Te fundit
Vjosa, parku i parë kombëtar i një lumi të egër në Evropë, The Guardian: Moment historik!
15 Mars 2023, 18:17Kulturë
TEMA
Nga The Guardian
Një nga lumenjtë e fundit të egër në Evropë, ku jetojnë më shumë se 1000 lloje kafshësh dhe bimësh, është shpallur park kombëtar nga qeveria shqiptare, duke e bërë Vjosën të parin e këtij lloji në kontinent. Lumi Vjosa rrjedh 168 milje (270 km) nga malet e Pindit në Greqi përmes kanioneve të ngushta, fushave dhe pyjeve në Shqipëri deri në bregdetin e Adriatikut. I lirë nga digat apo pengesat e tjera artificiale, është i pasur me specie ujore dhe rrit kafshë të egra të panumërta, duke përfshirë vidrën, shkabën egjiptiane dhe rrëqebullin ballkanik të rrezikuar në mënyrë kritike, nga të cilët vetëm 15 vlerësohet të mbeten në Shqipëri. Prej vitesh, ekosistemi i brishtë i Vjosës ka qenë i kërcënuar, në një moment ishin planifikuar rreth 45 hidrocentrale në të gjithë rajonin.
Por të mërkurën, pas një fushate gati dhjetëvjeçare nga OJQ-të mjedisore, Vjosa u shpall parku i parë kombëtar në Evropë. Ambientalistët e përshkruan atë si një vendim historik që e ka vendosur kombin e vogël ballkanik në ballë të mbrojtjes së lumenjve. Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, e shpalli parkun në një ceremoni në kalanë e Tepelenës me pamje nga lumi, ku morën pjesë aktorë dhe ministra. Ai e përshkroi krijimin e parkut kombëtar si një “moment vërtet historik” për natyrën, si dhe zhvillimin social dhe ekonomik.
“Sot ne mbrojmë njëherë e përgjithmonë të vetmin lumë të egër në Evropë,” tha ai. “Kjo është gati të ndryshojë një mentalitet. Të mbrosh një zonë nuk do të thotë ta ruash atë të izoluar nga ekonomia.”
Ai tha se parqet kombëtare tërheqin 20% më shumë turistë krahasuar me zonat e pambrojtura. Mirela Kumbaro Furxhi, ministrja e Turizmit dhe Mjedisit e Shqipërisë, tha se krijimi i parkut ishte pjesë e evolucionit të vendit dhe emancipimit të vazhdueshëm tre dekada pas sundimit komunist.
“Vjosa është një simbol i historisë njerëzore dhe gjithashtu një pjesë shumë e rëndësishme e historisë së vendit tonë”, tha ajo. “Ndoshta Shqipëria nuk ka fuqinë për të ndryshuar botën, por mund të krijojë modele të suksesshme të mbrojtjes së biodiversitetit dhe pasurive natyrore dhe ne jemi krenarë të shpallim krijimin e këtij parku të parë kombëtar në një nga lumenjtë e fundit të egër në Evropë”.
Vendi, i cili tërhoqi 7.5 milionë vizitorë vitin e kaluar, më shumë se dyfishi i popullsisë prej 2.8 milionë banorësh, shpreson të rigjenerojë fshatrat në rajonin e Vjosës nëpërmjet ekoturizmit.
Një bashkëpunim midis qeverisë shqiptare, ekspertëve ndërkombëtarë, OJQ-ve nga fushata Save the Blue Heart of Europe për mbrojtjen e lumenjve të Ballkanit, Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) dhe Patagonia dhe organizata mjedisore synon të sigurojë mbrojtjen e Vjosës dhe ekosistemet unike të saj. Vjosës i është dhënë statusi i parkut të kategorisë II të IUCN, një nivel i lartë mbrojtjeje i ngjashëm me atë të shkretëtirës. Kategorizimi mbulon “proceset ekologjike në shkallë të gjerë”, speciet dhe ekosistemet, thelbësore për të garantuar ndalimin e nxjerrjes së digave dhe zhavorrit. Ai pritet të jetë funksional në vitin 2024.
Boris Erg, drejtor i zyrës evropiane në IUCN, i bëri nderime qeverisë shqiptare për lidershipin dhe ambicien e saj. “Sot shënon një moment historik për njerëzit dhe biodiversitetin e Shqipërisë,” tha ai. “Ne ftojmë qeveritë e tjera në rajon dhe më gjerë të tregojnë ambicie të ngjashme dhe të ndihmojnë në arritjen e qëllimit jetik për mbrojtjen e 30% të planetit deri në vitin 2030.”
Parku do të përfshijë 118 milje të Vjosës në Shqipëri, tre degët kryesore dhe disa tokë, duke përfshirë zonat në rrezik përmbytjeje. Faza II do të shtojë degë të tjera. Ndryshe nga Zonat e Mbrojtura të Shkretëtirës së IUCN, të cilat kufizojnë numrin e vizitorëve, parku do të lejojë turizmin rekreativ dhe disa aktivitete të tjera si peshkimi lokal, veçanërisht për 60,000 banorë.
Qeveria shqiptare po fillon një proces të përbashkët me autoritetet greke për krijimin e parkut ndërkufitar Aoos-Vjosa, duke synuar mbrojtjen e të gjithë lumit në të dyja vendet, të cilët ranë dakord në janar për të nënshkruar një memorandum mirëkuptimi që përcakton veprimet e ardhshme.
Ryan Gellert, CEO i Patagonisë, tha se bashkëpunimi provoi fuqinë e veprimit kolektiv. "Shpresojmë se do të frymëzojë të tjerët që të mblidhen për të mbrojtur vendet e egra që kemi lënë, në një mënyrë kuptimplote," tha ai, duke shtuar se parku ishte prova se "shkatërrimi i natyrës nuk duhej të ishte çmimi i përparimit".
Kompania ka siguruar 4.6 milionë dollarë (3.8 milion £) për të mbështetur parkun kombëtar dhe për të mbrojtur lumenjtë e egër në të gjithë Ballkanin, nëpërmjet Holdfast Collective jofitimprurëse, e krijuar në vitin 2022 kur shpalli Tokën aksioneren e saj të vetëm.
Fushata për mbrojtjen e Vjosës mori një shtysë kur Leonardo DiCaprio postoi në lidhje me të në Instagram në vitin 2019, duke thënë: "Ky është një nga lumenjtë e fundit të egër të Evropës: por për sa kohë?"
OJQ-të thanë se kishte ende punë për të bërë për të mbrojtur pjesët e mbetura të pambrojtura të lumit, duke përfshirë deltën dhe burimin në Greqi. Rama tha se një aeroport i planifikuar në deltën e lumit do të vazhdojë punimet, por pa rreziqe për natyrën./Përshtati Dritare.net
8 Komente
Lini një Përgjigje
Më të lexuarat
24 oret e fundit
Javen e fundit
Blog Tema
Bravo. Tani energjine qe planifikohej te prodhohej nga Hecet aty, do ta prodhojme me pordhet e Rames.
Ca bravo more ! Kjo qe bejne keta eshte karrllek Nuk mbahet lumi ashtu i eger qe te beje permbytje cdo dimet. Keta qena bejne politike dhe propagande qe t embrohet "lumi i eger" ne vendet e tyre i kane rregulluuar lumenjte, I kane thelluar , i kane rregulluar brigjet qe te mos behen permbytje. Kane ndertuar Hidrocentrale qe prodhi=ojne energji. Ndersa neve kerkojne te na kthejne ne Kopsh zologjik, ku ata te vijne per tu englendisur. Nuk duhet lejuar kjo qe thone te huajte. Aty populli vete te vendosi si te behet.Do ishte shume mire t endertohej nje Hidrocentral gjigand , ku do krijohej nje liqen i madh si i Komanit, qe do ishte i lundrueshem do kulivohej peshku, do ndihmonte per te disiplinuar ujerat e lumit dhe te regulloheshin shtrai i Luit ku behen permbytje, si psh aty ne Novosele Po ashtu uji i liqenit do perdorej per vaditje per tokat e fermereve tane daj populli te ngrihet dhe te kerkoje te ndertohet nje Hiderocentral gjigand qe na siguroje edhe energji elktrike te fuqishme dhe Shqiperia nuk do kete me prblem, sepse do i kete Hecet e fuqishme ne Veri dhe ne Jug dhe kjo do permiresoje kushtet e jeteses se popullsise qe banon ne brigjet e Lumit. Ndaj aspak te mos pranohen mendimet e te huajve , Apo keta britaniket qe jane krijesat me ligesi akrepi Ngirihuni o popull, dhe vendosni vete . Mos i degjoni keta qelbesira te huaj, se keta jane si gjarpinj , qe duan vetem te keqen tone
Me pordhat e sat'eme, "tani"
Ky eshte nje vendim arbitrar dhe diktatorial i Qeverise Shqiptare! Publiku, komuniteti dhe banoret e gjithe rrjedhjes se Vjoses, as nuk jane pyetur fare, duke e bere kete vendim korruptiv te Qeverise Shqiptare, pa asnje lloj peshe, te pazbatueshem, abuziv dhe antiligjor.
Edhe kur Vjosa te mbyt Myzeqene ,ne do mburremi dhe do themi"C'na kenaqi!!!" kjo bukuroshja e Leonardos me brire!!Rama do pyes nga K/M: I kemi mire zogjte dhe breshkat???
Nuk ka te bej aspak me ate cfar derdellitet vallen qe hedhit Grupe Te Huajsh Nudo anes Vjoses duke perplasur Bythesh nga Entuziasmi gjasme per nji Natyre te Paster ,mbas se ciles kto segmente te Djallin fshehin Politikat e mosZhvillimit te Shqiperise , pra Pengeses se Shqiperise per te zhvilluar vendin dhe shkeputur nga varesia Energjitike e Botes . Eshte e njejta Taktike si e CHek-ut te Bardhe (Mashtrim qesharak ) duke urdheruar Kafshen Primitive qe qellimishte na vune ne krye te Shtetit (shpellarin salih berisha kte Fiosile te Injoranvces) te shkaterronte gjithcka cdo Industri e Fabrike e Bujqesi pra i Vuri Tritolin Ekonomise Shqiptare ,qe Shqiptaret mos te prodhonin asgje vet dhe gjithcka ta Blinin nga Bota ,duke qen te Varur nga Te Huajt dhe natyroshte mos u zhvilluar dhe keshtu Politika e Djallit do ta kishte me te lehte ta Zhdukte Shqiptaret nga Shqiperia sipas Planit te 1913
Te anullohet Vendimi menjihere ,pa pas Okay-n e gjithe Popullit qe jeton anes Vjoses . Neve Shqiptareve s'na interesojn Planet e Te Huajve ,qe gjate gjithe Historise kane qen Helmuese e shkaterruese per Kombin Shqiptare ,ne si shqiptare kemi intereat tona # nga ato te te Huajve ktu ne vendin tone me Resorset tona . Te Huajve i perlqejne te varferojne Shqiperine e krijojne Kontigjente Sklleverish ,sepse Europa ka probleme me rinine e vet dhe peson Kolpas Standartesh nqs nuk prodhiojne Skllever ne vendet me Politikane Maskarenje . _ Duhet menjiher qe ky Vendim te Anullohet dhe Vjosa te shikohet si nji Lume qe i sherben Interesave te Shqiuptareve jo Djajve te Huaj .Ata le te vendosin ne vendet e tyre me hapsirat e tyre po jo shqiptare . Duhet menjiher Prostesta kunder ktij Vendimi asburd
Se si ne te njeten kohe qe Rama mbajti fjalimin Guardian beri artikullin une se kuptoj. E vertete apo jo ne kete rrast, fakti eshte se shtypi e di me pare se cfare qeverrite do bejne. Keta qe marrin pjese, shqiptare apo te huaj jane shkaterruesit e vendit jo mbrojtesit. Vjosa eshte me te vertete lumi i bukur, njerzit edhe bejne deme, por nderhyrja e qeverrise do behet vetem per te varferua ate zone dhe per te pasuruar te korrupuarit. Shiko disa genjeshtera te Rames. Kur thote: 1- Te ardhurat nga turizmi jane me te medha se te prodhosh buken e gojes.Turisti fillon te shpenzoje sa le deren e shtepise se tij, avione hotele, etj etj dhe sh pak nga keto te ardhura kalojne ne kete zone. 2- Permbytjet ne pjesen e ulet te Vjoses jane normale dhe me shume vlera per pasurimin e tokes. 3- jeta e perditeshme dhe e lire eshte me e rendesishme se vlera monetare qe qeveria i ve cdo gjeje. Perseri kejo vlere monetare eshte manipuluar te pershtatet propagandes se qeverise.4- E pranon hapur se popullsia e Shqiperise eshte me e ulet se 30 vite me pare dhe kush e ka fajin? 5- 30% gjoja te kthehet ne sone Bio nenekuptojne kufizimin si ne gjithe boten perendimore e tokeses buqesore. Kejo do sjelli varferi dhe ulje me te shpejte te popullsise Kush e ndalon qeverine ta mbaje paster lumin pa iu dhene titull special. Por titulli special ka 2 fitime. I kufizon banoret e zones bejne ate qe bejne perdite. Tani duhen te marrin leje per cdo gje. Nga ana tjeter qeveria do marre fonde. Ne te vertete i ka marre dhe do i ndajne shumicen midis klikes. Kur Leonardua i vogel i tha qeverise se Bolesarios ne Brazil, te mbrone Amazonen dmth njeresit e varfer sduhet te mbjellin apo presin dru sepse shtoje CO ne atmosfere. Ai ju pergjith “si ti hipokrit qe jetojn ne vila, udheton me jote dhe avoine private do keshillosh njerezit e varfer si te jetojne?" De Kapricua ishte hipokrit per Brazilin per per Shqiperine eshe nder i madh.. te pakten keshtu na thone.