Te fundit
Fshati i ‘Nuovo Cinema Paradiso’ këndon shqip në malin e Trëndafilave
3 Gusht 2023, 10:21Kulturë
TEMA
Palazzo Adriano, fshati arbëresh ku u xhirua filmi i famshëm i Giuseppe Tornatore, ruan mallin për atdhuen e të parëve dhe synon hapjen e një filaili të Universitetit të Vlorës për t’i mbajtur të rinjtë në vendlindje.
Nga Gëzim Kabashi
Në agun e ditës së parë të gushtit një grup qytetarësh italianë, me prejardhje shqiptare, iu ngjitën Malit të Trëndafilave mbi Palazzo Adriano, një nga qytezat më të bukura arbëreshe të Siçilisë.
Si çdo vit në majë të malit, në lartësinë 1.475 metra ata u kthyen nga ndodhet Shqipëria, atdheu i të parëve dhe kënduan së bashku “O e bukura More”, vargjet e së cilës janë hymni i përbashkët i arbëreshëve kudo ndodhen.
“Ishte emocionuese – tha për BIRN Roberto Ferrara, i cili ka udhëtuar afro dy dorë natën me makinë, për t'iu bashkuar grupit.
“Ndën kryqin që të parët e kanë vendosur majë malit, u kthyem andej nga lind dielli dhe kënduam së bashku – tregoi Ferrara.
“Unë nuk jam arbëresh, por ajo çka përjetova ishte mjaft e bukur – shtoi Roberto, i cili ka patur kujdes që të prjetësojë në foto disa nga këto momente.
Organizatorët e veprimtarisë tradicionale janë të kënaqur që numri i të rinjve është rritur nga viti në vit.
“Me fytyrë nga lindja e diellit dhe me shpirt nostalgjik, ne këndojmë këngën e mërgimtarëve “Moj e bukura More” – tha për BIRN kryetari i Shoqatës kulturore “Skanderbeg”, Giacomo Cuccia, duke shtuar “Ky është një moment i pasur me ndjenja dhe me histori për ne”.
“Palazzo Adriano dhe traditat e tij nuk perëndojnë” shkruhet në posterin që kanë shpërndarë të rinjtë e të rejat e qytezës me 2 mijë banorë.
“Fatkeqësisht, në qytezë e kemi humbur gjuhën e të parëve, por po përpiqemi që të rinjtë të mos largohen nga vendlindja” – vijon arbëreshi Giacomo, një burrë entuziast që i ka lënë pas të 50-tat.
Në mesin e muajit gusht arbëreshët presin vizitën e rektorit të Universitetit të Vlorës dhe shpresojnë në hapjen e një filiali universitar edhe në Palazzo Adriano.
“Kjo nismë dhe të tjera si kjo, synojnë hapjen e vendeve të punës edhe këtu – tregon Cuccia.
Palazzo Adriano është një qytezat më të bukura të Siçilisë.
Jo më kot, regjisori i shquar italian, Giuseppe Tornatore e zgjodhi atë për xhirimet e filmit “Nuovo Cinema Paradiso”.
Ballkoni ku janë projektuar disa nga skenat e filmit, me ngjarje të viteve 1950, dallohet sapo futesh në sheshin qendror të qytezës.
Sallat dhe fasadat ku u xhirua filmi I autorit siçilian janë kthyer në muze të hapura, ndërsa në bashkinë e qytetit arbëresh edhe këtë vit do të rinovohen objektet që shërbyen për realizim e vitit 1988.
Në bashki ndodhet edhe një muze tjetër ku ruhen objekte të arbëreshëve të parë që u vendosën në qytezë.
Në eksponate nuk mungon kryqi, si dhe veshjet tradicionale të të gjithë llojeve.
Pas pak ditësh në Palazzo Adriano do të fillojë Festivali 3-ditor I kinemasë dhe muzeu do të përurohet pikërisht gjatë kësaj veprimtarie – tha për BIRN Giaccomo Cuccia, i cili kujton edhe interpretin kryesor të filmit.
“Toto' Cascia, një djalosh me prejardhje arbëreshe nga qyteti ynë, ishte 10-12 vjeç, kur u përzgjodh të intepretonte rolin kryesor të filmit, pranë aktorit francez Philippe Noiret – tha Cuccia, që ndjehet mirë, pasi Totoja i ka ruajtur lidhjet me qytezën dhe vjen shpesh në Palazzo Adriano.
Po të nisesh nga Palermo, kryeqendra e Siçilisë, duhet të kalosh edhe pesë qyteza të tjera arbëreshe para se të mbërrish në Palazzo Adriano.
Vendasit arbëreshë i ruajnë lidhjet me to, veçanërisht me Piana degli Albanesi, një farë qyteti mëmë, për të gjitha ngulimet e tjera arbëreshe të ishullit të Siçilisë.
Giaccomo Cuccia kërkon që lajmi tjetër për arbëreshët e Palazzo Adrianos të mbetet surprizë.
Në studion e skulptorit Nicola Governali nga Corleone tashmë ka përfunduar boceti i bustit të heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastriotit.
“Mbetet të derdhet në bronx dhe busti i Skenderbeut do të vendoset në qendër të Palazzo Adrianos, për të mos harruar kurrë se nga vijmë e po ashtu për të ruajtur traditat tona shekullore – përfundoi kryetari I shoqatës “Skanderbeg”, Giaccomo Cuccia.
16 Komente
Lini një Përgjigje
Më të lexuarat
24 oret e fundit
Javen e fundit
Blog Tema
Kerkohet nje qeveri nga Arbereshet se na mbyten muslimanet ketu.
Tourkotsami Rrahimondi ka ndonje lidhje me kriqin a kristianet arbereshe!? Normalisht qe jo,ai dhe dy milion shurrsa turkoshqipfoles jane turq....
Eshte vertet e turpshme qe individe si puna juaj hedh vrere ne forumet e shqiptareve. Natyrisht qe nje gojeprishur si puna juaj nuk i ben nder as Greqise te cilen kerkoni ti sherbeni.
O beqoooo ne nuk hedhim vrer,ne thjesht i biem me rrocke kokes cilitdo turkoshqipfolesi te pafytyre qe luan "autochthonous turkoshqipfoles" kur de facto eshte pasardhes i sullton Muratit!!! Fundja nuk perben krim te jesh pasardhes i ciles do rrace a kombi qoft ai turk,arab, UFO ! Perpara Zotit jemi te gjithe njelloi,ok Pafytyresi eshte te mohosh origjinen a ti marresh tjtrit (kristianeve) ifentitetin....! "...nen kriqin te pareve tane kenduam..." A ka lidhje kjo me te pafytyresin Xhufi...!?
Ju qift prifi e pshurri kryqin e nboth jau shti gishtin e bothes qdo te diele ngoj jau shtin prifti krejt families
Pse nga arbereshet…? Nuk do te ishte me mire nga arvanitet.
Arvanitet kane qene ne lufte me turkalvanosat, gjaku sbehet uje.
Hahahaha arvanitet hahahaha....qe jane pjese e asaj mizerje ne ate bordhelo me 500 miliard borxhe......ata arvanite qe ne toke te tyre jane kthyer ne legene e injorante...ne sherbetore e bithe-lepirsa te koloneve te ardhur nga Lindja e Mesme e Anadolli.....ikni o kallare "mblidhni" trute....se jeni bere per te tallur kkkk me keto we shkruani....injorante fetare e legena 300....
Presidenti mysliman, kryeministri katolik, kryetarja e kuvendit popullor katolike, ministra e ministre ortodoksë e bektashinj. Pse duhet të flasësh përçart e të hedhësh helm ngado?!
Nje film i mrekullueshem.Dialogu i djalit me nenen, dhe fjalet e saj kane kuptim vetem me arealin dhe shpirtin shqiptar.e kam pare, sterpar, kishte dicka thelbesore, jo latine, jo italiane ne ate dialog meme e bir.Perse te mos kete nje deputet te arberesheve ne Parlamentin shqiptar, nje zevendes minister te jashtem, te multiresistenti, drejtior te Muzeut apo Bibliotekes kombetare.Ata jane pasaporta europiane e Shqiperise, cmimi qe ka paguar raca shqiptare per te mbrojtur Europen dhe vetveten nga barbaria osmane.
Jan arberesh te ritit grekorthodhoks ,,,dhe jo shqiptar te ritit turk myslyman ,,,,moj e bukura more ,,,peloponezi greqi ,,,
Sakt,por cti besh lyrasheve turkoshqipfolese Xufi, Rrahimondi tourkotsami apo Baba mondi me tanga...... hahahaha!? Varu kkkkkkk,ter jeten mashtrusa e te pabese..."autochthonous turkoshqipfoles"!!!!
Edhe juve nuk jeni shume larg atyre dy te pareve me siper. Nuk ka "arberesht te ritit grekorthodoks" dhe as "shqiptar te ritit turk myslyman", por ka arbereshe te "ritit" shqiptar. I madhi Vaso Pasha e ka lene nje fjale te mencur kur thoshte se "feja e shqiptarit eshte shqiptaria". Nuk eshte feja qe percakton nacionalitetin e nje personi, por ADN-ja. Pa dyshim qe ndonje injorant gjysem analfabet, qe kurre nuk ka lexuar nje liber ne jeten e tij, ben deklarata si ato qe keni shkruar juve dhe ato "miqte" tuaj me siper.
Hahahaha...greko-ordhodhoksve.....keta i kane bere ..shurren ne koke ...o jevgjiti mou....shiko flamurin....ta kuptosh ti dhe ky ....rrumi i zi...qe te mban "iso" ( e verteta dhemb) .....se e kujt ishte Morea dikur......kurse tani gulojn aty .....llojshmeri jevgjitesh si puna juaj....qe qelbni km larg.....rendele 300....varu kkkk punes suaj...pune jevgjish....gjelle qensh.....
600 vjet e prap shqip flasin jo greqisht o te tredhur. Edhe persa i perket orighones shihni dhe flamurin: ai i gerkut vec ca vija ndersa i shqiptarit ka shqiponjen bizantine. Pra kush eshte pasardhes i bizantit?? Ata me flamur e Ottoes se Bavarise??? Edhe dicka o 300 evrosha na shphegoni pse quheni si komb Helene pas emrit te nje rrospie qe e palloi gjithe Egjeu??? Pastaj mburruni
Flamur te bizantit kan vetem orthodhokset neper kishat e tyre bizantine grekorthodhokse ,,,,shqiponja me dy krer ,,e verdh ,,dhe KRYQI ne mes ..