Pas një shekulli kërkimesh gjendet në Egjipt tempulli i Zeusit

30 Qershor 2022, 20:30Kulturë TEMA

Pas një shekulli kërkimesh gjendet në Egjipt tempulli i Zeusit

Mbetjet e një tempulli kushtuar Zeusit po dalin në dritë në Sinain egjiptian. Zbulimi u bë në zonën arkeologjike të Tel al-Farma, qyteti antik i Pelusium. Zbulimi ka një rëndësi të madhe si shembull i sinkretizmit në antikitet, pra i shkrirjes së besimeve të ndryshme fetare. Në këtë rast, kulti i perëndisë greke të qiellit Zeus ishte bashkuar me atë të hyjnive rajonale që banonin në malin Kasios. 

Një zbulim i shumëkërkuar ky, ku gërmimet e para në atë zonë datojnë në vitin 1910. Ishte arkeologu francez Jean Clédat ai që zbuloi mbishkrime të vona greke në një arkiv që tregonte praninë e një tempulli, të cilin ai nuk ishte në gjendje ta gjente.

GJURMË TË GRANITIT. “Gërmimet e tempullit filluan në afërsi të dy kolonave të mëdha prej graniti, të cilat përfaqësonin derën e hyrjes, e cila ra në tokë për shkak të një tërmeti antik”, tha sekretari i përgjithshëm i Këshillit të Lartë të Antikiteteve Egjiptiane Mustafa Waziri.

“Tempulli ishte ndërtuar me tulla balte mbi një platformë të ngritur dhe tavani i tij mbështetej nga kolona graniti rozë. Një shkallë ngjitëse e mbuluar me mermer është përdorur ndoshta nga besimtarët për të arritur në platformën e tempullit”.
Arkeologët kanë gjetur blloqe të tjera të mëdha graniti rozë në afërsi të tempullit. Ato ndoshta ishin hequr nga tempulli për t’u ricikluar në ndërtimin e kishave. Duke shtrënguar traun, është arritur në tempullin aktual. Këtu u gjet edhe një mbishkrim që plotëson atë të mëparshëm, duke zbuluar se perandori Hadrian (76-138 pas Krishtit) urdhëroi shtesa të reja në tempullin e Zeus në Kasios. Më pas prokurori i Aleksandrisë Titus Flavio Tiziano, vijoi punimet.

BETEJA TOKËSORE DHE KOZMIKE. Qyteti i Pelusium, pranë të cilit qëndronte tempulli, daton në periudhën e vonë faraonike dhe kaloi nëpër epokat greko-romake dhe bizantine. Ishte një qytet-kështjellë i rëndësishëm për të mbrojtur kufijtë ekstremë lindorë të deltës së Nilit egjiptian. Në shekullin e 8-të para Krishtit, mbreti asirian Senakeribi, duke përparuar nga mbretëria e Judës, në një përpjekje për të pushtuar Egjiptin, nuk mundi ta pushtonte qytetin, i cili ra në duart e Persianëve në vitin 525 para Krishtit.

Mali Kasios, objekti i kultit “hibrid”, ndodhet përgjatë kufirit aktual midis Sirisë dhe Turqisë, në një zonë që tani është militarizuar. Pikërisht këtu, sipas mitologjisë greke, ekzistonte lufta për epërsi kozmike midis Zeusit dhe Tifonit, përbindëshit të stuhisë. Zeusi arriti të mposhtte Typhon me rrufenë e tij dhe më pas e varrosi nën malin Etna në Siçili, në një distancë që vetëm perënditë mund ta mbulonin shpejt në kohën mitike.

NJË SHTËPI PËR TË GJITHË PERËNDITË. Mali Kasios (lokalisht i quajtur Jebel al-Aqra) ishte gjithashtu një vend i lashtë adhurimi për banorët e Cananeas (një zonë që përfshinte Izraelin e sotëm, Palestinën, Libanin, Sirinë dhe Jordaninë). Për ta përfaqësonte shtëpinë e hyjnive të ndryshme. Për shembull, të perëndisë së stuhisë Ba’al Zephon. Njerëzit e qytetit të lashtë port të Ugarit e nderonin malin si selinë e pallatit të Ba’al dhe motrës së tij Anat. Mali Kasios përmendet gjithashtu në Bibël, si dhe mali Zafon.

Më pas erdhën grekët që kapën shenjtërinë e malit dhe transferuan kultin e Zeusit atje duke marrë parasysh traditën vendase, duke e riemërtuar pikërisht Zeus-Kasios. Shkurtimisht, të lashtët ishin shpesh fleksibël për sa i përket besimeve fetare, duke i njohur ato të të tjerëve si të vlefshme, deri në pikën e shkrirjes së tyre me të tyret.

10 Komente

  1. N
    Ne Histori paska Dicka qe nuk shkon !

    Tani i kujt eshte Zeusi i Egjyptit apo Gerrqis ! Kur ka ekzistuar Lulezimi Egjyptian dhe Faranet gerqia s'kishte dal ala nga batha e Mashtruseve te Historise ! - Ktu ne hgjithe kte Histori ka dicka qe nuk shkon ! - Kjo tregon qarte ,thenjen e shume Historianeve se Historia e Greqise eshte e genjeshter nga fillimi ne fund dhe qe nga Shkrimi dhe Perendite i jan marre vendeve e popujve e Kulturave qe kan qen shume te zhvilluar ne lashtesi , kur greket s'ekzistonin . Pra i eshte vejdhur Egjyptiabeve Historia per te te krijuar nji Histori te genjeshtert greke e njejta gje qe i eshte bere edhe tritoreve madje edhe Historise shqiptareve qe i mbajnt sot greket si Heronje KOmbetare e deri ke Fustanella e tj etj . - Ne ate epoke nuk njihej afre nji Tolerance e tille ,e s'te lejonte ksuh te ndertoje ti ne Egjypt Tempull te Zeusit - pa e pushtuar ate si vend , kur dihet se ne ato epoka lUfta fetare dmth e besimeve e Perendive ka qen jovetem me e ashper e aspak si shkruhet ktu per te mashtruar Opinion , dhe me e forta eshte se ne ate epoke Faraoniane - nuk kishte lindur ala Zeusi etj prralla te Mitologjise . Boll me .Po ju del maska cdo dite pak nga pak mashtrues te peshtire .Zhapzinje Afrike e libie qe ju solli Djalli ne tokat e Shqiptareve yyyyt ja dhe Zeusi doli Egjyptian ! - hahahahah ju pjerdhsha Historin e mashtrueseve

    1. K
      Klimax

      Për një idiot si puna jote patjetër që ka diçka që nuk shkon. Çfarë të bëjmë, në historinë mijëra vjeçare egjiptiane të dinastisë së faraonëve nuk mund të mohojmë edhe sundimin e persëve, grekëve, romakëve, bizantinëve e me radhë osmanëve e britanikëve. Pikërisht, në periudhën 332-30 para Krishtit ishin grekët që sunduan në atë vend. Një periudhë ku civilizimi grek ka lënë gjurmët e tij deri në ditët e sotme. Po të kujtoj Alexandrinë, qytetin e ndërtuar 2500 vjet më parë. Që të pyesësh se i kujt është Zeusi, është e njëjta gjë si të pyesësh se i kujt është Krishti!

      1. E
        Eshte e kote te diskutosh me Korifillaket tru Pord

        Klimax bytha , i kokrra e llapaqenit ,qe pellet ktu si me qen rritur ne Stanet e Gerrqise se Lashte , cila Histori e tregon kte se Greket na paskan pas pushtruar Egjyptin para Faraoneve ?!!!!!!! Hahahahahahahahah O shemtirat e Njerezimit le qe ti dhe hajmutat si ty ktu ne kte Stan ,s#e fare grek muti , por nji zvarranik ordiner qe kushedi te kan dhem Licensen e Pederastit grek ne Greqi ,por eshte qesharake qe jovetem te ashtuqujturve Greke atje por edhe juve lamasheve sumlepires ju eshte fut ne gjake Genjeshtra me gjithcka Historike dhe po beheni aq Karagjoze saqe , nji dite do befasoni Njerezimit kur te na shkruani se ne XXX epoke te Historise Zoti ai qe krijoj jeten mbi Toke ishte Grek !!!!!!!!!! Haahahahahahaahaha o ter pafytyre ,deri kju mundet te arrij kjo pafytyrezi e Brockullave qe i besojne vetem Zhabzinjte e tufezuar ne ate stan qe sot quhte Greqi ? Si mundet te jet njeriu kaq drit shkurter ,e kan Nastradin e qesharak para gjithe Botes e kujtoje se , mbasi ka mashtruar nji tufe gabelash libaneze ne Greqi po mashtron edhe boten yyyyyyyyyyyyyyyt fare e mutit . Po e mbyll se me vjen te vjelle me lexu komente idiotesh trushpaler kishe si ty etj Korifillake sumcpuar duke ju thene si shpesh her ,qe nqs do kishin ju "Greket"b ka shume Zhvillim ne Lashtesi siedhe ju kan ber shplarje truri (Mashtruesit e Historise ) - perse nuk rreflektoni asnji Inteligjenc e aftesi te Atyre ne Lashtesi por jeni qe nga Mesjeta e deri me sot nji shtet Gabelesh -shtet qe e mban Europa ne cdo drejtim si me Histori etjnji shtet qysh ne Krijimin e tij Rentabel i i Falimentuar ????? Kjo ka nji Llogjike qe tregon qarte Mutin qe jeni .Hajt shko e qiu tani WC-ve e vetmja gje qe dini ta beni mire

    2. n
      nji Tempull Zeusi ne Egjypt !

      Nji Fakt qe pegenjeshtron Hostorine Greke e cila po del qarte nji Bllof i Turpshem i Atyre Mashtrueseve qe Trilluan Grreqine . Duket qarte qe gjithcka eshte marre nga Legjendat dhe Kulturat e tjera si kjo Egjyptiane etj . Duhet menjiher te filloj riShkrimi i Historise dhe njohja e nji Mea Culpa nga Banda Europiane qe per qellimet e veta , Politike e manipulative Fallsifikoj Historine duke shpikur nji te paqene ndonjiher ne kte Bote -"greqine" !!!!!!!!!!!!!!!!!! SKANDAL HISTORIK

      1. K
        Kolkotroni Bithguri

        Gërrgërrqia u formua prej Anglise, Rusise e Frances per here ta pare ne histori si shtet ne vitin 1830. Këto llapaqenët e zes të sotëm graqirë nuk kanë ndonjë lidhje me të bardhët e lashtë.

        1. r
          realist

          Po Shqiperia kur u krijua si shtet ? Plot 85 vjet me vone se Greqia , Italia me 1861 , Franca aty afer , Gjermania me vone akoma . Ne gjysmen e pare te shek. te 19-te nuk kishte shtete , ose numuroheshin me gishtat e njerez dore .

          1. s
            shqipo

            Realist i bythes! Kuptimi eshte i thjesht, nuk ka patur KURRE ne histori ndonje forme shteterore te quajtur Elada (apo Greqi). Per here te pare shfaqet ne 1831, kur ky shtet artificial krijohet nga Fuqite e Medha (ndersa Italine ne formen e sotme, apo Francen ne formen e sotme, apo Gjermanine ne formen e sotme, i krijuan vete popujt dhe udheheqesit e tyre dhe jo fuqi te tjera). Ndersa sa per info, te pakten Mbreteria e Albanise (Regnum Albaniae) ka ekzistuar si forme shteterore qe ne shek XIII-te! Kuptove o gdhe!?)

            1. r
              realist

              Shqipo kari , po ku ka pasur ndonjehere ne vitin 1200 e me tej sic thua ti (shek. 13) ndonje mbreteri ne viset shqiptare , more hajvan ? Po mbret kush ishte ? Si quhej ?

              1. T
                Tanguli

                Nuk kishte mbret o Realist, ishte mbretereshe jot'eme dhe punonte me cobenet e staneve!

        2. s
          shqipo

          O Realist halabak inferior, merr ndonje info fillestare, pastaj mund te gjesh shume studime dhe dokumenta per kete ceshteje. O ANALFABET, KATUNAR INFERIOR, O COBAN PA DHI ... https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Albania_(medieval)

          Lini një Përgjigje