FOTOT: Armët e rralla shqiptare në shek XVII-XIX

29 Qershor 2020, 11:14Lifestyle TEMA
FOTOT: Armët e rralla shqiptare në shek XVII-XIX

Në fotot e mëposhtme, do të shihni disa armë të rralla shqiptare.

Mes fotove të mëposhtme është edhe pisqolla dhe shpata shqiptare e Marko Boçarit në Muzeun e Armëve ne Paris.

Koburja e përdorur nga Marko Boçari është e tipit gjarpërushe e zbukuruar me argjend, ndërsa shpata është e llojit sabre që përdorej nga kavaleritë europiane të kohës.

Koburet serme punoheshin nga armëtarët dhe argjendarët shkodranë.

Dorezën e kishin si kokë gjarpri, të veshur me pafta argjendi. Ato qenë skalitur me motive bimore të stilizuara, në reliev.

Tyta dhe çarku bëheshin prej hekuri. Gjatësia e tyre arrinte rreth 59 cm, ndërsa kalibri 20 mm. Koburet serme qenë prodhim i viteve 1780-1800. Ato janë përdorur si armë brezi nga suljotët.

Shpata e llojit sabre është një shpatë e kavalerisë së lehtë e përdorur në luftërat e Napolonit në Europë.

Ajo përbëhej nga një dorezë që mbronte dorën, një teh të gjatë më dy presa dhe në fund me një përthyerje të fortë.

Marko Boçari ka të ngjarë ta ketë përfituar në kohën kur shërbente në Ishujt Jonianë në regjimentin shqiptar “Gjuajtësit e Orientit” të formuar nga francezët e të përbërë nga shqiptarë.

Regjimenti “Gjuajtësit e Orientit” ishte një regjiment i formuar kryesisht nga suliotët dhe nga shqiptarët e tjerë nga kontinenti që ofronin shërbimin tradicional të mercenarisë por edhe kishin braktisur vendet e tyre si rezultat i armiqësive që kishin pasur me pushtetin e centralizuar të Ali Pashë Tepelenës.

Në armatimin personal, qoftë të ushtarit të ushtrive feudale shqiptare, apo të çdo banori të armatosur, në shek. XVII-XIX, bënin pjesë: pushka e gjatë (karajfilja), ose pushka e shkurtër (karabina), dy pistoleta (kobure), jatagani, dy vezme, vajmbajtësja, thupra (harbia) dhe brezi i mbajtjes së armëve (silahu).

Pushka e gjatë shqiptare, e cila prodhohej e zbukurohej edhe në vend, të cilën tek shumë autorë të tjerë të huaj e gjejmë të emërtuar thjesht “amautka” apo “paftalia”.

Kjo armë, në fakt, ka qenë përmirësimi i mëtejshëm i pushkës me fitil, i mushketës dhe i arkebuzit, të përdorura në vendin tonë gjatë shek. XV-XVII.

Me spikatjen e çarkut me goditje dhe gur stralli, rreth vitit 1630, pushka e gjatë filloi dhe vazhdoi të prodhohej nga armëtarët shqiptarë gjatë shek. XVII-XIX.

Ka të dhëna se Shkodra, si qendër e madhe tregtare dhe zejtare, qendër sanxhaku, vilajeti dhe pashallëku, me tytat e vendit dhe të jashtme, plotësonte jo vetëm nevojat e veta, por me to furnizonte edhe Prizrenin, Gjakovën, Tetovën, Elbasanin, madje ato shiteshin në Delvinë, në Grabovën e Gramshit deri në Bonila të Janinës.

Si nga ana funksionale, ashtu edhe nga paraqitja e jashtme prodhimi i armëve tregonte për një nivel të lartë tekniko-mjeshtëror të arritur në vendin tonë.

Shqiptarët e Shkodrës, të Gjakovës dhe të Prizrenit janë mjeshtër të famshëm në punimin e armëve dhe të objekteve të tjera prej metali.

Në Ekspozitën Universale të Parisit (1854), nga objektet që tërhoqën vëmendjen e vizitorëve të huaj ishin edhe koburet shqiptare të Janinës.

Në konkursin e Londrës (1866) po këto armë morën tituj nderi.

Në Ekspozitën Univerale të Parisit (1867) figuronin armë dhe disa punime filigrani të prodhuara nga punishtet e Prizrenit, të cilat nuk qëndronin më poshtë nga ato të punonjësve më të kualifikuar të Evropës.

Ndërsa në Ekspozitën Universale të Cikagos (1894) ishte vendosur edhe një martinë e punuar me mjeshtëri të hollë nga dora e një armëtari të talentuar nga Tetova.(Albanian Historical Society)

25 komente në “FOTOT: Armët e rralla shqiptare në shek XVII-XIX”

  1. Tourkofagos says:

    Marko Bocari shqiptar. Vazhdoni enderoni derra.
    Ai eshte Grek dhe hero i luftes per pavaresi te Greqise. Ju e beni detin kos vetem qe te thoni qe keni tradite e thesare te rralla, kur jeni dhi e zgjebosur bishti perpjete.

    1. Moisi Golemi says:

      Grek i sat’ëm. Arrixhi i Dropullit!!!

    2. Prushi says:

      HAHAH Pse di shqip ti?

    3. un jam nga te paret qe komentova ,
      si shqiptare ,ne kte hale publike shqiptare
      duke provokuar Grekt per armet shqiptareve te shquar etj
      duke menduar se ymer bazen nuk e shkerdhge cdo dite Greku
      por qenkam gabu !

      dhe c’dodh ?
      Kopili Fagos eshte gjithmon i pari !
      NUK JAM KUNDER QE AI TE MOS KOMENTOJE ;POR JO TE NA NDALOHET NNE SHQIPTAREVE KTU !

      ptuuuuuuu fara e djallit
      po kur bo enne analistin e politikes shqiptarve ky putane katundi o me cfry bolet te dyja

    4. ben says:

      Mutofagos-gjalle qenke? Miresevjen ne TEMA.
      Qe Marko Bocari ka qene shqiptar, ate e pranojne edhe vete greket, por zoteria jote nuk ka faj se keshty te ka thene prifti i fshatit, se Marko paska qene grek, packa se nuk dinte asnje fjale greqisht. Ne kete pike, Markoja i shkrete ka qene me “injorant” se Aleksandri i madh i Maqedonise qe e mesoi greqishten ne moshen 17 vjece, por ama e mesoi, kurse ky “budallai” jone hic fare nuk ja thoshte ne grekqishte.
      Ne fund te fundit, keni vjedhur tere historine e shqipove, nje hajdutllek me shume a nje me pak nuk beni hatane …, apo jo?
      Te pakten u hiqni ushtareve ato fustanellat e bardha se e di gjithe bota qe jane shqiptare, vec aman mos i lini me breke se do lemetiten kalamaqerit. U vishni ate pacavuren me kryqera blu qe e keni per flamur, se duket model i mire per te qepur breke.
      Thuaji ndonje te dituri te te lexoje Lord Bajronin (se nuk ma do mendja te dish ta lexosh vete) qe te bindesh per ato qe te shkruajta me siper.

      1. Flm says:

        O bageti te trullosura, kuptojeni qart qe cdo emer qe perdorni do ta vine ne konteksin kohor se beheni qesharak.
        ###
        – Nuk mund te thuash qe Pirrua ishte Shqiptar, por Epirot, nfoshta Ilir ndoshta Helen …
        – Nuk mund te thuash qe mbreti Gent (ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΝΘΙΑΝΟΣ sic shkruhet ne muzeun e Apollonis) ishte Shqiptar, por Ilir.
        – As per Skenderbeun qe ishte Shqipetar por Arb.
        ###
        Marko Bocari ishte Arvanitas dhe Krenar per kete emer, Arbereshet po ashtu, me mall, dashuri dhe koshient per prejardhjen e tyre Arberore.
        ###
        Por ishin Shqipot ata qe i tradhetuan, i perndoqen, i therren per intersat e Sulltanit, kujtoni se cfar masakra beren Shqipot Turk-Arnaut te Aliut ndaj Arvanitasve Suljot, ndaj atyre te Mores, te Nafplios, Tripolices …
        ###
        A ka 1 Hero Arvanitas qe te thoshte “jam Skipetar”, jooooo absurde, por te gjithe thoshnin dhe thone me krenari “ΙΜΕ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ”.
        ###
        Helenizmi nuk eshte thjesht Ethnos, por nje Status Kulturor, nje vecanti nga Kombet e tjera.
        Klikoni ne internet “periudha Helinistike”, qe te bindeni per ate qe them.
        Shikoni shume te famshem qe cilesohen si shkrimtar Francezi Helenist, filozofi Gjermani Helenist, …
        ###
        Nuk eshte rastesi qe Akademik nga gjithe bota ben kerkes ne UNESCO dhe ne OKB, qe 9 Shkurti te cilesohet si “Dita Nderkombetare e Gjuhes dhe Kultures Helene”

    5. Kosta says:

      Ju grekistat jeni vellezer gjaku me turqit po feja ju ka percare.Ju nuk jeni komb se po te ishit komb do ti donit vellezerit tuaj turq po per ju ka rendesi feja e jo gjaku.

    6. E verteta says:

      Vazhdo enderro ti palaço me sy hapur per supen e radhes. O gjakprishur shqipfoles, qe as vete nuk ke per ta marre vesh kurre se çfare je, qe rri dhe nxjerr vetem mut mbi toke!! Arvanitasit nuk luftuan per pavaresine e Greqise mor trushpelar, por per te mbrojtur tokat e tyre, vendin e tyre. Ne ate kohe, “greket” ekzistonin vetem ne fantazite e atyre qe ne bashkepunim me bavarezet dhe anglezet, krijuan shtetin i ri “grek”. Heronjte arvanite te revolucionit, qe flisnin arberisht-shqip pra, u persekutuan e u vrane nga ata qe donin te krijonin rrenen shekullore me emrin “Greqi”. Gjuhen e mallkuan dhe donin t`ja hiqnin, t`ja shuanin por arvanitet edhe pse nen nje pushtim dhe terror shteteror, prape e ruajten gluhen siç i thone. Ky eshte fakt o derezi. Ata qe te japin ty supen me morra, kane arritur deri aty sa gjuhen shqipe te arvanitasve-arbereshve, ta quajne dialekt “grek”. Sa per te qeshur e per te qare. Por zgjebe si ty, ky vend ka pasur e do te kete. Ne rastin e dhise, ti ke pershkruar fiks veten, o supaxhi patridhe i zgjebosur,, o specie qe ha dhe nxjerr plehra permbi toke.

  2. Pensionisti says:

    Ne armet e rralla te shqiptareve duhen futur edhe emrat si :Sali, Mahmut, Daut, Sabri, Zylfije, Vathije etj.

    1. Partizani Velo says:

      Pa lidhje komenti plako…

  3. Pellazgos says:

    Kush ishte Arvanos (Arnaut) nga keta xhanem,Ismail Beu qe luftoi per Turqine apo Markos Bocaris per Elladhen?
    A ka ndonje document historik te shkruar nga Rilindasit “Shqipetare” si Ismail Beu,Frashellinjte e te tjere qe te kene shkruar qe ne do shkojme ne Turqi,te behemi Deputete,Governatore dhe po te terhiqet Turqia ne do kthehemi te krijojme kete Pashallek dhe do ta quajme Arvania (Arnaut)?
    E kuptoni ju qe,po te kishte “Shqipetare” ne ate kohe ne Arnautistane,Ismaili apo Frashellinjt ed do kishin dy mundesi.
    E para te bashkoheshin me “vellezerit” e tyre Arvanitas qe kishin rreth 5 dekada qe clironin nje pjese te Epirit dhe e dyta te luftonte ketu.
    Keta nuk kishin idene per ndonje Arnautistane ndare nga Baba i tyre Sulltani.
    Bile,ndihmuan turqine te shkelte dhe te mbyste cdo perpjekje te Epiroteve te Kastriotit dhe Ilyreve.
    Markos Bocaris “vella” me Ismailin,Shemshedinin,Naimin,Abdullahun (Abdyl shqip)!
    Nuk jemi ne vete!
    Mblidheni “mendjen” nuk kishte Shqipetare ne kohen e Turqise,vetem Pashalleqe.
    Kush ishte Orthodhoks ishte Greke,kush ishte myslimane ishte turk.
    Njeriun e perfaqeson Institucionet,Organizatat.
    Keto Institucione ishin Greke dhe Turke per 500 vjet ketu ne Ballkan.

    1. ben says:

      Pellazgos-Shqiperia ashtu si edhe i tere ballkani ka qene pjese e Perandorise Osmane. Ka patur nje parlament turk me anetare nga vendet e tjera te Ballkanit si serbe, bullgare, shqiptare, malazeze apo edhe grekfoles. Ajo qe zotrote nuk ka mend ta kuptoje eshte se feja nuk ka lidhje me kombin. Keshtu p.sh. kaukazianet qe sot kane populluar Greqine dhe e quajne veten pasardhes te heleneve antike, jane ortodokse, por kane zero lidhje me greket e vjeter. Shqiptare ka patur dhe do kete gjithmone ne Ballkan, duke filluar qe ne kohen e ilireve, te pareve tane dhe duke vazhduar deri ne ditet tona.
      Marko Bocari ka qene shqiptar, ashtu si te gjithe udheheqesit e tjere te te ashtuquajturit “Revolucion grek” i 1821-1822-shit.
      Lexo se cfare shkruan Maria Efthimiou, Profesoresha e nderuar ef Historise te Universitetit te Athines, per shqiptaret dhe pjesmarresit ne kryengritjen ne Greqi. E pra, ajo eshte greke dhe me plot gojen thote se:
      “pa udheheqjen dhe pa pjesmarrjen e shqiptareve ne revolucionin grek, nuk do te kishte sot nje shtet me emrin “Greqi”.
      E ke kudo ne YOUTUBE referatin qe ka mbajtur ajo.
      E pra, paska patur shqiptare ne Gregi, dhe pakan bere edhe revolucionin grek.

  4. Pres says:

    Arme ptimitive thoni. Kur nota kishte hekurudhe e lokomotiva, makina me avull, shqiptaret kishin ca pistoleta e shpata qe s prisnin as buke. 90 per qind ketu s dine as periudhen kur jetoi e vdiq Boçari, po zihen kot ishte grek a ishte arnaut

  5. Nick says:

    Shqiptari kokfortë dhe i pandreqshëm gjith jetën. Mund të ishte pa buk dhe pa katandi, por armët e ngjeshura në brez i donte nga më të mirat e mundshme dhe mundsisht të stolisura me ar, e argjend. Ashtu si sot kur nuk ka lek as për benzinë, por makina duhet të jetë mercedes, apo celulari të jetë mundësisht iPhone, edhe pse ska para për të mbushur kartën me kredite. Koha kalon por shqiptari nuk ndryshon! Meqë ra fjala, fjalori i Marko Boçarit ësht në biblotekën kombtare të Francës, si dorshkrim. Po të hyni në faqen e biblotekës mund ta merni si fotografi, ose si dokument PDF.

  6. Janulles me sqepar kokes says:

    Hahaha…. Qenkan mbledhur wannabee Gayreek-et e Mero gelbazes perseri per te ngrene mut.

  7. Aleksander Thana says:

    Sa shpejt dolen vemjet e janulles ne mbrojtje te shqiptareve “orthodhoksias”. Evgjitet e ardhur nga Anadolli Jane greket e “paster”.

    1. Ermis says:

      Shqiptaret e vertete dhe Greket e vertete ,jane me prejardhe Pellazge,Dy shtetet,jane i njejti popull,
      Edhe gjuha qe flasin eshte e njejte por dy dialekte te ndryshme,kush i njeh te dy dialektet e lashta ,e ka fare te lehte te beje krahasimin.

  8. Taulant says:

    “Pellazgos” o kokloqe Turqit ne Ballkan i sollen Greket per te luftuar Princat Sllav e Shqiptar mbi Peoloponez e Ballkan lart. Lexo or koqe arkivat e Venetikut,Vjenes,Romes etj. Greket ben aleanc me Turqit per te luftuar Sllavet e Shqiptaret. Kur greket shkuan ne pick te semes Venecianet mbushen ushtrit e tyre me Shqiptar per te luftuar Turqit ne More e Krete. Ne 1821 o maskara Shqiptaret cliruan Greqin sepse Grek nuk kishte mbetur. Kur Abdyl Frasheri ju kerkoj ndihm Athines ne 1885 per te luftuar Turqin Athina ju pergjigj qe jo sepse qellimi yne eshte qe t’ju zhdukim edhe ju. Ua ben mire Erdogani qe ju shtyp koken shko o loqe cliro Qipron e mos ha mut ketu pseudogrek haleje.

    1. albaniafirst says:

      Taulant-turqit nuk i sollen greket ne Ballkan.
      Qe nga koha e antikitetit, greket nuk permenden me ne histori, deri ne vitin 1821-1822, kur fuqite e medha per aresye thjesht politike ngjallen historine e antikitetit grek. Popullsite greke u asimiluan gjate pushtimit romak dhe gjuha u ruajt vetem ne sherbesat fetare ne Perandorine e Bizantit, njesoj si latinishtja, qe u ruajt deri sot ne sherbesat e fese katolike.
      Ishte princi shqiptar Karl Topia ai qe kerkoi ndihmen e osmaneve ne 1385 per te luftuar ne betejen e Savra-s kunder Balshes se II-te.

  9. kodrasadikit says:

    Komentataoret e ketij shkrimi qenkan dy faqezi qe e marrin nga nji zalloge ose nji ashte te qelbur nga greko -gabelet sepse greket e vertete jon Arvanitas-shqiptare te vertete siq ishte Marko Boqari .. Tani feja ortodokse .katolike e muslimane per vllazerine shqiptaro-Iliro -Pellazge ska rendesi sepse ne jemi e do te jemi pergjithmone nji …

  10. Albi says:

    Fjalori tre gjuhesh francois- ellenniko- shqiptar I shkuajtur dhe formuluar nga marko bocari eshte ne Paris. Shume krenar qe ishte shqiptar I sulit. Ju greket nuk keni nevoje te vidhni histori. Stop urrejtjes!

  11. ..... says:

    Nje sqarim te vogel,pushka e gjate,quhet ,” Kariofili”
    Dhe eshte nje pushke e krijuar nga familja Italiane e vellezerve “Kariofili”.Ata e benin dhe ata e shisni ne
    Evrope dhe me tej.per ate kohe ishte nje pushke shume e mire.

  12. ..... says:

    Edhe dicka tjeter pushka e gjate ,eshte e familjes
    Italiane “Carlo e figli”.Ne gjuhen Greke u shqiptua
    Kariofili,ishte nje pushke efikase ne luften qe benin kryengritesit .
    Si ka mundesi qe ne nje perqindje shume te madhe ,
    Te gjitha temat qe trajtohen,te kene mangesi ose te
    te mos thuhet e verteta.Ose nuk dini te kerkoni dhe te
    shkruani nje artikull,ose e beni me vetedije dashakeqe.

  13. ..... says:

    Edhe dicka tjeter pushka e gjate ,eshte e familjes
    Italiane “Carlo e figli”.Ne gjuhen Greke u shqiptua
    Kariofili,ishte nje pushke efikase ne luften qe benin kryengritesit .
    Si ka mundesi qe ne nje perqindje shume te madhe ,
    Te gjitha temat qe trajtohen,te kene mangesi ose te
    te mos thuhet e verteta.Me sa duket e beni me vetedije dashakeqe.

  14. ..... says:

    Shqiptaret e vertete dhe Greket e vertete ,jane me prejardhe Pellazge,Dy shtetet,jane i njejti popull,
    Edhe gjuha qe flasin eshte e njejte por dy dialekte te ndryshme,kush i njeh te dy dialektet e lashta ,e ka fare te lehte te beje krahasimin.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje