Kostandini i Madh: Pushtuesi i krishterë i Romës së Lashtë

18 Qershor 2022, 20:30Kulturë TEMA

Kostandini i Madh: Pushtuesi i krishterë i Romës së Lashtë

Konstandini I ishte perandori i parë dhe i vetëm romak që mori titullin I Madh. Një udhëheqës revolucionar dhe i pandalshëm, ai ishte gjithashtu perandori i parë që u konvertua në besimin e krishterë, duke shpallur krijimin e një Perandorie të re Romake, akt që do tësillte në fund edhe rënien e saj.

Po kush ishte Kostandini i Madh? Lindi në qytetin Naisus (në Serbinë e sotme) më 27 shkurt 272 Pas Krishtit. I ati i tij, Flavius Konstancius, ishte një nga truprojat e perandorit të atëhershëm Aurelianit. E ëma e Konstandinit, ishte një grua greke e varfër me emrin Helena.

Konstancius i ngjiti shpejt shkallës e karrierës në radhët e ushtrisë romake, duke u bërë guvernator i provincës romake të Dalmacisë. Në vitin 284, Diokleciani u bë sundimtari i ri i Perandorisë Romake. Disa vite më vonë, ai emëroi si bashkë-perandor mikun e tij të ngushtë Maksimianin.

Në vitin 288, Maksimiani deklaroi se Konstanci do ti bashkohej prefektit të tij në provincën e Galisë, që sot përbëhet nga Franca, Luksemburgu, Belgjika dhe Zvicra. Më vonë,Maksimiani do të emëronte Kostancin mëkëmbës të tijin Çezare në Tetrarkinë e Dioklecianit.

Gjatë asaj kohe, Kostandini i ri u rrit dhe nisi të shërbejë si trashëgimtari i të atit, deri në vdekjen e tij në vitin 306. Kostandini kishte marrëdhënie të afërta me paganët dhe të krishterët. Megjithëse u rrit si pagan, ai ishte tolerant ndaj kësaj feje.

Konstandini zhvilloi në emër të Dioklecianin në disa luftëra në Siri, Mesopotami dhe madje edhe Britani. Pikërisht në Jork të Anglisë vdiq Konstanci në vitin 306. Para vdekjes së tij, ai shpalli synimin e tij për ta bërë perandor djalin e tij Konstandinin. Provincat e Galisë dhe Britanisë ndoqën shumë shpejt shembullin e tij.

Kostandini e shpalli veten Çezar, gjë që sfidoi direkt bashkësundimtarin e tij Maksentius. Si perandori i ri i Romës, Konstandini sundoi mbi një nga ushtritë më të mëdha romake në Gali, Britani dhe Spanjë. Ai drejtoi disa projekte infraskrukturore të mëdha në kryeqytetin gal,Trier, ku përfshiheshin fortifikime të rikonstruktuara, një kompleks i madh pallatesh, një sallë audiencash, dhe një banjë perandorake.

Menjëherë pas fillimit të mbretërimit të tij, pati shumë komente se sundimi i Konstandinitishte i ngjashëm me atë të babait të tij. Deri në vitin 311, ai sundonte mbi perandorinë perëndimore, ndërsa një sundimtar i ri, Liciniusi, kontrollonte Lindjen.

Maksentius u ndje i tradhtuar nga humbja e papritur e pushtetit, dhe nisi një luftë hakmarrëse kundër Kostandinit. Ai mori kontrollin e gjithë Italisë, ndërsa Konstandini u zhvendos në Milano për ta rifituar atë. Kur po marshonte drejt Maksentiusit, ushtria e tij mbajti për herë të parë pankarta me shkronjat greke X (chi) dhe P (rho) që shkruanin “Krishti.

Kostandini pretendoi se Zoti i kishte folur, dhe e kishte udhëzuar të mbante këto banderola për të siguruar fitoren. Ushtria e Konstandinit e mundi atë të Maksentiusit. Licinius u detyrua të dorëzonte fronin e tij në këmbim të faljes së jetës. Por pasi mori pushtetin, Konstandini e vrau. Për herë të parë në shumë vite, Roma kishte një perandor të vetëm.

Dhe për herë të parë në histori, ai ishte i krishterë. Paraardhësi i Konstandinit, Dioklecianikishte zgjedhur Nikomedian (në Turqinë e sotme) si selinë e tij të pushtetit në Lindje. Por perandori i ri pranoi zhvendosjen e qendrës së perandorisë së tij drejt Bizantit.

Ai zgjodhi të krijojë një kryeqytet të ri të Perandorisë Romake Lindore, Kostandinopojën, e cila u shndërrua në një qendër të mësimit të krishterë dhe ruajtjes së kulturës. Qyteti strehonte relike të famshme siç ishte Kryqi i Vërtetë ,që besohej se ishte kryqi mbi të cilin u kryqëzua Jezu Krishti 300 vjet më parë, dhe Shkopin e Moisiut.

Kostandini e ndërtoi Kishën e Shenjtë të Apostujve të Shenjtë në majë të tempullit të vjetër të perëndeshës greke Afërdita. Perandori i krishterë i sapokonvertuar, mori përgjegjësinë për politikën e re fetare në Perandorinë Romake, për të ndalur armiqësinë në rritje midis paganëve romakë dhe të krishterëve.

Në një përpjekje për të lehtësuar disi tensionet, Konstandini e legalizoi Krishterimin, dhe i ndaloi të krishterët të merrnin pjesë në fenë pagane, gjë që nxiti luftën ndaj të krishterëve jo-praktikantë. Në një përpjekje për të forcuar harmoninë shoqërore, Konstandini mblodhi një këshill peshkopësh që udhëtuan në qytetin e Nikesë për t’u mësuar njerëzve parimet bazë Krishterimit.

Duke ndalur persekutimin intensiv kundër të krishterëve në të gjithë Perandorinë, dhe duke deklaruar se të krishterët mund të ndiqnin lirshëm besimin e tyre, Konstandini ndryshoi praktikisht brenda natës politikën fetare.

Konstandini druhej se mund të kishte fatin e shumë perandorëve romakë përpara tij:një grusht shteti ushtarak që përfundonte me vrasje. Për të minimizuar këtë rrezik, ai e riorganizoi të gjithë sistemin e senatit, duke i dhënë më shumë pushtet guvernatorëve provincialë që ubesonte më shumë.

Perandori e reformoi edhe ushtrinë, duke shpërbërë legjionet që ai besonte se kërcënoninpushtetin e tij, duke përmirësuar aftësitë e armëve, për të mbajtur larg kryeqytetit tradhtarët e mundshëm nga radhët e ushtrisë. Kostandini nuk ishte i vetmi në familjen e tij që arriti njëfamë ndërkombëtare.

E ëma e tij, Helena, u bë Shën Helena e Kostandinopojës, pasi ndërmori një pelegrinazh

në Tokën e Shenjtë. Ajo supozohet se rizbuloi Kryqin e Vërtetë. Por jo e gjithë familja e Konstandinit u shpall shenjtore. Djali i tij më i madh Krispus dhe gruaja e tij, Perandoresha Fausta, u dënuan të dy me vdekje me urdhër të Perandorit.

Emrat dhe imazhet e tyre u fshinë nga të dhënat historike. Në atë kohë, shumë njerëzspekuluan se Krispus dhe Fausta ishin në një marrëdhënie intime të paligjshme. Krispus u helmua në qershorin e vitit 326, ndërsa Fausta u vra një muaj më vonë.

Kostandini vdiq më 22 maj 337. Pas një sëmundjeje të gjatë, ai shpresonte të pagëzohej përpara vdekjes së tij në lumin Jordan. Por perandori i sëmurë nuk arriti kurrë në Tokën e Shenjtë. Ai vdiq teksa po përpiqej të arrinte në qytetin e tij, Kostandinopojë.

Trupi i tij u varros në Kishën e Apostujve të Shenjtë, por më vonë u përdhos dhe u shkatërrua gjatë Kryqëzatës së Katërt në vitin 1204. Kisha e Apostujve të Shenjtë u shkatërrua gjatë kryqëzatave, ndërsa vendndodhja e varrit të Kostandinit, u harrua me kalimin e kohës. Djemtë e tij Konstandini II, Konstanci II dhe Konstani e sunduan Perandorinë pas babait të tyre. Gjatë mbretërimit të tij, Kostandini i Madh ribashkoi Romën e Lashtë nën një perandor,dhe e zgjeroi perandorinë e tij në atë që do të bëhej më vonë Evropa. / Vintage News – Bota.al

22 Komente

  1. A
    Andy

    babai i ti ishte me origjine ilire

    1. M
      Mm

      Ju hengert mortja qe nuk jeni ne gjendje as te shqiperoni emrat e personazheve te historise boterore. Nuk ia keni haberin se kush ishte Kostanc Klori, Magzenti apo titulli Qezar. Ta shpifni qe ne titull, injorante qe s lezoni shqip

      1. $
        $$$$

        Po cfare "Nena greke" o koqet shqiptare....ne ate kohe qe nga te pakten 100-200 p.e.s. emri grek apo helen as qe pipetinte me...cdo gje ishte romake...deri ne ditet e vonshme shkurt para formimit te Shtetit grek...cdo gje ishte e etiketuar si .....romai.....deri ne momentin qe romantiket dhe skuthet europiane i nxorren nga "sirtaret" e Kishes Lindore ato ermertime (helen grek) per interesat e tyre gjeo-politike....e romantike....vete Gadishulli ne cdo kohe eshte etiketuar si Ilir....vete helenet e greket e veter ishin nje perzierje....e vendasve ilireve trakeve..me ardhacaket...egjiptiane e fenikas...dhe kultuara helene eshte nje perzierje e ketyre kulturave plus shklleverit....

        1. H
          Historiani

          Ku i lexon keto more trap me 4 dollare ,qe na i bere lemsh historine .

          1. $
            $$$$

            Ke p....satom..kelysh 300...kokrra e jevgjitit....hap ndonje liber o kurve te mesodh nga e ka preardhjen kultura helene...pastaj hajde e ha m...ketu...b..q..me komplekse....

            1. K
              Keshtu mendoj une .

              Historian, po te mos ishte sic thote $$$$ atehere pse do vini evropianet ne Greqi ti tregonin historine grekerve ? Cdo komb e di historine e vet me mire se askush tjeter.

            2. $
              $$$$ ka te drejte .

              $$$$ eshte shume e vertete kjo qe shkruani edhe pse fakehistorianeve dhe ne vecanti greqive , te cilet komplet ne cdo Kapitull te Historise Ballkanit nji FAKE , mirpo kjo s'eshte faji i "grekeve" Etiketes qe i vune ne Histori - ata qe s'ishin aspak Romantik me Historine e Njerzimit , (shkurt) aty ku ka dor Politika gjithcka degjenron ne FAKE .

              1. B
                Balo

                Po ty more kush ti polli ilirët,jot ëmë apo jot gjyshe!?? Se helenët nuk ekzistonin por vetëm romakët,ë!!! Se qytetërimin e periudhës helenistike e ndërtuan romakët që ende nuk ekzistonin apo ilirët ,ë?!! E ç'të merrem me ty? Europa ka një histori, e kanë botuar të gjitha enciklopeditë...tani pse të dha ty mendja të fluturosh nga pellazgët te ilirët,nga ilirët te arbërit,nga arbërit te shqiptarët,nga shqiptarët te budallenjtë , nuk t'a ka faj njeri! Anës dijes i panxënë,anës sofrës i pangrënë ...kështu mbete!

                1. $
                  $$$$

                  O zullap....Helenet nuk ishin....Etnos (Komb)...por Genos..(Kulturore)...qe fillimet e saj i ka 600 p.e.s. me zbritjen e Fenikasve ne ishujt e Egjeut dhe pjesen jugore te Greqise se sotme...me perpara nuk pipetinte asgje...helene....me alfabetin fenikas filloj te shkruaj edhe gjuha e tyre artificiake (e sajuar nga Pristst e asaj kohe)....ishte alfabeti fenikas qe u be shkak per krijinin e gjuhes se tyre (helene)...me pushtimin e tyre nga Roma...gjuha e tyre u zhduk sepse nuk ishte gjuhe e masave (popullit) por e atyre qe e mesonin....pristat...politikanet....tregtaret....e keshtu me rradhe....Roma zevendesoj thjeshte helenizmin....deri ne ditet kur u shpall Shteti grek....e gjithe ajo popullsi qe jetonte ne ato troje vet-quheshin Romai....shtrohet pytje perse....apo thjesht per sport...hahahahaha....kur na paskesh pas "greke" ne vitin 400 pas e.s. sic pretendon ky...tyta..qe ka shkrujatur kete "carcaf"....apo. ndonje 300 si puna jote....kur e pranojn vete "greket" kete gje....nuk arrij te kuptoj cfare m.. doni ju trapat shqipfoles qe "hapeni" b.....pa piken e llogjikes.....cmenduri....

              2. J
                Jorgo

                epo me na tregu "vintage news" i bastardeve te barbareve qe shkateruen perandorie romake qe ngriten cunat tani Kon-standini e justiniani historine e ketyre... vari k... historise...

                1. N
                  Neandertali shpellave bizantine te mesjetes

                  Nga nje detaj i "vogel" ,(i djallezuar) ,ty te duhen vetem komente (klikime) tani....."bravo "

                  1. Dajti

                    E lexoj me endje gazeten " Tema". Ku e gjen gazetari qe thote : Perendesha greke Aferdita">Aferdita ne greqisht nuk ka asnje kuptim pervecse nje emeri femror. Po ne gjuhen Shqipe? Eshte gjithashtu nje emer i bukur Femror si dhe kemi nje yll Aferdita.Ky yll nuk shikohet ne oren 9, 10, 11, apo 12.Ky yll shikohet ne kohen kur Nata i le vendin Dites.Pra Aferdita = afer dites ose afroi dita>Pra perendesha Aferdita flet vetem ne gjuhen Shqipe.Faleminderit.

                    1. N
                      Nji Fakt mjaft domethenes ky-Dajti

                      Dajti , ktu me kte Fakt , qendrojne Larg ,nuk afrohen ne debat 300 -Sufllaqet e jevgjiteve te Azise ,sepse i bien breket dhe i del bytha jashte dhe e hane hurin e Shqiptarit ! - Nuk eshte vendi ky Szan ktu per me bo diskutime e debate Serioze ,sepse kta filogrket qe ja merrin ne goje njeri-tjetrit bashke ne Orgji me ymerin kryepederin e stanit , jane ca funderina ,qe thjeshte bejne Zhurmuesin e me degjenru mediet shqiptare . Dava pederash shanlepirsish qe fshijne kazanet e corbes greqireve . Kta qe bejne Gojore ktu Shqiptareve , jane te gjithe ca plehra dhe s'perfaqsojne asgje ktu ,rthjeshte fitojn kafshaten e bukes nga Greqiret ,duke na bo neve Gojore ne cdo teme .

                    2. P
                      Piro

                      Konstantini i Madh ishte perandori ilir qe sundoi perandorine dhe themeloi qytetin qe mori emrin e tij Konstantinopol. Ai si ilir kisht fene e ti pagane sepse krishterimi deri ne fund te shekullit 4 te eres sone ka qene fe e jashtligjshme dhe te kkrishteret vende vende persekutoheshin Merita e Konstantinit te Madh ishte se ai ligjeroi per here te pare krishterimin nga fundi i sundimit te tij. Nga fundi i jetes (rreth vitit 326) ai vendosi te konvertohej ne te krishtere , por u pagezua nga disa klerike vetem pas vdekjes. Edhe pse Konstantini i Madhe e ligjeroi krishterimin ne perandori, persekutimi i te krishtereve vazhdoi deri nga fundi i shekullit te katert. Vetem ne ate kohe kur perandori romak me prejardhje spanjolle Teodosi nxori ediktin e famshem qe njihte krishterimin si fene zyrtare te perandorise krishterimi filloi te hidhte rrenje. Me ediktin e Teodosit u prishen gradualisht te gjithe tempujt jo te krishtere ekzistues, dhe u krye konfiskimi i pasurive dhe heqja nga postet e tere atyre zyrtareve qe vazhdonin te adhuronin fete e trahseguara te popujve te tyre.

                      1. J
                        Jeronim Bazo

                        Rrofte google translate. A keni redaktor ju te Temas? E keni kopjuar nga qarqet filo serbe shkrimin. O gazekaret e Meros, o idioter te lindur.

                        1. V
                          Voskopojari

                          Kush e ka shkruar kete shkrim pa asnje baze historike? Konstandini kishte prejardhje Ilire dhe jo nga Serbia qe nuk ekzistonte aso kohe. Pastaj askush nuk ka thene se Helena ishte grua greke! Nga ana tjeter eshte genjeshter se ai donte te pagezohej ne lumin ...Jordan si ...Krishti se askurre nuk u be i krishtere. Ne shtratin e vdekjes e u mblodhjen despotet e krishtere rreth trupit te tij dhe pa epyetur e shpallen te pagezuar dhe i krishtere per te bindur masat e gjera popllore se Konstandini gjoja ishte pagezuari...krishtere! Historia e vertete eshte teper kokforte qe te shtremberohet ne menyre flagrante nga ata qe duan te fusin fene e krishtere kudo. Konstanini i Madh beri te ligjeshme fene-te gjitha besimet fetare te asaj kohe- qe te shpetoje perandorine nga percarja dhe fanatizmi fetar. Kaq per hir te se veretes. Dhe ju falendseroj...

                          1. T
                            Teodoro Voskopojari

                            Po sikur te provojme te fusim nje here fene islame , o "voskopojar" islamik , ndoshta e zgjidhim me mire ... Ha ha ha ha

                            1. N
                              Ne nji Anketim mbi Emratne ballkan thuhet :

                              Vendi ,qyteti i cili ka me shume emra KOSTANDIN ndodhet ne Shqiperi dhe quhet Boskopoja . Tani vazhdoni e gjeni Kuptimin dhe persen =?

                            2. P
                              PA EMER

                              ???? ILIR...

                              1. S
                                Sokol

                                E para dhe e padiskutueshmja ishte perandor Ilir! Helena nena nuk ka asnje te dhene qe ishte greke, emri helena ishte i perhapur edhe ne Iliri dhe nuk eshte emer grek! Konstandin eshte emer shqiptar Kon-Sta-Ndin! Pra sja ndin per kon! Lindi ne Nis te Ilirise dhe u vendos ne Sirmn te Ilirise sot Sirmna-Mitrovica afer Beogradit! Flamuri i tij ishte shqiponja me dy krena qe u be me pas simbol bizantin! Licin Dardanin e vrau duke e mbytur ne pus ashtu sic mbyti Licini Florin dhe Laurin! Krishterimi u perhap me pare ne Iliri dhe me pas ne greqi! Perandorine ua la tre djemve te tij. Babai ishte me origjine Dace! Ai ndaloi genocidin Romak mbi Iliret! Ribashkoi iliret duke i marre nga vendet ku kishin emigruar, dhe begatoi Ilirine! Ai insistoi qe te merrte ne zoterim zonen e Ilirise dhe kemi dialogun e famshem me Licinin qe i tha: une nuk dua te ndeshem me ty, por me vjen keq per ty pasi me kete ushtri te vogel kerkon te besh zap keta njerez! Dhe ai iu pergjigj: une kerkoj qe te largohesh pasi keta njerez i mbaj vete! Ai ndau Ilirine ne 4 prefectural nder to dhe Eprin e ri deri ne kufijte e Shkodres! Shkrimi mesiper duket qarte qe eshte i paguar pasi ka te dhena te pabazuara ne histori pasi te verteten qe oermendin te gjithe historianet e kohes qe Julian Kon-Sta-Ndini ishte Ilir dhe begatoi Ilirine e ringriti ate nga masakrat genocidiale Romake dhe i dha prestigj te madh! Etj etj

                                1. V
                                  Vaska

                                  Na i ke kopjuar Google germe per germe , o Sokol , ndonje shkrim te atij te famshmit Cako .

                                2. v
                                  vin

                                  Fundi i perendorise romake nuk ka ardhe sepse Konstantini u be i krishtere, :) dhe fjala nuk shkruhet Evrope por Europe.

                                  Lini një Përgjigje