Te fundit
“U dashurova me vajzën e një funksionari të lartë". Historia tronditëse e kongolezit që erdhi në ’65-ën në Shqipëri
29 Janar 2023, 18:30Dossier
TEMA
-Dëshmia e rrallë e Zhozef Makanga, kongolezit që erdhi në moshën 8 vjeçare në Shqipëri, dhe pasi u sistemua në Shtëpinë e Fëmijës, së bashku me bashkatdhetarët e tij, u dërguan në Vlorë, ku vuajti gjatë, duke mos e mbushur kurrë barkun me bukë dhe kur shkonte atje kryeministri Mehmet Shehu, ata i mbanin mbyllur, si “fëmijë me ngjyrë”!
Është rritur në Shqipëri, por kurrë nuk e kanë thirrur shqiptar. Ka patur shokë shqiptarë, shtëpi, punë dhe grua në Tiranë, por as kjo nuk ka mjaftuar për t’u ndjerë shqiptar. Gjuha që njeh më mirë është shqipja, shkruan poezi dhe këndon këngë popullore shqiptare, vdes për raki Skrapari dhe më mirë se në shqip, nuk di të shajë në asnjë gjuhë tjetër. Jo vetëm këto, por as 27 vjet të jetuara në Shqipëri, nuk kanë mjaftuar që, Joseph Makanga, të fitonte statusin e shqiptarit. Ashtu sikurse nuk mjaftuan as për dhjetëra fëmijë të tjerë me ngjyrë, që në vitet ’60-të erdhën në Shqipëri nga vendet komuniste të Afrikës dhe që tashmë enden nëpër botë pa identitet.
Drama e tij është që kurrë nuk arriti të ndihej “si gjithë të tjerët” në Shqipëri, edhe pse si gjithë të tjerët nuk ngopej me bukë në atë kohë, pinte çaj me klor dhe i kishte ardhur në majë të hundës, marmelata e krimbur e mollës. Edhe pas përfundimit të studimeve të larta për Mjekësi dhe gjatë punës si kirurg në Spitalin nr.2 në Tiranë, ai mbeti thjesht “kongolezi” apo më keq akoma “zezaku”, për të mos përmendur ndonjë zhargon vlonjat, që Zhozefi e thotë me auto-ironi.
I emigruar më pas nga Shqipëria në vitin 1992, sikurse të gjithë të tjerët si ai, që erdhën në të njëjtën mënyrë në Shqipëri, Zhozefi, në rikthimin e tij të pare, ka gjetur një vend edhe më të huaj, edhe më ftohtë, që megjithatë mbetet atdheu i tij i dytë pas Kongos, ku ka lindur dhe ka jetuar deri në moshën 8 vjeçare. Shqipëria është për të një atdhe kontradiktor, që e deshi por edhe e përçmoi, ku ra për herë të parë në dashuri, por ku për herë të parë ia penguan dashurinë, me të gjitha mënyrat.
Ishte vendi ku nisi të kuptonte botën, por ku u ndërgjegjësua se kjo botë ishte jo vetëm e egër dhe e vështirë, siç është për të gjithë, por veçanërisht e padrejtë me të. E kuptoi këtë për herë të parë, kur nuk ia vunë shallin e pionierit si gjithë fëmijëve të tjerë shqiptarë, kur mbushnin moshën, megjithëse veshët i kishte plot me tallash propagande për partinë që e donte shumë, por që Zhozefi ende i vogël, habitej si nuk mund ta shihte dhe aq më tepër që nuk e ndiente aspak dashurinë e saj për të.
Do t’i duhej të rritej edhe ca për të kuptuar se e keqja më e madhe i vinte nga ngjyra e lëkurës, por edhe nga një regjim që funksiononte në mënyrë të çuditshme, si me hënë, që në vitet gjashtëdhjetë e deshi, e rriti dhe e shkolloi, ndërsa pas viteve shtatëdhjetë e përbuzte, e shihte si agjent të mundshëm dhe e mbante larg. Aq sa thotë se, në 13 vjet që jetoi në Tiranë, fillimisht si student dhe më vonë si mjek, nuk zuri asnjë shok.
Dhe nuk ka sesi të mos i duket e huaj Tirana pas kaq vitesh, në rikthimin e tij të parë.
Megjithatë thotë se e ka ndjekur ndryshimin e saj si edhe të Shqipërisë gjatë këtyre viteve që ka qenë në emigracion, nëpërmjet televizorit satelitor. “Unë shoh vetëm televizionet shqiptare, dëgjoj radiot shqiptare dhe lexoj gazetat shqiptare në internet”, – thotë Zhozefi, i cili që nga viti 1992 jeton në Bruksel, ku tanimë ka krijuar një familje të re dhe ka një vajzë të bukur katër vjeçe, me gruan e tij të dytë, Elizabetën.
Ka mësuar një gjuhë tjetër, frëngjishten, është martuar me një belge, ka bërë studime të tjera plotësuese dhe tanimë punon si dentist në Bruksel dhe nëse nuk e mori kurrë nënshtetësinë shqiptare, tanimë ka atë belge. Kjo sigurisht nuk e ka bërë të ndihet belg, ashtu si nuk ndihet as plotësisht kongolez, megjithëse atje ka ri gjetur nënën e tij dhe motrën.
Në moshën 47 vjeçare, Zhozef Makanga, ndihet një njeri pa identitet të vërtetë, ashtu sikurse edhe shokët e tij me ngjyrë të Shqipërisë komuniste që, në Kongo tani i quajnë shqiptarë dhe në Shqipëri, i kanë quajtur gjithmonë kongolezë.
Historia e panjohur e ardhjes në Shqipëri të fëmijëve me ngjyrë gjatë regjimit komunist, sipas rrëfimit të njërit prej tyre, Zhozef Makangës. Si erdhën dhe u larguan nga Shqipëria pa marrë kurrë statusin e shqiptarit?! Si i fshihnin kur shkonte Mehmet Shehu në Vlorë, paragjykimet e njerëzve dhe damkosja si agjentë…?!
Fëmijët e Afrikës në Shqipërinë komuniste
Ishte vetëm tetë vjeç kur la Kongon, vendlindjen e tij. Bëhet fjalë për vitet gjashtëdhjetë kur, Kongoja bënte përpjekje për të dalë nga kolonizimi. “Kongo kishte qenë koloni belge për rreth tetëdhjetë vjet dhe në vitet gjashtëdhjetë, nisën lëvizjet për pavarësi. Babai im u vra gjatë këtij rebelimi”, – kujtonte Zhozefi, i cili fill pas vrasjes së të atit, që ishte kundër regjimit, u zhvendos në një shtet tjetër afrikan për dy vjet, derisa në fund të vitit 1965, erdhi në Shqipëri së bashku me fëmijë të tjerë, kryesisht nga vendet afrikane.
“Kishte nga ata që i çuan në Poloni, në Çekosllovaki e vende të tjera. Mua më sollën në Shqipëri”, – shprehet ai, duke shtuar se një pjesë e mirë e këtyre fëmijëve, kishin patur prindër në poste të larta shtetërore dhe që për shkak të ndërrimit të regjimit, ishin në rrezik në vendin e tyre. “Kishte shumë fëmijë ministrash e nëpunësish të lartë shtetërorë. Madje thuhej se edhe fëmijët e Kabilës, kanë qenë në Shqipëri”, – rrëfente Zhozefi, duke shtuar se një pjesë e fëmijëve të ardhur, ishin fare të vegjël, ndërsa ai ishte tetë vjeç, kur mbërriti në Shqipëri.
“Na sollën fillimisht në Tiranë dhe na thanë se Shqipëria ishte vendi që do të na shpëtonte nga rreziqet që na kanoseshin në vendet nga vinim. Na premtuan se do të ishim fëmijë të privilegjuar dhe se Partia na donte shumë e, do të na mbronte”, – kujtonte Zhozefi, duke shtuar se nuk ndodhi aspak kështu.
“Një pjesë prej nesh i çuan në Lezhë dhe një pjesë tjetër në Vlorë. Për shkak të klimës së ftohtë, na larguan menjëherë nga Tirana ku, për pak kohë qëndruam në Shtëpinë e Fëmijëve. Unë shkova në Vlorë, ku do të kaloja rreth 18 vjet. Atje na çuan në Shkollën Mjekësore, ‘Jani Minga”, – vazhdonte rrëfimin e tij Zhozefi, duke shtuar se pikërisht në këtë shkollë, ka kaluar edhe vështirësitë më të mëdha, që i vuanin edhe shqiptarët e tjerë, në fakt si varfërinë ekstreme.
“Nuk më harrohet kur vinte karroca e bukës dhe turreshim me vrap si të babëzitur dhe nuk e hanim normalisht bukën, por e shqyenim me dhëmbë atë. Këto nuk janë kujtime të bukura. Për 18 vjet, menyja e mëngjesit dhe e darkës nuk ndryshoi kurrë. Hanim çaj dhe djathë në mëngjes dhe çaj e marmelatë në darkë, aq sa edhe tani kur më kujtohet, më vjen për të vjellë”, – shprehet Zhozefi.
Ai kujton se lumturia më e madhe për ta ishte kur vinin pushtetarët e lartë në Vlorë, sepse vetëm atëherë hanin makarona me salcë dhe djathë kaçkavall. Por tregon se nuk i shqitet nga mendja një rast kur, i fshehën të gjithë fëmijët me ngjyrë që të mos dilnin në rrugë bashkë me fëmijët shqiptarë, për të përshëndetur Mehmet Shehun që shkonte për vizitë në Vlorë.
“Edhe më vonë kur u rritëm, nuk i patëm ato privilegjet që na premtuam. Njerëzit na shikonin si të ishim mostra, ndërsa nga regjimi, nisëm të konsideroheshim si agjentë pa asnjë shkak. Shumë prej nesh përjetuan drama të vërteta dashurie dhe një pjesë i transferonin, sapo binin në dashuri me një shqiptare. Dhe histori dashurie lindën plot. Unë vetë rashë në dashuri me një shqiptare dhe asaj ju desh të vuante shumë për ta kurorëzuar dashurinë e saj me mua”, – tregonte Zhozefi.
Por problemi më i madh dhe borxhi më i madh që i ka shteti shqiptar këtyre njerëzve sipas Zhozefit, është mohimi i nënshtetësisë shqiptare, gjë që ka bërë që edhe sot e kësaj dite ata njerëz të vërtiten nëpër botë as si afrikanë, as si shqiptarë!
Peripecia, pa dokumenta dhe Vital Pakasa, i vetmi që kërkon të kthehet në Shqipëri…!
Ai ka të njëjtën moshë me Zhozefin dhe kur u largua nga Shqipëria për në Kongo, nuk mendonte se do të pendohej kaq shpejt. “Atje të gjithë e thërrasin shqiptari dhe nuk ka arritur të integrohet dot me vendasit, pasi ka patur vështirësi edhe me mësimin e gjuhës. Kënaqet vetëm kur mblidheshim dy a tre shokë të Shqipërisë për të folur shqip. Dhe ne vetëm shqip flasim me njëri-tjetrin”, tregonte Zhozefi, duke shtuar se Vital Pakasa, është i vetmi ndër shokët e tij të Shqipërisë, që dëshiron të kthehet në Shqipëri për të jetuar, pasi të tjerët janë rregulluar në vende të tjera.
Por atij i mungon nënshtetësia shqiptare, ndërkohë që jeton pa dokumenta, ende si refugjat, në vendlindjen e tij. Zhozefi përmend edhe rastin e një shoku tjetër, Jean Matte, që vdiq në Kongo dhe nuk arriti kurrë t’i bënte dokumentet si shqiptar, megjithëse e dëshironte shumë një gjë të tillë. Ndër shokët e Zhozefit në Shqipëri, ka mbetur vetëm një mjek që quhet Yrben Massena.
Tragjedia
“Si ma vranë fëmijën dhe dashurinë në Tiranë”?!
Tragjedia më e madhe e jetës së Zhozefit, erdhi së bashku me gjënë më të bukur që i ndodhi në Shqipëri, njohjes me një vajzë shqiptare, me të cilën ra në dashuri. “Ajo ishte vajza e një drejtuesi të lartë në Ministrinë e Mbrojtjes dhe iu desh të përballonte fatkeqësi të mëdha, për shkak të kësaj dashurie me mua. Madje i hoqën edhe mitrën, për të mos mbajtur fëmijën e një zezaku në bark”, – tregonte Zhozefi, i mbytur nga emocioni.
Nuk e ka të lehtë të flasë për këtë histori, por shton se ajo u bë shkak edhe për vdekjen e babait të vajzës, me një aksident të inskenuar, por që sipas tij, ka lidhje me dashurinë e vajzës së tij. Historia e Zhozefit me vajzën shqiptare, zgjati deri në vitin 1998 dhe tani ajo jeton në Amerikë, ndërsa Zhozefi ka krijuar një familje të re, me një prezantuese radiofonike belge, me të cilën ka një vajzë, që quhet Elyorissa. Memorie.al
57 Komente
Lini një Përgjigje
Më të lexuarat
24 oret e fundit
Javen e fundit
Blog Tema
O shoku gazetar, ky Jozefi ka ardhur në vitin 1965 pra lshtë i datëlindjes 1957 dhe i bie të jetë 66 vjeç dhe 47 siç thua në shkrim
Nuk e kam patur shok, por e kam njohur nga afer dhe kam patur shumë muhabet me Zhozen ne Fakultetin e Mjekesisë. Sepse shok është dikush me të cilin rri dite per dite. Por Zhozef Makanga ishte njeri me karakter dhe besnik. Nuk të linte ne balte. Ajo historia mecate vajzen e ekonomikut është shumë e vërtetë. Të pakten ai duhet të kishte marre nenshtetesine shqipetare. Ky është nje shkrim i vjeter, sepse Zhoze tani është nja 65 vjeç. Se pse botohet ky shkrim, askush nuk e di. "Kongolezet" tani jane neper botë dhe tani ky muhabet është "na ishte njehere dikush". Është shkrim.pa vlere tani. Edhe per ne qe e kemi njohur nga afer është vetem nje kujtim dhe kaq. Por ky i Memories ka rreshqitur duke u marre me arkiva. Ka humbur ne to. Edi Rama i beri gropen kur i dha ne dore çelesin e arkivave. E hoqi qafe.
Historia dhe intervista eshte nje copy paste e vitit 2004/2005. Prandaj edhe mosha rezulton 47 vjece. Nuk eshte lajm i tanishem.
Eshte artikull i 2004. Keta nuk kane cfare te bejne dhe e ripostojne here pas here. E kam pare te pakten nja 5 here te tjera ne 5 vite kete artikull.
Te lexosh keto perallat e Dasho Peles apo Dashnor Kaloçit siç njihet ne popull eshte humbje kohe. Bejini kakën ketij idioti qe dhe kongoleet i fut ne historite e tij groteske.
Perfitimin me te madh ky person e ka nga fakti qe hengri, piu, u rrit dhe u edukua pa asnje kontribut nga ana e tij. Gjithcka fals, nga djersa e shqiptareve. I kam pare edhe ne kampet e pionereve keta kongolezet dhe ishin te trajtuar me mire se ne qe ishim shqiptare. U edukua ne mjekesi ku shume shqiptare nuk mundeshin te edukoheshin ne ate qe donin. Kisha nje te afermin tim qe ishte me mesatare 10 dhe desheronte te behej mjek, por perfundoj ne fakultetin e veterinarise. Ky eshte persekutimi i shqiptareve nga ai regjim, qe ne fund te fundit ishte vendi i tyre. Ky e mori gjithcka ne pjate te florinje, i privilegjuar i sistemit. Donte edhe nje vajze, dhe e la shtatzene pa u martuar. Pra, nuk respektoj rregullat e atij vendi. Vajza qe ky e la shtazane jetonte ne bllokun prane stadiumit Dinamo. Babai ishte nje zoteri burre qe nuk mund te pranonte nje zezak per vajzen e tij. Mijra vjet te trashegimise shqiptare dhe genocidit nga lufterat pa fund me te gjithe fqinjet qe na rrethonin, do te shkonte ne hale te gomarit. Ato gene te bukura te nje vajze bionde me sy te kalterta do te perziheshin me ato te nje zezaku nga Kongo. Merr nje nga vendi i jot ore kongolez dhe gezo femijet e tu te zinj. Familja shqiptare eshte tradicionale dhe nuk mund te pranoje nje zezak ne gjirin e saj. Po jemi raciste, sepse e duam familjen dhe racen tone. Dhe keshtu duhet te jemi. Edhe ti duhet te duash racen tende Zhozef, dhe te marresh nje vajze zezake dhe gezojeni jeten sebashku. Edhe me belgen qe je martuar (nese eshte e bardhe) tregon qe nuk e ke marre mesimin nga Shqiperia. Shpresojn te jete zezake. Nese jo zezake, edhe atje e ke bere nje familje tjeter jo te lumtur.
Ajo bukuroshja jetonte perballe Shtepise Qendrore te Ushtarakeve.Familje e shkelqyer,po ky tipi nuk u tregua besnik.Ajo edhe sot nuk ka pranuar te martohet edhe pse eshte nje yll.
Te qiftë kongua rrobt, racist i qelbur.
Ore, ky ishte femij kur e moren dhe ishte pergjegjesia e shtetit Shqiptar qe ta rriste, shkollonte dhe punesonte. Ne lidhje me rracen qe ti po propagandon, ai eshte thjeshte nje mit. Ka gjuhe, kulture dhe tradite Shqiptare por jo rrace. Kjo e fundit nqs ka ekzistuar eshte perzier disa milona here gjate historise. Perderisa dy njerez duheshin, s'kishte sepse te diskutohej ose pengohej lidhja apo martesa. Fatkeqesisht nderhyrja dhe imponimi i dhunshem i lidhjeve eshte nje tradite e jona qe gjate komunizmit u perkesua duke futur edhe elementin politik, krahinor etj. Ky i shkreti fatkeqesisht kishte edhe lekuren me te erret se mesatarja dhe ishte jabanxhi pa pushtet politik. Duhet te kemi parasysh qe drama te tilla ekstreme dhe absurde i kemi jetuar ne mos te gjithe shum prej nesh. Mjaftonte qe djali te ishte i shtepise se femijes, nga fshati, feje te ndryshme apo "mosozot i PREKUR".
E turpeshme per organet shtetrore para dhe pas rendjes te sistemit
Kjo e ka emrin "mosmirnjohje". Ne nje kohe kur te kercenohej jeta, t'u hap nje porte dhe ti gjete atje sigurine qe te mungonte. Po qe se ndiheshe keq, mund te ikje dhe te gjeje diku tjeter me mire. Te kishe shkuar p.sh. ne Belgjike. Shqiperia te hapi porten e mirseardhjes, pavaresisht varferise se tejskajshme te saje. Natyrisht qe ngjyra e lekures te ka dalluar. Po asnjehere nuk ke qene objekt urrejtje. Te thirrnin "kongolezi"...natyrshem, ai ishe dhe ai je. Pse te vinte turp per kete ? Padyshim je trajtuar njelloj si gjithe te tjeret, bile ca me mire. Ke kryer dhe studimet ne mjekesi, ma parate e ketij populli. Dhe vjen nje dite dhe ti ankohesh....Mosmirnjohes i pafytyre. I ben turp atyre qe perfaqson. Per paralelizem lexo librin e Anna Cohen "The flower of Vlora" dhe do te kuptosh diferencen. Shpresoj ti lexosh keto fjale, me qe thua se lexon gazetat shqiptare.
Motrës sime që kish shumë qejf mjeksinë, nuk shkoi dot pikërisht në atë shkollë sepse motra tjetër kish shkuar për mësuese. Familje komuniste, gjithashtu baba sekretar partie, duhet të jepte shëmbullin personal që kongolezi të bëhej mjek, dhe kirurg në spital. Tetë kilometra rrugë vajtje-ardhje në këmbë deri ne gjimnazin e Krutjes, bënim çdo ditë. Po çfarë të thonim ne kur profesorët ishin nga Trana e vinin nga 100 km larg të na mësonin ne. Nuk e di se me sa dëshirë por me shumë dashuri për ne fëmijët, e ata ishin vet fëmijë (20-30 vjçar) Shënim: - Hajde pirdhu kongolez se fëminët në "Shtëpia e Fëmijës,, hanin më mirë se 90% e fëmijëve në familjet shqiptare të asaj kohe.
Nuk e kuptova se cfarë pe ti si mosmirënjohje te cfarë tregon ai. Është kollaj të ofendosh dikë por është idiotësi të gjykosh kur nuk ke idenë se çfarë tjetri ka hequr në jetë. Mendo që nuk ka pasur as pasaportë shqiptare ndërkohë që kaloi gjithë jetën në Shqipëri. Ti je një klluf I mikut tim që mendon se bota rregullohet rreth teje... Idiot!!
Po ik o "cudi" se na cudite. E cfare i duhej pasaporta ktij ? Ai kishte nje pasaporte nga vendi i tij - Kongo. Pse duhet ta kishte pasaporten shqiptare kur nuk ishte shqiptar? A kishte bere lutje per ta pasur apo jo ? Rrot kari.....Ajo qe i duhej, ishte siguria e jetes..., dhe ajo ju dha. Ajo qe i duhej, ishte nje strehe..... dhe ajo ju dha. Ajo qe i duhej ishte shkollimi,.....dhe ai ju dha...me zemergjeresi. Pasaporta ??!!! Pfff. Ik e bej shurren , legen.
Nuk behet jevgjiti nishanlli, tha Sali Protopapa.
Ne Shqiperi ka 9 minoritete prej qindra vitesh dhe nuk quhen shqiptare, pse duhet quajtur shqiptar nje zezak nga Kongo? Shqiptaret jane te tille nga lidhjet e gjakut nga origjina jo se u rrite apo se u polle ne Shqiperi.
Po pse ti je i sigurt qe je shqiptar e jo turk, arab o me origjine nga afganistani?
Sa shqiptare ka sot ne Europe te cilet kan shtetesi te SHBA e vende te tjera te BE ? Nuk do jen kurre "amerikan" ose italian apo gjerman vendi e as nuk do ndihen kurre te tille por te pakten para shtetit jan te barabarte me vendalit. Dhe Jozefi kte kerkon dhe besoj se ajo shtetesi shqiptare i takon.
O trongull nuk do behet shqiptar, rrace ariane si puna jote. Do behet Shtetas Shqiptar dhe i takon si cdo mongoidi shqiptar qe shkon 8 vjec ne nje shtet tjeter. Ty do te propozoja ta hiqnin shtetesine se me debila nuk behet ky vend.
Nuk i donte kari t'ja jepte shteti shtetesine bytheziut dhe mire beri. Bile per srsyen qe preku nje vajze shqiptare duhej varur kafsha ne litar.
E po kur bejne rracistin mongolet turqeli. Te ahqyeft bithen kongua
Dhe cilet te injoronin o Josef!!!! Plehrat tourkalvanoi!? Kjo eshte fataleeeeeeee!! Shiko ati ne Bruxelles mos te bi ne dore ndonje korrak turkoshqipfoles,kanonise tia shkulesh te gjithe dhembet....
Jo vetem qe je produkt incesti por edhe i keqtrajtuar ne femijeri prandaj vjell vetem urrejtje ndaj Shqiptareve. Je nje plehr qe ha vetem mut ....
turp te te vij qe vjell vrer ndaj nje te ndjeri
Shko ne Greqi dhe hypja evgjitkave greke sepse vdesin per kastravecin e gomarit. Ja u hypin shqiptaret sepse burrat e tyre jane LGBTQ dhe pekedhelin njeri tjetrin me dildo.
S'keni cfare te botoni ju qifsha me gazetarine dy lekeshe dhe ribotoni here pas here si ky rast nje shkrim te para 20 viteve. Ikni pirdhuni me gjithe Kongo.
Po esht e vertete kjo historia e kam patur shoqe ne fakultetin e ekonomise kte vajzen, nje vajze super e cila e dashuronte Zhozenë, cka hequr e mjera me gjith familjen. Kohe te keqija ????
Po po i beri kaken vetes dhe familjes per nje arap te zi, shume goce e mire paska qene.
Ka qene ajka e vajzave o idiot.
Ajka e kurvave
Dhe më pas në pleqëri kjo e mjera ja dha Duart Jozefit apo Jozefi kësaj dhe u ndanë. Ama dashuri paska qënë, meqënëse jozefit ai 30 cm nuk i ngrihej kjo i dha shtymln
Nuk mund te besh te Buzeqesh ,koken e Miut te ngordhur thone Amerikanet..Shqiptaret denoheshin per nje Fjale,e gabeli akoma Qan per nje Gop.
Edhe une kam 30 vjet qe jetoj ne Greqi por shteti Grek na quan Alvanoze.
Ja turkoalvanoset, u vjen vellai nga Afrika dhe shiko si e trajtojne! Pis milet.
Shqipot jane raciste .dhi te zgjebosura me boshtin perpjete .me vjen keq per Africanin qe i ra fati te jetoje me shqipove idiote .
I mbaj mënd disa djem që erdhen në shtëpinë e fëmijës në Vlorë.i rikujtoj zotëit dr se ne .ish fëmijët shqiptarë jetonim më keq se ata .ai s"shqyente bukën evgrurit" që e kishtectë sigurtë çdo vakt por ne fëmijët shwiptarë që jetonim në fshat nuk kishim të sigurtë ss bukën e misrit e as marmalatën dhe çajin çdo darkë e çfo mëngjes që i kujtohen droktorit. Po i kujtoj doktorit edhe lulishten me monumentin e tre racave që deri edhe sot edhe pse aty është instaluar një park lodrash për fëmijë përseri për vlonjtët ai emër i përdoret dhe nuk është pak për të vlerësuar Unë e kujtoj dr kongoles edhe gjat viteve si student ,në se nuk jam i saktë le të koregjoje ai edhe godinën ku jetonte e kishte të zgjedhur jo si ne të tjerët pa përmëndur edhe faktin shumë domethënës që në fakultetin e mjekësisë nuk futej si student çdo shqiptar por të zgjedhur Nuk harroj fjalët e një edukatorje të shtëpise së fëmijës në Vlore që ishte nder më të herëshmet e punësuar aty kur në biseda me të afërmit thoshte " fëmijët kongolezë i trajtojmë nën kujdesje të veçantë,sepse i dinim se ishin pa prinder të gjallë ose me prinder por jo në gjirin e familjeve të tyre".dhe shumë nga edukatoret dhe personeli shërbyes në jetimore ishte ndër më të zgjedhurit Megjithatë disa ndodhi që mundet të kenë qënë prezente mund et ,por nuk janë për t'u përdorur si përgjithësuese Lidhur me shtetësinë mund të ketë patur probleme që konvergjohen me të dhenat juridike në proçedurat e dhënies së shtetësisë ,unë nuk e di por fakti që ish femijët u rritën për dhjetra vite të integruar nuk ka qënë pengesë ndryshe nuk mund të ishe konviktor ,nuk u penguan për studimet e larta apo punësim etj etj Ky shkrim nuk i bën mirë doktorit ,e kundërta po.
Doktori ka vite qe ka nderuar jete. Dhe jam e sigurte qe ky eshte nje shkrim gojedhenash dhe jo nje shkrim i vertete.
Jozefi ka jetuar ne Bruksel qysh prej fillimit te viteve 90(ndoshta fundi i 91). Ka jetuar per disa vite ne komunen e Ikselit(Ixelles) ne te njejten ndertese me nje komopzitor te shquar shqiptar nga Delvina. I kthyer ne shqiptar ishte edhe grindavec aq sa respektin qe kjshin per njeri-tjetrin e kthyen ne urrejtje. Migrimi ne belgjik nuk ishte i pari per Jozefin ndersa gjuhen frenge, nuk e mesoj as ne belgjik dhe jo e jo ne shqiperi. Ajo ishte gjuha, qe kishte trasheguar nga vendi i tije qe ne moshe shume te vogel(Kongo ishte koloni Belge). Gjate qendrimit ne Jugosllavi(migrimi i pare i tije) thuhet se ka qene negative, jo vetem per vendin qe braktisi, por edhe per shqiptaret ne pergjithesi. Ketu eshte fillimi i "njolles ne biografi"e Jozefit. Kohen e lire ne Bruksel e kalonte duke luajtur shahe ne nje klub kosovaresh ne Molenbek. Para disa vitesh ne nje gazete u shkruajte se kishte nderruar jete dhe ka lene mbrapa 3 vajza. Shkrimi duket i pabaze. Ishte i ditlindjes 1956.
Zhosefin e kam njohure mire ketu ne Bruksel ! Ishte shume i dashururare me Shqiprine dhe ne veçanti me Vloren ! Shpeshe, per humor , na thoshte jam : Bejë Vlore. Kam ba disa emisione me te ne Radio : Jehona e Shqipës qe te njifej ma mire dhe që komuniteti ta intengronte. ishte bashke me bashkshorten , nje bjonde Vlonjate që e dote shumë . I bite kitares dhe kendonte ne shqip, shumë bukurë. Në nje rast , ja bera surprizë. Kisha të ftuarë disa artistë ne emision, mes të tyre dhe Ardit Gjebrejen ! Ishin për nje koncert ne Bruksel. E ftova dhe Jozefin dhe erdhi me kitarë. I thashë : Josef ti nuk do flasesh para se më te dhen une fjalen ! E ula në nje pjes te studios që binte si me qenë aty rastësisht. Kur mbarova me artistat tane biseden i kthehem Zhozefit dhe ja dhashë fjalen. Si Arditi,dhe të tjeret mbeten pa tekset. Nuk e prisnin që nje me ngyre të fliste aqë bukur shiqp madje dhe të kendonte bukurë. Zhosefi , punojë si dentist, ketu ne Bruksel dhe u nda nga jeta ne vitin 2017. Në morg , takouam motrën e tij dhe e cila na tha : Zhozefin e keni tuajn d.m.th Shqiptarë ! Shumë Vlonjat na kan telefonuarë , në emisionin special që bemë për te , në Radio me rastin e vdekjes. Madje edhe shku i ti i ngushtë Dr. Masena erdhi posaçerisht nga Vora.
Tema e ke bere pak lemsh historine e Zhosefit. Zhosefi eshte i vertete dhe eshte rritur ne Vlore. Gjithe Vlonjatet e njihnin. Eshte e vertete qe jetonte ne Belgjike. Ke bere sallate moshen. 8 Vjec ne 1965 nuk i bie 47 Vjec sot po nejse. Fatkeqesisht Zhosefi ka tre vite qe ka vdekur tashme, ne Belgjike. Ai vinte ne Vlore pothuajse c'do vit, para se te vdiste. Ne e njihnim personalisht. Kemi pire kafe ne nje tavoline me te. Zhozefi thoshte gjithmone se une jam Shqiptar dhe asnjehere nuk eshte ankuar per vitet ne Shqiperi, apo jeten qe jetoi aty ne prezencen tone. Kishte dhe nje humor te holle e fantastik. Zhosefi u prehte ne paqe.
Turp për një gazetë shqiptare që shkruan marrëzira të tilla kundër vendit dhe popullit të vet. Seriozisht turp, turp, turp. I paskan hequr mitrën vajzës që e ka dashuruar dhe... babai i saj, kuadër i lartë në MM, qënka ekzekutuar (aksidentalisht). Turp të keni që shkruani marrëzira të tilla. E dini ju se, për fëmijët e ardhur nga vendet e huaja, në kohën e diktaturës, ka pasur një status të veçantë për trajtimin dhe sigurinë e tyre? Jeni vërtetë mizerabël!
Kjo interviste është e para 20 vjetëve, dhe botohet nga Memorie.al sikur ka folur këto ditë. Sa për dijeni i ndjeri Zhozef është ndarë nga jeta para 6 a 7 vjetësh.
Zhozefi ka mbi 10 vjet qe ka nderruar jete ne Belgjike
O zoti gazetar qe nuk qenke rracist Jepi motren ose gocen nje personi me ngjyr dhe mos na shit moral ne Dihet qe shqiptaret nuk duan qe femijet e tyre te ndyjn emrin e familjes sot pale ne kohen e enverit apo diku me larg
Shkrim shume i deformuar dhe tendencioz per te perbaltur shqiptaret. E para keta qe erdhen ishin Kongoleze pas grushitit te shtetit ne Kongo dhe vrasjes se udheqesit majtist Patrice Lumbumba dhe jo nga gjithe Afrika. Edhe Kabila (Loren qe sihte per shume kohe president i Kongos) ka qene ne Tirane dhe per cudi nuk ka thene kurre nje fjale te keqe per Shqiperine dhe shqiptaret. E dyta keta jetonin si gjithe nxenesit shqiptare te asaj kohe dhe studionin ose ne gjimnazin e Lezhes ose ne shkollen mjeksore "Jani Minga" ne Vlore gjersa shkuan ne universitet. Askush nuk i perbuzte per shkak te ngjyres. Keto qe thote ky gazetaruci jane thjesht pallavra. Ndonjehere nxenesit benin shaka me ta sepse nuk e kishin mesuar mire shqipen. Njeri nga ata ne Lezhe ( me duket Yrbeni)thoshte: "Une i flet ajo s'me flas, plasi bytha per ajo". Deri ne kufijte e shakase shkonte. Kaq. Asnje persekutim tjeter. E treta ajo qe thote gazetari qe i mbyllin kur Vloren e vizitonte Mehmet Shehu eshte nje genjeshter me bisht. Ata nuk ishin ilegale. M. Shehu e dinte se vete i kishte lejuar ne Shqiperi. Dhe e fundit: asnje nuk vuante per buken e gojes. Kishte varferi, por askush nuk i sulej karroces se bukes si babezitur. Kjo eshte thjesht dashakeqsi. Faktet duhen thene ashtu sic ishin pavaresisht se nuk na pelqente regjimi. Shkollat me konvikt sic ishte J. Minga kishin menca ku servirej ushqim i kontrolluar dhe me norma ushqyese te pranueshme. Ata qe kane qene ne shkolla ne ate kohe i dine keto. Prandaj mos keqinformoni brezin e ri. Sa per dashurine e deshtuar ne Zhozefit, me vjen keq ta degjoj sepse eshte drame humane, por sa drama te tilla u ndodhnin shqiptareve? Pa fund. Pandaj mos na e beni Shqiperine e asaj kohe si Somaline. Nuk ka qene ashtu aspak. Edhe keta gazetare qe e nxijne sot ne ate Shqiperi jane arsimuar. Kaq per sot i dashur "gazepar".
Sepse jemi populli me racist dhe diskriminues ne bote. Ne bejme njeri tjetrin te ndihemi te pavlere, prandaj shqiptaret largohen. Racismi dhe diskriminimi jane veti te injorances, njerez qe as nuk lexojne, as nuk mesojne kur bejne ndonje udhetim jashte vendit. Nuk jemi nga ata racistes qe te sulmojne ne rruge ne vendet e tjera, por kemi stilin tone.
O TEMA. Mos nxirrni artikuj nga senduku. Ato qe i keni nxjerre she perpara 10 viteve. Jozef Makanga ka vdekur perpara 8 viteve. Vitali la vdekur po ashtu. Ata ishin demokratet e pare shqiptare. E shanin regjimin hapur. Prandaj dhe i spiunonin perdite derisa i futen ne burg per agjitacion e propahande. Kush i spiunoi? Shoku dhomes ne konvikt apo muzikanti i famshem qe organizonte mbremjet...
Jevgu ngelet jevg,e mbajtën shqiptarët me sakrifica ashtu ishte koha,e bën mjek pa paguar asnjë lek dhe tani shanë. I ndrit shpirti atij Kuçiotit atje ku është që se paska dashur për dhëndërr,paska pasur të drejtë
Une e di qe keta jane trajtuar mire te ish shkolla mjeksore,kam pasur tezen atje punonjse dhe u jepnin shume dashuri ketyre me ç mbaj mend, per historine me ate vajzen po eshte e vertet ..por per te tjerat di qe nuk kane bere dallim...
E turpshme dhe histori fatkeqe. Rracista te ndyre dhe inferiore te neveritshem.
Ata jetuan si gjithe familjet vlonjate me varferine e asaj kohe,u rriten pa prinderit afer,ne Vlore nuk i perbuznin,disa kane kujtime shume te mira,une vazhdoj ta kem shok Zhakun njeriun e sjellshem e te mire,ata e kujtojne me nostalgji ate periudhe.
Media jone e dashur, sa vjet ka kjo interviste? Nese eshte e vertete gjithmone. Se unë qe e kam njohur personalisht, e di qe ai e donte shume Shqiperine, qe vinte çdo vere dhe nuk harroj asnje nga shoqeria. Dhe jo, gruan nuk e ka pas belge, jeni informuar gabim. Turp per median tuaj, qe nxirni intervista sikur jane zhvilluar tani, kur Zhoze, ka shume vite qe ka nderuar jete. Ndjese paste! Dhe turp per te gjithe ju qe komentoni me urrejte per nje njeri me ngjyre. Ai ishte nje njeri fantastik edhe pse i diskriminuar. Dhe cdo diskriminim qe I behej per ngjyren e lekures e merte me te qeshur, sepse I tille ishte. Lereni te prehet i qete atje ku eshte!
Femijet e ardhur nga lufta civile ne Kongo,u sistemuan dhe u rriten ne disa qytete.Vlora ishte njeri prej tyre ku u rrit edhe Zhozefi.Ai dhe te tjeret u trajtuan shume mire per politike por edhe per keqardhie se ishin pa familje e larg vendit te tyre.Asnje nga ata nuk mbeti pa shkuar ne shkolle te larte.Sa per shtetesin,ata me shume nuk e kerkuan,se mendonin qe mund te largoheshin me kollaj drejt vendit te tyre apo diku tjeter.Ne qoftese,Ai,ka te drejte per pengesat ne dashuri,kerkoni ato tek mentaliteti shqiptar.Jane jo te pakta rastet,qe vajza dhe djem kane patur privime te tilla nga familjet per mosdakortesi te ndryshme,(jo eshte evgjit,cam,e deri ne shqiptar i nje krahine tjeter ,natyrisht e para ishte politika).Gazeta do te bente mire te mos botojketo lloj shkrimesh anti shqiptare,ofenduese dhe jo te verteta.Ai rregjim kishte plot te keqia,ku vitet e fundit te jetes tij krijoj nje varferi te skajshme.Kush ka jetuar ne konvikte e di mire se ushqehej me mire se shume pjesetar te tjere te shoqerise.Intervista qe publikohet duhet te jete shume e vjeter,aq me teper kur personi nuk jeton me.Ne kete menyre me shume ofendohet gazeta .
I mbaj mend kur erdhen ne Vlore,ishin shume te vegjel dhe shoqeroheshin nga tre-kater gra kongolezer te veshura me shume ngjyra te theksuara dhe me koken mbeshtjelle. Ne pamje ishin te gjithe te shendetshem.Ne shihnim per here te pare njerez me ngjyre.Thuhej qe ishin femije komunistesh te shquar ne Kongo.Grate nuk ndenjen shume.Femijet u strehuan ne shkollen e mesme mjeksore me konvikt "Jani Mongs".Nuk eshte e vertete qe kane jetuar ne jetimore.U pranuan shume shpejt nga njerzit dhe u integruan me jeten ne Vlore. Kishin status te vecante dhe u rriten ,edukuan,mbrojten dhe moren arsim te larte,brenda ketij statusi,,,shume me teper se shumica e femijve te shqiptarve. Nuk besoj qe sa shkruhet me siper jane te thena nga Zhoze,besoj qe jane shpifje. Sa per jeten intime,refuzoj te fus turinjte.
Tmerre shqiptare. Injoroi Zhosef. Nuk ja vlen ti kujtosh me. Pune shqiposh. Gjelle qensh.
ESHTE HERA E PARE QE KOMENTOJ ME GERMA TE MEDHA. NE QOFTESE JANE TE GJITHA SHKRIMET SI KY, MOS BESONI ME GJE TE GJALLE MBI TOKE; Të gjitha genjeshtra. E kam njohur kete njeri dhe e di mire historine e tij qysh kur strehoheshin ne shkollen mjeksore ne Vlore qe u strehuan nga Enver Hoxha nga lufta ne Kongo qe dilnin ne Sheshin e Flamurit me kostume te bardha dhe deri sa vdiq. Sa e pa bese kjo kohe dhe si genjen me sy hapet!
Gazeta pèr seriozitetin e vet tè verifikoj mè parè shkrimin sepse personi nè fjalè iku nè parajs pak vite mè parè.E kam patur nè klasè,ka ardhur shpesh nè shtèpi nè orèn e pushimit ,atè qè haja unè merrte edhe ai,kemi qènè sè bashku nè kampin e pionerève.Kishte njè prioritet pèr miqt kongolez sepse çdo ver i dèrgonin nè kampet e pionerève ,i mbaj mènd mir sepse ishin shumè nga Vitali,Zhoze,Jan,Liljan ,Elizabeta,çarl,Yrben etj Problemi i shtatzanis me vajzèn janè probleme private ndèrsa pèr shtetèsin jam plotèsisht dakort qè i duhej ti jepej prej vitesh sepse kèshtu ne si shtet diskriminojm njè qytetar i cili ndjehet pjes integrante e shtetit ku u rrit.I pa harruar kujtimi i tij