Të pathënat e Dropullit

24 Janar 2021, 13:51Kulturë TEMA

nga Tannhäuser

Pashë emisionin e Marin Memës në lidhje me origjinën e dropullitëve dhe pyetja e parë që më lindi ishte nëse e meritonte me të vërtetë një përgjigje. Dilema nga ana ime kishte të bënte jo aq me anën historike të çështjes, por më shumë me çështjen etike; pra e meritojnë apo jo një përgjigje ato elemente që rrugëtojnë në skajet e nacionalizmit? Dy historianët profesionistë shqiptarë që u shfaqën në emision, prof. dr. Ferit Duka dhe prof. dr. Pëllumb Xhufi (ky i fundit duket se do dalë në pension nga emisione të tilla), me dëshmitë e tyre duket se nuk kanë dilema të tilla. Kështu që marr shkas edhe unë të sqaroj disa çështje që u prekën në emision, sepse siç u pa, dropullitët u përfaqësuan vetëm nga disa pleq e plaka të incizuar fshehurazi.

Historiografia e institucionalizuar shqiptare u përball relativisht vonë me minoritetin etnik grek të Shqipërisë në përgjithësi, dhe me Dropullin në veçanti. Të paktën gjer në vitet ’80 nuk ka patur asnjë përmendje në veprat historike në lidhje me origjinën[1] e kësaj bashkësie. Pikërisht në këto vite filluan udhëzimet “nga lart” për shkrimin e historikut të fshatrave (në tre kopje; një dorëzohej tek këshilli i fshatit dhe dy kopje dërgoheshin tek komiteti qendror i rrethit), të cilat përshkruanin, jo me shumë pretendime duhet thënë, historinë e këtyre vendbanimeve. Leximi i tyre ka sadopak një interes, ato përqendrohen kryesisht në periudhën që me terminologjinë e kohës përkufizohej si e pas-Çlirimit dhe në aspekte etnografike, pa prekur origjinën etnike (trajtesat nuk e kalonin afatin kohor të shekullit XVIII) dhe elementi i popullsisë dilte në mënyrë të përgjithësuar si i ardhur dhe jo autokton. Madje edhe kur përmendeshin grekët, si në periudhën e luftës italo-greke, ata dalin si diçka e huaj.[2] Në ndonjë historik, si rasti i fshatit Frashtani, i hartuar nga arsimtari Theodor Bezhani me origjinë nga Hllomoja e Pogonit, origjina e fshatarëve dilte e pastër shqiptare. Fakt interesant këtu është se gjatë procesit gjyqësor të Omonia-s, kjo e dhënë iu vu në dukje autorit, pra me pak fjalë, si ky mund të dilte përfaqësues i kauzës greke kur vetë ai kishte dëshmuar për origjinën shqiptare të dropullitëve.

Në mesin e viteve ’80 doli në qarkullim Fjalori Enciklopedik Shqiptar i cili është edhe i pari që prek origjinën etnike të dropullitëve duke pranuar se janë grekë por se prania e tyre në krahinë është e vonë dhe këta dropullitë nuk ishin gjë tjetër veçse hyzmeqarë që u vendosën në këto hapësira për të punuar tokat e çifligarëve shqiptarë.[3] Në shumicën e rasteve burimi i këtyre të dhënave ishin pikërisht këto historikë të fshatrave. Ngjan pak si ironike kur shfrytëzimi i dijes vjen nga ato udhëzime të paracaktuara nga shteti që u imponuan autorëve, mjafton këta të dëshmonin vetë dhe me dëshirën e tyre se ishin të ardhur. Kjo besoj lidhet edhe me aspekte më të gjera të diktaturës në Shqipëri, ku në sistemin e drejtësisë, dëshmia ose pohimi kishin përparësi në lidhje me provat e tjera. Botimi i ri i Fjalorit Enciklopedik Shqiptar lë më shumë hapësirë për diskutim pasi atje pranohet se për rrethanat dhe kohën e vendosjes së dropullitëve në krahinë janë shprehur mendime të ndryshme por pohon se prania e elementit shqiptar sipas regjistrimeve osmane, është e gjerë.[4]

Argumentet që u dëgjuan në emision u përqendruan në disa të dhëna historike dhe gjuhësore, me në krye regjistrimet e kadastrave osmane, “Kronikën e Dropullit” dhe antroponiminë dhe toponiminë e krahinës. Dihet se kadastrat osmane janë një burim i pazëvendësueshëm i dorës së parë të dhënash që sqarojnë shumë probleme historike por ato nuk mund të përdoren pa kriter sikur të ishin të dhëna të gjendjes civile të epokës moderne, dhe, në një farë mënyre, nuk duhet abuzuar me këto të dhëna.

Abuzimet vijnë sidomos në lëmin e onomastikës, atje ku studiuesit shqiptarë nuk njohin rrethanat e greqishtes apo edhe traditën e përbashkët ballkanike. Do sjell nja dy shembuj këtu për të ilustruar se ato nuk mund të përdoren për përcaktimin e kombësisë së bartësve pa u ballafaquar me të dhëna të tjera. Një nga emrat më të përhapur i greqishtes, Konstandinos, (< lat. Constantinus), ndeshet në këto forma, KonstandísKandísGodísGodínosDínosDínas dhe NdínasXínasDúllasKotandísKostandásKostandósNínos, në rrethana të ndikimit shqip edhe Kóqizas, edhe DédesKóstasKostísKóstisKóçosKostáqisKostákosKostúllasKostarásKostarélisKótas (ndër grekët e Pontos), KótjasKotjúlisKotíkasKotákos.[5] Mirëpo shumë nga këto trajta, sidomos ato diminutive (përkëdhelëse, zvogëluese) siç mund të vërej çdonjëri nga ne, greqishtja i ka të përbashkëta edhe me gjuhë të tjera ballkanike, sidomos format KostaKoço që i ndan me serbokroatishten, shqipen, bullgarishten edhe arumanishten.[6] E njëjta gjë ndodh edhe me emra të tjerë si RistaMiçoSpiroNdriko, etj. Po ashtu nuk duhen përjashtuar trajtat e homonimeve, ku një emërtim përshkruan origjina të ndryshme në gjuhët përkatëse. Emri Dodë ndeshet në shqip si diminutiv i emrit Dominicus,[7] po ashtu në arumanishte në formën Doda, ku fjala ka kuptimin e hallës ose gjyshes,[8] por edhe në greqishte në formën Dódis (Ντόντης), si diminutiv i emrit Theodoros (Θεόδωρος).[9]

Ferit Duka që ka botuar defterin e hollësishëm osman të regjistrimit të pronave të vitit 1520 për krahinën e Dropullit[10] u dëgjua në emision të thoshte se ai nuk ndeshi në regjistrin në fjalë emra ose mbiemra që mbarojnë me shkronjën /s/ fundore, aq tipike të greqishtes. Të njëjtën gjë argumenton edhe në studimin e tij (f. 267): “[A]sgjëkundi nëpër faqet e defterit që po shqyrtojmë nuk shihen gjurmë të pranisë së ndikimit të antroponimisë greke, karakteristikë dalluese e së cilës është fakti se emrat mbarojnë përgjithësisht me “s” (p.sh. Andreas, Kostas, Panajotis, etj.)”. Ky argument është mbështetur edhe nga ndonjë autor tjetër.[11] Është më se e vërtetë se nga regjistrimi i emrave mungon pothuajse krejt germa /s/ fundore. Të kihet parasysh se në greqishte emrat e gjinisë mashkullore e rruajnë këtë karakteristikë vetëm në rasën emërore. Në rasat e tjera gjatë lakimit të emrit nuk ndeshet, si p.sh në gjinore, dhanore, kallëzore etj. Nuk dimë në çfarë rrethana është bërë regjistrimi nga ana e osmanëve (apo nga ndihmësit e tyre dhe cilën gjuhë kanë pasur këta si amtare), por kjo pak rëndësi ka, pasi argumentit që do shtjelloj më poshtë nuk i nevojitet një supozim i ndeshjes së emrit në rasa të ndryshme.

E pamë të udhës të kontrollojmë një defter osman të hollësishëm (mufassal) nga një rajon të Perandorisë Osmane ku ka pasur grekë, sa më larg Shqipërisë dhe Epirit, madje disi të izoluar. Një ishull fare mirë i plotëson këto kushte, madje ishulli i Kretës tingëllon për bukuri (650 km në vijë ajrore nga Dropulli në Rethimno). Në vitin 1646 qyteti i Rethimno-s ra në duart e osmanëve, dhe një nga regjistrimet e para i përket vitit 1670 ku këta regjistruan pronat dhe popullsinë në një defter i cili është botuar nga dy osmanistë të njohur, Evangelia Mpalta dhe Mustafa Oğuz.[12] E hapim defterin në një faqe krejt rastësisht, f.v. tek faqja 156; çfarë na bën përshtypje është se nga emrat e regjistruara mungon krejtësisht /s/-ja fundore e greqishtes. Emrat që ndeshen janë Yorgila KuriPero KastraniMatyo KurinoYani CefaliYani MesuriCorci SiropuloApostol ManoMarko DariloPapa Manoli etj. Hapim edhe ndonjë faqe tjetër, prapë atje ku bie dora (f. 269): Yorgi LizoManol HaronitiMiheli MuloYorgi VlataYorgi Turgaki. Pra siç shihet, norma e regjistrimeve osmane me emrat e greqishtes është që ajo  të mos e përdorë shkronjën fundore /s/ ose ta përdori në një dendësi krejt të papërfillshme. Dhe kjo ka ndodhur në të gjithën hapësirën e Perandorisë Osmane ku janë regjistruar grekë. Çfarë është edhe më interesante është se kjo /s/ e greqishtes mungon edhe në emërtimet e toponimeve që kanë një bazë fetare (hagjionime), si Ayo NikolaAyo KostandinAyo DimitriAyo Marko, etj.[13] Atëherë, nëse ky ka qenë argumenti më i fortë i F. Dukës, na vjen shumë keq që u rrëzua kaq lehtë.

Kthehemi tani prapë tek defteri i Dropullit. Nëse /s/-ja ishte pengesa për të përcaktuar në mënyrë absolute etninë e emërtimeve ajo tashmë nuk përbën problem. Midis emërtimeve të regjistrimit ndeshen padyshim edhe emra që janë të identifikuara me traditën onomastike shqiptare, si emrat Leka (e marr të mirëqenë faktin se hemze-ja e shkrimit arab këtu është lexuar drejt, pasi ajo mund të jepet në vend të një /a/ me një /o/), GjinGjon etj. Këtu nuk mund të mohohet një prani e elementit shqiptar, por këtu kemi të bëjmë me një epokë ku nuk ka ndonjë kufi shtetëror dhe në rrethana të caktuara kanë ekzistuar lëvizje mekanike të popullsisë të natyrës familjare ose edhe fisnore. Të kemi parasysh se Dropulli dhe lugina e Drinos përgjithësisht ka qenë dhe është nga ana gjeografike një rrugëkalim, i përdorur në vargun kohor për migrimet dhe shtegtimet e popullsive, sidomos ato arbërore që u zhvendosën në Epir, Tesali apo gjer në Moré. Një emigrim të tillë vetëm të arbërorëve dëshmon Kronika e Tokove pas rënies së Gjirokastrës në duart e osmanëve. Μόνον Ἀλβανῖται ἔφυγαν˙ εἰς τὸν Μορέαν ὑπῆγαν, τόσον τοὺς ἐφοβήθησαν πολλὰ τοὺς Μουσουλμάνους “Vetëm albanitët ikën; në Moré shkuan, kaq shumë u frikësuan nga myslimanët”.[14] Ky element shqiptar ama duket se është një pakicë po të trajtojmë shfaqjet e këtyre emërtimeve, me ndonjë rast të vetëm ku përbëjnë thuajse 50% të regjistrimit si ai i fshatit Goranxi e Sipërme (sot Krioneri).[15]

Unë nuk e vë në dyshim leximin që i ka bërë prof. Duka defterit osman, madje kushedi në raste të tjera ai mund t’i ketë shërbyer onomastikës shqiptare me kontribute të çmuara, por është e sigurt se ai nuk mund të dallojë onomastikën greke dhe përfundimet e tij çalojnë. Nuk di për rastet e qarta të greqishtes ku ato paraqiten me prapashtesat diminutivë –udhi (gr. –ούδης), –opullo (gr. –όπουλος) që ndeshen në tekst, por prof. Duka nuk ka sesi të kuptojë dhe të shqyrtojë trajtat e emrave Polimen (f. 290), Vreto (f. 272) apo Stamad (f. 283). I solla këto tre raste për të ilustruar faktin se në Dropull janë përdorur antroponime jo vetëm të natyrës fetare që janë shumica, por edhe ato që bazohen në besimet popullore të grekëve. Emri Polimen (Πουλημένος) që do të thotë “i shitur” e ka origjinën tek tradita popullore ku fëmijët në një familje që kishte raste të mëdha vdekjesh foshnjore, bënin një shitje artificiale të fëmijës dhe në këtë mënyrë të “zhgënjenin” vdekjen pasi fëmija nuk ishte më e familjes. Po ashtu edhe emri Vreto (Βρεττός), që do të thotë “i gjeturi” lidhet me të njëjtën traditë popullore ku familja e quante foshnjën “të gjetur” për të patur një mundësi mbijetese, pasi kishin vdekur fëmijët e tjerë gjatë fëmijërisë. Edhe rasti i tretë i emrit Stamad apo në trajtën përkëdhelëse Stamo (ΣταμάτηςΣτάμος) që do të thotë “ndal” i përket të njëjtës sferë të fenomenit të vdekjeve foshnjore, ku në fakt është shprehje e dëshirës së familjes për t’i thënë vdekjes “ndal, mbaje” (khs. me emrin e shqipes Sose, ku i vihej vajzës për të ndaluar lindjet e mëpasshme të vajzave).[16] Emra të tjerë si Harakopi (f. 295) që do të thotë “gazmor, i qeshur, i kënaqur” ndeshet edhe në patronimi edhe në toponimi.[17]

Nuk është vendi këtu të zgjatemi me materialin onomastik në tërësi, por që ta mbyllim këtë çështje të defterit osman ia ven të theksojmë edhe një detaje tjetër. Në veprën e cituar nga Duka (f. 234), ka një shënim ku dashje pa dashje dalin edhe qëllimet e autorit: “Pjesa cilësuese e emrit të këtij fshati shënohet herë në variantin greqisht (Kato Leshnica – Leshnica e Poshtme), herë në variantin osmanisht (Leshnica-i Zir – Leshnica e Poshtme). Duket se në rastin e dytë kemi të bëjmë me një përkthim të drejtpërdrejtë të shkruesit osman të defterit drejtpërsëdrejti nga varianti shqip i përdorimit të pjesës cilësuese të këtij toponimi (e Poshtme).” Këtu studiuesi shqiptar merret me një supozim që ka të bëjë me osmanishten (por që nuk mund të vërtetohen në asnjë toponim tjetër, si tek Küçük Labova apo Büyük Labova) por praninë e toponimit grek e lë të pashpjegueshme. Nëse nuk ka pasur grekë, atëherë si është e mundur që një fshat (që ka edhe sot e kësaj dite grekë) të ketë mbajtur një emërtim në greqisht? Dhe aq më tepër çfarë i bëri osmanët, që duken mjaft të përpiktë në këtë aspekt, të shënojnë një emërtim grek në defterin e tyre? Por ky nuk është ndonjë rast i veçuar. Fshati Goranxi i Dropullit në defter (f. 288 në studimin e Dukës) ruan edhe një emërtim tjetër (Ajnahor), me prapashtesën e greqishtes –hor (-χώρι, fshat, khs. emërtimet MakrihoriAsprohori), e cila ka qenë dhe është produktive në greqishte. Po ashtu në raste të tjera është ruajtur trajta greke e toponimit si tek fshatrat Mikri Vodica dhe Mega Vodica (Vodica e Vogël dhe Vodica e Madhe) të Kaninës.[18] Kur kemi toponim me trajtë shqip ai është dhënë po ashtu, i pa përkthyer, si tek Katune-Muzak[19] (në vilajetin Pavllo Kurtik, prej shqipes katund) ose ato hagjionime si Sin-GiniSin-Gergi (ShëngjiniShëngjergji, në po të njëjtin vilajet) etj.[20]

Natyrisht kontaktet e popujve nuk pasqyrohen vetëm në elemente të kulturës materiale por edhe në ato të kulturës shpirtërore dhe sidomos në gjuhë. Dialektet e greqishtes së re ndahen në dy grupime kryesore në bazë të theksimit të zanoreve; në grupimin verior (βόρειος φωνηεντισμός) dhe në atë jugor (νότιος φωνηεντισμός). Këto diferencime në aspektin kohor e kanë zanafillën në shek. X me disa studiues të shprehen edhe me ndonjë fillesë më të hershme. Në zonën e Epirit fliten idioma që i përkasin grupimit verior përveç zonës së Thesprotisë, Pogonit (pjesa greke) dhe ishullit të Janinës, që fliten idioma me grupim jugor, dhe fshatrave të Konicës dhe Prevezës që fliten idioma të ndërmjetshme (gjysmë-veriore). Në Shqipëri, greqishtja e folur nga minoriteti grek ndahet në zonën e Dropullit, Pogonit (pjesa shqiptare), Sarandës, Delvinës, dy fshatrave të Përmetit dhe Himarës (fshat) ku fliten idioma të grupimit jugor, Palasës dhe Dhërmiut ku fliten idioma të grupimit gjysmë-verior dhe dy fshatrave (Nartës dhe Zvërnecit) ku flitet idioma të grupimit verior.[21] Analiza e huazimeve greke të shqipes ka treguar se ato i përkasin në shumicën e tyre të grupimit jugor,[22] çka do të thotë se shqipja ka qenë gjithmonë në kontakt me atë greqishte që sot flitet nga pjesa më e madhe e minoritetit etnik grek (si ajo e Dropullit) dhe jo me atë greqishte që flitet në pjesën më të madhe të Epirit apo të Greqisë veriperëndimore.

Kontaktet e ndërsjellta gjuhësore mes shqipes dhe greqishtes janë analizuar sistematikisht, por edhe pse është vënë në dukje përgjithësisht karakteri marrës i gjuhës shqipe, nuk është trajtuar aq sa duhet karakteri dhënës i saj. Përjashtim këtu përbëjnë pak studime, si ai i gjuhëtarit grek Konstandinos Oikonomou i cili ka trajtuar ndikimin e gjuhës shqipe në idiomat e Epirit në lëmin e huazimeve.[23] Në këto idioma kanë hyrë fjalë të shqipes si apelativë por duket se ato janë zhvilluar përbrenda idiomave edhe në mënyrë që të përfaqësojnë onomastikën dhe toponiminë. Kështu, kanë hyrë fjalë si ζοτ (< shq. zot, që dha edhe mbiemër e emër të përveçëm Zotos), τατταζότης (< shq. tatëzot, “gjyshi”), μπουρίμι (< shq. burimi, që dha edhe toponime), σκέμπι (< shq. shkëmb, që dha edhe toponime), ντούσκος (< shq. dushk, që dha edhe toponime) στούφος (shq. shtuf, që dha edhe toponime), ντάλα (“ajka e qumështit” < shq. dhallë, që dha antroponime), δαρδιάντάρντανταρντιά (< shq. dardhë që dha antroponime dhe toponime), etj.[24] Ndonjë prej tyre ka histori të veçantë, si për shembull fjala γκέγκας (< shq. gegë, që dhe edhe mbiemra) në të folmen e Janinës ka kuptimin e “shitësit të ëmbëlsirave”, pasi këta fillimisht ishin me origjinë nga veriu i Shqipërisë dhe qarkullonin nëpër rrugët e Janinës me një tepsi në kokë me ëmbëlsira.[25] Por fjala u përgjithësua edhe në greqishten e re ku ka edhe kuptimin e një race qeni gjuetie që përdoret për gjahun e derrave të egër.[26] Një tjetër rast është fjala βλιόρα (< shq. Vlora, që ka dhënë edhe mbiemra) që në të folmen e Janinës ka kuptimin “endacak, shtresa e të varfëve” dhe zanafillën e ka në ato popullsi që u zhvendosën në Janinë nga qyteti i Vlorës.[27] Të gjitha këto fenomene duhen marrë parasysh kur shqyrtohen elemente të antroponimisë apo të toponimisë. Kështu që nëse në Gjirokastër gjejmë toponime që shpjegohen me anë të greqishtes si Cfakë apo Palorto,[28] nuk duhet thënë detyrimisht se ato janë emërtuar kështu nga një popullsi greqishtfolëse kur apelativët përkatëse cfakë dhe palo janë përdorur gjerësisht në toskërishte. E njëjta gjë vlen edhe për apelativë të turqishtes si çair dhe bostan apo të greqishtes livadh që janë përdorur rëndom në toponiminë shqiptare.

Por në emision nuk u sqarua se cilat toponime apo mikrotoponime të Dropullit i përkasin arealit të shqipes. Madje vetë emri i Dropullit (gr. Δρόπολη) rrjedh prej emërtimit Αδριανούπολη (nga qyteti i Hadrianopolis-it rrënojat e të cilës janë lokalizuar në fshatin Sofratikë). Një supozim i imi që e shpreh këtu me shumë rezerva, është se osmanët kanë emërtuar nahijen Edrine (që ka në vartësi 34 fshatra midis të cilave edhe disa nga Dropulli), në zonën e Gjirokastrës, jo sipas lumit Drino dhe pellgut që formon ai diku në veri të qytetit siç mendon İnalcık,[29] por sipas qytetit Edirne (siç u quajt prej osmanëve edhe qyteti i Hadrianopolit në Trakën lindore). Po të hedhim një sy emrave të fshatrave ato janë në një pjesë të madhe me origjinë sllave, ashtu si edhe shumë emra të vendbanimeve në jug të Shqipërisë. Kështu kemi emërtime si KoshovicëDerviçanLlongoDhuvjanGlinë etj. Mund të konsultohet për këto studimi i hollësishëm i gjuhëtarit Xhelal Ylli.[30] Çfarë duhet të na bëjë përshtypje këtu është kjo; që toponimet shqiptare, madje edhe në fushën e mikrotoponimisë, mungojnë ose janë pothuajse të papërfillshme, madje edhe këtu, vendin e dytë pas toponimeve greke, e zënë ato sllave. Kurse ato shqipe, atje ku ka, renditen pothuajse në të njëjtin nivel sasior me ato toponime të turqishtes (duke përfshirë këtu edhe ato që u krijuan nga apelativë që hynë në përdorim në gjuhën greke). Le të marrim si shembull fshatin Derviçan, meqë ky përbën kufirin gjuhësor mes greqishtes dhe shqipes dhe aty ku pritej që ndikimi i shqipes të ishte më i madh. Nga rreth 135 toponime të regjistruara[31] ato që mund të identifikohen me shqipen janë 3-4, pra as 3%.

Xhufi nga ana e tij në emision, u përqendrua tek rrethanat historike që lidhen me atë që njihet si “Kronika e Dropullit” (e njohur ndryshe edhe si “Kronika e Gjirokastrës”, ose “Kronika e Dryopidës”). Teksti është botuar fillimisht, por jo i plotë, nga autori i mirënjohur Pouqueville (1821) i cili edhe e solli në dritë, nga Bekker (1849), nga doktori Ioannis Lampridis (1870) nga Zagori i Janinës  dhe, nga dy dropullitë nga fshati Dhrovjan, Athanasios Petridis (1871) i cili edhe e botoi të plotë, dhe Vasilios Zotos-Molossos (1875). Këtu unë po përdor veprën e plotë nga botimi kritik i Petridis.[32] Për pjesën që na intereson dhe që u fol në emision, thuhet se Dropullin (në trajtën Δρυϊνόπολις meqë ka pasur shumë δρυς, “lisa”), si qytet u ndërtua nga Atlasi dhe shoku i tij i ngushtë Ifiti (f. 9) të cilët pas vrasjes së Teseut (pasi ky kishte rrëmbyer Helenën e Trojës; version para-homerik ky) u larguan nga zona e Athinës me katër mijë burra, tok me gratë.

Unë nuk gjeta arvanitë në tekst. Nuk di të them ku i gjeti arvanitët në kohën e Teseut dhe të Helenës bashkë, prof. dr. Pëllumb Xhufi. Të ketë ngelur pa argumente Xhufi, që përndryshe kur ka të bëjë me grekë nuk i mbahet dora apo goja, saqë të përdorë në ekuacion edhe krijesa të mitologjisë si Teseu, kushedi edhe Minotaurin kjo është për të ardhur keq. Por sipas kronikës, që Xhufi mbase e la në heshtje, thuhet se shqiptarët banonin përtej Vjosës dhe kishin qytetin e tyre Αλβιούπολις (Albioupolis-in) (f. 9), të cilin Petridi e lokalizon me Elbasanin e sotëm (kushedi duke marrë në qafë edhe Dhimitër Shuteriqin). Po ashtu ky Ifiti thuhet se kaloi matanë dhe krijoi qytetin e Ifitopolis-it, që në lexime të tjera të tekstit del edhe si Titopolis (Petridi e lokalizon me qytetin e Tepelenës). Xhufi në fakt u bën këtu dropullitëve, natyrisht pa vetëdije, një nder jashtëzakonisht të madh, pasi nëse kronikat e tyre nuk gënjejnë, ata janë të vendosur qysh në epokën e Teseut, Luftës së Trojës, madje para edhe vetë Eneas që bëri një kalim tranzit nga Butrinti. Pastaj, sesi këta u transformuan në arvanitë, u kthyen në Dropull në epokën e mesjetës pa lënë gjurmë, madje humbën gjuhën e tyre (ironike apo qesharake që arvanitët nuk e humbën gjuhën e tyre në Greqi por e humbën në Dropull?), këtë vetëm një historian profesionist si Xhufi mund ta shpjegojë.

U thanë këto më lart vetëm për tu vënë në dukje absurditetet dhe elementi grotesk i një problemi kur ai trajtohet duke e marrë si fakt historik mitologjinë (me gjithë respektin për personazhe si i biri i Egjeut). Do kishte ndonjë kuptim të zgjateshim në “Kronikën e Dropullit” sikur kjo të mos ishte në fakt një fabrikim letrar i kulluar, produkt i një eruditi dashamirës për vendlindjen e tij, por edhe produkt i kohës që është shkruar (shek. XIX). Gjuha, stili, greqizimi në tekst i toponimeve (sidomos atyre sllave që greqizohen për të tingëlluar arkaikë si fshati Suhë që u kthye në Sohakos, apo Humelicë që u kthye në Homyle), shpikja e autorëve dhe veprave të humbura (natyrisht!) e kanë vërtetuar katërçipërisht se kronika nuk është origjinale.[33] Madje, dyshimet mbi origjinalitetin e veprës janë shprehur qysh prej kohës që ajo u botua, me të parin autorin e mirënjohur grek Aravantinos i cili e konsideron përralle.[34] Në fund të fundit është më produktive të sqarojmë regjistrimet e thata osmane sesa Ossian-in e Dropullit.

E mbyllim këtë trajtesë historiko-gjuhësore me një çështje anësore që u prek nga Xhufi. Duket se nuk u mjaftua vetëm me Dropullin por e pa të arsyeshme të tregojë se edhe popullsia e Pogonit është me origjinë shqiptare pasi vetë banorët e krahinës kërkonin, përmes një letre, një prift në shek. e XIX që të dinte gjuhën shqipe. Madje këtë, sqaroi Xhufi, e ka botuar një historian grek që punon këtu (e ka fjalën për prof. Konstantinos Giakoumis ι University of New York Tirana). Të njëjtat gjë i kishte parashtruar Xhufi edhe në monografinë e tij voluminoze disa vite më parë.[35] Këtu profesori i nderuar ka ngatërruar (le të themi pa qëllim që të mos i cenojmë integritetin profesional) Pogonin me kryepeshkopatën e Pogonianisë e cila shtrihej në epokën kur është shkruar letra, gjer në Leskovik dhe që përfshinte jo vetëm fshatra greqisht-folëse si të Pogonit apo Konicës por edhe fshatra shqip-folëse si të Përmetit, të Korçës dhe të Leskovikut. Ata të nënshkruarit siç dëshmohet nga letra e tyre janë pikërisht shqiptarë nga Leskoviku dhe kërkojnë (legjitimisht) një prift që të ketë njohuri të shqipes.[36]

Këto që u thanë më sipër ishin ato që u lanë në heshtje nga emisioni. Natyrisht nuk presim që historia të përcillet në nga tele-historianë me emisione fast-food por kjo të lë një shije shumë të hidhur kur realizon se historiografia shqiptare, e përfaqësuar me dy akademikë në emision, nuk është e çliruar ende nga trashëgimia e diktaturës dhe lë hapësirë që të transformohet nga një dije e institucionalizuar në një nacionalizëm të institucionalizuar.

οἴκαδε zotërinj profesorë, οἴκαδε!

© Tannhäuser & Peizazhe të fjalës peizazhe.com

[1] Si përjashtim mund të përmendim ndonjë rast të mënjanuar në vitet ’30 të shek. të kaluar si ai i E. Çabej që shprehej për një karakter sllav të dropullitëve, Çabej E., Shqiptarët midis Perëndimit dhe Lindjes, Çabej, 2002, f. 116, shën. 52.

[2] Μπάρκας Π., «Η Ελληνική Μειονότητα επί Καθεστώτος Χότζα», në Τσιτσελίκης Κ. dhe Χριστόπουλος Δ. (red), Η Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας, Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων, Σειρά Μελετών 7, Εκδόσεις Κριτική, Athinë 2003, f. 262.

[3] Fjalori Enciklopedik Shqiptar, Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Tiranë 1985, f. 211.

[4] Fjalori Enciklopedik Shqiptar, v. I, Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Tiranë 2008, f. 537.

[5] Μπούτουρας Α.Χ., Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα ιστορικώς και γλωσσικώς ερμηνευόμενα, Τυπογραφείον Β. Αυλής Α. Ραφτάνη, Athinë 1912, f. 74-75

[6] Skok P., Etimologijski Rjecnik Hrvatskoga ili Srpskoga Jezika, Jugoslavenska Akademija Znanosti i Umjetnosti, v. ΙΙ, Zagreb 1972, f. 140; Zaimov J., Bъlgarski Imennik, Izdatelstvo na Bъlgarskata Akademija na Naukite, Sofje 1988, f. 125; Beduli Dh., Kishë dhe Kulturë, Instituti i Dialogut & Komunikimit, Tiranë 2006, f. 233.

[7] Çabej E., Studime etimologjike në fushë të shqipes, bleu III (C-D), Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë 1987, f. 274-275.

[8] Papahagi T., Dicționarul dialectului aromân, Editura Academiei Republicii Socialiste România, Bukuresht 1974 (bot. II i plotësuar), f. 497.

[9] Μπούτουρας, op. cit., f. 69.

[10] Duka F., “Realiteti etnik i Dropullit në burimet osmane të shek. XVI (Defteri osman i regjistrimit të pronave dhe popullsisë të Sanxhakut të Vlorës i vitit 1520)” në: Po ai, Shekujt osmanë në hapësirën shqiptare (studime dhe dokumente), UET Press, Tiranë 2009, f. 265-333. Botuar fillimisht në Studime Historike 3-4 (1991), f. 167-199.

[11] Demiraj Sh., Epiri, Pellazgët, Etruskët dhe Shqiptarët, Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Infbotues, Tiranë 2008, f. 176.

[12] Μπαλτά Ευ. – Oğuz M., Το οθωμανικό κτηματολόγιο του Ρεθύμνου, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (ΕΙΕ) – 98/ Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Ρεθύμνου, Rethimno 2007.

[13] Ibidem, f. 547-548 (indeks). Khs. për Sanxhakun Arvanid edhe İnalcık H., Hicrî 835 Tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Türk Tarih Kurumu Basimevi, Ankara 1954, f. 135 (indeks).

[14] Schirò G., Cronaca dei Tocco di Cefalonia di Anonimo. Prolegomeni – testo critico, traduzione di Giuseppe Schirò, Academia Nazionale dei Lincei, Romë 1975, f. 464.

[15] Liço F., Probleme të marrëdhënieve greko-shqiptare, Neraida, Tiranë 2009, f. XIV-XV.

[16] Shih për këto Βαγιακάκος Δ.Β., Σχεδίασμα περί των τοπωνυμικών και ανθρωπωνυμικών σπουδών εν Ελλάδι, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Athinë 2005, f. 130. Për shqipen Sose shih Topalli K., Fjalor Etimologjik i Gjuhës Shqipe, Qendra e Studimeve Albanologjike, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë 2017, f. 1336.

[17] Georgacas D.J., “Medieval and Modern Greek Place Names”, Beiträge zur Namenforschung 14 (1963), f. 287-290.

[18] İnalcık, op.cit., f. 39.

[19] Ibidem, f. 92

[20] Ibidem, f. 144 (indeks).

[21] Κυριαζής Δ. – Σπύρου Α., «Τα ελληνικά γλωσσικά ιδιώματα της Αλβανίας», Νεοελληνική Διαλεκτολογία 6 (2011), f. 179.

[22] Me ndonjë autor të ketë dalë në përfundime të ekzagjeruara si Gerda Uhlisch ku shprehej se “finden wir keine epirotischen Dialektformen in Südalbanien” në Uhlisch G., Neugriechische Lehnwörter im Albanischen, Disertacion, Humboldt-Universität, Berlin 1964, f. 232 (cituar sipas disertacionit të prof. Dhori K. Qiriazit, Κυριαζής Δ. Κ., Ελληνικές επιδράσεις στην αλβανική (Ι. Φωνητική και μορφολογική προσαρμογή των ελληνικών δανείων ΙΙ. Λεξικό των ελληνικών δανείων της αλβανικής), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Φιλοσοφική Σχολή – Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Γλωσσολογίας, Selanik 2001, f. 108.

[23] Οικονόμου Κ. Ευ., Η αλβανική γλωσσική επίδραση στα ηπειρώτικα ιδιώματα, Εταιρία Ηπειρωτικών Μελετών, Janinë 1997.

[24] Οικονόμου, op.cit., f. 72, 67, 22, 63-64, 33, 66, 33, 31 përkatësisht.

[25] Ibidem, f. 34.

[26] Ιστορικόν Λεξικόν της Νέας Ελληνικής της τε κοινώς ομιλουμένης και των ιδιωμάτων, v. V (fasc. I), Ακαδημία Αθηνών, Athinë 1984, f. 211 (regjistrohen edhe kuptime të tjera).

[27] Οικονόμου, op.cit., f. 69.

[28] Karagjozi Kore M., Gjirokastra. Vështrim historik, gjuhësor, etnologjik, Dudaj, Tiranë 2014, f. 96-97.

[29] İnalcık, op.cit., f. 6, shën. 2.

[30] Ylli Xh., Das slavische Lehngut im Albanischen, Verlag Otto Sagner, v. II, Mynih, 2000.

[31] Κουλίδας Κ. (red), Τα τοπωνύμια των πανάρχαιων ελληνικών χωριών του Νομού Αργυροκάστρου, Έκδοση Συνδέσμου Συνταξιούχων Ελληνοδιδασκάλων Ελληνικής Μειονότητας Νομού Αργυροκάστρου, Janinë 2005, f. 65-71.

[32] Πετρίδης Α., «Χρονικόν Δρυόπιδος», në Νεοελληνικά Ανάλεκτα, v.1, pjesa II (1871), f. 3-32.

[33] Βρανούσης Λ. Ι., Χρονικά της Μεσαιωνικής και Τουρκοκρατούμενης Ηπείρου, Εκδόσεις Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, Janinë 1962, f. 117-130; Βερνίκος Ν. & Δασκαλοπούλου Σ., Στις Απαρχές της Νεοελληνικής Ιδεολογίας, Το Χρονικό της Δρόπολης, Εκδόσεις Αφοί Τολίδη, Athinë 1999; Βερνίκος Ν. & Δασκαλοπούλου Σ., Γενεαλογία και Ιδεολογία, Εκδόσεις Έλλην, Athinë 2007. Në dy veprat e fundit autorët e përcaktojnë shfaqjen e kronikës me fillesat e ideologjisë neogreke që kërkon të lidhet me lashtësinë e lavdishme, etj.

[34] Αραβαντινός Π. [= Π.Α.Π], Χρονογραφία της Ηπείρου των τε ομόρων Ελληνικών και Ιλλυρικών χωρών διατρέχουσα κατά σειράν τα εν αυταίς συμβάντα από του σωτηρίου έτους μέχρι του 1854, v. I, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Athinë 1856, f. 132.

[35] Xhufi P., Árbërit e Jonit. Vlora, Delvina e Janina në shekujt XV-XVII, Onufri, Tiranë 2017 (bot. II i plotësuar), f. 56.

[36] Giakoumis K., “The policy of the orthodox Patriarchate towards the use of Albanian in church services”, Albanohellenica 4 (2011), f. 141.

99 komente në “Të pathënat e Dropullit”

  1. Nuk ndryshohet kombesia per 300 evro o bithqire says:

    Kush eshte ky Tannhauser qe shkruan me pseudonim? Qenka hedhur ne sulm propaganda gayreke . O YMer Bazo pse i le hapsire ketyre bythlepiserve 300 evro. O sa mire me qene jevgjit egjeu

    1. ana says:

      Jam e sigurte qe nuk e ke lexuar materialin. Por edhe po ta kesh lexuar me keto qe shkruan me lart duket se nuk e ke kuptuar. Behet fjale thjesht per histori dhe jo per patriotizem leshi qe ti mundohesh me kot qe te mburesh, ore mburavec! Sic ka dhge ka pasur fshatra dhe vendbanime me popullsi greke ne teritorin e sotem shqipetar, ashtu ka, biles me shumice fshatra dhe vendbanime me shqipetare ne teritorin e sotem greke. E ca pastaj? Kjo eshte historia , me perjashtim te kohes se Enverit, njerzit per arsye nga me te ndryshme leviznin pra shtegtonin.

      1. Matrapiku says:

        Ana problemi nuk eshte Greqia, as minoriteti Etnik Grek i Shqiperise i cili eshte komuniteti me tolerant, paqedashes, puntor, biznesmena … qe ka pasur historikisht ne gjithe Shqiperin.
        .
        Por problemi tragjik dhe i pa kapercyeshem jane turko spermat Arnaute qe nxisin urejtjen me Greqin per interesa te Turqis.
        .
        Po te shikosh me kujdes historikisht minoriteti nuk ka provokuar asnjeher por historikisht i kan sherbyer Shqiperis, si ne L2 Botrore, si ne Art dhe muzik, ne sport, si kuarto te kualifikuar ne komunizem, si bisnesmen te fuqishem ne Demokraci.
        .
        Minoriteti kishte historikisht 0% kriminalitet, ne mijra bisnese minoritaresh Grek nuk do te shikosh as nje provokim si mbishkrime Greke, flamuj, … dhe mesazhe provokuese, as nje here.
        .
        E kunderta ndodh me Turko shqipot kudo qe ndodhen, si ne Shqiperi por edhe ne diaspor.
        Provokues ne te gjitha aspektet.

        1. Mjaft o i kompleksuar... says:

          E ke gabim…ai “minoritet” sllavo-vlleh…ardhacakesh…janw bere problem ne kete vend me qendrimet e tyre te fundit antishqiptare si ne rastin e atij bythecit Kacifa….te mos flasim per raste te tjera….ne kohen e Enverit ishin te priviligjuar….mbas 90…filuan te hapen b….me nacionalizmin jevgjit “grek”….te jene aq “engjell” sa na i paraqit zotria jote te dalin e te thone te verten qe jane….kolone..ne keto toka…te ardhir per nje kothere buke…dhe jo te mbajn me ligjin e padrejte te 7501 te Sali serbit…tokat shqiptare dhe ti bejn prone te tyre…kjo tregon ndergjegjen e atij komuniteti minorikkkkk…prandaj mjaft na cave kkkk me disa fshatare bujq analfabete qe Enveri ju hapi syte…..dhe sot na bejn llapaqenin grek…duke shtrembruar te verteten…

          1. Vllaznia says:

            O komplekskar…. nga 22 fjale qe perdore 18 jane fjale greke…. daje mendjen… o fol shqip o greqish….na bere lemsh,

            1. Ray says:

              Minrpiteti jane si gjaprinj te piste dhe jashtezakonisht Armiqesor. Ne cdo vend te botes , edhe ne Europe o te ishin ai lloj miorniteti me ate urrejtje qe ai minoritet shfaq ndaj popullsise vendase ( shqiptare) do goditej e do i thyheshin turinjte,
              Por Shqiptaret jane shume tolerante dhe bejne shume gabim qe jane tolerate., me ata ardhacake dhe bujq te familjes feudale Vrionase
              Sepse Dropulli ka qene prone e Vrionasve

              Ndersa ky qe ka bere artikullin eshte hedhur kot andej nga lashtesia, sepse po te hidhesh nga Lashtesia e asaj kohe, emri grek nuk figorn fare, dhe ajo popullsi me Tezeun e porhdi kali nje zot e di ca ishte, –Por nuk ishin greke, se aty ne shkrim ky quan grek edhe Enean qe ishte Trojan dhe Dardan
              Po nejse.
              ..
              Une do thosha kyci eshte tek Defteri Osman, qe ky zoteria i shkrimit e kaloi shpejt duke ebre krahasimin e emrave ne Krete .
              Ky krahasim nuk qendron, sepse para se te vinin Osmanet gjithe Ishujt e Greqise edhe Kreta edhe Bregdeti i greqise po ashtu edhe i Shqiperise ishin nen ndikimin e Kishes Katolike, sepse ato teritore ishin nen zoterrimin e Venedikut, Gjenoves dhe Frances ,
              Ndaj aty kishte vetem popullsi me emra Katolike, qe nuk kishte se si ato emra te kishin mbaresengreke -S,
              sic e kane keta Petridis, Vasilis e Compania e -is-eve qe permend ky qirja i shkrimit
              Pra eshte thjeshte farekjo puna e popullsise se Dropullit:

              Ne Defteret Osman nuk ka asnje emer te teritorit te Dropullit me Sufixin e famshem-S qe ka krijuar kombin grek.
              Po ashtu edhe ne Krete nuk ka pasur fare emra greke, sepse dihet qe ishujt ishin katolike, dhe atje me shume ka pasur popullsi shqiptare apo italiane
              Keshtu qe ne Dropull nuk pasur fare popullsi greke, dhe ai teritor aty ka qene pasuri e Vrionasve,

              Ne fakt Krahasimi duhet bere me popullsine ne Athine–Cfare thone Defteret Osmane ate asaj kohe per emrat ne Athine,
              Mirepo ky qirja i shkrimit nuk e benr krahasimin me popullsine ne Athine apo ne qender te Greqise, se dihet qe aty ka pasur emra greke, me -S ne fund
              dhe atehere do dilte hapur fare se Dropulli nuk pasur greke fare fare
              ..
              Ndaj more ” avokat i djallit” nese do qe ta vertetosh nepermjet deftereve Osmane, krahasoje me emrat ne Athine te asaj periudhe .
              dhe te shohim si do dalesh
              ….
              Toponimet e emrave te vendeve nuk ka te thote fare, sepse dihet qe shumica e emrave te teritorieve jo vetem te Shqiperise por edhe te Greqise ishin sllave nga pushtimet sllave, te cilat greket i ndryshuan menjehre kur fituan Pavarsine

              Biles para ardhjes se Turqise gjuha greke po ngordhte fare, sic thote ne nje stiduim te tij Aristidh Kola , arvanitasi.
              dhe me ardhjen e Turqise gjuha greke dhe prifterinjte greke filluan perseri Greqizimin e Greqise duke hapur shkolla greke kudo ,dhe kudo qe mundehsin edhe neper Shqiperi,
              sepse Patrikana greke ishte Krahu i majte i Sulltanit ne mbledhjet e Divanit dhe bente ligjin ne gjithe Perandorine Osmane ne Ballkan ku ishin popullsite Ortodokse
              ..
              Pra , sipas deftereve Osmane popullsia e Dropullit ishin Shqiptare,
              ndersa ata dropullitet me emrin Gjon dhe Gjin , edhe ata jane te ardhur aty, sepse ata kane emra katolike dhe duhet te kene qene me pare ne ndonje rajon bregdetar
              dhe ka shume mundesi qe keta dropullitet te jene nga nje krahine Dropull , diku ne More, ne Peloponez ,
              dhe disa nga ata mund te jene edhe Shqiptare myslymane te Greqise jugore qe iken nga frika se po i vrisnin ,kur u fitua Pavarsia ne Greqi dhe kisha greke nxirte thirje “10 aspra per nje koke myslymani” , sic eshte psh mbimeri Dule, etj –Dhe kur kane ardhur ne Dropull nga viti 1840, keta katolike e myslymane direkt aty ju sul kisha greke dhe i ktheu ne Ortodokse
              ..
              Sic u be edhe me himariotet te cilet te gjithe kishin emra katolike, spiropali, gjoni ,Gjinaj, Binaj, Duka , ishin te gjithe pa-S, pa bisht
              Fitoi greku Pavarsine dhe dirket dergoi prifterinjte nga Korfuzi per ne Himare e kudo ne Jnaine Cameri etj dhe ju vuri te gjithe nga nje bisht-S ….dhe i beri greke, i beri Petritis, Dimas, Dukas, palis, etj etj

        2. Niku says:

          Matrapik, ku jeton ti ?! Ndoshta në një planet tjetër! Të gjitha problemet vijnë nga grekët dhe ju minoritarët që i shërbeni politikës greke. I ndan shqiptarët sipas feve dhe jo sipas kombit. Kjo është politika greke për të përçarë shqiptarët që kanë katër fe, dy kristiane dhe dy myslimane. Feja e shqiptarit është shqiptaria, ndërsa feja politike e Greqisë është ortodoksia. Kjo është arsyeja që sa zgjidhet qeveria e re, bën betimin para priftërinjëve, si asnjë vënd tjetër në këtë planet. E keqja është se ju ish yzmeqarët e bejlerëve të Gjirokastrës hiqeni më grek se sa grekët.

      2. Hoxh Armandi says:

        E kuptuat o turkoshqiptare si shkruajne akademiket? Ikni tani degjoni marin mumen dhe xhufken.

        1. Me thene te verteten: says:

          Hahaha, megjthmend eshte shkrim akedemike apo grobalizim i neohelenizmit!?

        2. MacGr says:

          HOXHE ARMANDI : Ty hoxhe efendi mbase te ngatrron emri ”Tannhauzen” qe shkruesin e artikullit e quan akademik por ”Tannhauzen” eshte opera e VAGNERIT te madh gjerman dhe nuk ka ndonje agjensi shtypi me te njejtin emer.Auturi i artikullit eshte perpjekur te vendose nje pseudonim prestigjoz dhe ndopak enigmatik pamvaresisht se ai mund te jete nje shqiptar i cfardo profesioni psh oficer i shkolluar ne Shqiperi ne kohen e diktatures dhe pa qene historian profesionist,mbledh ne internet ate material qe i intereson dhe duke e zbukuruar me perralla na i paraqet si histori. Ne se ai sjell fjale qe kane kuptim ne greqisht une do ti numuroja shume e me shume fjale dhe mbiemra qe kane shpjegim ne shqip si: Druga;Lumi,Bardhi,Bishti.,Lekureziu,Kryezoti.Kruekuqi,Petriti,Arvaniti,RRuga,Velenxa,Flokati,Bletsa,GJini,Kodra.Gjoleka, Koka,Pema,lule,DHe do mundesha te rrjeshtoja shume akoma.POPUJT KOMSHINJ japin e marrin por nuk duhet ti politizojme gjerat.

      3. ben says:

        ana-bashkohem me juve ne denimin e perdoruesve te nje fjalori banal, shenje e individeve me IQ minimale.
        Nuk dua qe te hyj ne diskutime akademike, pasi edhe pse historia ka qene gjithmone pasioni im qe ne femijeri, perseri nuk e konsideroj veten ekspert ne kete fushe. Sidoqofte, per disa argumente qe perdoren nga autori anonim i ketij shkrimi, ajo qe me ben me shume pershtpje eshte se ai perpiqet te spjegoje mungesen ne regjistrat osmane te prapashteses “s” per emrat e banoreve greke, qe ai le te kuptohej se ishte nje “polici” e qellimshme e administrates turke, por pa spjeguar se perse behej kjo gje, nderkohe qe per kombet e tjera te Perandosise Osmane emrat e banoreve ne regjistrat e njejte te osmaneve shkruheshin relativisht sakte.
        Autori gjithshtu nuk permend nje fakt teper te rendesishem, qe administrata osmane perbehej prej vendasve qe punesoheshin ne keto administrata dhe shpesh kryenin punen e regjistruesve apo sekretareve (Qatipe-turqisht), pasi dinin pikerisht gjuhen vendase.
        Ishin pikerisht keta vendas, te punesuar ne administraten osmane qe shkruanin ne regjistrat emrat e bashkekombasve te tyre. Atehere, si e spjegon autori i ketij shkrimi mungesen e te shkruarit sakte te emrave greke?
        Po keshtu, autori harron se greket, sic quhen sot, ne kohen e osmaneve quheshin “romanoi” (qytetare te Romes). Emri “grek” u shfaq per here te pare ne 1821-shin, gjate te ashtuquajturit “Revolucioni Grek”.
        Perse autori i meshon nje “gabimi” ne shkrimin e emrave greke sipas tij, qe ai le te kuptohej se behej qellimisht pergjate cdo zone ku jetonin keta “greke”? Cili paska qene qellimi administates osmane qe i paska hequr ketyre “grekeve” pjese te emrave qe lidheshin me identitetin e tyre kombetar? Mbase per kete ka nje spjegim shume me te thjeshte se sa ai spjegim i komplikuar qe permend autori ketu. Mbase “greket” nuk kane ekzistuar si komb ne mesjete. Nje tjeter fakt i njohur boterisht qe con uje ne teorine e mungeses se kombit grek gjate mesjetes jane dy betejat e Kosoves ne 1389 dhe 1448. Dihet se ne keto dy beteja, muaren pjese te gjithe kombet ballkanas, por cudterisht mungonin keta “greket”. Si s’pjegohet qe ne keto beteja ku vendoseshin fatet e popujve ballkanike, mungonte kjo rrace “luftarake” e betejave Homerike? Mbase aresyeja eshte teper e thjeshte. Greket e vjeter nuk ekzistonin me. Historia boterore njeh shume shembuj te popujve dhe kulturave te zhdukura.

      4. xx says:

        ANA: MOS e thjeshto se ky ”studjuesi i madh” apo kopjuesi i cdo dekumenti qe i shkon avazit na e con Greqine deri ne Elbasan qe edhe ai qenka grek,.Ky na ngjalli legjendat duke na e bere para historine histori te vertete.Paska ZGJUAR ATLLASIN qe bashke me IFITIN dhe TISEUN.DMTH 4000 VETE u larguan nga ATHINA dhe erdhen ne Dropull.Edhe dicka tjeter.E kam thene edhe here tjeter qe Ugolini ishte vene nga Ducja per te fabrikuar fakte se gjoja Enea me Andromaken dhe shume Trojane te tjere(ketu e gati3500vjet me pare) kaluan nga Butrinti the shkuan themeluan Romen.Vete Ugolini e ka pranuar se ky eshte nje fabrikim por ashtu si z.Barka dhe kyTANNHAUZER qe sigurisht dihet se kush eshte nga botimet etij.bejne sikur nuk e dine kete fakt.Por se ku i gjejne keto brockulla me Atllas e te tjere qe na i servirin si dekumenta historike te verteta vetem ata edine qe lexojne perralla.Te vjen per te vjelle qe na marrin per naive.Ky studiues kaq i perkushtuar pa asnje etike i drejtohet z.XHUFI ne emer biles shpesh me ironi dhe kur dihet se nuk eshte historian por ”amator”

      5. Zeni says:

        Per ca gjera ngjan objektiv Zoteria …po si tja mbush mendjen vetes une i shkreti megjithe keto ndryshime emrash me pahir e me inat qe me duhet te shoh ne 2021 ?!?!
        Te besoj syte e mia apo zografisjet e ketij Zoterise une
        Pastaj kjo puna e arberve qe shkojne deri ne Peloponez per buke e siguri por nuk ndalojne fare rruges si psh ne Dropull… ngjan me ate perrallen e serbeve qe ne paskemi kemi emigruar si puna e huneve qe nga Kaukazi dhe megjithese kishim fuqine te çanim mespermes Evropes me shpate prape vendosem te ndalonim ne tokat me pak pjellore te mundshme gjate gjithe rruges…ne Bjeshket e Namuna psh
        Kur i tregojne serbet keto barcaleta illogjike i var edhe teneqen se jane te ri ketu po kur e bejne greket te mbet çik hatri

    2. nje antiturk i betuar says:

      O sa mire me qene magjyp turkoarab .

      1. ...... says:

        Turko-arabet i ke atje ne Athine…jevgo…e ke pare Athinen kur del shetitje..si te jesh ne ….Bejrut..apo Kajro….hahahahahaha zhuls 300…

        1. .... says:

          Ke filluar te kopjosh pikat…..
          Keshtu jane arabet kopjojne cdo gje ..

          1. ...... says:

            Ja dhe jevg tjeter qe i paskemi “kopjuar” pikat…..hahahahahahaha….

    3. Gjirokastriti 1870 says:

      Pse o Mero boton keto ndyresira te palacove Tannhouser qe nuk ka guxim te shkruaj emrin e vertete?
      Ndoshta Panajotis Barkas?

      1. Genti says:

        Mos jete gazeta Tema ne listen e pagesave te buxhetit 50 milion euro qe ministria e jashtme greke jep per mediat ne Shqiperi???? Lexoni librin “Black Athena” te Martin Bernal per ta marre vesh origjinen e grekve.

      2. CU says:

        JO NUK ESHTE Barka se e ka fituar sigurine dhe nuk trembet.Eshte tjeter .Tannhaus thote dhe ka botuar ca liber broshura.KY QE thoni ju,nuk i mjaftojne ato qe thote ne lidhje me toponimet greke ,por,na thekson toponimet sllave e turke dhe na jep shifren 3% toponime shqip.Cfare te bejne shqiptaret,gjithmone te lakmuar,te pushtuar,te pa mundur per ti perballuardhe keshtu me rradhe.

    4. Revizori says:

      Ne fakt, me thene te drejtën, autori i shkrimit nuk perpiqet te mbrojë askënd. Ai merret vetem me dokumenta historikë, dhe be ne dukje shtremberime pa akuzuar askend.
      Unë jam shqipetar dhe mund te them me plot gojën qe Shqipërisë nuk i vjen asgje e keqe nga fakti se ne Dropull dhe Pogon ka minoritare autoktonë. Nuk do te thote asgjë. Ashtu si ne veriun e Greqise se sotme Çameria ka qene e populluar nga shqipetarë ne shumicë, edhe Pogoni dhe Dropulli kane patur grekër. Ne kufijte midis dy vendeve, popullata eshte gjithmone e perzjerë, si pasoje e levizjeve te popullates ne shekuj.
      Nuk mund te bejme debate idiote. Ne kete bote jemi te tere te ardhur. Ne kemi origjine indoeuropiane, dhe rrenjet i kemi nga Afrika e Jugut, e cila quhet Djepi i Njerëzimit.
      Kur erdhem ne Europe gjetem Neanderthalët, te cilet u asimiluan prej nesh.
      Te tjerat, Jo Zeusi, Jo Athina, Jo Apolloni, Jo Tezeu, apo Helena e Trojës, Jane perralla te bukura, dhe te vetmet qe kane rendesi Jane vetem kronikat e historianeve duke filluar nga Herodoti e Tukididi, dhe duke perfunduar tek Straboni, Josephus, dhe Tek kronikanet myslimane te epokes se mevoneshme.
      Po ta lexojme historine pa nacionalizem, do.kuptojme se rivendikimet territoriale Jane vetem.shprehje e politikave nacionaliste per te fituar vota, ne nje periudhe te caktuar. Greqia e sotme perbehet nga nje popull i prapambetur qe vuan per identitet, dhe manipulohen nga nacionalistet.
      Po ashtu edhe serbet. Shiko kroatet dhe sllovenet dhe e kupton qe Jane kombe me te perparuara nga fshataret e sotëm greke dhe serbe.
      Fatkeqesi eshte kur bien edhe ne me poshte nga ata dhe behemi gjoja nacionaliste kur nuk.kemi qene kurre. Po te ishim, do.kishim pushtuar ndonje shtet tjeter gjatë historisë tone.
      E vetmja gje qe duhet te bejme sot eshte te mendojme si te bashkejetojme me fqinjet tanë, dhe te përfitojmë te dy palet, por ta bejme me dinjitet dhe Jo duke u shitur tek ata per t’u bere i pari i fshatit.

      1. CU says:

        Mire thua ti”REVIZOR”te lexojme historine HERODOTIN etj por nuk lexon cfare perrallash thone? O zot! ATLLASI.,Enea etj dmth kalojne ne prehistori dhe na i sjellin si xhevahire.Edhe vete greket nuk perdorin argumenta te tilla.Per bukuri kemi kaluar vite te shkuara pa armiqsi tani kush dreqin i nxit keto gjera.

      2. Ray says:

        Po jo mor ti , ky autori i Shkrimit,, beri krahasimin e deftereve Osmane te para 500 vjeteve te Dropulllit me ato te Kretes, duke na nxjerre ne perfundim se emrat grek Osmanet i kishin shkruar pasufixin -S ne fuund.
        Ky le te beje ate krahasim me emrat greke ne Athine, dhe te shogim nese ata emra kane apo nuk kane -S ne fund , se aty do kuptohet qe greket jane pakice edhe ne Athine,
        e kp me ne Dropull qe nuk ekzistojne fare
        ..
        Sepse nuk disuktohet fare qe emrat gree shkruhen me S- ne fund. e kane ate suffiksin-S, si puna e targes se Makines , keshtu qe derisa nuk e kane ate duffix ne emrat e Dropullit ,
        aty nuk ka pasur greke de minorikaret jane te ardhur ne Dropull nga viiti 1840

      3. Valer% says:

        Si popull fshatar? Greqia ka GDP me te larte se Kroacia o idiot apo harrove. Ku qendron civilizimi kroateve, bythelepires te gjermaneve kane qene dhe jane she kane bere genocid ndaj serbeve dhe cifuteve.

    5. M'hill Shpata says:

      Ka gjasa qè ky tanhausser tè jetè njè çam i bastarduar e i blerè nga asfalia greke, qè mund tè banojè nè Kanada. Mos harroni o shqipètarè se Greqia kèrè vit feston 200 vjetorin e krijimit tè shtetit mè tè bastatuar tè Euopès. Njè shtet qè u ngrit mbi tokat arbèrore dhe mè e keqja èshtè se vetè shqipètarèt ishin ata qè dhanè jetèn pèr njè shtet qè ka dyqind vite qè jo vetm ka rrèmbyer tokat shqipètare,por ka ndjekur njè gjenocid tè ngjashèm me atè serb, ndaj popullsisè shqipètare tè çamèrisè. Pavarsia e Shqipèrisè deri diku i prishi planet e serbisè dhe greqisè pèr tè ndarè tokat Shqipètare dhe detyrimisht qèllimet e tyre shoviniste u futèn nè njè rrugè mè tè sofistikuar me plane afatgjate. Ndaj Greqia nèpèrmjet politikave tè kolonizimit duke joshur disa nga elementet e korruptuar nè jugun e Shqipèrisè nèpèrmjet kishès dhe agjentève tè vetè planifikuar bazat e revanshit qè ishin Dropulli dhe Himara me objektivè Gjinokastrèn, Korçèn e mè pas Vlorèn. Nuk do tè arrijnè, zoti karhausser!

    6. Bekim says:

      Sa per sqarim Dropull nuk vjen nga Hadrianopolis por nga Drinopolis qe vjen nga lumi Drino qe eshte toponim i vjeter ilir prandaj ndeshet ne Bosnje si Drina e si Drino (Gjirokaster) e si Drini (Kosove).

    7. Turkofagos says:

      Tanhäuser, sthe gje per asdimilimin e 900 katundeve arberore me 3 Mio Arberor, pa Epirin e Jugut mire lesh. Xhufit tja ash mu.. in

    8. FIT says:

      ΑTLASI—-SIMBAS mitologjise greke mbante mbi kurriz planetin toke.PO SI JA BERI????? E FLAKU planetin nga kurrizi dhe e hodhi ne atmosfere dhe erdhi ne DROPULL te ngrinteje nje qytet??? Nga perralla erdhi ne DROPULL, NE HISTORI ???? PO perderisa dhe Dropulli eshte i ketij planeti ku e gjeti ky ATLASI.??? Ky TANNHAUSER sharlatan,palaco po na tall e po na merr per budallenj.KOPJO KETEJ E KOPJO ANDEJ po na del mbi historianet. TURP.PLASTOGRAFI E HISORISE. QESHARAKE E MASHTRUES.

    9. Scutari says:

      Tannhauser eshte nje anetar i faqes Forumi Shqiptar, anetar i se ciles kam qene edhe une ketu e mbi dhjete vjet para. Nuk eshte autor/shkrues dosido por eshte/duhet te jete ndonje nga akademiket tane qe ka akses ne arkiva shqiptare dhe boterore. Albo, admini i faqes se lartpermendur me perjashtoi nga forumi sepse postova nje material qe e mora nga nje faqe tjeter dhe kur i kerkova se pse e bere kete me tha se shave Greqine!! Per me teper ….

    10. Ray says:

      Ky Tanhauser eshte ai qe ka portalin Peisazhe te Fjales,
      ne mos gaboj, qe eshte tip gjuhetari dhe jeton ne Itali,

    11. Sala says:

      Mire shume.
      Dropullitet dolen shqiptare , Po me shqiptaret qe na dalin turq ç’te Bejme?!

  2. Undefined says:

    Vetem emrat e Kretes qe ke permendur…..ta hedhin poshte te gjithe kete “carcaf” qe na ke shkrojtur…te gjithe jane….emra shqiptare…qe moren me vone me ndertimin e Shtetit grek (nga gjermanet) prapashtesen….S….edhe per Epirin qe na e nxjerr si “grek” nga “gjuha e folur” sipas teje….ka nje problem…te gjuthe ata “greke” te Epirit te sotem ose jane ardhacake nga Ponti…qe u vendosen aty me shpernguljen e popullsise came(shqiptare)…ose jane camet ortodoks qe zbriten nga Malet e Epirit e u vendosen ne tokat e myslimaneve came….prandaj edhe asnjeri nga ato nuk ka tapite e atyre trojeve qe sipas teje na paskan qene nga e folura “greke”…kush na paskan qene keto “greke”…..edhe per Kroniken e Dropullit….neqoftese ato te shperngulur nga Athina na paskan ardhur ne Dropull…atehere ku eshte problemi jot….ata jane thjeshte….KOLONE… te ardhur ketyre tokave…si ne ate kohe edhe sot po i njejti STATUS…..Kolone……nuk behesh i Zot ” Shtepie” te dikush tjeter sepse ke shkuar e ke ndertuar….nje Fshat apo Qytet….atje….prandaj…”hiqjuni kesaj udhe” o paranojat e Athines….dhe mjaft me perrallat e mitet e Lashtesise qe ju kane treguar Europianet…dhe i keni mesuar permendesh si papagajt….shikoni realitetin ne sy….ku jane italianet pasardhesit e Romes se lashte…..ku jane izrelitet pasardhesit e Cifuteve te lashte…..dhe…..ku jeni ju “pasardhesit e heleneve”…..hahahahahaha ….per nga cdo ane…..Teknollogji….Kulture…Civilizim….hahahahaha…kur te kesh bere krahasimin….dil e na shkruaj prap ndonje “carcaf” si ky i sotmi….

  3. Ottothedeutch says:

    E nise bujur, po te lexoja, por fillove me manipulime 2-lekeshe dhe ti. Si ka mundesi qe Dropulli te jete emer grek per nje fshat qe nuk banohet nga greke? E ngre pyetjen kur flet per Dropullin e Larte e te Poshtem. Madje shpjegon dhe toponimet etj. Si ka mundesi qe Corovoda te jete emer sllav i nje fshati te banuar me shqiptare? Apo banoret atje jane sllave? Ti thua qe Ferit Duka ka bere pune te dobet kur vjen puna te studimi i emrave, ulu dhe beje zotrote nje pune te tille, pasi do te jete me bindese se sa shkeputje paragrafesh ne kontekste perfituese per idete e tua.
    …dhe nje gje te fundit…shqiptaret nuk arriten deri ne More sepse iken nga Gjirokastra per shkak te frikes ndaj osmaneve, sepse lind pyetja, keta dropullinjte qe mbeten aty ishin trima? Pyes, sepse kur flitet per trimeri mes grekeve dhe shqiptareve historia greke vete e sqaron se kush ishin trima dhe kush ishin frikacake e hileqare, sidomos ne shekullin XVII dhe XIX.

    1. vang says:

      Corovoda nuk eshte sllave o vella,por emri eshte sllav nga pushtimet e Stefan Dushanit.Corovode eshte pak i shtremberuar cerno =i zi dhe voda uje.Ka edhe te tjera ashtu si ka toponime shqip ne vende te tjera ku u banuan nga shqiptare.

  4. Scandal says:

    Nuk e lexova sepse eshte i shkruar me pseudonim,desha te them se Greket jane bere shtet nga ShQIPETARET ateher lind pytja kur na u ben Dropulli,Himara dhe fshatrat tjere Grek,kur shteti i tyre n’GRE..QI ishte SHqiptare…..

  5. Tani says:

    HAHAHAHH nje anonim paska mesuar Shqip. Pse di shqip ky nuk e shkruan.

    Qyteza e Drinit/Drinos, e bojatisen ne Drinopull dhe e bastarduan ne emrin “Dropull”.

    1. Genti says:

      Mos jete gazeta Tema ne listen e pagesave te buxhetit 50 milion euro qe ministria e jashtme greke jep per mediat ne Shqiperi???? Lexoni librin “Black Athena” te Martin Bernal per ta marre vesh origjinen e grekve.

    2. em says:

      SI NUK di shqip ai perderisa ka lindur e rritur e shkolluar ne Shqiperi. Oficer ne pension tani jeton ne Greqi.TANNHAUSE E QUAN VEHTEN dhe nuk del me emer se edhe ne Shqiperi nuk e ka te ulet pensionin.

  6. Bato says:

    Cili eshte statusi i artikull shkruesit? Sqaroje Tema kete, se cdo pergjegje e angazhim lidhet me anonimatin?

  7. Taulant says:

    Shkrim shume i dobet .
    Pak argumenta shkencor per te kundershtuar te verteten qe as ne Dropull as ne Himare as ne ndonje vend tjeter ne Shqiperin e sotme ka minoritar.
    Jane te gjithe Shqiptar e Vlleh qe kane mesuar edhe Greqisht ngaqe ne kisha ortodokse varej e varet nga Greqia e gjuha Greke.
    Nje pakice erdhi nga Greqia ne kohen e Ali Pashes ne Dropull per te punuar tokat e bejlereve Shqiptare .
    Kjo gje nuk mohohet.
    Por ne qofte se do studjoni shkrimet e Venecianeve te shekujve 13-16 mbi Peloponez nuk kishte Greke.
    Edhe ne Atike e Peloponez vete kishte shume pak.
    Venecianeve ju duhej qe te rekrutonin Shqiptar per te mbrojtur pozicionet e tyre ne Athine,Euboea etj prej Turqeve.
    Jane fakte te panumerta historike .
    E Shpjegon studjuesi GJERMAN -Jakob Philipp Fallmerayer ne vitin 1850:
    Fallmerayer shkruan : Une dhe shume studjues te tjere Evropjan shkonim ne Greqi me iden qe do te gjenim niperit e Homerit dhe Aristotelit.
    U zhgenjyem sepse nuk gjetem as njerez qe te flisnin Greqisht. Ne Atike,Peloponez,Thesali etj flitet vetem SHQIP. Ne pak ishuj flitej Greqisht.
    Kur u ktheva ne Bavari (Gjermani) shkruan Fallmerayer kerkova prej studjuesve qe Greqin mos ta trajtojm me Ideal-Politik por ne menyr realiste .
    Me kundershtuan shume duke u shprehur qe ceshtja eshte politike :Pra duhet te mbeshtetet ideja e nje shteti Grek si pasardhes i Heleneve.
    Fjalen Helen nuk e njihte me njeri ne Greqi . Ata njiheshin si Romanoi…pjese e perandoris Romane.
    Fallmerayer i zhgenjyer kerkon qe te largohet mbreteria e installuar e mbretit Otto ne Athine dhe pushteti t’ju jepet popullsise vendase ‘SHQIPTAREVE’ .
    E largojn nga bota akademike per zbulimet shkencore qe kishte bere ne Greqi. Fallmerayer shprehet qe me larguan per arsye politike sepse nuk punoja per historin fallso qe po krijohej ne shtetin e ri Grek.
    Shume faktor ne Greqi si Kisha dhe vendet Franca,Anglia,Russia qe po krijonin nje shtet te ri kunder vendeve te tjera nuk ju interesonte e verteta.

    1. Marku says:

      Shume e sakte .

  8. alban says:

    o kurva ju paska djegur shume emisioni. Ytttt bajga

  9. geni says:

    Ardian Vehbiu e ka kete fawe pejsazhe fjale. Ky Vehbiu eshte nje legen i frikshem, nje legen i shitur qe jep cte mundet. Ik ore palle.

  10. Lab says:

    Nje shkrim i lodhur me argumente te dobeta qe nuk mundet te hedhe poshte faktet e profesoreve te nderuar qe u shfaqen ne emision. Ti anonims qe ke bere kete trakt merru me dicka tjeter se nuk je per kete pune.

  11. Marku says:

    Ekspansionizmi gjenocidial greko -sllav ne tokat shqipetare ka qene dhe mbetet nje rrezik egzistencial per kombin autokton europian shqipetare . Ky ekspansionizem gjencidial qe me ane te spastrimit
    etnik te trojeve shqipetare ka krijuar shtete si greqia , serbia maqedonia dhe mali i zi nuk eshte veper e askujt tjeter vecse e rusise sllave dhe fashiste. Kombi fisnik dhe luftarak si asnje tjeter shqipetare fatkeqesisht udhehiqet nga klasa politike te korruptuara te cilat I kane dhene aq shume terren greqise dhe elementeve gjenocidiale perbrenda shoqerise se kalbur dhe ekstremiste te saje .
    Gjithashtu nje terren I hapur I eshte lene edhe asfalias greke e cila perdore disa xhuxhe te shitur dhe injorante per te promovuar spastrimin etnik te rradhes .
    Patriotet e se vertetes si Marini,Pellumbi dhe shume e shume te tjere kudo neper bote
    nuk e kane mbeshtetjen e tiranes zyrtare e cila duket me shume si nje dore e fuqishme greke ne tirane se sa nje qeveri qe punon per interresat e kombit shqipetare .

  12. Alex says:

    Po ti o zoteri qe nuk e ndryshove per 300 euro !? please e ndryshove fene apo te shkerdhyen pare e mbrap turqit dhe tani I quan vellezer! po ske faj se dhe Rama shkoi te Erdoğan dhe I coi gruan e keni zakon

  13. gaziuuu says:

    Artikull i mencur me fakte kokeforta. Urime.
    Xhufin me te vertete si idjot ose si “kondrapedal” komplet e nxjer ne pesion ky artikull. Xhufi eshte thjesht nje percares i shqiptareve i krahinave prej Thethi ne Jergucat. “mencuria e tij eshte idjoteske.

    Aurorit te shkrimit URIME (U qartesova jashtezakonisht bukur)

    1. Hahahahaha says:

      Kush te “qartesoj” o idiot…kur shkruan se turqit i hoqen..S..emrave “greke” ne Krete…..gjate regjistrimit….hahahahahaha…prap turqit…apo kur shkruan per “Atllasin” qe na “paraqiska” ardhjen e dropuliteve para 400 mije vjetesh ne keto troje….apo kur flet per toponimet ne Shqiperi qe qenkan sllave apo greke…harroj tannhäuser jevgjiti…se cfare benr greket me toponimet sllave e shqiptare ne ate bordello qe quhet Greqi i zevendesuan te gjitha me emra te vjedhur nga Antikiteti…..imagjinoje qe shqiotaret te kishin bere te njejten gje….heqjen e toponimeve sllave e greke….e kupton o gjytrym sa kkkkk je….te duket sikur je “qartesuar” por ne te vertete je bere me “toc” sec ke qene…te jesh kaq “rrote kkkk”…..

  14. a says:

    Autori i shkrimit thote:
    “Nese nuk ka pasur greke, atehere si eshte e mundur qe nje fshat te kete mbajtur nje emertim ne greqisht?”
    Duket se autori eshte grek dhe atyre nuk ua rrok dot mendja nje gje te tille ndaj gjithe fshatrat te Thives u kane ndryshuar emrat, psh Rimokaster e kane quajtur Thespies apo fshatrat e Camerise. Jo vetem aq po per ta Arvanitasit nuk jane shqiptar por jane Arvanitas, nderkohe me banoret atje refugjatet shqiptar te 30 viteve te fundit me cfare gjuhe flisnin? Shqip.
    Nderkohe shqipraret nuk u kane ndryshuar emrat fshatrave edhe pse shume vijne nga emrat me te cilat i kane quajtur pushtuesit. Psh ne Berat ke fshatra me emertime bullgare / sllave si Plashnik, Roshnik, Veleshnje. Njerezit qe jetojne aty jane bullgare?
    Po Kutali ne Permet jane greke?
    Mesa duket Greket kane filozofine e te ndertuarit te shtetit ne baze te genjeshtres dhe per sa kohe kjo metode u ka sjelle rezultate e vazhdojne. Genje genje se po u perserit shume here dicka mbetet ?
    Tung

    1. lnk' says:

      Nese fshati ka emer grek dhe fshataret flasin greqisht me siguri qe fshati eshte shqiptare !!!!!!

  15. Teksas says:

    Komshinj grek , pak fjale toponimesh ketej e andej kufirit . Shume larg ishulli i Kretes , qe ne shqipe eshte kret d.m.th koka Qyteti bregdetar Kavala , ne shqip , ka vale sepse eshte buze detit .Fjala jatros per mjekun , qe ne gjuhen shqipe personi qe te njgjat te rrosh . Ne teritorin shqiptar te bregut te Vlores kemi Himare , pra hy dhe mare dicka ,Vuno qe eshte saktesisht , vune ono , pra kemi nje thirje per te qare dike qe ka vdekur . QEPARO , eshte fjala perseri shqipe qepar Apo dhe Athine , ne shqip atin ose atje .Po keshtu dhe neItaline e jugut ishulli i Sicilise , shqip , si cil je .Kryeqyteti Palermo , ne shqip , pa lere mire , pra sote pa lindur mire ,,,etj etj Pytja per komentuesit dashakeq te historise shqiptare , Te kujt kane qene e duhet te jene keto teritore ?

    1. nn'l[ says:

      Edhe peskara shqiptare ishte .

  16. Reçel 300 e says:

    I drejtohesh meros sepse kujton se si shqiptar do mbante qëndrim më dinjitoz???
    Merua është pjesë e kazinit grek që gatuan çorba antikombëtare.
    Të paktën tu verë emrat këtyre historianëve tip barka, apo sja mban?
    Një gjë të mirë e lanë këto qëndrime ,sepse, të paktën ,po i hiqen petët lakrorit.
    Merua është streha e fundit e antishqiptarve.
    Jo se ska edhe plot të tjerë në shtypin shqiptar si ymeri.

  17. Shqiptar says:

    Për atë që “po mendoheshe nëse nacionalizmi” meriton përgjigjen tënde” i ke rënë gjatë, aq sa e ke bërë tallava buzuqesh.
    Tannhāuser? Jo mo jo,,,,,,,,,,,Kallamis Janullas, po.
    Të fala satëme .

  18. Uskania says:

    Pse po behet Tema gazete goja e felliqur e propogandes jevgo- greke. Pse keni ra aq shume per vetem ca klikime me shume dhe mos na thini qe e beni per hir te “demokrcise”. Meros Bazos , sa poshte keni ra.

    1. Gjirokastriti says:

      Nuk thot kush se Dropullite jane me origjine shqipetare, por nje fakt qe ska zot ta kundershtoje eshte. , se e gjithe lugina e Drinosit ka qene pronesi e bejlereve gjirokastrite dhe dropullite te punesuar ne ket toka.

  19. saliu says:

    Edhe po te pranojme te gjitha argumentet e artikull shkruesit nuk ndryshon argumenti qe Dropullitet jane argatet e bejlereve te Libohoves e Gjirokastres qe ishin shqiptare dhe jane shqiptare. Minoritaret jane argate te vendosur apo “autoktone” qofshin, ne Dropull.
    Me vjen keq po te gjitha tokat ku punojne e jetojne minoriti Grek ne Shqiperi jane te rregjistruara ne kadastrat e shtetit si prona te Shqiptareve. Shikoni se ku jane ndertuar fshatrat e Dropullit, jane ndertuar ne shkemb jo ne fushe sepse pronaret nuk i lejonin argatet te ndertonin shtepi ne fushe. Te gjitha fshatrat qe jane ndertuar ne shkemb jane fshatra argatesh qofshin Shqiptare apo Greke.
    Konkluzioni eshte se Dropullitet nuk kane pasur asnje pronesi ne token e Dropullit. Eshte fatkeqesi qe komunisti Sali Berisha sebashku me komunistet e tjere hartuan politika e ligje te ndyra e antikombetare dhe iu dhane pronesi minoritareve ne tokat e pronareve shqiptare.
    Zoti do ti denoje ne jete e perjete brez pas brezi keta batakcinj te SHQIPTARISE.

    1. Vllaznia says:

      konkluzioni o Sali eshte se edhe greket…. edhe lunxherija…. edhe tepelena dhe fshatrat e saj nuk u ndertuan ne fusha … se fushat ishin begati… e jo bageti sic je ti…

      1. Na mbyten bucet 300 says:

        Cfare ste pelqeu nga shkrimi i Saliut o @Vllaznia e Anastas buces o kopil bodrumesh….jane fakte dhe jo “perralla me lesh” nga ato “perrallat me lesh” qe te kane shurruar trurin tend o palle kkkk…ik o buce kolonesh na u hiq qafe…thyej qafen laj ndonje hale andej nga jevgjit..se per i tille ke lindur pjelle e skaduar….

  20. Albi Boston says:

    Shkrimi eshte professional dhe i duhur. Nacionalizmi i shfrenuar eshte njesoj si ne Greqi edhe ne shqiperi. Une kam jetuar ne Gjirokaster edhe Permet, dhe cdo gje qe autori ka permendur ka sens. Per ata qe nuk dine, por ushqehen me nacionalizem te rreme, lexoni ose pyesni. Nuk eshte turp te mos dish, eshte turp te mos kesh deshiren te mesosh. Shqiptaret dhe Greket kane jetuar ne paqe me mijra vjet ne Epir dhe Thesproti, le te mos e ofendojme njeri tjetrin.
    Faleminderit per shkrimin!

  21. Cifuti x says:

    …kurse n shqip kemi togfjalshin “grek dinak”, qe karakterizon karakteret dinak te njerzve,tipa dinak,t prapashpinshem,t pabes,..si greket…qe esht kriju si pasoj e sjelljeve dinake te grekve me shqiptaret…

  22. Shqipe says:

    Hahaha, ky autori duhet ta kete pensjonin e supes 600 euro, se eshte munduar te na paraqes nje artikull shkencore, bazuar ne burime te ndryshme informacioni, por qe duke perdorur
    Te them te drejten nuk e lexova nga fillimi ne fund kete artikull te pakupitimt, qe e vura re vetem me nje konstatim. Duke e pare terthorazi tekstin, me ra ne sy nje fjali, ku emri apo mbiemei Vreto ka kuptimin (i gjetur), nga greqishtja e re ( to βρήκα). Nje nga mbiemrat me tipik shqiptar ne periferin e Athines (Lagjia Plaka, Lluca, Koropia, Kalivia, Pendeli etj)qofte te para 300 vjetve qofte te kesaj te sotmes eshte mbiemri Vreto, qe nuk ka asnje lidhje me foljen to βρήκα) Madje vet kjo folje eshte me e afert me gjuhen shqipe se me greqishten ne format e saj “vë re, vë rej” . Nuk kam deshir te merrem me kete gjakprishuri 600 eurosh, por duhet thene se ne Shqiperi nuk ka minoritet grek, jane te gjithe tradhetar te shitur qe i perdor Greqia (rjedh nga fjla gra qirë, qe ne kohen kur Ali Pasha u pallonte Vasili qinë?) per te ashtuquajturen Megali Idea. Jane thjesht grekofonë tradhetar asgje me teper. Kurse ketij pseudoshkencetarit me pseudonimin Tannhäuser, (me qe ke zgjedhur kete emer nga nje pjese operistike e Wagner-it) i them te lexoj kronikanin austriak Jakob Ph. Fallmerayer se çfare shkruan ai rreth sllaveve te helenizuar qe e quajne veten pasaedhes te grekerve. Meqe ra fjala, ky emer tmerron kishen dhe shtetin grek sot e kesaj dite, edhe pse i vdekur ai eshte person non grata ne Greqi ashtu si kunder gazetari Mema. E per ta mbyll, te fala Janullatos e te befte mira supa e helmuar Tannhaüser!

  23. Arber says:

    Si mund te lesh nje artikull te tille ne faqe te pare. Z. Mema eshte shpallur nongrata ne greqi per artikujt qe ben ne Shqiperi ndersa Tema boton keshtu artikujsh. Qe ketu dallohet ku ka perfunduar shteti ynë. Nuk eshte faji juaj jo po i politikes shqiptare qe ska ditur ketu e 100 vjet te mbeshtes te verteten qe dhe sot e kesaj dite po e mesojme nga te huajt. Ska nevoje per shume mend e verteta e shqiperise qe e ndane dhe e pushtuan qe nga te kater anet eshte e rrethuar ne kufij me shqiprare qe skane mbrojtje dhe fuqi te flasin hapur per kombesine e tyre se rrethohemi nga dy shtetet me nacionaliste mafjoze dhe mashtruese ne ballkan siç jane greqia dhe serbia te cilat veç kane asimiluar dhe vrare gjake shqiptaresh dhe ketu karagjozat e medhenj lejojne keshtu mender shkrimesh ne artikujt e tyre kryesore. Turp!!

  24. Parku liqenit says:

    Pse është botuar?!
    As nuk e meriton të lexohet ky artikullshkruesi PA emër.
    Pse nuk ia vute emrin MASKA? Me qe jemi edhe ne kohen e maskave?

  25. Le te ndalemi te pakten ne deshmine alla greke e trimave TROJAN qe u larguan dha pasi pine kafedhen e tyre ne Athina na paskan mberritur ne DRINIPOLISIN gjithas. “GREK”. E Para e punes historia apo LEGJENDA (LE-GJE-ENDA) e TROJES, me shume se nje e vertet, eshte nje MIT (MITHE apo M’-THE) dmth thash e them, i pasqyruar nga i madhi HOMER apo I-MIROS qe sjell trajten I-MIRE-OSH greqishtja si e varfer nuk shqipton dot -sh_en e shqipes si per shembull ODHOS UDHE-OSH nga shqipja U-DHA qe jep kuptimin e te dorezuarit ose te larguarit. Pra na jep LOGJIKEN LO-GJI-KA le dicka qe ka te veprimit qe greqishtja eshte e tejmbushur me fjale qe tregojne dhe arsyetojne veprimin nepermjet SHQIPES. Shembujt mund te jene me qindra por nuk do ndelem ketu) pra duke u kthyer tek LUFTA TROJES le te vazhdojme me ate qe ndodhi atje. Koha ne te cilen u zhvilluan ngjarjet nuk i perket me te ashtequajturin emertim GREK apo qofte GREQI. Rrjedhoja esaj TRAGJEDIE (T’-RA-GJE-DI) eshte qe fitimtaret ata qe shkaterruan dogjen dhe barbarizuan TROJEN me dhuraten e famshme KALI TROJES,( TROJE apo TE-RROJE urimi kur hidhen themelet) u emertuan GREK. Pra pabesia, intriga, ligesia dhe barbaria u emertua me fjalen GREK. Pra ENEA dhe pasusit e tije nuk u emertuan nga asnje historian i lashtesise si GREK por jane sjelle ne ditet tona si TROJAN qe zgjodhen largimin nga GREKO-BARBARIA. Tani se nga dolet ju te famshmit historian si bije apo niper te ENEAS eshte puna juaj. Ne librin ENIGMA te ROBERT D’ANZHELIT eshte nje DEKODIFIKIM apo shpejgim i imtesuar i kesaj vepre te madhe te HOMERIT qe ngjarja, dhe pjesmarresit ne kete LEGJENDE jepen ne menyre te mbrekullushme nepermjet shqipes qe i madhi ARISTIR KOLA e ka quajtur GJUHA E PERENDIVE. Nje tjeter fakt shume domethenes qe nuk u trajtua fare ne ate dokumentar eshte trajtimi popullor. Asnjehere shqiptaret nuk ju kane emertuar GREK por GREKOFON (FONI, PHO-NI, PO-NI dmth po degjoj). Pra e gjithe kjo histori qe ju paska shkaktuar dhimbje te madhe duket qe eshte 100% e vertet. Ndersa loja tjeter e juaj me te ashtequajturin levizje te popullsise shqiptare ne kohen e pushtimit turk drejt greqise apo Mores eshte me shume se lajthitje. popullsia Arberore ne greqi eshte po aq e vjeter sa ndoshta edhe vete jeta ne at toka. Ajo gjithmone ka rifreskuar vetveten. Para pushtimit Turk nen GJIN BUE SHPATEN kishte shtrire sundimine vete deri ne juge te Mores, kudo ku popullsia apo trimeria ARBANITE mbizoteronte dukshem mbi lidhjen SERBO-GREKE.

    1. Luan says:

      Nëse Shqipëria do ishte Zvicër, të gjithë këta artikullshkrues anonim, nuk do lodheshin kaq shumë në gjëra që kanë shumë interpretime, por do gjente njëmijë argumente për të treguar se jemi Zvicerian dhe jo grek. Dihet që grekët dhe sot vazhdojnë me politikën e asimilimit. Vajmedet çkanë bërë më parë.

  26. 17nentori says:

    Bie era e profesor Barkes qe ne krye te shkrimit. Nuk i rihet dot pa u kruajtur.
    Vete deri ne Krete i uruari, qe te na mbushi mendjen se Greqishtja e Re eshte gjuhe e sajdisur ne shekullin e kaluar … dhe spaska pasur ‘s’ ne fund.
    Jo se emisioni i Memes tregon ndonje gje te hajrit. Edhe ai me ben per te vjelle se per cfare i vete mendja te tregonje.
    E gjithe ndergjegjia muslimane ne Shqiperi eshte e ardhur dhe jo autoktone. Kete e di edhe gomari i kopshtit zoologjik. Nuk ka ci ben gomarit ky Marini dhe i bie samarit se demek minoritaret qenkan te ardhur dhe demek jo autoktone … dhe perdor terma te eksportuar nga Serbo-zinjte per importuar urrejtje dhe percarje.

  27. Nivre says:

    Boll te mos te na i çoni kufirin deri ne Shkumbin, se u lodhem me keto nazionalizmat ( te te gjitha aneve qofshin) e Shek. XXI. Njerezit e thjeshte duan “buke”. Bota njehere e nje kohe ka qene pa kufij dhe njerezit te lire te leviznin kudo kishin deshire. Le ta bejme perseri keshtu!

  28. Do angazhoja e paguaj disa Buldozere
    te rrafshojne gjithe Fushen me Kryqe e Korifillakeve fallso
    qe ndertoj Janullatos
    ne Permet e Tepelene rene gjasme ne Luften Italo -Greke
    tere naten dhe ne mengjeze mos te ket ngeluar asnji Gjurme me mbi Politiken e ndrye Greke ,
    kunder vendit time .
    Une jame nji Ortodox Shqiptare jo kurve anadolli si salih berisha etj
    e them kte sepse ,Greket e pordhet e tyre ,mbi pretendimet Teritoriale kunder Shqiperise
    jane ber te padurushme
    e me duket sikur me gjuajn Koqeve me koke !

  29. SPQR says:

    Nacionalizmi shqiptar nuk ka vrare greke me kufi! Nacionalizmi shqiptar nuk ka grabitur toka greke, as det, as bregdet! Nuk pretendon as sot gjene e komshiut! Nacionalizmi shqiptar nuk ushqehet nga miliona euro qe vershojne neper qarqe e nga burime te erreta! Nacionalizmi shqiptar nuk nderhyn ne politiken dhe shoqerine greke! Perkundrazi! Patriotizmi shqiptar ka ekzistuar e do ekzistoje ashtu si edhe ne cdo komb tjeter! Nacionalizmi shqiptar nuk ka ekzistuar! U krijua, eshte ushqyer e po rritet vetem si rrjedhoje e padrejtesive qe i jane bere e po i behen shqiptareve! Kush mendon se do ta shuaje nacionalizmin e shqiptareve me “fjale te bukura” “miqesie” e “fqinjesie” te mire, nderkohe qe nuk le rast pa i permendur “shkopin”, “veton”, “madhesine trupore”, “forcen ekonomike, politke e ushtarake”, vetem sa genjen veten!! Nacionalizmi shqiptar ushqehet nga fqinjet, me paudhesite e tyre, jo nga shqiptaret! Une si shqiptar do ulem te lexoj, degjoj e pranoj “argumentat shkencore e akademike” te “komshiut”, vetem kur ky te me trajtoje si te barabarte, joinferior, jo me pak te afte se veten, kur t’i thote te bardhes te bardhe e te zezes te zeze, kur te jete i sinqerte e te pranoje fajet qe ka bere! Deri atehere, leksionet per historine e minoritetin le t’i shkruaje e lexoje per veten e tij!!!

  30. demokrati says:

    A jane dropullitet grek a vlleh te greqizuar, a jane minoritet kombetar/autokton apo kolone te ardhur ngulur atyre aneve? Kjo eshte pyetja qe nuk i jep dot pergjigje anonimi. Thelbi i postimit , Shqiptaret mbi Shkumbin dhe Greqia me programet e saj afatgjata do te beje me shqiptaret nen Shkumbin ate qe beri me shqiptaret nga Peloponezi ne Cameri gjate 200 vitesh,Edhe hebrenjte u shkulen nga atdheu i tyre por pas 2 mje vjetesh u kthyen. Ka nje kocke qe Greqia nuk do ta gelltise dot, Laberia.Sa te kete Laberi do te kete dhe Shqiperi.

  31. pitu says:

    shume qarte por ka haruar te permend vllehet shume pak i ze kuk ne jemi shumica ne keto zona

  32. Andreas says:

    Nuk ka dyshim qe ky Tannnhauser ka nje kulture te admirueshme, edhe nese ato qe shkruan mund te mos te gjitha te verteta…Mund te jete Panajot Barka vete, mundet ndonje dropullit tjeter me kulture si Foto Malo, mundet shumekush tjeter….
    Gjithsesi emrat e defterit osman jane shqiptare dhe e dyta Evlija Celebiu ka shkruar ne shek. 16 se banoret e Delvinaqit jane shqiptare….

  33. Undefined says:

    Ky “anonimi” duhet te jete ndonje nga ata psikopatet e Organizatave te Vorio p…..dega e propagandes….te tille shkerdhata moren ne qafe edhe ate koqen Kacifen…sic duket edhe ate e “qartesuan” se ishte 4000 vjet ne keto toka….po i marrin ne qafe vlleho -sllavet e Dropullit duke ju treguar “perralla me lesh” me “marshime” 4000 mije vjecare nga Athina ne Dropull…Cmenduri psikopatesh ne delir…..

  34. Alex says:

    o ju myslume shqip foles para se te flisni per grekun dhe minoritetin shkoni dhe mesoni kengen per Erdoganin qe beri ai grupi I fierit! shkoni o kurva

    1. Du griechisches dreck says:

      Na u hiq qafe jevgjit…se na qelbe me era djerse hurdha e gyros….

  35. Nelson R. Çabej says:

    Shkrimi i Tanheuserit për mua është një kontribut në njohjen e prejardhjes etnike të banorëve të Dropullit dhe, si i tillë, duhet përshndetur. Por, në këtë koment unë dua të vë në dukje disa çështje të diskutueshme sipas radhës që më dalin në këtë shkrim.
    Lidhur më hipotezën e paraqitur nga E. Çabej rreth një shekull më parë mbi prejardhjen e mundshme sllave të dropullitëve. Ajo është një pikëpamje që ruhet ende sot në një pjesë të gjirokstritëve si njw popullsi e sjelle nga rajoni i Thesalisë së Maqedonisë greke dhe bazohet kryesisht në nuancën e bardhë të fytyrës së tyre dhe në kostumet e bardha të grave të tyre, që bëjnë kontrast të theksuar me ngjyrën fytyrës së shumicës së grekëvë dhe të kostumeve të tyre, por edhe në disa veçori të dialektit grek të tyre.
    Shkrimi provon se autori ka njohuri të mjaftueshmë për t’u marrë më problemin e onomastikës së Dropullit, por për fat të keq ignoron një degë me rëndësi thëlbësorë të onomastikës që është toponimia e Dropullit. Lidhur me emrat tipikë përsonalë që hasën në Dropull në regjistrimin Osman autori mbetet, në rastin më të mirë, i pabesuëshëm kur përpiqet të nxjerrë si forma greke shkurtimet e emrave personalë Koço, Miço, Ndreko, Dodë nga Theodoris nga greqishtja, pa bërë ndonjë përpjekje për të na treguar shkallët e evolucionit të tyre nga format përkatëse greke. Format Koço dhe Miço dhe përkatëset greqisht Koco dhe Mico flasin qartë për ndikimin e shqipes mbi greqishtën dhe jo anasjelltas.
    Tanhausëri argumenton më të drëjtë së në greqishte njihen edhe forma emrash personalë të krishtërë ose grekë që nuk kanë mbarësën -s, ashtu si dhe në format shqipe, por kjo nuk flet aspak për etnitetin grek të bartësve të tyre. Përkundrazi, provë e etnicitetit shqiptar është gjetja në Dropull e emrave me prejardhje të padiskutuëshmë shqiptarë, si Gjon e Gjin (jo Joanis), Gjorg (jo Georgios), Lekë (jo Aleko ose Aleksandros), Pal (jo Pavllos), Mëhill (e jo Mihal), Martin që nuk përdoret nga kisha ortodokse greke, etj., etj.
    Një diskutim rreth natyrës së toponimisë së Dropullit, është vendimtar në përcaktimin e etnicitetit të banorëve të Dropullit, të cilin autori ka zgjedhur të mos e trajtojë fare në këtë shkrim, ndaj mua më duhet ta trajtoj në formën më të shkurtër të mundshme. Prapashtësa -at që u ngjitet emrave të caktuar për të krijuar emra fshatrash është karakteristikë e trojeve shqipfolëse nw Shqipëri si Perlat e Rromanat në rrethin e Durrësit, Kodovjat e Qerret ne Elbasan, Kastrat e Bushat në Shkodër, por ndeshet me frekuencën më të lartë në zonën e Labërisë e të Çamërisë, duke përfshirë fshatrat sot minoritarë Bularat (dalë nga emri i bullarit), Terihat, Gjergucat (nga emri vetiak Gjorg), etj.
    Përsa i përketdisa emrave me prejardhje greke të fshatrave, ai nuk është aspak një argument per autoktoninë greke të banorëve të atyre fshatrave, sepse po te aplikohej ky regull tërë Greqia, nga Traka në Peloponez është mbushur me toponime sllave, turke e shqiptare. Siç theksonte E. Cabej, emrat e fshatrave ne Ballkan janë relativisht të rinj, andaj kanë fare pak vlerë për të përcaktuar etnicitetin e banorëve të tyre. Vlerë të atillë kanë makrotoponimet (emrat e lumenjve, qyteteve dhe maleve), të cilat në mënyrë të pakundërshtueshme, provojnë autoktonine e shqiptarëve jo vetëm në rajonin e Gjirokastrës por në tërë Epirin (me modesti i rekomandoj edhe Tanheuser-it të shikojë botimin anglisht të librit tim “Epirotët – Shqiptarë të Lashtësisë”)
    Vetë emri i lumit që përshkon këtë krahinë, Drin është një emër tipik ilir me rrënjë të lashtë indoeuropiane, që do të thotë “rrymë e shpejtë uji, lumë”1, 2. Fjala Drin përdoret is emër i pesë lumenjve që mbajnë ende sot këtë emër vetëm në troje ilire, në Republikën e Shqipërise, Republikën e Kosovës dhe Republikën e Bosnjës . Edhe vetë evolucioni fjalës Dropull nga Drinopolisi ne bazë të ligjeve të fonetikës historike të shqipes është argumentuar përfundimisht nga E. Çabej dhe Sh. Demiraj3, 4, 5.
    Nuk mund të mos më bjerë në sy në këtë punim interesant edhe interpretimi vetëkundërshtues i autorit kur citon nga Kronika e Tokos: “Vetëm albanitet ikën; në More shkuan, kaq shumë u frikësuan nga muslimanët”. Këtu autori pranon se gjirokastritët që ikën në More ishin shqiptarë se po të kishte edhe grekë në Gjirokastër në atë kohë edhe ata do të iknin sepse nuk do të ishin më të favorizuar nga Turqia. Muslimanët në këtë rast ishin pushtuesit turq. Nuk mund të flitet në Kronikën e Tokos për shqiptarë muslimanë, kur dihet se ajo kronikë përshkruan vetëm ngjarje të ndodhura midis viteve 1375 dhe 1425 kur dihet se Gjirokastra ra në duart e turqve në vitin 1419 dhe deri nga viti 1435 prijsat e Zenebishwve vazhdonin luftën kundër turqve dhe mbanin të rrethuar Gjirokastrën. Konvertimi gradual në muslimanë i gjirokastritëve ndodhi dekada më vonë.
    Veç kesaj, autori nuk sjell asnjë prove të vetme për ta bërë të besueshme thënien e tij për “shtegtimet e popullsive arbërore tëendosura në Epir”.
    Dihet mirë se nuk ka absolutisht asnjë dokument autentik që të tregojë se ka pasur ndonjëherë në histori ndonjë shtegtim arbërish në Epir, siç ka pasur ta zemë në Thesali. Nëqoftë se autori bazohet në artikullin e Kosta Giakoumis-it6, duhet ta dijë se dokumenti në të cilin ai bazohet nuk përmend fare Epirin por vetëm Thesalinë si vend ku shtegtuan shqiptarët në shekullin XIV.
    I vetmi mërgim i dokumentuar në Epir është mërgimi grekëve në vitin 1402 sipas historianit të sotëm frëng, B. Oswald: “Rënia e Konstantinopolit në duart e frankëve në 13 prill 1204 dhe krijimi pasues i shtetit të Epirit nga Mikael I Komnen Angelo Duka (1205- rreth1215) e bëri atë një vëndstrehim për shumë grekë që donin t’i shpëtonin sundimit latin, të luftonin kundër tij, ose që thjesht donin të gjenin kushte të qëndrueshme jetese. Kështu, burimet tona përmendin këtë ardhje strehëkërkuesish, që vinin nga Konstntinopoli. Demetrios Chomatenos, arkipeshkopi i Ohrit, thotë se të paktën gjysma e strehëkërkuesve nga Konstntinopoli gjetën strehim në Epir. Më i famshmi është perandori i mëparshëm bizantin Aleksis III…. Theodor Demnites që iku nga Anatolia për në rajonin e Akelout në Epir… Theodoros Chamaretos, një feudal nga Peloponezi u aratis në Epir dhe i shkruante vjehrit të tij se edhe ai mund të vinte e të bashkohej me ta, meqë Epiri “ishte plot me strehëkërkues të shumtë nga Peloponezi, shumë prej të cilëve ishin njerëz me pasuri dhe pozita të larta, dhe zonja me siguri do ta ndjente veten midis miqsh dhe bashkëkombësish”. Më fisnikët midis strehëkërkuesve prej Konstantinopolit ose prej vëndeve të tjera, duket se zunë vënd në Janinë, ku Mikaeli I krijoi një kështjellë të posaçme për ta. Ky qytet që Joan Apokauku e quajti πολίδιον, dmth, një “qytet i vogël”, u bë një Arkë e re e Noes për strehëkërkuesit.”7.

    Referencat
    1. Kretschmer, P. (1896). Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache. Vandenhoeck and Ruprecht, Jena, f. 286.
    2. Pokorny, J. (1959). Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Francke, Bern, 1959-1969.
    3. Çabej, E. (1987). S. Etimologjike III. f. 319.
    4. Çabej, E. (1987). Po aty.
    5. Demiraj (2008). Vep. përm., f. 169-176.
    6. Giakoumis K., (2002). Fourteenth-century Albanian migration and the ‘relative autochthony’ of the Albanians in Epeiros. The case of Gjirokaster. Byzantine and Modern Greek Studies 27,171-183.
    7. Osswald, B (2007). The ethnic composition of medieval Epirus. In Imagining Frontiers, Contesting Identities. Ed. S.G. Ellis and L. Klusáková. Edizioni Plus, Pisa. 132

    1. Linda says:

      Faleminder per kete shkrim shkencor. I keshilloj z. Mero, qe ta botoj kete shkrim – te redaktuar – si pergjigje te anonimit z. Tannhauser.

    2. shqip says:

      Një shpjegim I vyer, me plote elementë bindës. Mqs i përkas origjinës së atyre trevave, pa i hyrë fare termave shkencore, dua të theksoj një fakt që anashkalohet pa vetëdije nga njëra palë, dhe qëllimisht nga pala tjetër. Në 98 % të territorit Epiro- shqiptar, gjuha shqipe është një gjuhë e lindur, gjuhë nëne. Është krejt abstrakte të sjellësh dëshmi e shembuj që nuk marrin parasysh gjuhën e folur. Greqishtja është përdorur si gjuhë emigrimi, marrëdhënie tregtare, apo studimi. Të gjitha traditat këndohen në shqip. Nga dasmat te morti. Nga kendimet kishtare, te festat e fshatrave. Vetëm ndikim i shqipes nuk mund të quher ky. Marrim fshatrat e bregut. Toponimet në shumë raste nuk tregojnë rrënjën. Ndikimet e ndërsjellëta, luftërat, migrimet, evolucioni i vetë gjuhës, kanë ndikimin e vet në kohe dhe hapësirë. Dikur përdoreshin emërimet e pellazgjishtes, më vonë ai i kolonive greke, ai roman, barbar, sllav turk , austriak e francez, e gjithshka që ka shkelur mbi një truall. Në rastin konkret mbi Shqipërinë. Po kjo nuk do të thotë që në Siçili, Puglia, Kalabri e deri në Sardenjë, helenët apo arberit me vonë, përfshi edhe dyndjet e botës islame në mesjetën e hershme, ti bëjnë këto troje sikur aty lindi marokeni i parë, greku i parë etj. Shumë spekulojnë me gjuhën e shkruar. Dhe këtë e bëjnë kryekëput gabim. Flitet për ndikim të turqishtes, latinishtes, “kinesçes” etj. Por harrojnë një element, nga më kryesoret për sa I përket argumenteve. Të krishterët latin dhe orthodhokse, por shqiptarë në emërues, e bënë këtë vend me gjuhën e tij. Si do ta argumentojë Barka, mqs është futur në kauz, që shumë nga këta gjuhëtarë janë nga ato rajone ku pretendohet etniciteti grek !? Dihet shumë mirë që fillesat e dokumentuara, pasi ka të dhena edhe më të hershme, pra shqipja e shkruar përkon me ndikimin bizantin në Ballkan. Si ka mundësi që në Arberine e asaj kohe lëvrohej gjuha shqipe, hapeshin shkolla, fetare kryesisht, por që mësohej gjuhë krejt e ndryshme nga ajo e Vatikanit dhe Patriarkanes ? Ndërsa nëse i referohemi alfabeteve të përdorur në kohe, ky është një tjetër abuzim me realitetin. Në një hapësirë të caktuar shkruhet me të njëjtat shkronja. Kjo për arsye nga më praktiket e mundshme. Si mund të thuash që shkrimet mbi gurë e qeramike, janë greke, janë latine, dhe kësisoj njerëzit që I kanë përdorur janë helene, italike apo diçka tjetër. Por a mund të merreshin vesh një grek me një ilir nëse ky I fundit do shkruante kinezçe? Alfabeti ka një vendlindje kuptohet. Por është idiotizem të pretendosh autorësinë e tij kur nuk ka asnjë të dhënë kush e shkroi i pari, dhe ku u shpik së pari. Ne si komb nuk kemi asnjë problem me ata që deklarohen apo dashurohen me një kombësi tjetër. Por nuk jemi aq naivë të mos kuptojmë që ky arsenal “armesh” ka qëllimet e veta për disa ide që duken të harruara, por herë pas here dalin nga sirtarët për të provuar barometrin .

    3. Valer% says:

      Per emrat “Mehill” apo “Pal” e ke gabim. Ne Shqiperi ekzistojne edhe variantet greke te ketyre emrave si Mihal dhe Pavli. Edhe emri “Leka” ekziston ne variantin “Aleksander”.

    4. Quad says:

      Me krijimin e Epirit pas Kryqezates le gabuar kot. Epiri Verior u krijua si shtet pas reformes se Dioklecianit, ne find te shekullit te Trete. Epiri shteti kui perfshiihej nje pjese e trojeve te sotme shqiptare mori fund me zbritjen e kryqtareve ne Ballkan. Jo u krijua, Sic thua ti. Epiri i Ri zgjati nga Diokleciani deri tek Kryqezata e 1204. Dhe me pas Emrat Epiri dhe Maqedoni u zhduken nga perdorimi si njesi shteterore. Por u perdoren vetem si emertime gjeografike.

      Ja ku ta sqaron ahimè mire enciclopedia britanike:
      https://www.britannica.com/place/Greece/The-evolution-of-Byzantine-institutions

      Western writers after 1204 identified it as Negroponte (“Black Bridge,” after the bridge connecting it to the mainland), although the Byzantines also called it Euboea. The names Epirus and Macedonia never dropped out of regular use.

      reconquered at different times. Epirus (Ípeiros) in the northwest was gradually placed under Byzantine military administration, which was advancing inland from the coast during the first part of the 9th century. The themes of Cephallenia (Kefallinía) and Dyrrachium (Durazzo; modern Durrës, Albania) had been established by the 830s, and that of Nikopolis appeared at the end of the 9th century. The theme of the Peloponnese emerged as a separate region in 812, although it was almost certainly created before this date …

      Ja ku ta shpjegojne dhe arbereshet:

      Dopo la suddivisione definitiva dell’Impero romano voluta da Diocleziano, imperatore di origine albanese, in parte orientale e parte occidentale, la regione chiamata oggi Albania e allora, invece, distinta in Prævalitana (tra le bocche di Cattaro e lo Shkumbini) ed Epirus Nova, fino a sud del golfo di Vlorë, passò alle dipendenze di Bisanzio: primi contatti con l’Italia (Napoli, Venezia).
      V SEC – X SEC Invasioni di Goti, Slavi, Àvari, Serbi, Bulgari; i Bizantini la riconquistano
      XI SEC – XII SEC Periodo decisivo nella storia albanese: Bisanzio si riconsolida; nel 1081 si adotta il nome di Albania, adoperato da scrittori e studiosi bizantino; sviluppo nei contatti con l’Italia (Amalfi, Napoli, Venezia).
      XIII SEC Grande influenza veneziana.
      1204 – 1358 Despotia d’Epiro (rafforzamento delle alleanze con l’Occidente, prosecuzione positiva delle guerre di liberazione contro Serbi e Bulgari).

  36. butrinti says:

    Se pari per kohen qe behet fjale ne Kroniken e Drinopolit e cila ne kohe perkon me Luften Trojane, domethene ne fund te epokes se bronzit dhe ne fillimet e epokes se hekurit nuk behet fjale as per helene dhe as per greke kete e verteton Homeri, qe shkon keshtu deri ne kohen kur jetoj ai nga shek VII — IX, kur e vendosin autor te ndryshem dhe ska nevoj per te tjere. Une i besoj burimeve mitologjike ne cka ato mund te interpertohen , aq me teper Dijetarit Dhrovianit me origjine Voskopojare Zoto Molosi. Por dua ti besoj me teper Arkeologjise e cila kete treve per keto peridha historike nepermjet zbulimit te varreve ne zonen e derropullit , delvines dhe po te duash edhe ne Korfuz tregon se banohej nga fise Iliro arberore dhe aspak helene E ka pranuar kete edhe Filoheleni Hammond, Prof. L.M.Ugolini qe germoj dhe zbuloj Butrintin tregoj nje lidhje te kultures se Komanit me keto rajone . per me shume mund te lexosh Dh. Budinen Fr.Prendin M.Kurkutin e shume arkeolog te tjere te tjere. Prof dhe pionieri i arkeologjise shqiptare Hasan Ceka , pamvarsisht se ka mendimin se Butrintin mund ta kene themeluar Korintho –Korkirasit ne nje studim per Epirin tregon qarte per perkatesin e ketyre trojeve . Me pak mundim edhe ju qe shkruani me pseudonime mund te bindeni per te kunderten e asaj qe mendoni. Greqishtja e re eshte shume e vone per te vertetuar perkatesin etnike te ketyre trojeve ne ato epoka . Po per minoritetin e Sarandes, per ader aga, memush bej , karalibej e me radhe kur mendon se kane ardhur?

  37. vasillaqis says:

    Ketyre shkrimeve u ka dale boja me kohe.Historia ka fakte.Politika greke do te shtremberoje historine.Athina qe eshte kryeqyteti ka folur shqip ose arvanitika eshte e njejta gje.Ishte otto gjermani qe e quajti greqi ose haladha.Dropullitet Jane te perzier dhe te paguar per te folur ne favor te greqise.Ne kohen e ppsh ishin me shqiptare se shqiptaret por sot I ka blere greqia per ti perdorur.

  38. taso kume says:

    MEse e vertete ajo qe thote GJirokastriti autori i shkrimit eshte @ ERDOGANI ,ose me mire GJENERALI I ZBULUMIT GREKE PANAJOTIS BARKAS .

  39. Noli says:

    Hera pare qe shoh nje gazete serioze te botoj shkrimin e nje anonimi. Keto jane perralla me mbret. Fakti qe dropullitet jane te ardhur nga malet e Pindit si puntore ne fushat e Gjirokastres e tregojne qartaz dhe kostumet e tyre popullore.
    Jane te vetmit ne Jug, qe veshin xhoke leshi.
    Pak a shume e ngjashme me xhoket e leshit ne Veri te Shqiperise. Ata mund te jene dhe shqiptar, vlleh apo bullgar te cilet per shkak te perhapjes se shkollave greke me ane te kishes greke, kane mesuar greqisht. Nuk eshte rastesi lufta qe Kisha Greke dhe Perandoria Osmane ka bere kundra gjuhes shqipe. Koto Hoxhi u burgos dhe vdiq ne burg per shkak se mesonte shqip, po ashtu Pandeli Sotiri, apo Papa Kristo Negovani qe u vra tinzarisht nga sikar te derguar nga Kisha Greke.

    Shpjegimi i autorit duke bere lemsh Greqine e lashte, me te sotme, eshte shume i dobet dhe i njeanshem. Por nga ky artikull kuptoj sesi po fryhet dita – dites nacionalizmi irredentist ne nje minoritet qe eshte mbajtur jashtezakonisht mire dhe ne kohe te komunizmit. Kjo eshte dicka qe duhet te na shqetesoj qe te mos te shohim me si ai psikopati Kacifa qe del me kallash per Vorio Epirdhin. Te mos harrojme qe ASKUSH nuk doli nga minoriteti te distancohej nga veprimet e tij. Perkundrazi po kthehen ne nje minoritet grindavec qe hidhen perpjet per cdo gje e qe kerkojne sherre.

  40. Nik says:

    “Autori” eshte nje anonim qe fshihet pas Vehbiut; ky i fundit ka nevoje per para se nuk mund t’ia dale i gjori. Qe ketu bie etika, morali dhe argumented e korruptuara. Keshtu beri dhe At A. Liolini dikur, per para ia shiti shpirtin grekut. Nuk duhet te çuditemi edhe nga veprimet e Vehbiut nga nevoja per para. Neser mund te ndodhe qe vete Vehbiu te thote qe ai vjen nga grekofonet por me von paraardhesit e tij u myslimanizuan dhe me siguri pagesa do rritet me shume!

  41. Pajtim says:

    Ai që ka bërë shkrimin duhet djegur në turrën e druve, po më parë duhen djegur historianët tanë që kanë luajtur nga fiqiri. Një studim mund të argumentohet si të duash…Këndvështrimet janë të ndryshme, po që të bazohet studimi në të dhëna të tilla të një ” Antikapati tërësor” kjo është të vësh ulërimën e të qash për së gjalli historianët tanë. Sidoqoftë, fajtor është edhe Shteti Shqiptar që pranon të qenësishëm një ” minoritet grek” fantazëm. Turp…Turp…Turp për ne që nuk jemi të zotë të mbajmë historinë tonë. Edhe një herë e theksoj që ky autor që nuk paraqitet me emrin e tij të vërtetë është armiku më i madh i Shqipërisë dhe duhet djegur në turrën e druve, që të marrin shembull gjithë antishqiptarët.

    1. Inkuizicioni deshtoi says:

      Shko more idiot shiko kalendarin. Meso se jemi ne vitin 2021 e jo ne mesjete. Meso te argumentosh si ky autor. Nese ke te dhena qe kondershtojne faktet e tij nxirri. Perndryshe hesht.
      Se po fillove me turre druve neser te vjen radha ty.
      Nuk e mohoi Enveri qe dropullitet jane minoritare po na e mohon ti. Atehere pergjigju pse dropullitet paten shume lehtesira nga shteti shqiptar qe ndertoi me shume shkolla e paguante me shume arsimtare ne Dropull sesa ne Malesi te Madhe a zona te tjera?
      Apo sipas teje Enveri ishte marros nga propaganda greke?
      Shko meso per Savonarolen. Qe e filloi i pari me djegie per ta pesuar dhe vete prej tyre.

      1. Presidenti Arvanitas Aristidh Kola says:

        Enveri e trajtoi shume me mire Dropullin se ishte i marrosur per te bere propaganden e tij.
        Inkuizicionin, gjenocidin kunder shqiptareve mbi 100 vjetet e fundit e ben Greqia dhe Serbia.

  42. ARVANITI says:

    Origjina e vertete e grekeve duhet mesuar jo nga propaganda greke, por nga Literatura te Paaneshme Europiane dhe Boterore.
    Link: GREEKS OF CAUCASUS
    Link: GREEKS OF CAPPADOCIA
    Link: GREEKS OF CASPIAN SEA
    Link: GREEKS OF ASIA MINOR
    Link: GREEKS OF AFRICAN DESCENT
    Pra, ne ato vende te Azise dhe Afrikes eshte origjina e vertete e grekeve.
    Nqs ndonje grekofon shqipshkrues nuk e gjen dot origjinen e tij andej,
    Atehere nuk eshte gje tjeter veçse nje (shqiptar i shitur).

  43. Dash says:

    Mero Baze eshte detyre morale e jotja te besh publike emrin e autorit “misterioz” te shkrimit….. Eshte shume i gabuar anonimiteti

  44. Liljana says:

    E ve me bast se eshte Panajot Barka pas ketij shkrimi. Ai hiqet si ” historiani” i ketyre tokave.
    Greket s’ka nevoje te llapin shume. Teknologjia po I nxjerr zbuluar. Greket kane ADN Turke, Azie Perendimore, Lindje te Mesme e Afrike te Veriut. ADN-ja e shqiptareve nuk del jashte Europes ne asnje moment.
    Tani kush jane “Greket Antike”? Keta me gjak Azie e Afrike, apo shqiptaret me gjak komplet nga Gadishulli Ilirik?
    Po ashtu fjalet Azia she Afrika nga vijne, sepse besoj vetem Shqipja I zberthen.

    1. Valer% says:

      27% e meshkujve shqiptare kane haplogrup E1B1 qe vjen nga Afrika lindore. Ev-15 kane edhe disa austriake. Shqiptaret kane pak a shume ADN te ngjashme me fqinjet e tyre. Ia fut kot!

  45. SHQIPTAR ORTODOKS says:

    Panajot Barka – Spiun i Qeverive Greke te çdo ngjyre politike.
    Panajot Barka – Vegel e Shovinistit Grek Anastasios Janullatos.
    Diten kur Ortodoksia Shqiptare kundershtonte fronezimin e Shovinistit,
    Panajot Barka me Anastasios Janullatos: Minutat nga 1:28 → 2:22 etj.
    https://www.youtube.com/watch?v=c-155gEfJrE

  46. Turco-Pontos says:

    pershendetje per “Greket” e Pontos jevgj zinj

  47. Ani says:

    Per ”Andreas”: minoritari, profesor Foto Malo nuk mund te jete kurre autor i ketij shkrimi, pasi eshte njeri i ndershem dhe realist, qe e do me shpirt Shqiperine dhe qe nuk pranoi te behet marionete e politikave shoviniste te qeverive te Athines. Respekt per te dhe te gjithe ata minoritare (ndonese te paket), qe i pranojne te vertetat historike, konform historiografise shqiptare, duke misheruar vertete uren e vellazerise midis dy popujve.

  48. Taulant says:

    Nje korigjim:
    Ne kroniken e Carlo Toccos nuk flitet fare per Shqiptar Myslyman.
    Ndersa ne kronikat Veneciane te shekullit 14-15 flitet qart qe Greket kerkuan nddihmen e Turqeve per te luftuar Sllavet e Shqiptaret.
    Puna shkoj deri atje sa Venecianet per te mbrojtyr pikat e tyre strategjike ne Athine,Atike e Peloponez kerkuan ndihmen e Shqiptareve sepse Greket mbeshtesnin Turqit.
    Jane FAKTE te pamohueshme.
    Pati ndonje revolt Greke kunder Turqeve ?????
    Asnje .

  49. emigranti says:

    Shkrim ” akademik ” nga paraqitja dhe mjaft i dobet ne permbajtje.
    Ne kete shkrim provokativ bie ne sy kundershtimi i fakteve te paraqitura ne emision por mungon argumentimi i te kundertes, nderkohe qe kur mohon nje gje duhet te pohosh dicka tjeter.
    Minoriteti dropullit grek eshte i ardhur, pra joautokton dhe ky studiues megjithese cirret nuk verteton autotoktonizmin e tyre.
    Gabimi i tyre eshte paraqitja si nje ( te njesuar ) e qyteterimit te vjeter helen me shtrirje kryesisht ne ishujt e Egjeut dhe disa qytete bregdetare me Greqine e sotme qe e ka zanafillen ne fakt pas vitit 1821.
    Shteti grek eshte krijese e fuqive europiane me 1821 ashtu si ai shqiptar ne 1912, me ndryshimin jo vetem kohor por edhe territorial, pasi te parin e ndihmuan ne ekspansion dhe te dytin e sakatuan.

  50. Luli says:

    E shikoni pra o njerëz që ky tipi që i ha të Tana(tan ha user) e pohon me gojën e vet por edhe me dokumenta që në regjistrimin e popullësisë “greke” në vitet 1600 emrat e tyre nuk janë grekë? Është gjë normale sepse ata nuk e dinin që ishin grekë , ata e quanin veten e tyre ROMJI, ROMEI,dmth popull i perandorisë romake dhe kur pyeteshin nga osmanët e thonin emrin ashtu siç e kishin dhe ashtu rregjistroheshin ,vetëm mbas vitit 1830 kur u krijua mbretëria greke filluan të vendoseshin prapashtesat ” aqis oqis i qir e qir e ku di un !! Psh Aristoteli , që këta e quajnë grek ,nuk e kishte emrin Aristotelaqis ,Platon nuk e kishte Platonidhis, Strabon nuk e Strbonoglu, as Homeri nuk e kishte Homeraqi të vijmë edhe në 1821-shin quhej Bubullina dhe jo Bubulinaqi ,quhej Kolokotroni( bythëguri) dhe jo Kolokotronaqi etj etj etj prandaj i thoni këtij që i ha të tana mos hajë shum se i bën dëm , hahahahaha

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje