Pëllumb Xhufi: Koronavirusi? Ja si e ndryshoi murtaja demografinë e trevave shqipfolëse (rasti i Gjirokastrës, Çamërisë dhe... Lazaratit)

21 Mars 2020, 09:33Kulturë TEMA

Pandemitë e kanë shoqëruar njerëzimin përgjatë ekzistencës së tij. Ato kanë shkaktuar zhvendosje të popullatës dhe përmbysje të rendit që kanë ndryshuar shoqëritë.

Në një intervistë për TemA TV, historiani Pëllumb Xhufi, shpjegon efektet e murtajës në Arbërinë e dikurshme.

Xhufi flet edhe për vendbanime të tëra, të cilat janë braktisur për shkak të murtajës.

Por braktisja nuk kishte të bënte vetëm me zonën ku shfaqej sëmundja.

Shpesh, kjo braktisje ndodhte edhe brenda familjes, pasi i sëmuri lihej në mëshirë të fatit.

Xhufi shpjegon se zona më goditur nga murtaja ka qenë Jugu i Shqipërisë dhe zona të Çamërisë.

Historiani Xhufi e shpjegon prejardhjen e emrit Lazarat pikërisht me lazaretet, zona të veçanta ku çoheshin të sëmurët me murtajë.

Sipas të dhënave historike, në mesjetë Gjirokastra ka qenë një prej zonave të prekura nga murtaja.

49 komente në “Pëllumb Xhufi: Koronavirusi? Ja si e ndryshoi murtaja demografinë e trevave shqipfolëse (rasti i Gjirokastrës, Çamërisë dhe… Lazaratit)”

    1. Demi says:

      Cari te hyfte ne byth Agim , sic i ka hyre gjyshit dhe babes tat me kohe.

      Hallin ku e ke ti me faktet qe thote Xhufi ketu?

      Apo te djeg dhe je minorikar vlleh i fshehur nen emrin Agim?

      1. "..askush nuk urrehet me shume se ai qe thote perhere te verteten" [PLATO] says:

        Kane te njohura me dokumenta murtajat e herepashershme qe kane rene ne zonen e Atikes dhe Peloponezit ne shek X -XII. Bashke me luftrat dhe shpernguljet, keto murtaja sollen shpopullimin e plote te ketyre zonave ne ate kohe. Kjo ishte arsyeja qe Perandoret Romane te Kostandinopojes thirren popullsi shqiptare nga zonat malore te Epirit te Vjeter , Epirit te Ri dhe nga Makedonia, qe te vendoseshin ne keto zona per ti populluar. Perandoria ju shperndau atyre toka dhe si detyrim shqiptaret e vendosur aty, duhet qe te ishin ushtare rezerve ne gadishmeri te Perandorise. Sa here ti therriste perandori roman, ata duhet te nxirrnin forca te caktuara ushtarake ne sherbim. Keshtu keto zona u populluan 100% me shqiptare, popullsi te meparshme nuk kishte, pasi ishte zhdukur. Sot e kesaj dite popullsia aty quhen arvanitas dhe e dine shume mire origjinen e tyre. Peloponezi prej tyre u quajt Morea (kenga e njohur “moj e bukura More”), ndersa zona e Atikes (Atikia-gjithe rrethi i Athines) banohet edhe sot vetem nga arvanitas (perjashtim ben vetem fshati Megara qe nuk eshte arvanitas, ka mundesi te jene nga Kreta), ku edhe vete fshati (qyteti) i Athines ishte nje fshat shqiptar, lagjia me e vjeter e te cilit quhet edhe sot e kesaj dite Plaka (lagjia plake, lagjia me e vjeter) dhe te gjithe plakiotet jane shqipfoles!

        1. Veshi says:

          Shqiptaret e Greqise jane arber, dmth ilire autokton dhe quhen arvanit, sich i quan turku “arnaut”, Shqiptaret.

      2. Toni says:

        Deme vllehet te kane bere me shkronja po kujt ja bene buke shkal

  1. ''kurre mos'' luftoni'' me derrat[sunitet],sepse ju leroseni ndersa derrat[sunitet] zbaviten......''[G.B. Shaw] says:

    hahahaha,cfare tjeter do te dal nga vrromostoma e nje turku……………..”lazarat” vjen nga ”lazaretet”!!

    1. Zigur Qarri says:

      Pedofili,zoofili,pederasti jan patenta greke,por edhe keto i zoteron Kisha!Pothuaj te gjith prifterinjt greke jan homoseksuale.
      Prifterinjt grek detyrohen te kryejn marredhine homoseksuale ne moshe te re,poshtrim qe sipas ideologjse se Kishes greke,
      kushtezon besnikerine dhe nenshtrim te padiskutueshem.Ketu e ka edhe fillesen homoseksualizmi i prifterinjve grek,qe nga
      nje detyrim kthehet ne ves.Dhe ky ves vazhdon ti shoqeroje prifterinjt grek,jashqitjen e njerezimit,deri ne fund te jetes se tyre.
      Pedofili Janullapos,ka prinder,ka familje o zagar qe leh ne koliben e Kishes greke?”Mutofagos,i pashprese” ke lindur,si zagar ke
      jetuar dhe si zagare do te ngordhesh.

    2. Bilbili says:

      O Jevg gerrqie. Nje mut bashke jeni me turkun. S’ka burre none qe ju dallon. Nje rrace, nje fytyre, nje kulture, nje injorance. Vetem fene e keni te ndryshme. E ca pastaj?

      1. Kosta says:

        Turqit e greket jane vellezer por me fe te ndryshme.Ja u ka qire nenen feja i ka bere armiq me njeri-tjetrin se jane gjak i dhjere.Dhe shqiptaret kane fe te ndryshme ise nuk kane fare fe po ama e duan njeri-tjetrin se jane gjak i paster Arberor.

    3. Himarjoti says:

      Bucja qe te polli te verviti ne driza kurre se njohe As te njohu, jo’tem si buce qe ishte As emrin sja mesoje dote atije qe ja derdhi brenda…pra si dobic i anastasit il gjeje bucen qe te polli pastaj merru me profesorin!

    4. Vasillaq says:

      O njerez mos i ktheni pergjigjje cfare shkruan ky janulla se ai per ate pune e ben, qe te merreni ju me te.
      Lereni bythqirin grek te haje loqe bashke me janullen se kete pune bejne mengjes dreke darke.
      E kane ne gen greket ju pelqen ta hane ne bythe, s’kane faj duhet ti mirekuptojme per kete. Madje ti ndihmojme duke jua ngulur sa here ta duan, se e hane karin ne vend te bukes.

    5. bujari says:

      Grekisss i trembur e tmerruar nga historia qe e njeh bota e qyteteruar ! Jo erresira ..hienat e civilizimit,…me perrallat per femije …te njohur per asgje tjeter…jeni prapa dhe e kerkono prapa!

  2. TEPELENA HEROIKE says:

    O DEBIL KRONIK LAJ GOJEN KUR TE MERRESH ME PROF. XHUFIN

  3. TT says:

    Doli dhe Fuksi I sigurimit te luaj karten e Patriotit.po pse mortaja vetem per Shqiptaret Ra.ik ore kolere sllave komunist i dhier,se komunistet e kines hane minj dhe ja dhane botes.

    1. ca po thua says:

      Sa klase shkolle ke mor fshatar? E di kuptimin e fjales “komunist”?

  4. durrsak 24 karat says:

    Komentues. Kur nuk merrni vesh nga historia, mos shkruani budallalliqe.

  5. ..... says:

    Bota digjet. Kur.va krihet.

  6. DRINA says:

    .me eneveriteshme me eneveriteshme ,pervec analfabetizmit total ,eshte fjalori i tyre rrugaceror.keta po na largojne nga cdo informacion qe jepet me gazetat ku behen komente..Injorantet ,te pa mesuarit ,kane guxim te flasin sikur te jene nekuroren e inteligjences boterore Shajne shajne pa dhene asnje mendim per ceshtjen ne fjaleCfare fatkeqesie i ka rene ketij kombi,Me keq se kolera murtaja,lija……..dhese fundmi COVID 19

  7. DRINA says:

    .me eneveriteshme me eneveriteshme ,pervec analfabetizmit total ,eshte fjalori i tyre rrugaceror.keta po na largojne nga cdo informacion qe jepet me gazetat ku behen komente..Injorantet ,te pa mesuarit ,kane guxim te flasin sikur te jene nekuroren e inteligjences boterore Shajne shajne pa dhene asnje mendim per ceshtjen ne fjaleCfare fatkeqesie i ka rene ketij kombi,Me keq se kolera murtaja,lija……..dhese fundmi COVID 19

    1. Kosta says:

      Turqit e greket jane vellezer por me fe te ndryshme.Ja u ka qire nenen feja i ka bere armiq me njeri-tjetrin se jane gjak i dhjere.Dhe shqiptaret kane fe te ndryshme ise nuk kane fare fe po ama e duan njeri-tjetrin se jane gjak i paster Arberor.

  8. suliot says:

    doli dhe ky arabi pellumb xhufi se nga lekura dhe fizionomia nuk ka lidhje me ilret bjonde apo pellazget trupmedhenj, nga pamja duket aziatik apo arab,dhe na thote peralla , ik o xhufi prediko mashtrimet e diktatures, boll na ngope me peralla

    1. vunjoti says:

      Shko mor shhkerdhat mbaro filloren. Race funderrinash!!!
      Analfabet …

  9. thanas says:

    Turp o zero me xhufke……
    Koncepti lazaret nuk vjen nga mesje
    ta,eshte shume i ri.
    Mekat qe e ndyn vehten duuke hyre ne lojra te tilla
    Duket qe supen e prishur qe ke ngrene do ta vjellesh deri sa te vjesh.
    Te politizosh nje fakt historik e shkencor si murrtaja eshte me shume se ndyresi.
    Ti i tille je….

    1. VFLP says:

      C’thua mor coban Thanas i pashkolluar? Ke guximin e budallait te perballesh me nje profesionist historie? Pthuuuuuuuuuuu coban dhish, injorant me semundje mendore.

      1. Demi says:

        Cobani vlleh me lart dihet qe ja fut kot se i djeg bytha nga faktet, por Pellumb Xhufi eshte historian vetem per periudhen mesjetare te vone dhe te mesme midis 1250- 1500 dhe ndoshta pak me vone.

        Ne lidhje me mesjetene e mesme te 1000-1200 , periudhes se Perandorise Osmane, dhe epokes moderne nuk eshte profesionist, biles eshte injorant ne lidhje me kete Perandori.

        Per Perandorine Osmane eshte Profesor Doktor Dritan Egro.

  10. Pellazgos says:

    Lazarati e ka emrin nga Agios Llazaros dhe mos na tregoni perralla me Sulltaner.
    Ashtu sic jane ndryshuar emrat e fshatrave afer Konis-polit nga Arabet “shqipfoles”.
    Tre vellezer Janis,Markos,Nikos formuan fshatrat Janiari,Markati,Ninati.
    Ashtu sic jane edhe sot fshatrat me emra Arabe ne rrethin e Agios Sarandes si Caush,Aliko,Memush-bei,Hoxhe,

    1. Pellazg says:

      Se mos rrije pa folur o fshatar inferior Pellazgaqis! Po e ke gabim o psikopat, se ti vete e ke shpjeguar. Meqe vellezerit Jani, Marko dhe Nino (jo Niko), natyrisht pa “s”, formuan fshatrat Janiar, Markat, Ninat atehere ky me emrin Llazar do formonte fshatin Lazat. Po ti mor kaqol thua se vjen nga Shen Llazari (ate Agion fyte ne bithe), i bie qe fshati te kishte emrin ne formen Shelazat-Shilazat-Shalazat. Por kjo forme nuk ekiston, pra nuk ka patur Kishe te shen Llazarit aty. Mundesia qe nje person me emrin Llazar te kete formuar fshatin ekziston, por emertimi ne kete rast do ishte Lazat dhe jo Lazarat, ashtu si ato 3 fshatrat quhen Janiar, Markat, Ninat dhe jo Janiarat, Markariat dhe Ninariat. Keshtuqe mundesia me e madhe eshte prejardhja nga fjala veneciane “lazarete”!
      Edhe per emrin e qytetit te Sarandes prape je gabim o buf. Ne sarantjotet e vjeter e quajme qytetin Saranti (pyet dhe do bindesh). Madje edhe minoritaret greqishtfoles qe banojne aty afer keshtu e quajne SARANTI dhe jo Agios Sarandes (pyet dhe do bindesh). E di pse? Sepse emri i qytetit eshte perdorimi ne shqip i formes veneciane te ketij vendbanimi. Forma veneciane e emrit te qytetit eshte Santa-Quaranti, prej nga eshte fare e qarte se forma ne shqip eshte shkurtim nga SantaQuaranti ne Sa-ranti!!! Sa per info qyteti i Sarantes deri ne 1960 ka qene i banuar vetem nga shqiptare te krishtere, qe nuk dinin asnje fjale greqisht. Prandaj edhe greqishtfolesit kane perdorur dhe perdorin edhe sot formen shqipe te emrit te qytetit, qe perdornin sarantjotet vendas. Forma Agios Sarandes eshte e importuar nga Graqia. Ardhja e popullsive nga zona te tjera, nga Tepelena, GJirokastra, Delvina apo dhe nga fshatrat perreth te zones se Bregut, te zones came apo te zones minoritare eshte dukuri e mevonshme, e kohes se Enverit, kur qyteti u rrit e u zmadhua, u be port i rendesishem, qender turistike dhe u be qender e rrethit, duke lene ne hije Delvinen.
      Te fala sat’eme ?
      (Me pyeten njehere ne Selenik se nga c’qytet je dhe ju pergjigja : nga Agios Tirana ? ? ? )

      1. Sekretari i komitetit says:

        Degjoheni këtë komentuesin me llagapin “Pellazg”(17,32) se ky është historian shumë i madh. Në tërë Ballkanin të kërkosh vështirë të gjesh historjan si ky. Është fat i madh për Shqipërinë që ka një njeri si ky. Ka të drejtë ky ore se të gjithë minoritarët e quajnë Sarandi.
        Por ka harruar diçka ky “Saranditi” i vjeter nqs është i vjetër dhe jo nga ata që u stabilizuan aty në vitet 93 e këtej, aty ngjitur me turizmin dhe lartë malin, tutje nga baza e marinës detare etj, harroi të thotë se mbi Sarandë ndodhet një monastir dhe emri i tij është Dyzete Shenjtorët.
        Një njeri që ka drejtuar dikur qytetin e Sarandës ka thënë një fjalë të cilën e mbajnë mend akoma dhe sote të vjetrit.
        “Ky vend dikur quhej Dyzet Shenjtorët por këtu gjeta Dyzete shejtanet”. Dhe ka pasur shumë të drejtë për disa, se vërtet janë të tillë.

        1. Pellazg says:

          Sekretari i WC-se, ti kujton se eshte ndonje “zbulim” qe nuk e di askush ate manastirin e Dyzet Shenjtoreve, perballe Keshtjelles se Lekuresit ne kodren ne te majte te qytetit!? Po shyqyr o sekrekar, se na nxorre ne drite na nxorre. Ore kaq i trashe te jesh xhanem, po pse ngele ti apo une te zbulojme manastirin o kopace !? Manastiri eshte i shek VI-t, ngritur ne nder te 40 deshmoreve te kristianizmit, qe ishin 40 ushtare romake (me origjine armene) dhe ne gjuhen latine quhet Santa Quaranti, qe do te thote 40 Shenjtoret (quaranti = dyzet, santa=shenjt). Ku eshte problemi ketu o SHEJTAN!!!
          Pame sto Saranti more karagiosi ? ? ?

          1. Quarandioti i Vjetër says:

            Falë njohurive të këtij historiani me famë botërore u zgjidhë një enigmë e madhe dhe askush nuk do të mbetet “i çuditur” se “vunjoti” është me origjinë “pellazg”. Gjithashtu nga kërkimet e këtij u gjetën rrënjët e prejardhjes se emrit të qytetit të Sarandës. Nga sote e tutje kur do të na pyesin se nga je, ne do të përgjigjemi nga “Sarandi” jo më nga “Saranda” se është gabim.
            I propozoj gazetës që nqse nuk e ka punësuar akoma, të bëj marveshje sa më shpejt, para se ti bëjnë oferta gazetat konkurente…

            1. Pellazg says:

              Nuk ka rendesi sufiksi (mbaresa) ne “a” apo “i” o more SantaQuarantiot (Sa…rantiot)!
              Sarandiotet ne shqip thone Saranta ne greqisht Saranti, por ti nuk je fare nga ajo zone more inferior me delirin e te mencurit.
              Studimet per emrin si kam bere une, i kane bere persona te profesionalizuar dhe ky eshte nje shtjellim shume me bindes, sido qe te duket ty.
              Pastaj qekur nje fshatar si ty ka filluar t’u gjeje pune te tjereve!? Apo qekur ke ngelur pa toke ? ? ?

          2. Sekretari i komitetit says:

            Është mungesë edukate kur shan atë që të vlerëson si edhe mosmirnjohje.
            Shoku Jashar ka thënë edhe diçka akoma në vazhdim të frazës se mëparshme.
            “39 nga” shejtanet” janë brenda rrethit dhe i 40 ti vjen vërdallë gjithë republikës”. Por nuk kishte parashikuar që do të hapeshin kufijtë dhe ki i fundit do të vinte vërdallë gjithë botës.

            1. Pellazg says:

              E morem vesh sekrekar i WC-se qe po bredh rreth botes, neper benzinato ?

          3. Toni says:

            O pellazge perse quhet Saranda dhe jo 40

            1. Pellazg says:

              Pyetje idiote. A di te lexosh ti o analfabet!? Lexoje pra me siper.

  11. thanas says:

    Turp o zero me xhufke……
    Koncepti lazaret nuk vjen nga mesje
    ta,eshte shume i ri.
    Mekat qe e ndyn vehten duke hyre ne lojra te tilla
    Duket qe supen e prishur qe ke ngrene do ta vjellesh deri sa te jetosh.
    Te politizosh nje fakt historik e shkencor si murtaja eshte me shume se ndyresi.
    Ti i tille je….

    1. uhahahaaaaaa says:

      C’pate o Naqe, te pickoi grenxa. Debil.

  12. GJUHA JONE SA E MIRE says:

    Bravo, Xhufi. Nje nje permbledhje interesante.
    Kujt si pelqen nuk din te perkthej.

  13. Hey says:

    O pela I Agos::1:55pm ::nuk na thua moj mbesa e Jorgo Kar Aliut(kryeminister). ,po fjala Athine nga vjen ,po fjala greqi nga vjen,po Arnautoglou (gazetar)?pa na i shpjego moj murgeshe ,,se ju vurkaret jeni shume te zgjuara (perderisa i di mire fshatrat e konispolit) ,,moj vurkare derri,,graqia u be shtet perpara se Shqiperia dhe gjuha greke ishte zyrtare me ate kohe,pa me thuaj perpara 240 vjetesh emertimet e qyteteve dhe fshatrave “grek “,,ju “greket “keni zhdukur me helm dhe terror cdo gje ,,qe nga emrat e fshat-qytet dhe deri tek gjuha,xhamit emrat dhe mbiemrat,,por nje te vertete te madhe nuk e zhdukni dot DNA ? jevgjitomongolpontiocifutslavobullgar

  14. Hey says:

    O pela I Agos::1:55pm ::nuk na thua moj mbesa e Jorgo Kar Aliut(kryeminister). ,po fjala Athine nga vjen ,po fjala greqi nga vjen,po Arnautoglou (gazetar)?pa na i shpjego moj murgeshe ,,se ju vurkaret jeni shume te zgjuara (perderisa i di mire fshatrat e konispolit) ,,Moj vurkare derri,,graqia u be shtet perpara se Shqiperia dhe gjuha greke ishte zyrtare me ate kohe,pa me thuaj perpara 240 vjetesh emertimet e qyteteve dhe fshatrave “grek “,,ju “greket “keni zhdukur me helm dhe terror cdo gje ,,qe nga emrat e fshat-qytet dhe deri tek gjuha,xhamit emrat dhe mbiemrat,,por nje te vertete te madhe nuk e zhdukni dot DNA ? jevgjitomongolpontiocifutslavobullgar,,,,mongol”Turk”=mongol”grek “=DNA

  15. Hey says:

    O pela I Agos::1:55pm ::nuk na thua moj mbesa e Jorgo Kar Aliut(kryeminister). ,po fjala Athine nga vjen ,po fjala greqi nga vjen,po Arnautoglou (gazetar)?pa na i shpjego moj murgeshe ,,se ju vurkaret jeni shume te zgjuara (perderisa i di mire fshatrat e konispolit) ,,Moj vurkare derri,,graqia u be shtet perpara se Shqiperia dhe gjuha greke ishte zyrtare me ate kohe,pa me thuaj perpara 240 vjetesh emertimet e qyteteve dhe fshatrave “grek “,,ju “greket “keni zhdukur me helm dhe terror cdo gje ,,qe nga emrat e fshat-qytet dhe deri tek gjuha,xhamit emrat dhe mbiemrat,,por nje te vertete te madhe nuk e zhdukni dot DNA ? jevgjitomongolpontiocifutslavobullgar,,,,mongol”Turk”=mongol”Grek “=DNA ,,,

  16. Detroit says:

    qe te katandiset nje “Profesor” te nxjerre budallalleqe te tilla pa asnje baze shkencore vetem ne Shqiperi ndodh. Kot nuk ka thene kane thene se nuk behet shqiperia me shqiptare. Komunist Budalla. Shko e lexo historine se se ke idene fare per prejardhjen e Lazaratit…

    1. ben says:

      Detroit-perse nuk na i tregon zotrote “bazat shkencore” si koke e madhe qe je? Keshtu e marrim vesh te gjithe se nga ka lindur emri “Lazarat” dhe te pakten po patem fatin e keq qe te vdesim nga Covid-19, te mo vdesim injorante.
      Edhe budallai me i madh, per te mencur e di veten, tamam si zotrote.

    2. i cudituri says:

      I lave pjatat andej nga Amerika o kokbosh?
      Tipa injorante si ky Detroit, kane me te vertete guximin e budallait ?

  17. suliot says:

    popullsia ne lazarat eshte e mbledhur e ardhur nje perzierje sic eshet en shume fshatra et jugut dhe aty nuk ka banim vazhdimesie nga lashtesia te gjitha qe thote arab xhufi jane brockulla propaganda dhe asgje tjeter,

    1. vunjoti says:

      Pisoglendi mou pontiot, prof.Xhufi nuk thote fare se Lazarati eshte vendbanim nga kohet e lashtesise. Por thote se emri i fshtatit mund te rrjedhe nga fjala latine “lazarete”, qe perforej ne mesjete per vendet ku izoloheshin njerezit e infektuar nga murtaja. Kupton o gdhe?

  18. Toni says:

    O pellazge perse quhet Saranda dhe jo 40

  19. Miri says:

    Eshte nje emision i mema qe e sqaron historin e lazaratit qe quhet tani para kohes se hajdutit banditit i biri hankos putane quhesh LLAZAR o kafshe me dy kembe

    1. i relaksuar says:

      Marin Mema eshte shume i paafte nga pikepamja e njohurive historike dhe shume gjera ne emisionet e tij i ka te pasakta!

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje