Anijet e lashta greke të fundosura - dhe të grabitura - në Shqipëri

17 Tetor 2022, 22:40Kulturë TEMA

Anijet e lashta greke të fundosura - dhe të grabitura - në

Nga Sadiola Xhelili

Anijet e lashta greke gjenden të shtrira në fund të detit në brigjet e Shqipërisë.

Një pjesë e madhe prej tyre kanë qenë të ngarkuara me antika të çmuara që mund të jenë grabitur.

Disa nga ato jo rrallëherë janë parë të dekorojnë restorante përgjatë bregdetit shqiptar.

Shumica e rrënojave janë anije të lashta greke, romake dhe ilire, shpesh të ngarkuara me thesare, sipas portalit “Greek Reporter”.

Ato anije të gjata e të ngushta bartnin vaj ulliri dhe verë përgjatë rrugëve tregtare midis Afrikës së Veriut dhe Perandorisë Romake, ku Shqipëria, asokohe Iliria, ishte ndërlidhëse.

Autoritetet shqiptare, deri më tani, kanë zbuluar 38 anije të fundosura të panjohura më parë në fund të detit Jon, duke përfshirë gjashtë varka që janë të paktën dy mijë vjet të vjetra.

Rrënojat përgjatë shtrirjes 220 milje të bregdetit datojnë nga shekulli i VI-të p.e.s. deri në Luftën e Dytë Botërore.

Disa rrënoja mbrohen brenda kufijve të Parkut Kombëtar Detar Karaburun-Sazan, kurse të tjerat janë në vende të pashënjuara, pak larg plazheve të Shqipërisë.

Edhe pse vendi po përpiqet të mbrojë trashëgiminë e pasur nënujore të lënë pas dore prej shumë kohësh nga ish regjimi komunist, ruajtja ende merr fonde të pakta nga qeveria.

Pavarësisht kësaj, anijet e lashta greke në Shqipëri mund të jenë grabitur nga trafikantët e antikave

Pas rënies së regjimit komunist të Enver Hoxhës, shumë nga vendet e çmuara të fundosjeve, me anije që mbanin monedha ari dhe artefakte të çmuara, janë zhdukur plotësisht ose janë grabitur.

“Greek Reporter” shkruan se me to, trafikantët e paligjshëm të antikiteteve mund të bëjnë një pasuri në tregun botëror të artit dhe objekteve të lashta.

Brenda Shqipërisë, një amforë e lashtë e gjetur në det mund të arrijë 100 euro, por në tregjet botërore të artit dhe antikave, çmimi i saj mund të arrijë në qindra mijëra euro.

Në qershor 2018, anijet e fundosura antike në detet Jon dhe Egje morën emërtimin “Thesare të Trashëgimisë Kulturore Kombëtare” dhe sipas rregulloreve të reja ndërkombëtare, studiuesit dhe zhytësit duhet të kenë leje të veçantë për t’iu afruar.

Autoritetet, arkeologët dhe historianët në Shqipëri kanë bërë pjesën e tyre për të dhënë alarmin për çështjen e grabitjes së objekteve kulturore nënujore.

Por paçka rritjes ekonomike të vendit dhe perspektivat e mira të anëtarësimit në BE, Shqipërisë i mungojnë fondet e nevojshme për të forcuar mbrojtjen e thesareve arkeologjike që ende qëndrojnë në fundin e detit në brigjet e saj.

Përpos këtyre, anijet moderne që janë fundosur kohët e fundit shiten në tregun e zi për metalet e tyre të rralla kurse ato më të rejat shiten për skrap.

31 Komente

  1. S
    Sadiola Xhelili

    Me kuptoni c’far kam shkruajtur…?

    1. T
      Timo

      Te kuptojme. Por... e di ti qe ai portal hymnizon greket? Dhe ti... qe ke kohe te perkthesh, vajin e ullirit na e shet per.....!!! Veja vet emrin, se desh te keputa nje te shame.... torollake.

      1. .
        .

        HELADHA kudo ... u cmenden nga xhelozia shpellaret Arnaut, te cilet jane vendosur ne rradhe nga Hoxha i lagjes per te njollosin gjithcka Greke dhe te hymnizojn gjithcka Turke. $$$$ Aty qe mbushin nje artikull me komente idjote, baaam plas artikulli tjeter. Aman Mero, meshiroj, jo me Madheshti dhe Kultur Helene. $$$$ Shkruaj hamendesi per Sumer, Feniks, Babilonas, Heroglife, Masaçuta, Inkas, Ilir (pika qe s'ju bie qe dhe emrin Ilir dhe Dardan e moret nga Mithologjia Helene). $$$$$ Per te tilla shkruaj o Mero, jo per mbishkrime 2.5 mij vjecare Helene (qe i lexon gjith bota), ketu jemi Taleban qe nuk na interesojn Kauret.

        1. j
          ja ku doli edhe Picka Greke e Halese Tema

          duket se ky Pedrasti me pasaporte Pedrasti qe pellet ktu ke Tema ,qeka ne shtres sot se s'ka ngren noj kar bythes .Hik mer peder ta dhjefshim greqin shteti me kerme ne Bote qe vetem juve ciganeve minorikare ju duket ndryshe juve pederasteve si nji Bordello Pederastesh . A po sdukeni tamam si talebane .Nji Grek u arrestua para dy javesh ne Gjermani sepse ishte paraqitur nji Firme si Arab Saudit dhe gjasme do financonte si Sheik ,haaaaaaa hahaaa ne fillim Gjermanet u mashtruan nga surrati se Grek hesapi mo , Nji rrace nji surrate me Arabet por pastaj mbasi ben nji Recherche te hollesishme gjeten se Arabi na ishte nji Grek bythqime dhe e arrestuan . _ E more vesh o Picka e Halese Tema ktu ? Hajt shko e qiu tani e vish ne vete . Ne i dhjesim Greqise mbi Olimp

          1. S
            Shmil Gurra

            Na rrofsh bythën ti! Shpikje gjermane, sherr francez. Në shkollat fillore të Suedisë nuk mësojnë më HISTORINË e ANTIKITETIT ngase nuk duan të INDOKTRINOJNË fëmijët më me gomarllëqe. PELAZGO-ILIRIA temë e rishqyrtuar në institutet serioze të botës.

        2. G
          Gjenia

          Evgjenia nga Greqia: Shqipja, gjuha më e bukur! https://www.youtube.com/watch?v=j8h3P1wPuJM

          1. K
            Kuksiani

            Pershendetje Sadiola! Qe je Pro Greke duket nga Artikulli. Artikullu thote qe Jane fundosur Anije Greke, Ilire dhe Romake. Mire qe ato Greket u vodhen ne Shqiperi. Po ato Ilire dhe Romake mos u vodhen ne Greqi? Mos valle dhe just merrniPensionin e "Vorio Epirit"?

            1. S
              Shmil Pollogasi

              KUKËSIAN, ja renegatët shiptarella.

          2. b
            beni

            Nuk e kuptoj perse "anijet e lashta greke" .Nuk kane jetuar te tjere njerez ne kete planet ? Pse te mos jete ndonje egjiptiane ose romake ?

            1. L
              Lina

              Çupëlinë!!!! Greqia u formua si shtet per here te pare ne vitin 1830. Nuk ka grekër as heleneër e as helemudhë para viti 1830!!!! Ku e si e dallon ti vogelushe se çfar aniesh jane atje ne fund te detit, nga vinin e ku shkonin dhe pse u fundosen. I ngjan fatosave shqipfoles te fshatit sovjetik qe perkthinin hisotri me muzhike dhe Lei Fenda.

              1. .
                .

                O Trende-LINA, kur nuk kishte Helen ose Grek (sipas ligesirave debile Arnaute), cfsr emri ti vendosim gjith ketij "bagazhi" te pa fund Personazhesh, Historie, Kulture, ... si do ta quajm Euklidin, Arist-telin, Platonin, Arkimidhin, Miltiadhin, Themistkin, Dhimo-kritos, Isokratin, ... do ti quajm Shqiptar (te rafte pika mu ne pidh), Romak, Turq ... ? $$$$ Kur historia botrore trajton me krenari "Helenistic Period", perse ye te besojm ti Kara kurven. Pa na jep nje justifikim bindes.

                1. M
                  Mati, fshati pranë Athënës

                  Graqia eshte grua e Lindjes dhe dashnore e Perendimit. ----Balkan Ghosts: A Journey Through History by Robert D. Kaplan

                  1. S
                    Shmil Pollogasi

                    Po ata mos dolën në shek. 18 e të thanë ty se jemi greqërqirë? Kush prej tyre tha dicka se ju qiraman¨bythëtarët do bëheni greqëqi?

                2. B
                  Bato

                  Ku ishin keto anijet e mbushura me ar, qe gazetareve greko-shqipo ua kane vjedhur, ne c'brigje?

                  1. B
                    Brockulla nga fisi i Nastradineve te Lashte

                    Greket gjate gjithe kohes madje deri vone ne epoken e Komunizmit e blinin vajin e Ullirit ne Shqiperi me Tonelata pa fund dhe e paketoni ne Greqi duke e tregetuar Europes ose Botes ne Etiketa si Vaje Ulliri "Made in Grecce " !!!!!!!!!! Haaaaaaaaaaaaaaaa haaaaaaaaaaaaa haaaaaaaaaaaa po Cajin e Malit e dini juq qe i kan vene Emrin Caj Grek ?????????? Haaaaaaaaa haaaaaaaaaa Sigurishte qe shume mundet te pyesin se kur do heqin dore kta Karagjoze te Historise me vjedhje /fallsifike /mashtrime , duke e Etiketuar si Greke gjithcka joGreke ! Jane shume te Neveritshem e te pafytyre ,sepse edhe vet Lindja e tyre si Shtet ishte nji Pafytyresi e Paimagjinueshme e papare deri me sote ne Hsitori - Jevgjit e Azise jane te demshem per Klimen e Ballkanit

                    1. A
                      Asro

                      Helenët janë shpikje pushtusish,Helenët janë ardhacakë, Ata dalin vetëm pas shekulli 8 b.c.,Herodoti.

                      1. U
                        Undefined

                        Helenet shfaqen ne shekullin e 5 para eres sone......

                        1. U
                          Undefined

                          100 vjet pas vendosjen se Kolonive egjiptiano-fenikase (6 p.e.s)...ne jug te Greqise se sotme....ne Peloponez si dhe Ishujt e Egjeut....ne ate kohe jane edhe hapat e para te kultures helene qe zanafillen e kane tek... Alfabeti Fenikas dhe Tempujt antike te Egjiptit te lashte.....

                        2. .
                          .

                          Nuk mundet t'ju kthejme pergjigje shqiptareve kur kemi carin ne goje ,sepse kjo eshte Kultura jone Greke qe ju Alvanosat nuk e njihni .Me varin ne goje ,nuk flitet dhe ne e kemi trasheguar kte nga Helenet e Lashte ,ata nuk flisnin gjete gojoreve . Prandaj beni durim Alvanosa Turki boll na replikuar me qellim qe te mbytemi . Eladha ishte edhe Vorio Epiri qe vizoj me kruqe Janullatosi ne misionin e tij ne Skiperia

                          1. K
                            Kuksiani

                            Duket qe e keni mesuar Shqipen ne Shkolle Nate! Historianet e dine shume mire se kush jane Baballaret e Ballkanit dhe gjithe Europes! Historian's Helene shkruan se kur erdhen ne Ballkan, kishin si komshinj Iliret! Ne qofte se do lexonje dicka mbi krijimin e Shtetit Grek ne 1821, mund te te ndihmonte shame. E para do te te vine turn te shame Shqiptaret kudo qe Jane, dhe e dyta mund te krijoje nje ide se nga vjen ti Trung I should qe erdhe ne Ballkan nga nje drejtim I paditur...!

                            1. H
                              Heu bre kuksian !

                              ouuuuuuuu Kuksiani ! Jokeq per nji kuksian . Pse ka pas shkolla fillore nate ne Kuks ? Aaaaaaaa po bo vaki sepse diten shetisnin dhite ju kuksianet e naten mesonit gjuhen shqipe . Ti qeke bo edhe Historina bre Kuksian ? Uaaaaauuuuuu . Me duket ,se dike me fol ene gjuhe tejetr vec shqipes o kyksian ,apo gaboj un ! Un vij nga nji Trung ?????????? Don me than se un vij nga fisi Dru me Pre ? Heh he he haaaaaaaaaaaaaaaaaa haaaaaaaaaaaaaaaa haaaaaaaaaaaaaaa o tze dhjefte Dhia ne Kaptin o trupordhe ne ere . E po kan mesuar edhe dhite e cjapat te shkruajn e komentojne bre burra .hahahaha

                              1. P
                                Paridi qe palloj Helenin ne bithe ne Troya

                                Heu bre ! Shoku s'eshte fare Kusjan ai por noj nga kta Pederastet Graqiret e Halese temes ,qe pergjon pas monitori e vendos Nofka Shqiptari ,sepse ka frik i del bytha zbuluar dhe shqiptaret ja shqyejne hahah . Ndaj ka shume gjasa te jet Krimbi Kadavres Janullles bithqiri me noflken Kuksiani

                          2. E
                            Erdogan

                            Si do i thuash Tele-Fonit ne Glosan (Gluhe Camce) e botes o Idiot turk i vetequajture Skiptare me comentin Asro?Duhet te mesosh Pellazgjiken qe te kuptosh se ne cfare Continenti jeton. Tele ne Greqishten e Lashte do te thote Larg. Shqip nuk ka se eshte copy nga anglishtja. Kurse Foni i thone Ze. Bio-Llogia. Bio-Grafia. Biblio-Thiqi (Biblioteke". Geo-Grafia Persgkrimi i Tokes. Iko-Nomia (Ekonomi) Ligji (low angl) i Tokes. Iko-Genia ka kuptimin e familjes.Te lindurit ne te njejten pjese te asaj familjes. Shqip nuk egzistone. Eshte copy nga family. Tele-Mahos (Telemaku) i biri i Odhiseas ka kuptimin e Betejes nga larg. Shqip nuk ja. Beteja eshte kopy nga Battaglia italisht. Arithmitiqi (Aritmetike). Shqip nuk ka. Arithmos do te thote numer term ky i copjuar nga numerous. Kardio-Llogjy.Behet fjale per Zemren. Psiho-Pathis (Psikopate). I pesuar shpirterisht. Shpirt eshte copy nga Spiritto ital. Sqizo-frene (Skizofrene) ka kuptimin qe nuk mbahesh me. I ke frenat (d.m th trurin) te grisura apo te prishura. Xirurgio (Kirurgi) ka kuptim Veper me Dore.Ergo me to Xeri. Botanike greqisht Botanos i thone Bimeve te copjuar nga "Ilyret Osmane". Zoo-llogi behet fjale per kafshet. Politiqi politike. Dhimo-Kratia. Shtet i te gjitheve. Shqip nuk ka.Shtet eshte copy nga State. Arxeo-Llogia behet fjale per fillim te fakteve mbi jeten e te pareve. Arxi eshte Fillim. Mathimatiqi (Matematike) dicka me te mesuarit sidomos te numerosh. Tele-Orasi (Televizion). Tele greqisht do te thote larg. Orasi eshte shikim,Vizion. Doktori i syve quhet Orato-laringo-lloge nga gjithe Perendimi. Orato Tham Syte. Laring eshte Gryka. Dermatolloge doktori i lekures. Po hoqe nga Fjalori fjalet Greke cdo gje Mbaron per Perendimin. "Pellazagaret" e vetequajture Skiptare do ishin pa Bisht ne qofte se nuk do ndryshonin Glosan (Gluhen" e te pareve te tyre qe i thonin Polis jo Qitet nga Cita. Llaos jo popull ital. Papa jo Prift angl nga Priest. Saleh Proto-Papas eshte Emer turk Mbiemer Greke qe tregon fare qarte (certo ital) qe Mbiemri i Familjes apo Fisit Kombesine. Kaq per sot.

                            1. E
                              Erdogan

                              erDoKarin pederasti , o i semure psiqik shko e mer dozen e bpj gojoret direkt ne praktike se ktu s'te qi asnji shqiptare

                            2. L
                              L

                              Ti o helladhit nacionalist lexo pak si shkruante Homeri dhe cfar do te thote elinika (Ωμυρος).Athina,Larisa,Sparta,dhe futu pak ne google dhe shkruaj .Οι προτη γλλοσσα τον Ετεροκριτον...??

                              1. t
                                taso kume

                                Me duket se spekullohet tek gabimi i arikullshkruesit ku thuhet : aninjet e vjetra Greke, kur GERQI nuk ka patur , mundet te flitet per ATHINE ,SPARTE, etj qytete dhe jo shtet ,GERQINE e krijoje Europa pankristjane tani ne kohet moderne, po ti vini re PESKOV zdhenesi i KREMNILIT u tha grekeve kur u vune saksjonet RUSISE tani ne agresjonin kunder Ukraines : dhe ju jeni dakorte me saksjonet ne ju ndihmuam te beheshit shtet.

                                1. R
                                  Romioi filohelen alla TurkoPontos

                                  ngrhihet filogreku perpjet per nje emer gjeografik qe nuk ka lidhje me te e nuk e kupton emertimin. Ku jeni o romioi filhelene fake ellines wannabes? Ngeli pyetja ne dere... cdo te thot emri ellines? folni ellinika dhe shpjegoni

                                  1. D
                                    Dajti

                                    Po ti moj idiote nga e di qe jane anije greke apo je futur nen uje dhe ke lexuar made in gerqia. me siguri ke gjetur ndonje qyp me mut helen dhe eke ngrene me shume lezet sikur te hanje recel fiku. Anijet Ilire ishin te famshme per kohen, i binin detit Mesdhe me anijet e tyre te forta dhe te shpejta.Helenet dhe greke nuk ka pasur ndonjehere,jane genjeshtra.Greket e sotem jane 90% Shqipetare dhe 10% turq,sllave dhe rome.

                                    1. G
                                      Genti

                                      https://greekreporter.com/2022/10/17/ancient-greek-shipwrecks-looted-albania/

                                      1. s
                                        spata

                                        Per mua rendesi ka qe keto objekte ,te lashtesise ,jane ne ujrat shqiptare .Jane greke ,shqiptare,romake apo egjiptjane ,le ta thone fjalen studjuesit qe merren me kete pune . Ky eshte nje fakte i pa mohueshen se keto thesare flinin gjume ne bregdetin tone .Ne nuk dimi fatin e tyre ,se ne keto anije te mbytura ,nuk gjejme gjurmet e thesarve .Ne to kane mbetur vetem skeletet e anijeve e jo objektet e mbartura ne to .Ne shkrim thuhet se jane gjetur poce me vaj ulliri , thesare e disa objekte te cmuara qe jane vjedhur . Cudija shqiptare dhe fati i tyre skane autor .Sipas te dhenave, te arkeologve shqiptare e te huaj ,mbi keto anije te mbytura,na del se ato u ruajten te pa prekura qysh nga periudha romake ,otomane e ne diktaturen e Hoxhes .Mbas viteve 90 ,kur ne shpallem demokracine, rezulton qe ne keto objekte nenujore ka ndodhur baterdija .Nga kush ?????.Te jene zhdukur nga vete shqiptaret !!!.Nuk ka mundesi teknike mbasi shqiptaret mbas viteve 1990 nuk ishin te zoti te kryenin operacjone kerkimore ne thellesi te ujrave shqiptare .I vetmi versjon eshte ai i te huajve .Kjo zbulohet nese qeverit shqiptare japin detaje per ato marveshje kerkimi e studimi ne bregdetin shqiptare . Po a mund te dalin ne shesh te vertetat e periudhes 1991 e deri me sot ? Nuk besoje se ato do te zbardhen .Aq sa zbardh Drejtesija shqiptare per hajdutet e kriminelet ,ne aktivitetin e perditshem shqiptare ,do te zbulohen dhe ato krime nenujore . Konkluzjoni per Belulin .Mos u lodhni te shkruani, apo te zbuloni ,cfare ka ndodhur e ku fshihen keto objekte nenujore .Ato kane gjetur vendin e tyre dhe i gezojne ato qe dine te mashtrojne e te vjedhin pasurite shekullore te vendeve pa pesh si Shqiperija.Ne nuk zbuluam si u vodh, ne mes te dites, floriri i shtetit e jo te gjejme amforat ne fundin e detit. Doni me per Belulin .

                                        1. h
                                          hahah nuk kan te ndalur Brockullat me Grek !

                                          Dhe ku i lexojne kto Llapiste , se ato na qenkan Anilje Greke ,kur Greqia s'ka ekzistuar fare e snjihej si term ne Lashtesi ? Po kto "Requizitet e Teatrit me Helenet e lashte " perkrenaret etj sende qe mbanin vesh ushkaret e asj kohe ku thone qe jane Greke ????????? Apo vazhdon tashme pervetesimi i gjithckaje Ilire Romake Medhetare nga arixhinjte e Azise qe Europa i Pagezoj me emrin Greke dhe i ngriti Shetin ne Tokat e Shqiptareve !!!!!!!!!! Ku dreqin shkojn kto truPordha Greqie hahahahahah o me qesh me lot me kte injorance Karagjozash te pashembullt . hani hani

                                          Lini një Përgjigje