Jo vetëm mish, dieta e të parëve tanë ishte shumë e larmishme

A jemi vërtet të sigurt që gjuetarët-mbledhës të Paleolitit, 2.5 milionë-10,000 vjet më parë, ushqeheshin kryesisht me mish dhe shumë pak me karbohidrate? Nuk është hera e parë që ekspertët e bëjnë këtë pyetje dhe ata përgjigjen negativisht. Herman Pontzer, një antropolog evolucionar në Universitetin Duke në SHBA, arriti në përfundime të ngjashme me ato të kolegëve të tij se dieta e paraardhësve tanë ishte e larmishme dhe e ndikuar nga disa faktorë, duke përfshirë klimën, vendndodhjen dhe sezonin e ushqimit.

“Ne mund të mësojmë shumë për të kaluarën duke parë zakonet e gjuetarëve-mbledhës të së tashmes”, komenton ai duke iu referuar Hadza-ve, një grup etnik që jeton në Tanzani që bën një jetë të ngjashme me atë të paraardhësve tanë paleolitikë.

Në një intervistë me revistën Knoëable, Pontzer shpjegon se çfarë mësoi nga vëzhgimi i tyre dhe cilat gabime na shtynë të mendojmë se paleodieta bazohej pothuajse ekskluzivisht në konsumimin e mishit.

Sipas Pontzer ka disa arsye pse kur mendon për një njeri paleolitik e lidh automatikisht me gjuetinë dhe një dietë të pasur me mish gjahu.

Para së gjithash, pikërisht fakti që njeriu mendon për një burrë:

“Në vitet e para të shekullit të njëzetë, shumica e veprave etnografike ishin shkruar nga burra dhe fokusuar në punën e burrave”, shpjegon eksperti. Por nëse është e vërtetë që burrat gjuanin, gratë mblidhnin, atëherë boshllëku në studime dhe besimi sugjeron se gjuetia ishte burimi kryesor i jetesës.

Së dyti, të dhënat etnografike që disponojmë kanë të bëjnë kryesisht me popullsinë e veriut (të Arktikut, për shembull), të cilët hanin më shumë mish për t’i mbijetuar klimës së ashpër. Por njerëzit që jetonin pranë oqeanit ose lumenjve hanin shumë peshk; ata që jetonin në pyje ose në vende të pasura me bimësi ushqeheshin kryesisht me bimë.

Aspekti i fundit që favorizoi afirmimin e idesë se paraardhësit tanë kanë jetuar kryesisht nga gjuetia janë dëshmitë arkeologjike që kanë mbërritur deri në ditët tona: “Veglat prej guri dhe shenjat e armëve me tehe në kockat e kafshëve rezistojnë shumë mirë me kalimin e kohës”, nënvizon Pontzer. Shufrat prej druri që përdoren për gërmime dhe bimë, nga ana tjetër, përkeqësohen shpejt.

Tharja e syve nga telefoni, kujdesi që duhet të tregoni

10:18 Shëndeti

OBSH alarm për shurupet e kollës të prodhuara në Indi pas vdekjeve te fëmijët

19:50 Shëndeti

Një test i thjeshtë i syve mund të parashikojë me saktësi një atak fatal në zemër

21:20 Shëndeti

Studimi paralajmëron për virusin e majmunëve që kërcënon njerëzit

15:48 Shëndeti

Tetori Rozë, Manastirliu me Luiza Gegën mesazh ndërgjegjësues për kancerin e gjirit: Bëj mamografinë, vrapo për jetën!

18:55 Shëndeti

Ushqimet më të këqija që të rëndojnë stomakun në darkë, sipas mjekëve

17:44 Shëndeti

Një gram koronavirus mund të vrasë më shumë se një bombë me hidrogjen

12:26 Shëndeti

Shkencëtaret kanë gjetur një Coronavirus të ri që është rezistent ndaj vaksinave aktuale

21:50 Shëndeti 1 koment

Paketa e implantit koklear falas, Manastirliu: 29 fëmijë kanë kryer ndërhyrjen për rikthimin e dëgjimit

12:08 Shëndeti

Fitore e madhe për njerëzimin, studiuesit gjejnë ilaçin që mund të kurojë tumorin e trurit

18:48 Shëndeti 4 komente