DOSSIER/ “Dhe në varreza nuk ka qetësi”, shkrimtari disident i persekutuar nga regjimi komunist, vuajtjet në burgjet komuniste, ndarja nga familja dhe kujtimet e vajzës

11 Nëntor 2018, 19:56Dossier TEMA

Romani i Astrit Delvinës që u sekuestrua nga Sigurimi i Shtetit. Shkrimtari disident që u persekutua nga regjimi komunist, vuajtjet e tij në burgjet komuniste, ndarja nga familja dhe kujtimet e vajzës së tij Manila Delvina

Ishte kthyer nga Bolonja në vitin 1943, i diplomuar atje si mjek kirurg. Astrit Delvina kishte nisur ndërkohë të spikaste si shkrimtar i talentuar. Kishte bashkëpunuar me disa gazeta në gjuhën shqipe në revistën “Bleta”, ku kishte botuar një sërë sërë tregimesh, novelash, me pseudonimet Lek Copa, Astor apo edhe zoti Kaçija. Më pas, do të vijonte tek revista Kritika e A. Pipës me esenë “Shkenca dhe arti”, për të vazhduar më pas në të tjera media shqiptare me artikuj të ndryshëm.

Ishte kthyer në Shqipëri dhe ishte caktuar të punonte si ndihmësmjek në Ishëm. Pikërisht në këtë kohë, Astrit Delvina u arrestua nga Sigurimi i Shtetit, i akuzuar për agjitacion e propaganë.

Në këtë kohë, ai arriti të shkruajë nëpër birucat e burgjeve komuniste, romanin “Sykuqi”, ku tipizohet një informator i Sigurimit që përndjek intelektualët. Do të vazhdonte më tej me të tjera romane e vepra letrare me shumë vlerë, shumë prej të cilave sekuestroheshin e shkatërroheshin nga xhelatët komunistë.  E rrëfen kushëriri i tij Sherif Delvina, i cili ka mbledhur me sa ka mundur veprën e Astrit Delvinës, pas viteve 90.

Libri “Humnera e Plutonit” është i përbërë nga tri pjesë. Kur e mora unë si dorëshkrim, pjesa e tretë mungonte. Nga materialet që kam gjetur në arkivat e shtetit, në ekspertizën letraroligjore që i është bërë veprës, kam mundur ta rindërtoj pjesën e dytë.

Në atë ekspertizë që i është bërë veprës, Astrit Delvina del hapur kundër diktaturës, kundër luftës së klasave. Ky është një rast i rrallë i dokumentuar në arkivat e shtetit.

Në vitin 1951, kur Astriti hyri në burg, shkrimtarët e tjerë bënin vjersha për Stalinin, sepse ai doli hapur kundër regjimit të kohës. Veç këtyre ai ishte një njeri që spiunohej nga shumë persona”, rrëfen Sherif Delvina në një intervistë në tv Shijak.

Astrit Delivina u lirua nga burgu në vitin 1956 dhe më pas u caktua si punëtor krahu. Kalvari i vuajtjeve vazhdon me internimin në Libofshë e Levan të Myzeqesë.

Për të mbërritur në arrestimin e dytë në vitin 1969. Është pikërisht ky momenti, kur ai sapo kishte pëfunduar romanin “Dhe në varreza nuk ka qetësi”, të cilin ia sekuestroi Sigurimi i Shtetit.

Astrit Delvina u dënua me 10 vjet burg: 1967 – 1976 dhe dënimin e kreu në burgun e Spaçit. Vijoi më pas persekutimin në fshatin Shtyllas të Myzeqesë, ku punoi deri në fund si punëtor krahu, deri në maj të vitit 1990, kur u kthye në Tiranë i sëmurë rëndë.

Pak muaj më pas, vdiq në vetmi.  Qysh kur u arrestua për herë të parë, Astrit Delvina humbi edhe familjen e tij. Ai u nda nga bashkëshortja dhe vajza e tyre Manila. Pas vitit 1990, e bija Manila Delvina, ka botuar në media disa kujtime të saj për të atin.

“Kujtimet e mia për babain tim janë shumë të pakta, sepse fati e deshi që unë të mos rritesha me të. Ai u arrestua për tentativë arratisjeje dhe propagandë kundër regjimit. Kam disa kujtime nga fëmijëria. Më kujtohet kur vinte në Durrës të më merrte. Kishte dhe një dajë atje.

Ai më thoshte se, kur unë flija, babai rrinte zgjuar e më shihte. Mbaj mend pak dhe kohën kur punonte si mjek në Libofshë dhe unë kam shkuar dhe kam ndenjur atje 2-3 javë.

Këto kanë qenë kohët ku kam ndenjur më gjatë me të. Rastet e tjera kanë qenë sporadike, pasi vetë jeta na ndau.

Ai ka qenë jashtë rrethit të Durrësit, në Libofshë, pastaj në Levan, ndërsa unë ndenja në Durrës. Më ka munguar shumë.

Këtë mungesë e kam ndier sidomos në moshën e fëmijërisë” shkruan e bija Manila Delvina. Fati e desh që ajo të mos qëndronte me të atin Astrit Delvinën, pasi për shkak të persekutimit, ai u detyrua të ndahet nga bashkëshortja e nga vajza Manila.(kujto)

Përgatiti: Luljeta Progni

21 komente në “DOSSIER/ “Dhe në varreza nuk ka qetësi”, shkrimtari disident i persekutuar nga regjimi komunist, vuajtjet në burgjet komuniste, ndarja nga familja dhe kujtimet e vajzës”

  1. Selek says:

    ç’i kini keta kalandere qe na i nxirrni nga thellesia e sketeres ku i degdisi koha.Sikur te kishin mbetue te lire keta, do ish varrosur qe asaj kohe Atdheu yne ,jo atdheu juaj se ju skeni as atdhe as turp e as nder. Na kallet krupen me kete”disident” te neveritshem.Kohe e ndyre kur ngrihen nga varri njerez qe vetem Shqiperise nuk i sherbyen asnjehere edhe pse ndonjehere betoheshin per te sa per te fitua kredibilitetin e munguar.

    1. Luçi says:

      Selek, ke harruar te marresh ilacet, ose i ke mare, por nga ato te skaduarat.

      1. opa opa says:

        Po ti je prodhues ilacesh? Te bardhe apo te zeze prodhon!?

  2. Kta jan morrat e kuq te miladineve e te dushaneve qe atdhetaret e patriotet e arsimuar ne europen perendimore i vrane e i burgosen. Sot kta shushunja te kuqe te pangopura per gjak patriotesh hedhin vrer mbi te madhin Mithat Frasheri.

    Kta subhumane te ndyre qe pothuajse te gjithe kan nga nje njeri ne perendimin qe deri dje urrenin bashke me felliqesiren turkoboshnjake qe akuzonte perendimin e nderkohe vet kurohej nga mjeket perendimor.

    1. Tanguli says:

      Ti je rasti : hajduti bertet kapeni hajdutin!
      Tradhetaret e atdheut si Mut’hati dhe halabaket e pinjolleve te kolaboracionisteve si puna jote, jane vertetimi me i mire se ju e meritonit plotesisht denimin historik qe ju dha populli!

  3. Moisi Golemi says:

    Na plsi trapi!! Spiun ka qenë, spiunonte shokët në burg.

  4. Moisi Golemi says:

    Shkrime të serbes Luljeta Progni.

  5. Sinqeritet says:

    Frashellinjte kane nxjerre burra shume te mire dhe te keqinj si Mitati

  6. Korabi says:

    Sa te zgjuar jemi ne shqipot e ballkanit … Patriot dhe atdhetar jane vec kopilat e bushtres sllavo-ruse at qe na paten sjell demokracine staliniste , sorrat partizone me yllin e qelbur bolshevik , jemi bythlepirsa dhe servile , here te turkut her te serbit her te rusit ooo tani jemi bere aleat te amerikonve , kam ndegjuar se ka hale komuniste atje ne amerik ne komunitetin shqiptar si cifti i alban dega gazetaruc me ndihme sociale atje ne bronx

    1. ik ere pirdhu says:

      Sa klase shkolle ke mor koqe ? ? ? ?

  7. salianji pederast says:

    Ku je ore pordhac “GERRK I VDEKUR” nga cili kotec pulash ke dal o kelysh i kuq i disidenteve,po nga je ti o pordhac muti po ku e ke gjete kete emer more disident pordha.Ik more zagar muti,ik more zhapik muti,ik more mi i halese,ti je nje fundrine,je nje zagar muti ku na shkrusn dhe na jep mend,ik more rrugac muti,ik more evgjite qeni,kerkon te krahasoesh ti disident qeni i pa bese i pa fytyre,ik more disident haleje,ik more fashist muti ik more zvaranik i nevojtores te disidentit.

  8. alphade says:

    E paska kruajtur me gastare….! Keshtu perfundon kur shkel
    ligjet e shtetit ne cdo vend, kohe e regjime……! Nuk ka patur
    vetem ne Shqioeri burgje dhe tela me gjemba. …. Qorra , shi-
    koni boten dhe do t’me besoni..,!!K

  9. Fieraku nga Ferrasi says:

    Ishte i shkaterruar kur e Kane sjelle ne shtyllas
    Gjynah qe Ca si Selek Jane gjalle dhe komentojne
    per copen e bukes ,Sic spiunonin per copen e bukes
    Respekte per ata qe vuajten
    Turp per bijte e tyre qe shiten kauzen te komunistet.
    Bene pakt me djallin e kuq
    Dhe fituan Ferrin edhe per 30 vjet.

    1. ec aty says:

      Halabake ferrake si puna jote e kane fituar ferrin perjetesisht, sepse jane mangut nga trute e kokes!

  10. joel shkodra says:

    Me keto qe paska shkruar, kundra asaj diktature, ky paska shpetuar mire qe nuk e kane vrare apo varur si disa te tjere, si p.sh. Trifon Xhagjika apo Havzi Nela. Me sa duket iu eshte dashur si mjek ne burgje e ne internime.

    1. i revoltuar says:

      Havzi Nela ishte nje bandit dhe vrases ordiner. Natyrisht qe do varej per krimet qe kishte bere!

  11. Vdekje komunistave says:

    të gjithë komunistët e qelbur janë mbledhur tek gazeta tema qe e ka njeriu me i qelbur Mero Baze

    1. Vdekle fashisteve says:

      Komunistet jane 90% e shqiptareve. Ju zvarranike fashiste kini kujdes, se kabllin qe ja u shtrime per 80 vjet e kemi ne ne dore dhe vazhdojme t’ja u shtrijme ne pafundesi!

  12. Urania e bythkave says:

    Ore Po e shate komunizmin e e shate Enverin.
    Mire bete. Puna dhe e drejta juaj.
    Po nuk shoh ndonje drite ne Fund te tunelit ku ju ka varros demokracia.

    Gezoni o te mjere, shikoni vilat e hajdutet, Serbet, greket qe do ju… ne prakun e shtepise tuaj.

    Enveri ka 33 vjet qe ka vdekur. Topin i hengren te gjithe sa qe gjalle.

    Shani Enverin dhe gezojuni diteve me “te Mira” qe pas kesaj vine.
    Kujdes kancerin e zorreve e the mushkerrive.
    Kurseni leke see perndryshe do beheni lende e pare per te mesuar studentet e mjekesise qe pregatiten per te merguar ne europe
    lOl

    Poshte Komunizmi rrofte lumpi

  13. Urania e bythkave says:

    Ore Po e shate komunizmin e e shate Enverin.
    Mire bete. Puna dhe e drejta juaj.
    Po nuk shoh ndonje drite ne Fund te tunelit ku ju ka varros demokracia.

    Gezoni o te mjere, shikoni vilat e hajdutet, Serbet, greket qe do ju… ne prakun e shtepise tuaj.

    Enveri ka 33 vjet qe ka vdekur. Topin i hengren te gjithe sa qe gjalle.

    Shani Enverin dhe gezojuni diteve me “te Mira” qe pas kesaj vine.
    Kujdes kancerin e zorreve e the mushkerrive.
    Kurseni leke see perndryshe do beheni lende e pare per te mesuar studentet e mjekesise qe pregatiten per te merguar ne europe
    lOl

    Poshte Komunizmi rrofte lumpi.
    Hahaha
    Hani nji ashtu te madh te gjithe qe kernaqeni me liri fjale Po te dhjere e barkthate.
    Mbase ngopeni so kjo e pegera qe shkruan.
    Ajo mbush barkun me ato qe shkruan, what about you

  14. salianji pederast says:

    Ti hani mutin dhe tu pini shurren e hales te gjithe komunistave ku jane e ku nuk jane.Komunistat kane qene njerzit me te ndershem jo ne shqiperi por ne bote, kurse ju shpellar jeni fundrinat,jeni zagar,jeni kriminela,jeni fashista,jeni hajdut dhe vjedhes,jeni grabites me te ndyre,jeni njerez me qelbanik,nuk ka ne asnje te botes.Ju zagar kerkoni te krahasoheni me komunistat,ikni more pordhac te ndyre,felliqesirat e kombit.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email nuk do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme shënohen *

Lini një Përgjigje