Hapen për herë të parë arkivat otomane në Malin Atos

21 Tetor 2022, 13:35Kulturë Nga Ruben Avxhiu

Hapen për herë të parë arkivat otomane në Malin Atos

Zbulimet e para kundërshtojnë narrativën historike – dëshmojnë marrjen në mbrojtje nga sulltanët dhe Perandoria Otomane të këtij vendi të shenjtë të komunitetit ortodoks


Mali Atos, Mali i Shenjtë i Ortodoksëve, që ndodhet në Greqi, e që funksionon si njësi vetëqeverisëse, përmban në arkivat e tij dokumente që janë thesare për të njohur këtë pjesë të botës në vitet e Mesjetës.

Një nga pasuritë më pak të njohura e të studjuara të këtyre arkivave janë mijëra dorëshkrime të periudhës otomane. Të ruajtura në formën e tyre origjinale, në gjuhën otomanishte të vjetër, ato përmbajnë dokumente zyrtare të kohës, fermane sulltanesh plot zbukurime e me kaligrafinë e monumentale të asaj kohe. Përfshijnë dekrete, dokumente pronash, vendime gjyqesh etj.

Data e këtyre dokumenteve fillon që nga fundi i shekullit të 14 e vijon deri në rënien e perandorisë.

Studjuesi i periudhës bizantine Jannis Niehoff-Panagiotidis është ndër të parët që po zbulon përmbajtjen e rreth 25 mijë dokumenteve të arkivuar, në Malin e Shenjtë të ortodoksëve.

Në një intervistë me Associated Press, ai thotë se dokumentet më të vjetra i përkasin periudhës 1371-1374. Kjo e bën këtë masë dokumentesh më të vjetrin arkiv otoman në dispozicion. Zakonisht arkivat otomane, thotë ai, fillojnë nga koha pas pushtimit të Kostandinopojës, Stambollit të sotëm, që u kthye në kryeqytet të Perandorisë Otomane dhe në qendër të arkivave perandorakë.

Studjuesi tjetër që po bashkëpunon në hulumtimin e këtyre dokumenteve të rralla është Anastasios Nikopoulos, jurist dhe bashkëpunëtor shkencor.

Që të dy japin mësim në Universitetin e Lirë të Berlinit. Prania e Nikopoulosit është e domosdoshme sepse shumica e dokumenteve në fjalë janë të natyrës juridike.

Zbulimet e tyre kundërshtojnë narrativën historike greke e serbe, të një pushtuesi otoman që të vendosur për të shkatërruar krishtërimin ortodoks, që pas pushtimit, konfiskon manastiret e Malit Atos dhe bastis pasuritë e shenjta.

Përkundrazi, duket se Perandoria Otomane e ka marrë nën mbrojtjen e saj komunitetin e murgjve dhe priftërinjve ortodoksë të Malit të Shenjtë, duke ua njohur autonominë dhe duke garantuar sigurinë e tyre nga ndërhyrjet e jashtme.

“Firmanet e Sulltanëve që kemi parë në kullë… dhe vendimet e gjykatave të shtetit otoman dëshmojnë se demokracia e vogël e murgjve gëzoi respektin e pushtuesit”, thotë Nikopoulos për Associated Press.

Sipas tij, një nga veprimet e para të Sulltan Muradit II, sunduesi otoman që  pushtoi Selanikun dhe rajonin ku ndodhet Mali Atos ishte hartimi i një dokumenti ligjor që merrte në mbrojtje komunitetin dhe vendin e shenjtë ortodoks.

“Kjo është shumë domethënëse”, thotë ai. “Vetë sulltani otoman garantonte që sistemi administrative në Malin Atos të ruhej e të mbrohej”.

Studjuesi Niehoff-Panagiotidis pohon të njëjtën gjë, duke treguar rastin e ndëshkimit të rëndë që pësuan disa ushtarë otomanë për disa vjedhje të vogla në një prej manastireve.

“Mund të duket e çuditshme, por otomanët nuk vendosën asnjë ushtar në Malin Atos. Maksimumi mund të kenë pasur një përfaqësues që mbase jetonte në qendrën administrative në Karies dhe e kalonte ditën duke pirë çaj.”

Një tjetër zbulim i papritur për studjuesin Niehoff-Panagiotidis ishte mungesa e plotë në dy shekujt e parë të sundimit otoman për të imponuar ligjin islamik, në Malin Atos apo në rajonet fqinje të Greqisë Veriore.

Autonomia e Malit Atos është nga më të vjetrat në botë. Siguruar për herë të parë me një dekret të Perandorit Bizantin Bazili II në vitin 883.

Pothuajse të gjitha rregullat e hershme të organizimit të komunitetit të murgjve kanë mbetur të pandryshuara deri në ditët tona. Një prej tyre është që gratë nuk kanë të drejtë të shkelin në Malin Atos. Një rregull që vijon të zbatohet me rreptësi.

Dy studjuesit synojnë që një ditë të gjitha këto materiale të dixhitalizohen e të bëhen të shfletueshme e të lexueshme për studjuesit nga e gjithë bota.

24 Komente

  1. E
    Erdogan

    Perse o Ruben e quan Atos dhe jo Athos? Perse ofendon ata qe nuk u turqizuan si you por mbeten besnik te besimit Greke Orthodhokse te Kastriotit. Une e kuptoj Urrejtjen qe kini per ne si Epirote. Si ta kuptojme fjalen Kostandinopoje? Ilyret,Epirotet i thonin Kostantino-Polis. Qender kjo e Perandorise 1100 vjecare ne Nder te Perandorit Ilyre Greke Megas Kostantinos. Andej e mori flamurin (fllug angl) Greke te Bizantit Heroi "tuaj" Kaurri i Derrit Jeorgios Kastriotis. Kaq Urrejtje? Si nuk u bete "Njerez" xhanem.

    1. Q
      Qirje Mico ta qi

      E sheh o Qirje 300 evroje se pederastet e malit Atos dhe ajo Kisha qigreke eshte mbrojtur nga sulltanet, edhe ajo thenia " Stambolli digjet e kurva krihet ",per kete ben fjale. Te fala sateme qirje Arqidhje.

      1. R
        Rrota

        hahahah Erdomuti Erdoganos, o krimb. Patriaraka Ordokose ne çast u be komisarja e dyte e Sulltanit mongol-arab-osman. Komisraet e pare te Sulltanit ishin hoxhallaret.

        1. .
          .

          O debila, analfabet dhe gjysem te ditur. Keto artikuj te shtremberuara te financiara nga propaganda Turke, vetem shtojne budallallekun Arnaut. $$$$$$ Kur gjith Ballkani ishte i pushtuar nga Otttomanet, nga kush rrezikonte Orthodhoksizmin, qe Sulltani "e kishte marre ne mbrojtje" ? $$$$$$ Mardheniet normale, nuk do te thote dhe mardhenie vllazerore. Orthodhoksizmi nder shekuj nuk kishte asnje konflikt me asnje lloj Pushteti, Pushtusi, Diktatori, Satrapi ... sepse kane si parim PAQEN dhe thenien e Krishtit (qe gjendet ne Bibel) ... "Çezarit te Çezarit dhe Perendis te Perendis" (dmth kush ka mentalitet Cezari dhe kush Shpirteror Perendis). $$$$$ Ne te kundert me agresiviteti i Islamit duket perdorur Xhihadin, per nje sharje te Mahmutit, ose per nje shkelje te Kuranit. $$$$$ Te Krishteret edhe qe shikoni PROFETIN e tyre te Kryqezohej gozhduar nga Romaket perseri rruajten paqen me lutje hyjnore. $$$$$ Orthodhoksizmi u perdor me dinakeri nga Sulltani, sepse pikerisht kete thenie te Krishtit, i leverdiste Sulltani qe ta kalonte ne Popullsin e Krishter dhe te mos kishte kryengritje. $$$$$ Madheshtia e Helenizmit dhe e Orthodhoksis eshte BLASFIMI qe te komentohet nga milet i nivelit te ulet mendor dhe kulturor.

          1. S
            Shmili

            ...dhe kur bëhen priftërinjtë ortodoksë (sllavë e greqërë) të pushtetshëm, ahere nisin e bekojnë bishat serbe para se të pushkatojnë fëmijët adoleshentë 14-17 vjecarë në emër të sveti Cavës. idiotë tinëzarë të dobët. ju predikoni paqen kur hapni bythën....

        2. J
          Jorgo

          ik ere sperme anadolli, ju e shpallet sulltanincezar e s;hodhet nje shigjete 4 shekuj, te vetmit qe derdhen gjak ishin arberit

          1. G
            Guri

            GRECO MASCARA Γιαννης Μηλιωκας www.youtube.com/watch?v=7tQvToIifWY

            1. .
              .

              Cfar lidhje keni Ju me ata Arber Orthodhoks (ku akoma edhe Sot Arberit e Italis rruajn Orthodhoksin) qe hidhnin shigjeta ... ju Sot i hidhni LULE Sulltanit. $$$$$ Edhe qe hodhet shigjeta cfar do te thuash ???? Sot si Turko-sperma jeni bere me Turq se vet Turqit (Turqit Gylenista i ndjek Sulltani neper Bot, kurse Turk-Arnautet i shperblen me dhurata sepse dorzojn Gylenistat ne shenj bindjeje). $$$$$ Kurse Sot "spermat e ANATOLIS" se lavdishme therren fut per fut ne Egje me Vellezrit tuaj Turq. $$$$$ A nuk eshte ky realiteti ???

            2. A
              Anton

              Zhulaq Konstandin eshte emer 100% latin .ku e bere grek perandorin krijues te kostantino polis.

              1. a
                albaniafirst

                Ajo qe duket qarte nga komenti juaj eshte se ke zero njohuri per historine. Se pari, kur thua "besimin Greke Orthodhokse te Kastriotit", ben gabimin e pare. Gjergj Kastrioti ka qene i besimit katolik, qe njihte Papen si te parin e krishterimit. Emri i tij nuk ka qene "Jeorgios Kastriotis", sic e quani juve, por "Gjergj Kastrioti", 100% emer shqiptar. Se dyti, "kur thua "urrejtjen qe keni per ne si Epirote", beni nje tjeter gabim per dy aresye: Epirotet e vetete jane shqiptaret dhe se nese e quani veten "grek", ne te vertete jeni "neo-grek" dhe keni zero lidhje me greket antike, qe eshte nje rrace e zhdukur. Ne fakt, dokumentet ekzistuese tregojne se juve jeni pas-ardhesit e asaj popullie qe sot ne shtetin Grek quhen ponti, qe nenkupton te ardhur nga Azia mbas luftes se dyte Ballkanike sipas marrveshjes greko-turke per shkembimin e popullsive. Po keshtu askush nga shqiptaret nuk ndjen urrejtje per juve. Ne te kunderten ne ndjejme keqardhje per persona si puna juaj qe nuk kane identitet dhe perpiqen te vjedhin nje te tille prej shqiptareve, qe jane popullsi autoktone, si pas-ardhes te ilireve te lashte. Se treti, kur thua "Perandorit Ilyre Greke Mags Kostantinos", ben gabimin e trete, pasi nuk ka patur kurre ndonje Perandor Romak me kete emer. Ne fakt, Kostandini i Madh, per te cilin aludoni juve, ka qene 100% ilir nga Nishi, qe sot gjendet nen Serbine. Keto te dhena jane te dokumentuara nga arkivat e Vatikanit, qe hedhin poshte fallsifikimet qe neo-greket i kane bere dhe vazhdojne ti bejne akoma historise. Nuk ka njohur historigrafia e Romes asnje Perandor te saj me origjine greke. Se katerti, perpjekjet tuaja per tu dukur i ditur, me perdorimin e fjaleve angleze eshte teper qesharak. Te pakten, "Google translator" do te ju kishte mesuar se fjala "flamur" ne gjuhen angleze shkruhet "flag" dhe jo "fllug" sic e keni shkruar juve. Shkurt, injoranca juaj eshte evidente ne cdo fushe ku perpiqeni qe te na e mbushni mendjen me genjeshtra qe sot jane shume lehte per tu pergenjeshtruar. Era e internetit po i nxjerr zbuluar fallsifikatoret neo-greke te hsitorise.

                1. j
                  jon

                  90% qe thua jane te sakta. Por une do theksoj akoma se s’ka asnje greek qe te ket bere histori qe nga lashtesia sepse me te drejte greket jane rrace e re dhe cdo grek e di shume mire. Pse dikush thote nje fjale pa kuptim se ne jemi(greket) te lashte sja vlen tu pergjigjesh. Sigurisht pas 50 vites te gjithe shqiptaret, ruset, pakistanezet apo zezaket e pagezuar dhe greqizuar do thone se jane gjithashtu pasardhes te Aristotelit dhe Pitagores. Por kur permend grek duhet te nenekuptosh pseudo besimin fetar ortodoks te kishes se larte greke. Popullsia e thjeshte si une besojme sepse besimi eshte individual dhe tradicional. Por kisha greke gjithone ka qene ministria e puneve te jashme e sulltanit. Sulltani si edhe sot Turqia pa aprovimin e tyre Partiarku as qe zgjidhet. Shume territore te greqise se sotme per shekuj kane qene te pushtuara nga principatat katolike si Venecia , Napoli, Genova apo Spanjolle. Por urrejtja e kishes ndaj katolicizmit ishte kaqe e madhe sa ata ishin hapur sherbetoret me te bindur te Sulltanit. Kur gjoja greke perpiqen te duken se kane urrejtje te madhe per turqite ne te vertete fshehin te kaluaren e tyre te hidhur. Ky eshte ndryshimi midis shqiptareve dhe grekeve. Ne kemi Skenderbeun si puro shqiptar dhe katolik, figura e dyte me te madhe ne histori mbas Konstandinit. Te dy katolike. Greket skane asnje. Zero figure historike qe nga 148 para krishtit kur romaket pushtuan greqine. Sigurisht kane kleftet dhe banditet e famshem me 1820 ku shumica ishin shqiptare, vllake dhe evgjite si Kariaskaqi. Skenderbeu ishte katolik dhe vetem nje idiot mund te thote qe eshte grek. Mua me vjen keq per greket por gjithashtu me vjen deri diku keq, kur shqiptaret vazhdojne te pretendojne se jane pasardhes te Ilireve. Ke ti ndonje fakt per kete teori shqiptare?

                  1. a
                    albaniafirst

                    Sigurisht qe ka shume fakte per origjinen ilire te shqiptareve. Celesi i kesaj lidhjeje jane Etrusket dhe epoka e tyre para-romake. Ishte kroati Milan Shuflaj qe vertetoi i pari lidhjet e shqitpareve te sotem me iliret. Lexo per etrusket dhe do i gjesh vete lidhjet me shqiptaret. Mjafton nje fakt se fjalet etruske te gjetura ne rrenojat e tyre, jane shkruar me shkronja greke dhe ne i perdorim edhe sot ne gjuhen shqipe. Fakti qe jane shkruar me shkronja greke le te kuptosh se mbase alfabeti grek nuk u perket vetem atyre

                    1. j
                      jon

                      Jo. Me vjen keq por pasardhes do te thote se ka lidhje te panderprere deri sot. Fakti eshte qe emeri Alban nqs se s'jam gabim permendet i dokumentuar per here te pare ne shekullin e 11 dhe shqiptar shume me von. Mos harro se historikish jane shkruar per Albane gjithashtu edhe per fise ne turqine lindore apo ne Armeni. Shume historiane mund te shkruajne por lidhjen e pashkeputur historike s'ekziston per asnje komb. Me thjeshte akoma kur njerezit debatojne dhe thone se jane Ilire thjeshte thone se kane perzierje injiorance dhe arrogance. Ne ne debate perfaqesojme veten tone jo historine e nje kombi. Skemi pse te biem ne gracke. Kjo eshte arsyeja qe asnje njeri i kulturuar( vecanerisht perendimoret) perfshi edhe greket se permendin kurr ne debate se kane prejardhje nga te Lashtet. Greket sigurisht me injorance marrin ne pronesi gjithmone shtrirjen territoriale dhe origjinen fetare. Te dyja jane genjeshtera te sajuara nga kisha jo me shume se 200 vite me pare.

                      1. a
                        albaniafirst

                        Albanet kane qene nje fis ilir qe ne antikitet, qe permenden ne dokumentet e Romes. Nuk e di origjinen e Albaneve te Turqise Lindore apo Armenise qe permendni juve, por nuk eshte cudi qe keta te jene emigrante nga Iliria te vendosur ne ato troje, njesoj si Etrusket qe u larguan nga Iliria per ne Toskanen e sotme. Eshte e drejte ajo qe thoni per "vazhdimesine" apo "lidhjen e pashkeputur", pasi ne periudhat qe po flasim, kombet nuk kane qene te perkufizuar sipas standarteve te sotme. Kombet u percaktuan se pari nga portugezet para me shume se dy shekujsh dhe sot jane te perdorura nga cdo gjuhe. Ajo qe dua te them eshte se ka nje lidhje historike midis shqiptareve dhe ilireve te lashte te vertetuar mbi bazen e leksikut prej Millan Shuflajt qe perdori alfabetin dhe fjalet e gdhendura ne muret etruske me ato qe perdoren edhe sot prej shqiptareve. Ne ndryshim nga greqishtja, qe u konservua nga kisha ortodokse, njesoj si latinishtja qe perdoret edhe sot nga Vatikani, gjuha shqipe u konservua dhe u zhvillua nga popullsia qe e fliste ate gjuhe. Duke konsideruar qe permasat e levizjeve te popullsive kane qene teper te vogla, per vete kushtet e transportit dhe terrenit teper te pyllezuar te asaj epoke qe po flasim, do ishte praktikisht e pamundur qe e gjithe popullsia ilire te ishte zhvendosur jashte territoreve te sotme shqiptare. E thene ndryshe, masa me e madhe e popullsise ilirisht (shqip) folese mbeti ne kete zone deri ne ditet tona dhe prandaj ne kemi akoma ne perdorim gjuhen shqipe, qe eshte keshtu baza e lidhjes historike the shqiptareve te sotem me iliret. I njejti vleresim nuk vlen per greket e sotem, te cilet jane me se shumti pas-ardhes te popullsive qe erdhen nga Azia sipas marrveshjes se paqes per shkembimin e popullsive mbi bazs fetare qe u be menjehere pas Lufterave Ballkanike midis Portes se Larte dhe shtetit te porsaformuar Grek ne 1831-shin. Them nuk vlen, pasi gjuha greke, sic e kam thene me lart u konservua nga kisha ortodokse dhe u perhap prej saj ne popullsine qe erdhi nga Azia dhe sot perben bazen e te ashtuquajturit "komb grek", nderkohe qe ne nuk e kemi patur kete mundesi. Sa i perket emrave te ndryshme qe shqiptaret kane patur qe nga koha e antikitetit, duke filluar nga "iliret", "arberit" e deri sot ne "shqiptare", kjo i dedikohet te huajve qe kane shkruar per ne ne te kaluaren, pasi shqipja nuk ka qene nje gjuhe e shkruar deri para shekullit te XVIII, packa se sipas Niko Stillos, kjo nuk eshte e vertete, por une nuk po zgjatem me shume ne kete histori, pasi i perket nje ceshtje tjeter. Ajo qe dua te them eshte se te huajt na kane quajtur me emrat qe jane pershtatur prej gjuhes se tyre amtare. Keshtu "albanet", "albanese" jane sinonime te rrjedhura nga gjuha latine dhe te mbeshtetur ne fjalen "alba", mengjez apo lindje; pra popull qe jeton ne lindje te latineve. Duke patur ne simbolet e tyre "shqiponjen", shume te huaj na quajten si "bije te shqipes", ashtu sic identifikoheshin edhe vete shqiptaret ne mesjete, nga ku rrjedh edhe sinonimi ne gjuhen tone "shqiptar". Sipas meje, keto jane spjegimet me te mundshme ne lidhje me emrin tone te sotem.

                2. p
                  pirro

                  Sepse fjsala ATHOS ose ATOS eshte SHQIP ; Mali i AT-it

                3. S
                  Shqiptari

                  Turkoshaket kur duhej e kane gjetur gjuhen edhe me ortodoksit edhe me katoliket.Shekuj perpjekje per te mohuar gjuhen prejardhjen dhe e gjithe kjo sepse ne thelb kemi ngelur pagane.

                  1. R
                    Rasputini kthyer ne Moske

                    I rashe Botes verdalle po si ne Malin e Atos s'pash valle . Aty ku qihej burri me burre , e ziheshin per carin terheq si ushkure

                    1. a
                      astrit

                      Ballkanasit duhet te rikrijojne historite e tyre qe ne thelb jane propogande nacionaliste. Europa ka investuar shume me fonde qe ne ballkan historite e secilit vend te riformatohen e te bazohen ne arsyetimin shkencor te dokumenta e jo ne interpretim dokumentash me subjektivizem nacionalist.

                      1. x
                        xzy

                        Grekët e sotëm janë pasardhêsit ligjorë të helenëve të famshëm. Pasardhës tê padenjë vêrtet, pothuajse bastardë, por gjithsesi pasardhës ligjorë. Nga ana tjetër nuk ekziston asnjë fakt, asnjë fjalë, që dëshmon lidhjen tonë me ilirët. Pas pushtimit 450 vjeçar turk edhe lidhjet kulturore me arbêrorët e lavdishëm, si Muzakajt, Lekët, Kastriotët, Arianitasit, Vrana Kontët, etj etj u dobësuan fare. Sot ne e quajmë veten shqiptarë, dhe jo arbërorë. Që do të thotë : shqiptarë = një përzierje turko - arbërore. Në shumicë u transformuam në myslimanë, në fenë e pushtuesit! Prandaj ta lejmë grekun dhe të shohim punët tona se jemi ku thërret qameti.

                        1. q
                          qijre helenaqis

                          xzy , shko e boj noj Gojore ne WC e Kishes si bo papus e janullatos qe ja merr ne goje gjithe Dhjakerve plehr Karagjoze . Helen e tu or qijrje , ka jetuan vetem ne Prrallat e Omerit hahahah karagjoze qe ju kan dhjer ne Koke dhe ju qelbni ala sot .papsusin ne byth ta befte Gamori .ju jeni funderinat e njerezimit rraca e genjeshtert ,jevgjite primitive ,qe derdellisni Cfra ju kan Dhi kokes Europianet ,nderkohe qe ne Praltike jeni ngjani e jeni trashgimtaret e Gabeleve te Azise tufezuar ne Tokat e Arbrit ,ju a shkerdhefte Gomari bythet e ja derdhte Papus-it janulles ne goje ,qelbsa te pafytyre .

                          1. a
                            albaniafirst

                            xzy-qe nga fjalia e pare jeni totalisht gabim ne ate qe keni thene. Se pari greket e sotem jane krujaur nga nje konglomerat popujsh duke filluar nga shqitparet, vllehet, turqish dhe popullsish te ardhura nga Azia sipas marrveshjes per paqe midis Portes se Larte dhe shtetit grek te porsaformuar. Ky shkembim popullsish u be mbi baza fetare, kur tere myslimanet, apo te pakten pjesa me e madhe e tyre u zhvendos me force ne Turqi dhe prej andej erdhen popullsi ortodokse jo greqisht folese. Edhe sot pasardhesit e tyre quhen "ponti" dhe jane lehtesisht te dallueshem nga tiparet e tyre aziatike. Thjesht, greket e sotem kane shume pak, per te mos thene nuk kane fare lidhje me greket antike. Sa i perket lidhjeve shqiptaro-ilire, kam dhene informacion te bollshem ne komentet e mija me "Jon" me siper. Ne 450 vjet te pushtimit osman, qe per te qene me te sakte kane qene gati 500 vjet, nuk ka patur zhvendosje te popullsise turke sic e quani juve, por qe ne fakt ka qene osmane apo garnizone te tyre (qe ne fakt nuk ka qene vetem turq) ne trojet tona. Ne te kunderten, ka patur garnizone ushtarake me ushtarake vendes si dhe nje administrate osmane, ku shumica kane qene perseri vendes, me perjashtim te ofiqareve te larte qe caktoheshin nga pushteti qendror, sic ishin valinjte, qe per hir te se vertetes disa kane qene perseri vendes. Keto te ardhur kane qene shume pak per te ndryshuar strukturen e popullsise vendase qe mbeti deri diku origjinale. Ne lidhej me fene; konvertimi masiv ne islam ne Shqiperi dhe Bosnje filloi ne vitet 1820, si kunderpergjigje e regjimit osman kundrejt levizjeve per pamvaresi qe filloi ne Serbi dhe Greqi ne 1821-n. Kjo u arrit nepermjet politikave diskriminuse per popullsine e krishtere, te ciles u mohohej e drejta e trashegimise se drejtperdrejte nga babai tek djali, pa paguar nje takse qe shume here e kalonte vleren e prones, e drejta e mbajtjes se armeve dhe sidomos politika e marrjes se femijeve te krishtere per ne ushtrine osmane te trupave elite, sic ishin jeniceret. Mjafton qe te marresh parasysh gjeografine e shperndarjes se popullsise se konvertuar ne myslimane, per te kuptuar se si funksionoi kjo politike e pushtuesit osman. Zonat malore, ku pushtuesit nuk depertuan kurre, si Mirdita apo Himara, mbeten te krishtera, ndersa zonat e ulta u konvertuan ne mase. Kjo nuk i beri keta njerez turq. Sic e dini shume mire edhe juve, kombesia e nje personi varet nga lidhjet e familjare te gjakut dhe jo nga feja. Pra "shqiptare" nuk do te thote "perzierje shqiptaro-turke" sic thoni juve, por lidhet me simbole te nacionit tone, per te cilat kam folur gjithashtu me siper ne komentet qe kam shkembyer me "Jon".

                          2. P
                            PER ATA QE NUK E DINE

                            Ne flasim SHQIP dhe kur nuk e kuptojme cfar thote tjetri i temi SHQIPTOJE MIRE qe dote thote FOL QARTE . NE CILIN VEND TE EVROPES PERDORET KJO SHPREHJE .P SH ITALIANET NUK THONE ITALISHTTOJE APO GREKERIT GREQISHTOJE E KESHTU ME RRADHE TE GJITHE POPUJT E EVROPES .NUK E DI NESE ME KUPTUAT .

                            1. E
                              Erdogan

                              Shqiptoje do te thote qe Agrion ta besh te Eger zoti me comentin PER ATA QE NUK E DINE. Spileo eshte shkruar nga Omiros ne Ilyadhe ne Shpelle. Spathi ne Shpate. Spiti ne Stepi.Hospitale.. Geo-Grafine (Pershkrimi i Tokes shqip) "shqiptohet" Gjeografi. Dhimo-Kratia (Shtet i te gjitheve) ne Demokracy. Megjithese shtet eshte opt nga State. Ekonomi greqisht do te thot Ligj mbi Pronen. Ikos eshte Prone Private kurse Nomos eshte Ligj nga Low angl. Astro- Nomi greqisht Lugji mbi Yjet. Astrology behet fjale per Yjet. Ylli vjen nga Ilos greqisht. Arnautet nuk i lane "te tjeret" te shkruajne Gluhen (Glosa) e tyre "Pellazgjike". Arthmi-tiqi (Aritmetike). Arithmos eshte numer. Shqip nuk ka.Este number italisht. Kjo do te thote ta shqiptosh Ta besh Glosan Gluhe pastaj Gjuhe. Amicon italisht ne Mik,apo Armik. Family ne Familje.Femije. Female ne Femer. Masculine ne Mashkull etj. Foto-Grafos greqisht do te thote Shkruaj Pamjen.Shqip nuk ka as Shkruaj nga scrive as Pamje nga Aparence. Tele-Fono greqisht do te thote Ze nga Larg. Tele do te thote Larg. Shqip nuk ka se larg eshte (este) angl nga Large.Kurse Foni greqisht eshte ze. Vivlio-Thiqi (Biblioteke) greqisht do te thote Vend ku mbahen Librat. Shqip nuk ka. Ta shqiptosh do te thote Agi Saranden e Kastriotit ta besh Sarande. Plani ishte ta ndryshonte ne Porto Eda ne nder te vajzes se Duces. Argjiro-Kastron (Castjella e Argjiros) ne Gjirokaster. Castle ne Kestjelle. Saint ne Shen. Epirotet dhe Kaurret e Derrit i thonin Agios. Agia Sofia eshte ndertuar nga Perandori Ilyre Greke Iustinianos ne 532.A.D. State ne Shtet. Ilyret i thonin Kratos. Aristo-Kratos (Shtet i Persosur).Aristokacia etj.e te tjera,Ecetera. Kaq per sot zoti me comentin "PER ATA QE NUK E DINE". Meso te Verteten (Vero ital) se do te te bej Mire. Degjo Shaqon ty.

                              1. b
                                ben

                                Erdogan-shume nga spjegimet qe jep jane nje konglomerat midis gjuheve te cunguara italiane/latine dhe asaj angleze, qe zotrote jeni perpjekur qe ti lidhni me gjuhen greke. Natyrisht nuk eshte faji juaj qe keni njohuri fillestare mbi keto gjuhe, por ne raste te tilla, individe si puna juaj, me mire te heshtin dhe te mos shpikin gjera qe ne gjuhen popullore quhen budallalleqe. Askush nuk e ka mohuar se shume fjale qe lidhen me sinomet apo simbolet e shkencave vijne nga greqishtja e vjeter. Kjo nuk d.m.th. se ne nuk kemi sinomime te ketyre fjaleve ne shqip. Pa dyshim qe gjuha shqipe, ajo greke dhe latinishtja kane marre fjale te huazuara nga njera tjetra, pasi jane gjuhet me te vjetra te Europes. Ajo qe juve, apo te tjere si puna juaj nuk i keni dhene kurre nje pergjigje te qarte eshte pyetja se cfare lidhje kane ata qe sot popullojne Greqine me greket e lashte, kur dihet se si kane ardhur te paret e tyre ne keto troje, mbas Lufterave Ballkanike ne vitet 1800. Jam shume i sigurte qe juve personalisht keni me shume gjak shqiptar se sa te ndonje popullsie tjeter qe sot jeton ne territorin e shtetit grek, packa se jeni gjakprishur perderisa beni politiken e neo-grekeve kunder kombit te te pareve tuaj, por perseri ky fakt, sido qe te jete nuk i jep pergjigje pyetjes qe kam bere ketu me siper, por edhe ne shume komente te tjera me individe qe mbrojne te njejten ide sic edhe juve.

                              Lini një Përgjigje