Te fundit
Turku Hajredin tronditi Tiranën
21 Mars 2023, 13:51Blog
Nga Lorenc Vangjeli
Mjaftoi një postim i gabuar, por me qëllim të mirë nga një deputet i maxhorancës, që bota paralele e internetit në hapësirën mbarëshqiptare, të përmbytej nga një histeri pothuaj e pashpjegueshme. Në qendër të sulmeve u vu ngatërresa e parlamentarit socialist që konsideroi hero turkun pushtues me allti e topa, më pas u shënjestrua edhe forca politike që ai i përket dhe më pas u shpërfaq me një arrogancë tmerruese sovjetiku që fle nën lekurën e çdo shqiptari që edhe pse e kërkon me ngulm, refuzon evropianin brenda nesh: “Të ndryshojë teksti, titulli dhe kënga t’i kushtohet shqiptarëve dhe jo turkut Hajredin”, ishte kryeideja që duatrokitej nga sallata e padurueshme e patriotëve folklorikë, që kësaj herë e panë folklorin e hershëm si shpatë për hesape të së sotmes.
Kënga e famshme që njihet më së shumti pa titull, por identifikohet gabimisht me emrin e Hajredin Pashës, xhelatit otoman që udhëhoqi ekspeditën ndëshkimore, i kushtohet njërës prej kryengritjeve shqiptare kundër pushtuesit në mesin e shekullit të XIX-të. Ndoshta më e madhja mbas epopesë të Gjergj Kastriotit. Pak e njohur edhe dje, por sot, gati 200 vjet më pas, ky moment e monument i madh historik, ky çast që thotë: “O sa mir’, me qen’ dibran!”, pothuaj është harruar në vrundullin meskin të betejave qesharake të përditshme me të cilat furnizon përditshmërinë shqiptare politika lokale.
Epike dhe ngjethëse, burrërore dhe drithëruese, me një ritëm që e bën çiftelinë të dëgjohet si orkestër simfonike, me kryeinterpretimet e dibranit të pavdekshëm Aziz Ndreu dikur apo Arif Vladi më pas dhe me dhjetra motërzime e modernizime të tjera të saj në vite, kjo perlë e përkryer është një kurorë dafinash për atë epikë të pabesueshme heroike që dibranët e Shqipërisë ja falën gjithë Shqipërisë si lavdi kombëtare.
Dy versionet origjinale të këngës shkojnë nga katër deri në shtatë minuta, por teksti origjinal që i kushtohet kësaj kryengritjeje është me qindra vargje. “Një lloj Iliade shqiptare… që pasqyron të gjithë skenarin e betejës, armikun, armatimin dhe forcat e tij, forcat tona dhe qëndresën e tyre heroike dhe masive, heronjtë, dëshmorët, terrenin, motin dhe gjithçka u bë në atë betejë…” e përshkruan tekstin studiuesi dibran Sakip Cami. Janë me dhjetra personazhe që përmenden dhe për shumë nga ta, madje, vizatohet edhe çfarë kanë bërë në luftë apo si kanë rënë në betejë. Dikush që ikën me armë e dasmorë pikërisht ditën e dasmës,
“Ç’janë ata që luftojnë në gropa ?/ Can Bajrami e Ahmet Loka/ Or Ahmet ç’e bane Canin/ Kokë për kokë me kapedanin/ Ahmet Loka ka lan’ nam/ U ba dhandër n’istikam.”
Të tjerë thirren me emër e mbiemër në një apel epik e ngjethës,
“Llan Kaloshi i hipi atit/ S’I trembet pushkës as taksiratit/ Hajredin Pashën e ka xhet belaja/ E ka xhet belaja si e ka xhet/ Nand Malet e Dibrës janë lidhur me vdekë/ Lidhur me vdekë, lidhë të tanë/, S’nigjojnë Malet me dhanë nizamë.
Në apel thirren të nëntë malet e Dibrës dhe Drini, gratë e pleqtë, zjarri e topat, kosoret e karafijlet, flamuri, trimëria, sakrifica apo dhe toponimia.
“Banë besë plak e i ri/ Banë yrysh e ranë n’Dri/ Ranë në Dri me gjithë bajrak/ E mbushën Drinin plot me gjak…”
Përtej të vërtetës historike, lëmshi absurd i debatit që do të jetojë megjithatë jo më shumë se tre ditë, kryqëzohet në një pikë. Në bindjen e shumicës dërmuese të atyre që historinë e njohin si manual përdorimi lavatriçeje, qëndron marrëzia se kënga i kushtohet Hajredin Pashës. Një pohim naiv që dëshmon edhe njëherë se injoranca nuk është asnjëherë argument. Qoftë ky edhe nga ata që e dëgjojnë këngën në dasma me këmbët që kërcëjnë dhe jo me kokën që gjykon. Por kur eunukët japin leksione për seksin dhe prostitutat shkruajnë traktate virgjërie; kur hipokrizia e prostitutave fshihet nën arrogancën e anonimitetit dhe arroganca e anonimëve ngre piedestale lavdie vetjake; kur piedestalet e rreme lartojnë statuja plot fallsitet dhe statujat egoiste pa emër tejkalojnë majat e këmbanareve dhe minareve të besimit; atëherë kur dhe vetë besimi tregtohet si seks eunuku që jep leksione morali, fiks atëherë ky bëhet një problem më shumë se moral. Ai është një këmbanë alarmi që kujton se e liga ka fuqi të egër dhe se fuqia e të ligës mund të përmbysë ekuilibret morale të cilat e shndërrojnë një shoqëri në komunitet. Jemi shoqëri, por nuk jemi komunitet.
Eshtë dhe shumë më keq se kaq. Për të dhënë një shembull, modernistët e FB të sotëm, do t’i kishin punuar qindin Ismail Kadaresë për romanin Kështjella. Sepse në atë vepër Gjergj Kastrioti pothuaj nuk përmendet fare, kurse personazh kryesor është pashai turk dhe komandantët e tij. Apo për të shkuar më tej, në viset klasike të BE-së e shumë përpara shpikjes së Facebook-ut, Molieri do të ishte gozhduar në të njëjtin kryq me Kadarenë sepse Tartufin e tij e nxorri në skenë vetëm në aktin e tretë të komedisë. Për të shkuar më tej, secili nga kritikët modern plot zulm e ngulm, do t’i kishte nxjerrë sytë Homerit sepse në Iliadën e tij, në dhjetra mijëra vargje, ai e përshkruan vetëm njëherë shkakun e luftës, Helenën e bukur. Pleqtë e urtë të Trojës, në vitin e dhjetë të ndeshjes së përgjakshme, kur e shohin atë që ecën përgjatë bedenave thonë: “…ja vlente Lufta për të”!
Eshtë e njëjta teknologji kritike e tipike, e frymëzuar nga socrealizmi sovjetik që shtrihet edhe në përditshmërinë politike të Tiranës, e cila është mbizotëruese në mendësinë e sotme shqiptare. Njëlloj si dje kur kolektivi i ndërmarrjes së llullave apo fabrikës së tullave vendoste për cilësinë artistike të romanit apo peshonte lirizmin e poezisë, sot batalionet e kreshpëruar të anonimëve, bëjnë gjyqe dhe dënojnë gjindjen që nuk ju pëlqen.
Ka dhe më shumë se kaq. Beteja e pothuaj dyqind vjetëve më parë kujton betejat që duhet të luftohen sot. Me një brez që është në kulmin e vitalitetit, por që shpesh e sheh historinë si monedhë për të përditshmen, me një brez të ri që më mirë njeh historinë e SHBA-së, Britanisë së Madhe, Gjermanisë apo edhe të Greqisë ku ndodhen me prindër emigrantë sesa atë të Shqipërisë ku kanë varret e gjyshërve, me një ngulm ikjeje duke hedhur përçmim e gurë pas shpine për moskthim, e nesërmja mund të projektohet zymtësisht nëse nuk kthehet vështrimi edhe tek e shkuara. Edhe në mënyrë kritike. Historia e Shqipërisë, absolutisht vepra më e rëndësishme e premtuar nga Akademia e Shkencave, duket të jetë një tekst i detyrueshëm dhe ndoshta një botim që duhet të shumëfishohet për t’u shpërndarë kudo. Nuk ka çmim të mjaftueshëm për të shmangur harresën. Si një apel për të kujtuar se në këto njëqind e kusur vite pavarësi, të gjithë shqiptarët që kanë qeverisur këtë vend, kanë dashur të kenë një hesap vetjak me historinë, por historia ka larë hesape krejt të tjera me ta.
32 Komente
Lini një Përgjigje
Më të lexuarat
24 oret e fundit
Javen e fundit
Blog Tema
e pabesushme ,i ka ngel goja ke turku ktyre qenve te janulles hej .lane koqen e namit
E mer beqir turk, eshte e rend me qen korrak turkoshqipfoles por nuk eshte faji jon,kjo ishte deshira e allahit qe ju te lindnit....korrake turq hahahaha! Neve nuk na mbetet gje tjeter vecse tju biem me rrocke kokes duke u kujtuar "llagapin" apo "bishtin e qenit" apo edhe "koke turku"...... hahahaha Nejse,pastaj pse duhet te " fendohet " apo pordhoset nje turkoshqipfoles qoft edhe turk,arab,bektash a shejtoni me te bir...!!?
E vertata e bythes se janulles Dhemb shume ? Hik er bythqir e gjej ata dhjakrit e tu e qiu .Ktu ste qi kush .bajge stani .Shko e qiu me Turkun se ai ja din mir ,se ku ju ha greqireve e filogrkeve
Arapi mou yavash yavash,kjo eshte e verteta dhe si e tille dhemb,ok. Keshtu ka qen perhere,kur pyetej nje turkoshqipfoles der ne vitet 1900-'24 se cfare eshte apo ndjehet? ai me mburrje a krenari pergjigjej(duke dredhur mustakun e palare): fal allahit apo bismilahi jom turk!!! Keshtu ishit edhe per kristianet:turq shqipfoles. Kujtoj kaimon e gjishit duke me thene : kujdes biri im,kanonise nje vajze te dores(besimit tone kristiane) e mos te na biesh ndonje turkalle (haneme) ne shtepine tone, keshtu na thoshte edhe neve baba dhe nena kur ishim te rinje. Tradite kjo qe per fat te mire ruajme edhe sot,ne soin ton "turqit apo turkallat" jane non grata......ki eshte rrealitet.
Injoranca e tyre duket qe kur kane 33 vjet ne Demokraci, dhe nuk kane nje historian te lexuar, kane nje turme shpifesish, manipuluesish, e kishin Akademine 28 vjet , nuk nxorren asnje studim per Ballistet, vetem shanin Partine Komuniste. Nuk e kuptojne qe Historianet kane argument provat qe te vertetojne tezen e tyre, jo te shajne tezen e te tjereve. Shikoni si e bene Partine, gjykoni per historine......
Or shallvaregjere edepsez! E ke turkun babe qe i del mbrojtje? Zakonet dhe mendesia turke jane baza e te keqijave prej te cilave nuk kemi per te ngrit koken.Turqia ka bere deme dhe ne vendet e tjera kristiane te Ballkanit por ato disi i kane tejkaluar(jo plotesisht) per arsye te trashegimise te pasur fetare dhe kulturore dhe unitetit fetar(e ruajten me fanatizem identitetin).Ndersa ketu demi ishte shkaterrimtar i pandreqshem .Pervec kristinizmit mijravjecar u fut me dhune por dhr vullnetarisht islamizmi madje 2 variante.Ne keto kushte ky vend me 4 fe me formime diametralisht te kunderta kulturore dhe fetare(europianizmi kristian /vs/ islamimizmit eger aziatik) nuk ka asnje mundesi mbijetese pa ndihme financiare dhe politike per interesa gjeostrategjike.Prandaj ikin dhe gjithmone kane ikur dhe do ikin njerezit/nuk ngjit!! Ndersa keta “luftetare dibrane” me emra tipik turq qe i himnizon kenga jane pjese e nje lufte civile mes turqish otomane.Perse?Sepse reforma Tanzimatit u be nga sulltani nga presioni europian dhe rus,per te avancuar te drejtat e kristianeve(me shume te drejta per tregti,administrate etj) ne Perandorine e zeze turke sepse deri ate kohe zbatohej pike per pike Sheriati qe ishte nje tmerr per kristianet.Ky “demokratizim” alla turka perfshire dhe nje sistem me shperndarje me objektive te taksave(sepse paguanin vetem kristianet jo myslimanet) solli kryengritjet e myslimaneve konservator sepse po i jepeshin te drejta dhe “rajave kristiane”.Prandaj nuk ka pse himnizohen keto lufteea civile otomane.Kjo histori qe dhe ne 1908-1912 vriteshin e priteshin perkrahesit e xhonturqve me perkrahesit e sulltanit.Isa Boletini me shoke gjoja luftonin per memedhene.Sot vazhdon seriali ri lufta covile Erdokari me Gulen dhe prape ketu ne Turqine tone te vogel kemi rreshtimet perkatese
Cajupi , Suuuuuuuuuus ju thashe . Turqit i kemi vllazen . E ka pas than vet salia .Lexhenda e Injorances Dhjerokratike . Po greket qi keni ju bithqirat e pederit janullatis ? Vllezer sufllaqish ? Y legena ,paAtdhe . :Po janull kermen qe c'varrosi shqiptaret ne Permet o maskarenje ,me keq nga Turku ,eshte Gjarpi Zi Grek ,por s'jeni shqiptare e shiteni per nji sufillaqis me mish te prishur greku. Te kqiat me te medha si komb na kan ardhur nga Ciganet Aziatike Grek
Cajup,, kot qe merresh me mbetjet e asqerit turk. Sumen perpjete e koken perdhe tek kembet e babe sulltanit,, allahi bilahi i ben lanet ai. Pune beqiresh varu kkkk
Unë vret nuke i kuptoje mbeturinat, Turko islamike . Pse nuke zhduken në Turqie dhe në vendet e Lindjes ku edhe e kane vendin, bashke me Saliun, Ramen dhe Meten. Por sjedhen si kafshe të egra, nëper Shqiprie dhe Evrope edhe sote në shekullin e 21, duke vjedhur dhe vrare. Zhdukuni në Azie o kafshe të prapambetura Otoman.
perse nuk shkruan per grekun janullartos qe C'varrosi Shqiptaret dhe ne emer te Kujt e beri kte Greku ky Gjarper i Zi qe dhunoj Fronin e te Madhit Shqiptare Fan Noli ? Perse erdhi Greku ne Shqiperi ? Per te c'varrosur e perdhosur shqiptaret ne Nderin e tyre ? A ka dinjitet shqiptari ne Bote ta duroj nji poshtersim te tille dhe kjo ktu ne Shqiperi dhe mops ndihet e Heshte ??????? Dhe ky putane mediesh i lidhur me Greket e ilyer Mutajn qe njiher Boterishte se i sherben Greqise e Gjaprit te Zi qe ka helmuar KIshen Shqiptare na e hedh topin ne te Kaliuaren e larget dhe se cili eshte qellimi dihet qarte ? Ku jane Patriotet Shqiptare ,si mundet te Heshtet sot para ghjithe ksaj Maskarade AntiKombetare ,mir qe Shteti i Kaqolve Hesht .Po ju o Shqiptare me gjak shqiptare jo gjakemutet filogrek ,ku jeniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii )))))))))))))))) keni dinjitet apo cfar jeni !
Sa per dijeni Hajredin Pasha eshte me origjine arnaute mirditore dhe po ta lexosh historine tamam dibranet e mirditoret kane qene jenicieret e timaret me te sprovuare me te paguar historikisht te trupave osmane .
Hajredin pasha ishte serb etnik Mirditor ishte Bib Dodë pasha që luftoj ne krahe të osmanëve kunder Dervish Cares
Hajredin pasha ishte ish jenicier arnaut katolik se di mirditor a i malesise se madhe . Pastaj sa per mirditoret e katoliket shqiptare te gjithe kane qene historikisht ajka dhe pjesa me e eger e gjaksore e ushtrise osmane . Emri arnaut e ka origjinen nga ekspeditat e jeniciereve katolike te kryesuar nga Ahmet Pashe Dukagjini . Po para tij ishin Daut Pasha e Ghedik Pasha te tre te lindur katolike qe u bene deri grandvezire po qe jane shquar per shpirtin katil e qe kane shfarosur popullsi te tera . Bib Dod Pasha eshte nje nga Herojte e Luftes se Krimese ne luften kundra ruso englezve por eshte 400 vjet me vone se tre te paret
Mund të jetë me të njëjtin emër por ishte një Bib Dodë pasha në krah të osmanëve më 1844
Po kaurri Jevgjit Lorenc Vangjeli eshte fytyra me e keqe edhe nder Jevgjitet, shko merrja nje Gojor Like Floririt o legen...
Ik ore bythqire te kemi qire Gruan apo motren ne kaurret…shaj kete sa te duash jo kaurret se kaurreve ju lepin koqen Rama dhe Berisha ..Ti loqen e kujt Kaurr lepin,apo e lepinin si famije ,,,,ti je i shkathet si thone je Biri i kurves
Bravo Vangjel Do te mbetesh gjithe jeten tende prej Demke, nje zhagaravites qe tentoi te qullose ndonje gje qe mbetet. Ky shkrimi me kujton ate batuten “nga amerikanet ne Vietnam tek nderzimi artificial”. E thene shqip ajo qe ti mundohesh te besh, eshte thjeshte te lash mutin me shurre.
( Kryengritësit e Dervish Carës, 1843-1844 ) Historikisht është e vërtetuar që shtetet nuk shkatërrohen brenda natës. Farët e shkatërrimit të tyre janë të mbjellura thellë në institucionet shtetërore. Pellazgët paskan pas thonë që një e mirë e arritur pa mund, ndodhë që të shkakton të vjellura që s`kan të ndalur. Mirëpo, për këtë më vonë. Keni dëgjuar për Dervish Carën? Dervish Cara kishte lindur në Palçishte, Tetovë ( Kalkandelen, në kohën e turkut). Ishte një djalë shumë i qetë, prej familjës së madhe të Carajve të Maleve të Sharrit. Ai ishte organizatori i Kryengritjes Shqiptare të viteve 1843 dhe 1844. Kryengritja, përveç Dervish Cara, udhëhiqej edhe nga komandantë të tillë, si Emin Xhambazi, Sulejman Toli (Tërnova), Selman Rogoçica, Emin Bojana, Ymer Presheva, Baba Feka, Sejdi Mexha, Bajram Vaksinca ( Fahri Xharra , Dervish Cara i harruar nga vetë shqiptarët )… Shatatori i 1844-es ishte fundi i Autonomisë së Shqipërisë dhe i Dervish Carës … Dervish Cara u dënua vet i njëzeteteti më dënimin më të rëndë ,me vdekje. Pra nuk ishte në pyetje vetëm Shkupi. Po kush ishte Hajredin Pasha ? Pas këtyre ngjarjeve Stambolli hodhi në këtë krahinë ushtri të shumta, të komanduara nga Hajredin Pasha. Populli këndonte : “Hajredin Pasha o po vjen o Radikes Valle o ku jan o k’to malet e Dibres Valle ku jan o mor’ k’to male e Dibres Bejn’ o kuvend o n’ ate fushe o te Gjorices Ne fushe o t’ Gjorices o more te kalaja Hajredin Pashen more e ka gjet belaja Qe belaja pashen e ka gjete Malet e Dibres more kan lidhe bese “ Përfaqësuesit e kryengritësve thirrën në nëntor 1844 kuvendin e tyre në Fushë e Gjoricës, që u drejtua nga Mustafa Zerqani. Në kuvend u vendos të mbroheshin të drejtat e autonomisë lokale, që popullsia gëzonte prej kohësh. Kuvendi i bëri thirrje për t’u bashkuar me kryengritësit dibranë edhe popullsisë së krahinave të Kosovës, të Mirditës, të Elbasanit e të Gjakovës, ku Porta po mblidhte forca për t’i hedhur kundër tyre. Gjatë muajit nëntor 1844 kryengritësit dibranë e matjanë, të komanduar nga Cen Leka, u zunë rrugën ushtrive osmane të komanduara nga Hajredin Pasha. Hajredin Pasha o mor’ kryhutaqe S`lidhet Dibra more me kerbaçe Hajredin Pasha more ku e ke ushtrine Malete Dibres o mor’ mi kan’ gri Malet e Dibres more kan’ met o te tane Nuk jan pak o mor’ , por 12000 mije Jo ma pak o se 12000 kane mbet o ne llogore ne dhe pa i shti Por përballë forcave numerikisht të shumta turke dhe të pajisura me artileri kryengritësit u tërhoqën në luginën e lumit Drin. Ndërkohë, Hajredin Pasha, për t’i përçarë shqiptarët, shpalli se të gjithë ata që do të dorëzonin armët, do të liheshin të lirë dhe se nuk do të rekrutonte nizamë. Ky premtim zuri vend te një pjesë e krerëve, por shumica e tyre e vazhdoi qëndresën. Luftime të ashpra, që zgjatën 5 ditë të tëra, u zhvilluan në nëntor në fshatin Gjoricë, ku krahas burrave luftuan edhe gratë e fëmijët. Ato përfunduan me humbje të mëdha për të dyja palët e sidomos për ushtrinë osmane. Megjithatë, falë epërsisë numerike e teknike, ushtria osmane, pas luftimesh të përgjakshme, i detyroi kryengritësit të tërhiqeshin nga pozitat e tyre. Për t’u hakmarrë forcat osmane dogjën fshatra të tëra, të braktisura nga fshatarësia, e cila largohej për t’i shpëtuar terrorit të egër të ekspeditës osmane. Ndonëse kryengritja e sanxhakut të Dibrës u shtyp, Porta e Lartë u detyrua ta përjashtojë këtë krahinë nga reforma ushtarake deri në vitet 50 të shek. XIX, po ashtu si trevën e Shkodrës…… Shqiptarëve që gënjehen prej erërave mikluese e mashtruese që fryjnë në të katër horizontet, dëshirojmë tu themi: mësoni ta lexoni historinë e të mos bini viktimë e rivaliteteve herë të hapura e herë të fshehta të shteteve ballkanike e më gjerë që punojnë për interesat e veta e jo për shqiptarët. Nuk ka pse të ngulmojmë në mendimin se Turqia është miku ynë dhe armik i sllavëve. Në aparencë të duket se shteti serb nuk ka interesa dhe aleanca e ndonjë miqësi fort të madhe me Turqinë, por ne duhet të dimë si ta lexojmë historinë (Kolec Traboini). Hajredin Pasha u ringjallë dhe erdhi shumë lehtë në tokat e Dibres me ndihmën e shpirtërave të shitur” “Ne nuk e mbrojmë historinë tonë, e dhunojmë atë: “Në Dibër të Madhe u bë përurimi solemn i Xhamisë së Sahatit nga Ruzhdi Lata, myfti i Dibrës, Ali Ahmeti, lider i BDI-së,…” shkruante shtypi ato ditë. Edhe përkundrejt këtij fakti, institucionet lokale, organizatat dhe shoqatat, thonë se bëhet fjalë për përkrahje humanitare me vlera të larta. Sipas Myftinisë së Dibrës, (një dibran) ka dhënë donacione të fuqishme në sanimin dhe ndërtimin të shtatë xhamive të Dibrës, duke përfshirë këtu edhe xhaminë më të re të “Sahat Kullës”, e cila karakterizohet me 100 dritaret të oborrit të saj “….Cili ishte Hajredin Pasha? Kjo xhami për bri rrugës që çon nga Dibra në drejtim të Strugës, i humbi varret e ushtarëve të Hajredin Pashës që e shkretoi Dibrën. Koha kalon, myku nuk do diell se drita ia vret sytë, myku e do lagështinë, errësirën, mungesën e oksigjenit dhe të nxehtit. … Pra, e hyjnizuam vrasësin e Pavarësisë gjithëshqiptare te vitit 1844. Mire se vjen Hajredin Pasha, ne shqiptarët e Maqedonisë i përkulemi « hyqymetit « tënd !
Dakord Agim po pse nuk thua ndonje llaf per mirditoret qe ne vend qe te bashkoheshin me shqiptaret luftuan perkrah osmaneve te Hajredin Pashes .coje deri ne fund ate qe nise . Dhe tani kane marre ne dore flamurin e patriotizmit mgjths jane krahina qe i ka sherbyer me besnikeri e egersi te pashoqe perandorise osmane .
Kane qenë forca ushtarake më e egër në kohen e osmanëve dhe plaçkisnin në kohe paqeje prandaj perandoria osmane i ka toleruar dhe ne shumë raste nderuar me tituj të lartë. Sot se di per çfarë patriotizmi e ke fjalen se nuk ka më Mirditë 3-4 fshatra kane mbetur
Bravo Vangjel, i madh si gjithmone Vangjeli shkruan per ata qe kuptojne dhe jo per injorantet e atrofizuar qe nuk njohin prinderit e tyre e jo me historine e Shqiperise!
Ne kohen r turkut shqiptaret muslimane ,por edhe shtetet me muslimane kane qene te detyruar te shkojne ushtar ku turku i dërgonte ku te donte ne luftra te Perandorisë kurse te krishteret nuk merreshin por paguanin haraç ( takse) Kush kishte para dergonte nje tjeter ne vend te tij.Ekspedita e Hajredin Pashës ka qene me e tmerrshmja e zhvilluar nga Turqit ne vendin tone.Akoma edhe sot ka vende qe mbajne emra te asaj masakre
Noci . Me shume perandorise i kane sherbye shqiptaret katolike qe ishin jenicieret me te paguar e me kriminelet .
Jeniceret te gjithe ishin te krishtere. Shumica e tyre merreshin nga turqit kur ishin femije. Jenicer ishte edhe Skenderbeu, edhe Ballaban Badera. Ata te shkretet nuk ishin fajtorë. Si femije edukoheshin ne frymen osmane dhe i sherbenin deri ne fund Perandorise Osmane.
More dibranë, Është e vërtetë që i kini ngritur monument këtij Hajredin Pashës?
Je i lodhshem o Lorenci i Vangjelajve. Nuk eshte me cudi te shohesh lumenj komentesh ne rrjetet sociale, pasi gjithkush tenton te thote te tijen. Por per nje teme qe sja vlen fare komenti, ti cfare ke dashur te thuash?
Ky eshte nje bythelepires i paturpshem!
,.....dhe ne kukes e shkoder . Mbeturina spermen otomane so osman mula.
( Kryengritësit e Dervish Carës, 1843-1844 ) Historikisht është e vërtetuar që shtetet nuk shkatërrohen brenda natës. Farët e shkatërrimit të tyre janë të mbjellura thellë në institucionet shtetërore. Pellazgët paskan pas thonë që një e mirë e arritur pa mund, ndodhë që të shkakton të vjellura që s`kan të ndalur. Mirëpo, për këtë më vonë. Keni dëgjuar për Dervish Carën? Dervish Cara kishte lindur në Palçishte, Tetovë ( Kalkandelen, në kohën e turkut). Ishte një djalë shumë i qetë, prej familjës së madhe të Carajve të Maleve të Sharrit. Ai ishte organizatori i Kryengritjes Shqiptare të viteve 1843 dhe 1844. Kryengritja, përveç Dervish Cara, udhëhiqej edhe nga komandantë të tillë, si Emin Xhambazi, Sulejman Toli (Tërnova), Selman Rogoçica, Emin Bojana, Ymer Presheva, Baba Feka, Sejdi Mexha, Bajram Vaksinca ( Fahri Xharra , Dervish Cara i harruar nga vetë shqiptarët )… Shatatori i 1844-es ishte fundi i Autonomisë së Shqipërisë dhe i Dervish Carës … Dervish Cara u dënua vet i njëzeteteti më dënimin më të rëndë ,me vdekje. Pra nuk ishte në pyetje vetëm Shkupi. Po kush ishte Hajredin Pasha ? Pas këtyre ngjarjeve Stambolli hodhi në këtë krahinë ushtri të shumta, të komanduara nga Hajredin Pasha. Populli këndonte : “Hajredin Pasha o po vjen o Radikes Valle o ku jan o k’to malet e Dibres Valle ku jan o mor’ k’to male e Dibres Bejn’ o kuvend o n’ ate fushe o te Gjorices Ne fushe o t’ Gjorices o more te kalaja Hajredin Pashen more e ka gjet belaja Qe belaja pashen e ka gjete Malet e Dibres more kan lidhe bese “ Përfaqësuesit e kryengritësve thirrën në nëntor 1844 kuvendin e tyre në Fushë e Gjoricës, që u drejtua nga Mustafa Zerqani. Në kuvend u vendos të mbroheshin të drejtat e autonomisë lokale, që popullsia gëzonte prej kohësh. Kuvendi i bëri thirrje për t’u bashkuar me kryengritësit dibranë edhe popullsisë së krahinave të Kosovës, të Mirditës, të Elbasanit e të Gjakovës, ku Porta po mblidhte forca për t’i hedhur kundër tyre. Gjatë muajit nëntor 1844 kryengritësit dibranë e matjanë, të komanduar nga Cen Leka, u zunë rrugën ushtrive osmane të komanduara nga Hajredin Pasha. Hajredin Pasha o mor’ kryhutaqe S`lidhet Dibra more me kerbaçe Hajredin Pasha more ku e ke ushtrine Malete Dibres o mor’ mi kan’ gri Malet e Dibres more kan’ met o te tane Nuk jan pak o mor’ , por 12000 mije Jo ma pak o se 12000 kane mbet o ne llogore ne dhe pa i shti Por përballë forcave numerikisht të shumta turke dhe të pajisura me artileri kryengritësit u tërhoqën në luginën e lumit Drin. Ndërkohë, Hajredin Pasha, për t’i përçarë shqiptarët, shpalli se të gjithë ata që do të dorëzonin armët, do të liheshin të lirë dhe se nuk do të rekrutonte nizamë. Ky premtim zuri vend te një pjesë e krerëve, por shumica e tyre e vazhdoi qëndresën. Luftime të ashpra, që zgjatën 5 ditë të tëra, u zhvilluan në nëntor në fshatin Gjoricë, ku krahas burrave luftuan edhe gratë e fëmijët. Ato përfunduan me humbje të mëdha për të dyja palët e sidomos për ushtrinë osmane. Megjithatë, falë epërsisë numerike e teknike, ushtria osmane, pas luftimesh të përgjakshme, i detyroi kryengritësit të tërhiqeshin nga pozitat e tyre. Për t’u hakmarrë forcat osmane dogjën fshatra të tëra, të braktisura nga fshatarësia, e cila largohej për t’i shpëtuar terrorit të egër të ekspeditës osmane. Ndonëse kryengritja e sanxhakut të Dibrës u shtyp, Porta e Lartë u detyrua ta përjashtojë këtë krahinë nga reforma ushtarake deri në vitet 50 të shek. XIX, po ashtu si trevën e Shkodrës…… Shqiptarëve që gënjehen prej erërave mikluese e mashtruese që fryjnë në të katër horizontet, dëshirojmë tu themi: mësoni ta lexoni historinë e të mos bini viktimë e rivaliteteve herë të hapura e herë të fshehta të shteteve ballkanike e më gjerë që punojnë për interesat e veta e jo për shqiptarët. Nuk ka pse të ngulmojmë në mendimin se Turqia është miku ynë dhe armik i sllavëve. Në aparencë të duket se shteti serb nuk ka interesa dhe aleanca e ndonjë miqësi fort të madhe me Turqinë, por ne duhet të dimë si ta lexojmë historinë (Kolec Traboini). Hajredin Pasha u ringjallë dhe erdhi shumë lehtë në tokat e Dibres me ndihmën e shpirtërave të shitur” “Ne nuk e mbrojmë historinë tonë, e dhunojmë atë: “Në Dibër të Madhe u bë përurimi solemn i Xhamisë së Sahatit nga Ruzhdi Lata, myfti i Dibrës, Ali Ahmeti, lider i BDI-së,…” shkruante shtypi ato ditë. Edhe përkundrejt këtij fakti, institucionet lokale, organizatat dhe shoqatat, thonë se bëhet fjalë për përkrahje humanitare me vlera të larta. Sipas Myftinisë së Dibrës, (një dibran) ka dhënë donacione të fuqishme në sanimin dhe ndërtimin të shtatë xhamive të Dibrës, duke përfshirë këtu edhe xhaminë më të re të “Sahat Kullës”, e cila karakterizohet me 100 dritaret të oborrit të saj “….Cili ishte Hajredin Pasha? Kjo xhami për bri rrugës që çon nga Dibra në drejtim të Strugës, i humbi varret e ushtarëve të Hajredin Pashës që e shkretoi Dibrën. Koha kalon, myku nuk do diell se drita ia vret sytë, myku e do lagështinë, errësirën, mungesën e oksigjenit dhe të nxehtit. … Pra, e hyjnizuam vrasësin e Pavarësisë gjithëshqiptare te vitit 1844. Mire se vjen Hajredin Pasha, ne shqiptarët e Maqedonisë i përkulemi « hyqymetit « tënd !
( Kryengritësit e Dervish Carës, 1843-1844 ) Historikisht është e vërtetuar që shtetet nuk shkatërrohen brenda natës. Farët e shkatërrimit të tyre janë të mbjellura thellë në institucionet shtetërore. Pellazgët paskan pas thonë që një e mirë e arritur pa mund, ndodhë që të shkakton të vjellura që s`kan të ndalur. Mirëpo, për këtë më vonë. Keni dëgjuar për Dervish Carën? Dervish Cara kishte lindur në Palçishte, Tetovë ( Kalkandelen, në kohën e turkut). Ishte një djalë shumë i qetë, prej familjës së madhe të Carajve të Maleve të Sharrit. Ai ishte organizatori i Kryengritjes Shqiptare të viteve 1843 dhe 1844. Kryengritja, përveç Dervish Cara, udhëhiqej edhe nga komandantë të tillë, si Emin Xhambazi, Sulejman Toli (Tërnova), Selman Rogoçica, Emin Bojana, Ymer Presheva, Baba Feka, Sejdi Mexha, Bajram Vaksinca ( Fahri Xharra , Dervish Cara i harruar nga vetë shqiptarët )… Shatatori i 1844-es ishte fundi i Autonomisë së Shqipërisë dhe i Dervish Carës … Dervish Cara u dënua vet i njëzeteteti më dënimin më të rëndë ,me vdekje. Pra nuk ishte në pyetje vetëm Shkupi. Po kush ishte Hajredin Pasha ? Pas këtyre ngjarjeve Stambolli hodhi në këtë krahinë ushtri të shumta, të komanduara nga Hajredin Pasha. Populli këndonte : “Hajredin Pasha o po vjen o Radikes Valle o ku jan o k’to malet e Dibres Valle ku jan o mor’ k’to male e Dibres Bejn’ o kuvend o n’ ate fushe o te Gjorices Ne fushe o t’ Gjorices o more te kalaja Hajredin Pashen more e ka gjet belaja Qe belaja pashen e ka gjete Malet e Dibres more kan lidhe bese “ Përfaqësuesit e kryengritësve thirrën në nëntor 1844 kuvendin e tyre në Fushë e Gjoricës, që u drejtua nga Mustafa Zerqani. Në kuvend u vendos të mbroheshin të drejtat e autonomisë lokale, që popullsia gëzonte prej kohësh. Kuvendi i bëri thirrje për t’u bashkuar me kryengritësit dibranë edhe popullsisë së krahinave të Kosovës, të Mirditës, të Elbasanit e të Gjakovës, ku Porta po mblidhte forca për t’i hedhur kundër tyre. Gjatë muajit nëntor 1844 kryengritësit dibranë e matjanë, të komanduar nga Cen Leka, u zunë rrugën ushtrive osmane të komanduara nga Hajredin Pasha. Hajredin Pasha o mor’ kryhutaqe S`lidhet Dibra more me kerbaçe Hajredin Pasha more ku e ke ushtrine Malete Dibres o mor’ mi kan’ gri Malet e Dibres more kan’ met o te tane Nuk jan pak o mor’ , por 12000 mije Jo ma pak o se 12000 kane mbet o ne llogore ne dhe pa i shti Por përballë forcave numerikisht të shumta turke dhe të pajisura me artileri kryengritësit u tërhoqën në luginën e lumit Drin. Ndërkohë, Hajredin Pasha, për t’i përçarë shqiptarët, shpalli se të gjithë ata që do të dorëzonin armët, do të liheshin të lirë dhe se nuk do të rekrutonte nizamë. Ky premtim zuri vend te një pjesë e krerëve, por shumica e tyre e vazhdoi qëndresën. Luftime të ashpra, që zgjatën 5 ditë të tëra, u zhvilluan në nëntor në fshatin Gjoricë, ku krahas burrave luftuan edhe gratë e fëmijët. Ato përfunduan me humbje të mëdha për të dyja palët e sidomos për ushtrinë osmane. Megjithatë, falë epërsisë numerike e teknike, ushtria osmane, pas luftimesh të përgjakshme, i detyroi kryengritësit të tërhiqeshin nga pozitat e tyre. Për t’u hakmarrë forcat osmane dogjën fshatra të tëra, të braktisura nga fshatarësia, e cila largohej për t’i shpëtuar terrorit të egër të ekspeditës osmane. Ndonëse kryengritja e sanxhakut të Dibrës u shtyp, Porta e Lartë u detyrua ta përjashtojë këtë krahinë nga reforma ushtarake deri në vitet 50 të shek. XIX, po ashtu si trevën e Shkodrës…… Shqiptarëve që gënjehen prej erërave mikluese e mashtruese që fryjnë në të katër horizontet, dëshirojmë tu themi: mësoni ta lexoni historinë e të mos bini viktimë e rivaliteteve herë të hapura e herë të fshehta të shteteve ballkanike e më gjerë që punojnë për interesat e veta e jo për shqiptarët. Nuk ka pse të ngulmojmë në mendimin se Turqia është miku ynë dhe armik i sllavëve. Në aparencë të duket se shteti serb nuk ka interesa dhe aleanca e ndonjë miqësi fort të madhe me Turqinë, por ne duhet të dimë si ta lexojmë historinë (Kolec Traboini). Hajredin Pasha u ringjallë dhe erdhi shumë lehtë në tokat e Dibres me ndihmën e shpirtërave të shitur” “Ne nuk e mbrojmë historinë tonë, e dhunojmë atë: “Në Dibër të Madhe u bë përurimi solemn i Xhamisë së Sahatit nga Ruzhdi Lata, myfti i Dibrës, Ali Ahmeti, lider i BDI-së,…” shkruante shtypi ato ditë. Edhe përkundrejt këtij fakti, institucionet lokale, organizatat dhe shoqatat, thonë se bëhet fjalë për përkrahje humanitare me vlera të larta. Sipas Myftinisë së Dibrës, (një dibran) ka dhënë donacione të fuqishme në sanimin dhe ndërtimin të shtatë xhamive të Dibrës, duke përfshirë këtu edhe xhaminë më të re të “Sahat Kullës”, e cila karakterizohet me 100 dritaret të oborrit të saj “….Cili ishte Hajredin Pasha? Kjo xhami për bri rrugës që çon nga Dibra në drejtim të Strugës, i humbi varret e ushtarëve të Hajredin Pashës që e shkretoi Dibrën. Koha kalon, myku nuk do diell se drita ia vret sytë, myku e do lagështinë, errësirën, mungesën e oksigjenit dhe të nxehtit. … Pra, e hyjnizuam vrasësin e Pavarësisë gjithëshqiptare te vitit 1844. Mire se vjen Hajredin Pasha, ne shqiptarët e Maqedonisë i përkulemi « hyqymetit « tënd !
Shkrimi ështê po aq i turbullt dhe pa shtyllë kurrizore sa ç'është edhe kjo kënga që paska për titull emrin e pashait turk. Autori duket sikur kërkon të nxjerrê një mllef dhe prandaj hapërdahet nga largimi i shqiptarëve në botë, te dëshira e njerëzve që të ndryshohet titulli i këngës dhe deri te fiksimet seksore! Kanë të drejtë ata që kërkojnë që këngës t'i ndryshohet titulli i Hajredin Pashës.
Doli ky hundekrraba ta laje mutin me shurre. Gafa e atij “çunit trendi” tregon shume gjera: 1. Qe nuk interesohet per historine e popullit te tij. 2. Qe eshte njeri bosh dhe falls qe poston e komenton kenge qe s’i ka degjuar ndonjehere. 3. Qe s’ka guxim te pranoje e korigjoje gabimet, por preferon t’i fshehe nen qilim.