Ndër videot e shumta që kanë qarkulluar në rrjetet sociale pas tërmetit të rëndë në Turqi dhe Siri, bën përshtypje ajo e një pallati që kishte shumë pak kohë që kishte përfunduar. Sipas BBC, pallati në Malatya kishte përfunduar vitin e kaluar dhe në postimet në mediat sociale thuhej se ai ishte ndërtuar në përputhje me të gjithë standardet më të fundit për tërmetet. Në reklamë thuhej se materialet e përdorura dhe puna e kryer ishte e një cilësie të klasit të parë. Por përse u shembën kaq shumë ndërtime të reja në Turqi, duke shkaktuar zemërim te qytetarët?
Rregulloret e ndërtimit janë shtrënguar pas fatkeqësive të mëparshme, më së fundmi në vitin 2018.
Standarde më të rrepta sigurie u vendosën gjithashtu pas tërmetit të vitit 1999 në Izmit, në veriperëndim të vendit, ku humbën jetën 17 mijë njerëz.
Rregullat e fundit kërkojnë që strukturat në rajonet e prirura për tërmete të përdorin beton të cilësisë së lartë të përforcuar me shufra çeliku. Kolonat dhe trarët gjithashtu duhet të shpërndahen në mënyrë të tillë për të absorbuar efektivisht ndikimin e tërmeteve.
Megjithatë, këto ligje janë zbatuar në mënyrë të dobët.
“Intensiteti maksimal i këtij tërmeti ishte i dhunshëm, por jo domosdoshmërisht i mjaftueshëm për të rrëzuar godinat e ndërtuara mirë,” thotë David Alexander, profesor i Planifikimit dhe Menaxhimit të Emergjencave në ‘University College London’.
“Në shumicën e zonave, niveli i lëkundjeve ishte më i vogël se maksimumi, kështu që mund të konkludojmë se nga mijëra ndërtesa që u shembën, pothuajse të gjitha nuk janë në përputhje me asnjë kod ndërtimi të arsyeshëm për termetet”.
“Problemi është se ka shumë pak rinovime të ndërtesave ekzistuese, por ka gjithashtu shumë pak zbatim të standardeve të ndërtimit në godinat e reja,” thotë Alexander.
Qeveria gjithashtu ka miratuar vazhdimisht ‘amnisti ndërtimesh’- praktikisht përjashtime ligjore për pagesën e tarifës për ato struktura që janë ngritur pa certifikatat e nevojshme të sigurisë. Këto kanë kaluar që nga viti 1960, dhe më e fundit ishte në vitin 2018.
Kritikët kanë paralajmëruar prej kohësh se amnisti të tilla rrezikojnë katastrofë në rast të një tërmeti të madh.
Deri në 75 mijë ndërtesa në të gjithë zonën e prekur nga tërmeti në Turqinë jugore u është dhënë amnisti ndërtimi, sipas Pelin Pinar Giritoglu, kreu i Dhomës së Inxhinierëve dhe Arktiktëve turq.
Vetëm pak ditë përpara katastrofës së fundit, mediat turke raportuan se një projektligj i ri po priste miratimin parlamentar, i cili do të jepte një amnisti të mëtejshme për punimet e fundit në fushën e ndërtimit.
Gjeologu Celal Sengor tha në fillim të këtij viti se miratimi i amnistive të tilla ndërtimore në një vend që preket kaq shumë nga tërmetet, përbën një krim.
Pas një tërmeti vdekjeprurës që goditi provincën perëndimore të Izmirit në vitin 2020, një raport i BBC-së turke zbuloi se 672 mijë ndërtesa në Izmir kishin përfituar nga amnistia më e fundit.
BBC
KJO PO QE ESHTE E PADEGJUAR !
E njëjta gjë ështe edhe në Shqiprie, dhe në të, gjitha vendet e korruptume.. Ku jeta e qytetarve kushtone shum lir.. Prandaj Ed Rame Turk hajdut Erdogani, Sali Gerdeci dhe ilir spiun hajduti për her bën biznes me Turqit dhe me njerzit e korruptume..
Lutemi per popullin turk .Zoti i ndihmofte dhe qofte prane tyre ne keto caste te veshtira.
Po perse te lutemi vetem per popullin turk? Po ne Siri a nuk ndodhi termeti? Perse te mos lutemi edhe per popullin sirian qe jane shume, shume me te dobet ekonomikisht se sa turqit.
po e vertet vetem turqia permendet sikur sirianet sjan njerez.
Vertetohet thenia magjike se: sunitet nuk behen njerez,pune korrakesh,pune DNA,pune larosh........lloji i kafshes!
Po pse mor sumeçpuar, nuk ishte Gerqiu qe desh e perzune nga EU ne 2008. Nuk ishte Gerqiu qe me dokumeta te falsifikuara u pranua ne EU. Nuk eshte Gerqiu qe per 5 evro ( edhe euron nuk dine ta pronauncioni) pushtetaret shesin bythen. Nuk ishte nga Gerqiu ajo ZV presidente e loqeve qe u arrestua per korrupsion ne EU. Edhe Greket arabe... sunite jeni se turku dhe arabet i qine grate per 500 vjet. Ty nuk te perfshi me Gerqiun se ti nukje as Grek as Shipetar, ti je vemje qe fshhesh mbas kompjuterit dhe jargavitesh me fatkequesite a njerezimit. Çoban injorant
Mafia e ndertimit duhet te marre denimin maksimal...kurse ty gjakperzjerit Turkofagos nje dite ditë do te ta gjejme adresen dhe do te vijme per qokë te te takojme nga afer...
Moj Edlira akoma mendoni se duke shtypyr te verteten dhe duke kercenuar boten do fitoni parajsen se ndryshe nuk sqarohet zemrimi juaj ndaj realitetit.
Faktet vërtetojnë se Turqia e "fuqishme" është një vend i botës së tretë!
Jemi para eksperiences shqiptare, kur qeveria beri legalizimin e ndertimeve pe leje, qe nje zot e di si jane ndertuar ne lidhje me kushtet teknike. Keto shtepi te legalizuara pas marrjes se certifikates se pronesise te rregjistruar ne hipoteke nje dite shiten dhe behen viktima ata qe nuk kane gisht ne shkeljet e ndertimit abuziv. Pra o njerez jini vigjilenete kur bleni nje shtepi apo apartament. Por qeveritaret ligjerisht kete proces legalizimi e kane bere me hile duke lare duart me qytetaret dhe duke ja kaluar pergjegjsine eksperteve te ndertimit qe vinin para legalizimit dhe jepnin firmen per kolaudimin e nderteses si te sigurte brenda kushteve teknike. Qytetaret paguanin 5000 leke te reja per te genjyer vehten e tyre qe godina eshte ne rregul dhe mernin legalizimin.
I’m construction civil engineer Kur e pyetem Nikolla Verdhen , Dekanin e Fakultetit Profesor- Cfare calculate I behet nderteses ne qofte se termeti eshte mbi shtate balle Ai u pergjigje U ngrite ne kembe e tha duke improvizuar I beni shurren objektit Me vjen keq për viktimat
Ha, hahaaa, e bukur. Nuk kam qene ne ate leksion, lol
Por provat tregojne ndryshe, I nderuar Tomorr, krah per krah ndertesat ne Turqi, njera thermohet si keshtjelle prej rere dhe tjetra qendron. Ju uroj shendet.
Turqia si Shqiperi nuk respktojne kodet a ndertimit dhe kjo eehste pasoja. Shume thone qe termeti ishte shume i forte dhe nje magnitude e tille mbi shtate balle eshte i destinuar te shkaktoje deme. Mbase kane te drejte, por nese godinat do ishin brenda kodeve, mbase dhe demi do ishte me i vogel dhe humbjet e jeteve jo kaq te medha. Nje pyetje: Turqit ndertuan godinat e reja pas termetit ne Lac dhe Kurbin? A jane keto godina brenda kodeve? Larg qofte nuk duam te na ndodhi si ne Turqi.
Larg qofte mos befte vaki një tërmet ishalla fare si ai në Turqi se do të jetë një katastrofë, mjafton të kujtojmë pak atë përpara në Dures se çfarë dreq punë kanë bërë këta hajdutet tanë.
Me cfare po lexojme Turqia ja paska kaluar edhe Bythores per ndertime jashte styandartit te legalizuara nga Ram Brekushexhiu dhe i vdekuri i ringjallur kokrra e mashtruest Artan Lame.