.

Prodhuesit e makinave po trajtojnë një krizë që është pjesërisht e tyre. Ata kishin kërkuar disa ndryshime në standardet e ndotjes në fillim të Presidencës së Trump, por që atëherë janë alarmuar për shtrirjen e planit të administratës.

Rregulli i ri i zotit Trump, i cili pritet të bëhet publik këtë verë, do të eliminonte të gjitha rregulloret e ndotjes së kohës së Obamës, duke i rrëzuar standardet e kilometrazhit në rreth 37 milje për gallon për një veturë, nga objektivi prej 54.5 milje për gallon deri në vitin 2025.

Kjo politikë e bën të sigurt faktin se Kalifornia dhe 13 shtete të tjera do të padisin administratën, ndërsa do të vazhdojnë të zbatojnë rregullat e tyre me rreptësi – duke e ndarë si përfundim tregun e makinave të Shteteve të Bashkuara në dy pjesë.

Për prodhuesit e automjeteve, një treg i dyfishtë është skenari makth i tyre. Në letrën drejtuar z. Trump, ata paralajmëruan për “një periudhë të zgjatur të procesit gjyqësor dhe paqëndrueshmërisë” nëse planet e tij do të zbatohen.

Letra u dërgua në Shtëpinë e Bardhë të enjten në mëngjes, njëkohësisht me një letër e ngjashme për qeverinë Gavin Newsom të Kalifornisë, sipas një lobisti të lartë të industrisë së automobilave.

Në letrën drejtuar z. Newsom, prodhuesit e automjeteve thanë se do të dëshironin të shihnin një standard që është “në mes”, midis rregullave aktuale të Obamës dhe rikthimit të propozuar nga zoti Trump.

Letra drejtuar z. Trump thotë: “Ne besojmë fuqimisht se rruga më e mirë për të ruajtur punët e mira dhe për të mbajtur automjete të reja të përballueshme për më shumë amerikanë është një rregull përfundimtar i mbështetur nga të gjitha partitë – duke përfshirë Kaliforninë”.

Një zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë, Judd Deere, në një email, fajësoi Kaliforninë, duke thënë se shteti “nuk arriti të paraqiste një alternativë produktive”.

“Një rikthim i standardeve të emetimit të automjeteve është negative për klimën dhe për ekonominë,” shkroi ai në një email.

“I duartrokas prodhuesit e makinave për t’i thënë sa më shumë në letrën e tyre sot presidentit. Ne duhet të vazhdojmë të punojmë drejt një standardi kombëtar.”

Letrat janë kthesa më e fundit në përpjekjet e zotit Trump për të rikthyer rregulloret mbi prodhimin automatik, një industri që ai është zotuar të mbështesë.

Disa drejtues të industrisë dhe lobistë i kanë thënë privatisht Shtëpisë së Bardhë për disa muaj me radhë, se përpjekjet e presidentit mund të bëjnë më shumë dëm sesa të ndihmojnë, por veprimi i së enjtes përfaqëson një shtyrje të fortë.

“Mendimi ynë është se rregulli është ende duke u finalizuar, ka ende kohë për të zhvilluar një rregull përfundimtar, që është i mirë për konsumatorët, politikëbërësit dhe prodhuesit e automjeteve”, tha Gloria Bergquist, zëvendëspresidente në Aleancën e Prodhuesve të Automobilave.

Kritikimi i planit të presidentit vjen me rrezik për prodhuesit e automjeteve. Shtëpia e Bardhë ka vlerësuar mbështetjen e tyre për lëvizjet e tij dhe, privatisht, disa zyrtarë kanë thënë se kanë frikë se kritika e industrisë mund të çojë presidentin që të hakmerret duke imponuar tarifa për importin e automjeteve.

Kjo, gjithashtu, mund të jetë e dhimbshme, sepse shumë makina dhe komponente janë bërë ose kanë mbledhur pjesë përbërëse përtej kufirit, në Meksikë apo Kanada.

Por ata gjithashtu frikësohen nga kostot e pasigurisë dhe dhimbjeve të kokës rregullatore që potencialisht i presin, nëse rikthimi i z. Trump do të kalojë siç është planifikuar.

Për shembull, prodhuesit e automjeteve do të duhet të demonstrojnë se kilometrazhi mesatar të të gjitha makinave që shesin në Kaliforni, është shumë më i lartë se në shtetet si Utah, ku do të ishte në fuqi norma e re e Trump prej rreth 37 milje për gallon.

Por për shkak se amerikanët gjithnjë preferojnë SUV-të mbi automjetet kursimtare, prodhuesit mund t’i kenë ulur ndjeshëm çmimet e automjeteve elektrike në shtetet ku ka makina me kilometrazh të madh, një propozim potencialisht me humbje parash, ndërkohë që çmimet e gazit janë në rritje.

Në të njëjtën kohë, në shtetet me automjete me kilometrazh të ulët, ekziston një përzierje e automjeteve me çmime të ndryshme.

Çfarë ndodh në tokë?

Nëse blerësit e makinave thjesht ndërrojnë kufirin shtetëror për të blerë gaz dhe e sjellin në shtetet me standarde, ajo mund të krijojë më shumë rrëmujë për kompanitë, të cilat gjithashtu mund t’u nënshtrohen gjobave nga shtetet me “kilometrazh të lartë”.

Duke i kërkuar z. Trump të rishikojë propozimin e tij, prodhuesit e automjeteve në mënyrë efektive tërhoqën mbështetjen e tyre për planin aktual dhe i kërkuan presidentit të bënte një marrëveshje me Kaliforninë, një shtet që duket se e pëlqen antagonizmin.

Xavier Becerra, avokati i përgjithshëm i Kalifornisë, ka thënë në mënyrë të përsëritur se shteti ka ndërmend të padisë mbi dobësimin e rregullave të ndotjes auto.

Në një vërejtje të tillë këtë vit, ai tha se ishte “i përgatitur për të mbrojtur standardet tona të pastra kombëtare të makinave edhe nëse administrata Trump ka ndërmend tjetër gjë”.

Ndërsa dy nga firmat Big Three të vendit nënshkruan letrën, e treta, Fiat Chrysler, nuk e bëri.

Të tjera që nënshkruan letrën përfshijnë BMW, Honda, Mazda, Nissan, Subaru dhe Volkswagen.

Ata pranuan në letrën e tyre se ishin duke kërkuar për të zgjidhur një krizë që ata vetë e ndihmuan të vënë në lëvizje.

Menjëherë pas z. Trump mori detyrën, drejtuesit kryesorë nga prodhuesit më të lartë të automjeteve të Detroit-it, personalisht i kërkuan presidentit të lirojë disa elemente të rregullave të kohës së Obamës.

Megjithatë, administrata Trump shkoi më tej sesa pritej nga  industria, duke detyruar autoritetin ligjor të Kalifornisë për të vendosur rregullat e veta.

Që nga Akti Clean Air Act 1970, Kalifornia ka pasur autoritet të veçantë për të shkruar rregulloret e saj të ndotjes.

Administrata Trump vitin e kaluar shpalosi një projekt plan që do të rikthente prapë sundimin e Obamës dhe hoqi Kaliforninë nga e drejta për të vendosur standarde më të ashpra shtetërore.

Në muajt pasues, të dyja palët thanë se shpresonin të negociojnë rrugën e tyre drejt një plani përfundimtar që do të çonte në një standard kombëtar, duke shmangur shfaqjet e mundshme në gjykatë.

Por në shkurt, Shtëpia e Bardhë njoftoi se kishte përfunduar bisedimet, në thelb duke siguruar që rezultati përfundimtar do të çonte në proces gjyqësor.

Mbështetësit e standardeve më të ashpra të ndotjes thanë se ishin të kënaqur që kompanitë e automjeteve i thanë z. Trump se plani i tij do të ishte i dëmshëm, por ata dyshuan se sa efekt do të kishte letra, duke ardhur kaq vonë në procesin rregullator dhe drejtuar një presidenti që ka treguar pak prirje për kompromis.

“Në këtë pikë, ata duhet të tregojnë qartë dhe me guxim atë që do të bëjnë, dhe pastaj duhet të ndërpresin një marrëveshje të veçantë me Kaliforninë”, tha Margo Oge, ish-zyrtare e lartë e politikës auto në administratën e Obamës, e cila tani shërben si një këshilltare informale për disa kompani auto.

“Unë i kam thënë kompanive që muret me Kaliforninë janë e vetmja gjë që do t’i mbrojë nga pasiguria”.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje